Katalog

Bilim ve teknolojiyi uygulama sorunları Turhan Cürel Bilim ve teknolojiye değil, ama zekâ ve zihin geriliğine karşıyım eknolojı hep mutlulugumuza katkıda mı bulunmuştur? Hayır Ben karşıtı değılım Onun "uyguldnmd" sorunlanvar Şımdıkı duruma olumsuz yonlerıyle bır bakalun Her şeyden once, ınsanın kımlık arayışı sorunlarını artınyor Insanlar beslenmesınden sevgıye kddar medyanın elıne bırakılıyor Kendı kendılerıne, başbaşa kalsalar daha tutarh dunya goruşlenne varacaklarken, çok genış, ama o oranda karışık etlaleşımlerle yuzyuze kalıyorlar Hele zamanı olmayanlar, salt para kazanmak peşmde koşmak zorunda kalanlar, teknolojının kolesi durumuna gelmıyor Genç kızlar, eş seçmelerını akrabalara ve cep telefonlanna gore yapmaya ıtîlırlerken, bu araçlan olanlar bekledıklerı mutiuluğu bulamamak şaşkınlıgını yaşıyor Sıkıntı, boşluk, anlamsızbk duygularmı aşırî ve gereksız satın alma, aşırı yeme, aşırı zevke duşkunlukle gıdermeye çalışan yaşayan, duyguları gereksız yuk goren, ınsanlar uretılıyor Tum üışküerde aldanmak, aldatmak sankı yazgı gıbı karşımızd çıkıyor Onyargüar azalmıyor Hücresel gençlik kaynağı bulundu Yaşlılık sonucu oluşan göz bozukluklannı, yanma sonucu oluşan deri problemlerini ve kalp damarlarındaki hastalıkları tedavide yeni bir umut uneybatı Teksas Tıp Merkezı'ndekı araştırmacılar, ınsan hucrelermdekı yaşlan ma ve olumu engelleyen hücresel gençlik kaynagını buldular Bu buluş, ınsanları gençleştırmeyecek ya da sonsuza dek yaşatmayacak, fakat daha uzun sure saglıklı yaşamalannı saglayacak Teksas Unıversıtesı'nden Dr Jerry Shay, bu yontemm normal saglıklı yaşam su resını uzatacagını ama, daha uzun yaşamayı saglayamayacagını soyluyor Hucreler dogal yaşlanma mekanızması engellenerek genç kalacak T G yaşlanma belırtısı gostermedıgmı gorduler Teksas Unıversıtesı Hucre Bıyolojısı Bolumu'nden Prof Dr Woodring Wright, "Bu buluş hastalann hucrelennın dışan alırup gercklı değışımler yapıldıktan sonra tekrar gerı Shay, "Hucrelerı canh ve sureklı bolunur durumda tutabüırsek, denhnşıklıklanndan goz bozukluklan ve kalp hastalıklanna kadar bırçok yaşlanmayla ıîguı hastahğı engelleyebıhrız", dıyor Normalde, bır ınsan hucresının sınırlı bır yaşam suresı var Bu sure ıçınde hucre bırçok kez bolunur ve sonunda olur Fakat, araştırmacılar, hucrelerm kromozomlarına telomeraz enzımı ekledıklerınde, hucrelerın bolunmeye devam ettıklerını ve konmasma olanak verecek", dedı Bılım adamları, telomeraz enzımmı yumurta ve sperm hucrelerınden elde ettıler ve kromozomlara enjekte ettıler Sonuçta, kromozomların sonundakı telomer dıye adlandırılan koruyucu kısımların telomerlerm her hucre bolunmesınde kuçulmesı ve sonunda yok olması yaşlanmaya SPbep olur etkılendığım gorduler Hucre her bolunuşunde, bır parça telomerını kaybeder En sonunda oyle kuçulur kı kromozomu koruyamaz hale gelır ve bunun sonu cunda dd hucre bolunemez ve olur Yanı telomer, hucre bolunmesmı durdurup yaşlanmaya sebep olan bır bıyolojık saat rolu oynar Daha oncekı çdlışmalaıda, telo meraz enzımını kanser ve ureme hucrelerının salgıladığı gorulmuştu Bu enzım, kanser hucrelerının kontrolsuz bolunmesıne sebep olan faktorlerden bırıdır Normal hucrelerde telomeraz uretılmez Shay, laboratuarda telomeraz sentezleyen genlerı ınsan hucrelerıne transfer ettıklerını soyluyor Ve enzım sonucu telomerlerm tekrar oluştugunu gorduler "Normalde hucreler 70 jenerasyondan sonra bolunmeyı bırahr Telomeraz koyduğumuz hucreler, şımdıye kadar 100 jenerasyona geldı ve durma behrüsı hala gostermıyorlar", dıyor Onemlı olan ıse bu hucrelerde kanser oluşmaması Araştırmacılar, ük olarak bu deneylerı derı, gozun retına tabakası ve damar hucrelerıne uyguladüar Her bırınde telomer lerın tekrar oluştuğu goruldu Bu bulgular yaşlılık sonucu oluşan goz bozukluklannı, yanma sonucu oluşan derı problemlerini ve kalp damarlarındaki hastalıkları tedavide yenı bır umut kaynagı Sevil Duvarcı hrtp //wwwcnn com UZAYDA OKYANUS Jüpiter'in uydusu Europa'da büyük bir okyanus keşfedildi. îşte, kırlenrrîe, trafık kazaları uzun ama saglıksız omurler kırık sevgıler sevgısızlıkler dogayı ve eskı eserlen yagmalayanlar, çoplukler, yokolmaya yonelen havamız, suyumuz, guneşımız vb bıze teknolo jıye bıraz başka açıdan bakmaya zorluyor Herkese bır araba gerek mP Ama arabası olmayan kendısını mutsuz olmaya aday bırı gıbı goruyor, gosterüıyor Içınde tek başma kurum yaparak, ortak havarruzı zehırlemekien zevk alan ınsanlar yaratıyoruz Bır kışüık araba yok, oysa Bır kışılık brlenme yapan araba da yok Duşunulmuyor Beş kışılık kırlenmeyı, bır kışı yapıyor Kentlere bdkın Yaşanacak yerler olmaktan çıktuar Guzel sanatlarddn yoksun, ınsan bılımlerını arabddan gerı goren anlayış ışte boyle yapar Anlamsız, boş Yapayalnız ve de teknolojının kolesi Hayır, hayır, ben büıme ve teknolojıye karşı degılım Onun yarattıgı belkı daha çok uyguldmdya uygun olmayan zekâ ve zıhın gerüıgıne, karşıyım 1 'upıter'ın uydusu Europa'nın spektroskop ve yerçekım verılerı buzlu yuzeyının yaklaşık 150 km kalınlıkta oldugunu gosterıyor Voydger uzay aıacından elde edüen goruntuler, Eua'ran yuzeyının bırçok kesışen yukseltılerle, koyu çızgüerle ve az sayıda kraterle kaplı oldugunu gosterıyor Seyrek krater oluşu, Europa'nın Ganymede ve Callısto'dan daha genç oldugunu gos terıyor Europa'nın yuzeyındekı buzun ınce bır ust katman oldugu ve altında Europa'nın ıç ısısıyla donmaktan kurtulan sıvı katmdn oldugunu oneren model, yuzeydekı koyu çızgüerı de açık lıyor Bu çızgıler, tekrarlanan gelgıtler sonucu ust buz tabakada meydana gelen deformasyonldr Galıleo uzay aracından alınan goruntulerde hareketlı buzdaglarının varkgı ve arazının aynntılı morfolojısı, yuzeyın altmdakı suyun vdrbgını desteklıyor Europa'nın seyrek kraterli buz yuzeyı, bu uydunun bugun jeolojık olarak aktıf olabılecegını gosterıyor Aynca, uydu modellerı, Jupıter'ın yaratugı gelgıt etküeşımlennın yuzeyaltında su katmdnının oluşmasına sebep olacak ka' dar enerjı sagladıgıru kanıtlıyor Fakat, ıç ısı kaybı ve tekrar yuzey oluşum mekanızmalan çok kesın olarak bılınemıyor Galüeo'dan elde edüen verüer yuzey altından yukselen gorece daha sıcak yerel buzullar oldugunu ve bunun da, ısı so nucu oluşan katıdan sıvıya ve sıvıdan yıne katıya donuşumu kanıtladığını soyleyebılırız Bu sonuçlar Europa'nın yuzeyının altında bır okyanus oldugu gerçegıyle bağdaşıyor fakat yıne de yenı test ve gozlemlere ıhtıyaç var. Rotasyon eşzamanlı değil Aynca, Jupıter'ın uyguladıgı yorungesel ortalama tork (donme momenü) gozonune alındıgında, Europa'nın eşzamanlı olmayan rotasyonu teonk olarak kanıtlanıyor Eger Europa'nın yorungesı daıresel olsaydı, bu torkun sıfıra yakın olması gerekırdı Fakat, Europa, dıger uydular Io ve Ganymede nın dınamık etkıleşımı sonucu dengesel eşzamanlı donuşton bıraz daha hızlı Son yerçekım verüerı, Europa'nın ıç kutle dagılımmda sureklı bır asımetn oldugunu gosterıyor Voyager'dan elde edılen resımlerde goruldugu gıbı Europa'nın yuzeyındekı koyu çızgılerın ve ekvatorda yer alan derın çatlagın bu eşzamansız rotasyon sonucu oldugu anlaşüdı (s d ) 569/11