Katalog

1997'nin bilimsel başarıları Biyoloji •Dollynın kopyalanması Uzay •Pathfmdpr'ın Mars'tan gonderdığı goruntuleı •Rus uzdy îbtdsyonu Mıı dekı aksılıkleı •Uzay roketı Pıoneer'ın mısyonunun sonu •Cassını Sdturn yolldtında •Olulerın kullerı uzayda •Galıleo uzay aracı gorevde •Uzay aracı Near asteroıdlenn gızını ortaya çıkartıyor Astronomi •Hubble Uzay Teleskobu nuıı buldugu td banra şpklındpkı yıldız •Kuyrukluyıldız HaleBopp un Kuzey Yanmkuresı'nde ızlenmesı •Gama ışını patlamalannın dozu ve lokas yonu •Aydasu aıayışları •Guneş sıstemındekı buzul dunydldr Yeryüzü •Goktaşı çarpmalannın yeryuzundekı etkılen •Q Nıno ıklırnlerı değısürıyor •Akdenız geçmışte kuru bır denızdı •Montserrat yanardağının patlaması •Manto katmanının ısı derecesı İnsanın kökeni •Nednderthdl DNA sı ıle buqunku msanın DNA sı arasındakı fark •Asyalılann koku Afrıka da •bgılız Adrıan Targett'ın atası Cheddar Man •Cape Tovm'da en eskı aydk ızı Hayvanlar •Kurtlar 100 000 yıl once evcılleştırıldı •Parazıtler kurbagalan olduruyor •Arjantın kdnncaları guney Kalıformya'yı kemırıyor •Ama7on nehrmde yenı balık turlerı bulundu •Ender bulunan bır domıi7 tunı Laos ta or taya çıktı •Ender buluııan bıı kopekbalıgı turu Ma lezya da ortaya çıktı •Antarktıkd da beyaz renklı penguen 1997nin önemli bilim olayları BİYOLOJİ Dolly'nin dünyaya gelmesi Iskoçyanın Edınburgh kcntındekı Roslm Enstıtusu'nden Ian Wilmut ve ekıbınrn klonlama yontemıyle urettıÇn koyun Dolly yalnızca bıkmsel çevrelerce değıl tum dunyada ılgıyle karşılandi Dolly nın dunyaya gelış oykusu şoyle Fınn Dorset turu dışı bır koyunun meme dokusundan alınmış bır hucrenın çekırlanarak gerçekleştırmıştı Ne var kı Wıl mut u une kavuşturan Dolly oldu çunku bu sefer 6 yaşmdakı gelışmış bır koyunun genlerınden yararlanmıştı Ustelık bu genler, olmuş bır koyunun donduıulmuş meme dokusuna aıttı Bılım adamlaıı bu başarı karşısmda şaşkanhklannı gızleme dıler çunku o zamana kadar yetışkın hucrelenn ta?e canlı bır organızmaya can verebıleceÇfine ınanmıyorlardı Yetışkın bır hucrenm, ozel amacı dogıultusun da gelışımmı tamamladıgı ve bu degışı mm tersıne dondurulemeyeceğı goruşu yaygmdı Oysa Dolly en azından bır ko yunun meme hucrelp rının esneklıgını yıtır medıgını kanıtladı VVılmut ekıbı ışte bu aşamada bır ılke ımza atmış oldu Yuzyılm buluşu olarak nıtelendırılebılecek bu oky, pek çok konuda tartışmalara yol aç tı Olaya bıyolojık açı dan bakıldığında Dolly ye yaşam veren hucre çekırdegınm yetışkın bır koyundan dlınnidsı Dolly nın yaşam suresını nasıl etkı leyecektı9 Yoksa Dolly zamanından onco mı yaşlatidcaktı9 Buturı busoruldrırı yHrıılldrını zdman gosterecek Ancdk tiurıya kdinıı oyu konunun etık yanıyla daha çok ılyıle nıyor Ingıltere'de Dolly'den once Parla mento ınsan kopyalama ışlemını yasakla mıştı Hazıran aymda Clınton benzer bır yasarjm ABD'de de yururluğe gırmesıru ıstedı Ancak bıyoteknolojı şırketlerı hayvanlan da kapsayan bu yasaga kaışı çüayorlar çunku nufus artışı sonucu ortaya çıkacak açlık tehlıkesıne karşı en etkın onlemm etınden ve sutunden yaraılana bılecegımız hayvanları kopyalamak oldu gu ılerı suruluyor (r o) Genetik • 1997 de tespıt edılen genleı • lnsan ydpımı kromozom •Psıkıyatn hastaldrındd qorulen mutdsyona ugramış gpn •Bobaddn loz çocuga geçen sosyal yete nek genı (baba yalruzca taşıyıcı) Kiznya •Ponyodık tabloya ılavc edılen yenı ele rndiıldr •Nanotup gaz tankları •Mantdr şeklınde kıınydSdl ydpı taşldrı AIDS •Hastalıkoldurmeyedevdmedıyor ancak ılaç tedavısı gıderek etkılı oluyor Evrim • I'um canlılaıda bulunan oı tak gen •Lvrımın sırlan amberde •TRPX rn olum nedenı çok fazlatarmızıet •Portekız de dınazor yumurtalaıı Teknoloji •Kddın yuzuculeım goguslerının hız kes memesı ıçın ozel mayo •Nevada'da ses duvarmı aşan otomobıl Thrust SSC •Kaıayollarında kazdları onlemek ıçın ge lıştınlen surat kontrol sıstemı •Supersomk )etlere susturucu •Quantum bılgısayan konvansıyonpl bügı sayarları tehdıt edıyor •Dunyanın en kuçuk pedallı motoıu •Elektronık devrelerı yarı ıletkenleıe sığ dırma rekoru •Harekptlı fılmlprı dpı^ışık açüdrdan ızleme olanagı Fizik •Şeker ve kum tanpcıklprıylp gerçekleştırılen mucızevı deney •Masaustu lazeı aletıyle gerçekleştırılen nukleer fuzyon •Işıgın Kuantum yapısı uzerıne yenı bulgular Tıp •BSE lı (delı ınek) hayvanldrın ınsdnlarda oldurucu CJO ye yol açması •ABD'de hambuıgerlerde ortaya çıkan E Kolı •ABD de tutun savaşlaıı •Astıma yol açan harnamboceklerı •Ters kan akışı ıle felç tedavısı •îlk Alzheımer hastasının dosyasınm bulunması •Alııkd'da uyku hastdlıgı geıı donnıesı •191H'dpkı grıp salgının vırusu ıncelenmpsı Arkeoloji •Akdenız de Roma gemı batıgı mezarı •tngıltere'dp bulunan 5 800 yıllık Coupland taşı •Unlu koı&an Kaıasakal ın gemısı Florıda kıyılaımdd bulundu •Amerıkd'nın ılk yerlıleıınuı yeıleşun bol gesı bulundu •hkcndeuye nın tarıhı mezarlık gunışıgına çıkaı tılıyoı Beyin •Bıldırrın pmbrıyosunun tavuk embnyosuna aşüanması •Noronlann bellek kapasıtesı •Uyuşturucu mdddeleım üitdk ozellıklen Çevre •Kuzel Caıolına nehırlerınde balıkları ol duıen tekhucıelı canavdrlar •Çevre kırlılıgı erkek hormonlarını etkılı yor •Bataklıklar doğal arıtma tesısı •UNICEF'ın halk saglıgma ılışlan raporuna gore dunyanın yarısı temız tuvalet olana gmddn yoksun •ABD de nukleer denemelerın ınsan sağ lıgına olumsuz ptküerı degı Poll Dorset tuıu bır koyunun, daha once çekııdegı çıkaı tılmış yumurta hucresının ıçme yerleştırıldı Bu hucre kasa suredc bolunup çogalmaya başladı Bu aşamada çoqalan hucre uçuncu bır dışı koyunun rahmıne aşılandı Bu taşıyıcı anne 5 ay sonra Dolyy'yı dunyaya getırdı Dolly nın ne taşıyıcı an neye ne de Poll Dorset e benzemedıgı, DNA sının dlındıgı Fınn Dorset ın bır kopyası oldugu goruldu Wdmut, bır yıl once aynı ışlemı bır koyunun fotus hucresının çekırdegını kul Bitkilerin dünyası • B de kdiddğdçlaıını kuı tarma opeıas AD yonu •En eskı bıseksuel bıtkının keşfı •Bıtkılerm gozyaşı Aspırın 563/11