Katalog

Matematiksel kandırmaca Abdullah Cenkciler* Eğitimle güçlü bellek eçen Agustos ayında Londra'da yapılan bellek yanşmasmda dunya şampiyonu olan Ingiüz Donunic O'Brien bu unvanını yetenegine degü çok çalışmasına borçlu. Her yü Londra'da duzenlenen uluslararası bellek yanşmasmda beşinci kez birinci olan O'Brien bu sene üç dunya rekoru kırdı Ard arda sayılan üçyuz rakamın 240'ını dogru sırada ve beş dakıka ıçınde tekrarladı. 41 saniyede 52 iskambü kâgıdının dizilişini ezberledı ve boylece 19 kaulımcı arasından birinci oldu. Casinolaı bu hafıza akrobatına çoktan gıriş yasagı koydular, çunku sureklı olarak Black Jack'de kazanıyor Sayüann veya iskambü kâgıtlannın anlamsız dızılışını aklında tutabümenın sırnnı ıse dogru egıtım ıle açıklıyor O'Bnen'a gore beyın vucuttakı diger kaslar gıbı çalışmayla şekülendınlıp egitılebılir Daha I.O.6. yuzyıldaKeos'lu fılozof Simonldes, isimler, sayüar ve olayların hayali resim Uluslararası bellek Yanşmasmda beslncl kez blrlncl olan Domlnlc O'Brien lerle ozdeşleştırilerek daha kolay hatırlanabüecegıni keşGarip görunen bu resimli konuşma, psıkologlar arafetmişti. Bu çagnşürma teknigini O'Brien da kullanıyor. Hersında da taraftar buluyor. Onların iddiasına göre beyin bilgün şehirde uzun yuruyuşlere çıkarak sokak detaylannı gileri çeşitli kanallarla hafızaya aktanyor. Bu aktarma sıra ezberliyor. iskambü kâgıtlanndan bır dızıyı haiizasında tutsında cansüacı olaylar kolaylıkla engellenebüıyor. Buna ması gerektiginde, her kartı yaptıgı yuzlerce geziden birikarşın renk, biçim, resim veya ses gibi izlenimler farklı kanın detaylanyla eşleştiriyor. Bu hayali resimler bazen çarnallarla hafızadaki yerlerıne ulaşıyor. pıcı, bazen vahşi, bazen de erotik olabüiyor: "Ne kadar garip olurlarsa o kadar kolay aküda kalıyorlar". Ancakbüim adamları, büimselolmayan beyin jımnas 41 saniyede iskambil destesinin dizilişini ezberlemek kolay değil. Am çok çalışmak, belleği eğitmenin ve güçlü belleğe sahip olmanın yolu S on zamanlarda havadan ve kolayca para kazandırma gerekçesiyle bazı şirketler kuruluyor ve bunlar saf vatandaşlarımızı kandırarak mil yarlarca TL'yı ceplerine atıyorlar. Ornek olarak (Tl..) fırması Fibonacci dızısınden esınlenerek ve hıçbır unın satmadan para kazanmanuı yolunu bulmuş. Büindigi gıbi Leonardo bu diziye unlu "tavşan problemini" çozerken varmıştır. (Her oiftten ayda bir çift ürerse, her yeni dogan çift üanci aydan başlayarak üremeye başlarsa ve hıç olüm olmazsa bır çift tavşandan bir yıl sonunda kaç çift tavşan urer?) Bunu tablo halinde gösterirsek: Ay 1 2 34 56 7 8 9 10 11 12 Tavşan çıfti 1 1 2 3 5 8 13 21 34 55 89 144 Tavşan çiftlerinin sayısındaki aylık artışlar incelendiginde, iki ardışık ay için elde edilmiş olan sayılar toplamının bir sonraki ayda ulaşüacak sayıya eşit oldugu görülur. 5.Ay = 5 6.Ay=8 7. ay= 5+8= 13 8 Ay=8+13=21 vb. Işte (Tl...) fırması da bu diziden yola çıkıp 5 kişi olarak şirketi kuruyorlar. 5 kişıden her bıri (2) kişi bularak (toplantı başına 2 milyon TL karşüıgı) bir sonraki toplantıda buluşuyorlar. Yeni gelenler de aynı şekilde (2) şirkot ortagı (daha dogrusu ıkı saf ınsan) buluyor ve bu boylece devam edıyor. Toplantılarda kulaklan sağır eden müzık eşlıgınde el çırpüıyor dans edüıyor, ortaklar sıkıldıgında kaçmasınlar diye çıkış kapüarı zincirleniyor ve şirketin ust seviyesindeki (Tl...) yetkilıleri kolayca hiçbir emek sarfet meden ve bir urun uretmeden nasü para kazanüacagını saatler boyu şirket ortaklanna arüatiyor. Örnek, şırkete katüan bir uye sadece (2) yeni üye bulsa ve kendısı de her toplantı için 2 milyon TL vererek haftada 2 olmak uzere 4 ayda 32 toplantıya kaüldıgında kendisi bu 4 ayın sonunda 20.000 DM (Enflasyondan etkilenmesin diye Alman Markı veriliyor olsa gerek) kazaruyor!,... Bu para yoktan varedilemeyeceginden bunu şirkete yeni gırenler karşüayacak. Ancak gelin görün kı her uye için göreceli olarak 4 ay sonunda (32 toplantı) bu paranın karşüanabilmesi için gerekli olan üye sayısına Uen dersek (Fibonnaci dizisinin 32. terımı) G Hafıza geliştirmede önemli Bu benzetme yontemı hafiza gelıştırmekte çok sık kullanüan bir teknik. Herkes kendme gore degışik yollar bulabüiyor. Bazüan O'dan 1000 'e kadar sayüara bir sembol verıyor. Örnegin 99 "bebek", 100 "biberon", 365 "süt" ile temsü edilıyor, 10036599 sayı dizisi biberondan süt içen bebek olarak rahatlıkla haürlanabüiyor. tigı reçetelerine karşı uyanyorlar. Herşeyden önce bilinrnesi gereken görsel hafizadan çok, resimlendirerek olaylan haurlama egitüebilir. Bu eğitim kısa zaman hafızası uzerinde olur. Burada izlenimler sadece birkaç saniye kalır ve uzun zaman hafızasına aktarüu. Hafıza guçlendirmek için aynca stres ve alkolden uzak durmak, düzenü beslenmek ve açık havada dolaşmak gerekiyor, Alev Kırım Spiegel 35/97 Dünyayı sarsan büyük felaket Dinozorlann yokoluşuna neden olan büyük göktaşı çarpması üzerine yeni görüş ve tartışmalar. uney Meksıka'daki Yucatan Yanmadası'nda gomülü Chıcxulub kraterinın, Tebeşir Donemi sonunda 65 milyon yü once 10 küometre çaph bir meteorun dınozorların saltanatma son vermek uzere yeryuzune çarpmasıyla oluştugu kabul edıliyor. Meteorun boyutları ve dolayısıyla da çarpmanın büyuklugüne üışkın tartışmalar sürmektedır. Londra Kralıyet Kolejı'nden Mike Warner ve arkadaşlan bu tartışmaları sonuca baglamak ıçın bolgede yera bır sısmık araştırma yapmıştı ve 4 Aralık 1997 tarıhli Nature dergısındeki yazüarında, kraterın buyuklugunun tahmın edüenın çok ustunde neredeyse 100 kilometre çapında oldugunu belırtıyorlar. G buyuklugune ilişkin tartışmalan sorulan doguruyor. Kraterler, ozellikle de çok buyuk olanlar sanüdıgı kadar basit degillerdir. Çarpan boyutu ve gucu "geçici" krater olarak adlandırüan ve çarpan nesnenın çarptıgı an yerde oluşturdugu delikten tahmin edilir. Ancak bu "geçici" krater kısa sürede degişime ugrayarak, tam orta yerınde, bır tepe, ya da yeterli büyüklükteyse, bır halka doguracak biçimde bir kütle ortaya çıkar, Geçici kraterin kenarlan içe çöker ve çarpışmanın kuvvetiyle çatlaklar oluşarak birbiri içine geçmiş halkalara benzeyen bir yapı oluşur. Halka, geçici kraterin haücasına yakın olup çok büyük bır çarpmaya mı işaret eder, yoksa, geçici kraterin çapının 100 küometre oldugu çokhalkalı bır çarpışmanın dış halkası mıdır? VVarner ve arkadaşları, ses dalgalannı yeraltındaki yansıtıcı yuzeylere çarptırarak gerçekleştirdikleh yeni sismik incelemeleri sonunda her iki olasılıkta da gerçek payı oldugunu gösterdiler. Başlangıçtaki geçiş krateri oldukça kuçuk gözukmekle bırlikte, beklenmedik bıçimde derındir Çarpma, bu küçük iç krater gözonüne alındıgmda, beklenmedüc uzakhklara yayılan bir dizı dış halka oluşturmuş ve ıkisinin şiddetıyle, birkaç saat içinde, birbiri içıne geçmiş bu çatlak halkalarını dogurmuştur. Bu çatlaklar tum kabugu yer yer baştan sona yararak, kabukmantosunun sınırlannda son bulurlar. Çarpmanın neden oldugu bu yuzey bozukluklannın yanı sıra, dinozorlann yok oluşu onemsiz gıbı gözükmektedir. Feza Akça Nature News, 11 Aralüc Üen = Burada Uen= 2.178.309 bulunur. Şirketi kurdnların 5 kişi oldugunu kabul ettigimizden uye sayısının 5xUen= 10.891.545 olması gerekiyor. Bu kadar insanı bulmak ve şirkete üye yapmanın imkansızlığı ortada. Sonuç: Şirketi kuran şebeke (Buradaki örnekte 5 kişi) elemanları ınanılmaz olçude para kazanıyor. Şııkete ilk uye olanlar da (Piramitin tepesine yakm yerlerde bulunanlar) bir miktar kazanıyor veya verdıkleri parayı kurtarıyorlar. Geriye kalanlar ve/veya katüımdan vazgeçenler için ise avuçlannı yalama ve husran. Degerli okuyuculanmız, sakın boyle bir tuzaga duşmesınler. Hem paralanna ve hem de harcadıklan zamana yazık *TRTElk.Y. Muh. 563/10 Arızona Unıversıtesi Ay ve Gezegen Laboratuvan'ndan Jay Melash a göre, böylesı buyuk bir çarpma, Tebeşir Donem turlerinın soyunun tukenmesine yetecek buyukluktedır ve yol açtıgı olaylar Dunya bıyosferini düşünülenden daha ciddi bıçimde etkilemiş.tir. Çarpışma sonucu oluşan kraterlsr, çevreye çok miktarda kaya &rlatırlar ve Dunya 'nın yerçekimi alanında anormalliklere yol açarlar. Digerlerinden farklı olarak, dairesel yerçekimi anormalliklerine ilişkin haritalar, soz konusu kraterin ortada bulundugunu kesin oiarak kanıtlamakla bırlıkte, yerçekimine üışkın bügıler tek başına ele alındıgında, kraterin