Katalog

Tıpta yeni gelişmeler Karaciğer kistlerinin tedavisinde yeni yöntemler.. Rıfat Yalın* ltrasonografi (US) ve bilgisayarlı tomografınin (BT) yaygm olarak kullanılmaya başlanmasmdan once, karaciğer kıstierınin nadir gorulduğune ınanılırdı. Belırti verecek kadar buyük boyutiara ulaştıkları zaman farkedılir ve tedavi edilirdı. Goruntuleme yontemlerındeki hızlı gelişme ve çok yaygın kullanım alanına girrneleriyle, karaciğer kıstlerinin belirti vermeden %5 oranında bulunduğu anlaşüdı. Karaciğer kistleri genel olarak iki ana gruba ayrılıı. A) Gerçek kistler, B) Yalancı kistler (psodokast) .Gerçek kıstler de a) Parazitik olmayan (basit kistler), b) Parazitik kıstler (Hidatik kist) olmak uzere iki gruba ayrılır. Parazitik olmayan kistler tek veya çok sayıda basit kistler şeklinde görulebildigi gibi, bobreklerle birlikte karacigeri de yaygm olarak tutan "polikistik karaciğer hastalığı" olarak da görülürler. Karaciğer kistlerinin tanısında US ve BT değerli tanı yöntemleridir. Bazı durumlarda magnetik rezonanslı goruntuleme (MRI) daha fazla bilgi verebilir. lerle (tüplerle) boşaltümasıdır. Bu şekilde kistlerin basit olarak boşaltılmasmdan sonra nüks oranı ve infeksiyon gelişme olasılığı fazladır. Son yıllarda daimı bir tedavi sağlamak amacıyla bu kistlerin perkutan boşaltümasından sonra içine Pantopague, Ethanol, Minosiklin hidroklorıd gibi sklerozan maddeler verilmeye başlandı. Bu tedavi yontemırıin çok az yan etki ve duşuk nuks ora U leme yontemlerındeki (US, BT vb.) ilerlemelerle, seçilmiş bazı hidatik kıstlerınm cerrahısiz de tedavi edilebüeceğı gosterildi. Özellikle karaciğer dokusundan geçilerek girilen kateterlerle, komplike olmayan (enfekte, safra yollarına açüma bulunmayan) TipI ve II hidatik kistlerde bu yöntem başanlı olmaktadır. Akhan ve arkadaşlan, perkutan aspirasyon ve drenaj uyguladıkları hastalardan sadece bir hastada nuks olduğu, uç hastada onemli yan etkı ortaya çıktığını bildirdi. Her ne kadar uzun sureli takipleri ve karşılaştırmalı çahşmaları bulunmamakla beraber, bugun için seçilmiş ve komplike olmayan bazı hidatik kistlerin radyolojik girişimlerle tedavi edilebileceği anlaşılmıştır. Karaciğer kistlerinin tedavisinde yaygm olarak kullanılan yöntem cerrahi tedavidir Cerrahi tedavi yöntemlerı konservatif (hidatik kistin oldurulmesi ve boşlatümasmdansOnra,gende kalan boşluğun onanmı) şeklinde olabileceği gibi, radikal (kistın hiç açılmadan tamamının çevre karaciğer dokusuyla veya karaciğerin bir lobuyla) çıkartümasıdır. Ülkemizde yaygm olarak kullanılan yöntem konservatıf yontemlerdir. Hastalığın daha seyrek gorulduğu Batı ülkelennde ıse radikal yöntemler tercih edilmektedir. Son 10 yılda karaciğer hidatik kisti için yapılan cerrahi tedavilerle ılgüı lıteratür taraması yaptığımız zaman, tum dunyada bu konuda 26 makale yayımlandığını, bunlardan 10'unun (38.4) Türkiye'den çıktığını gorduk. Ulkemızden yapüan yayımlarda, %75 konservatif, %16 radikal yontemlerın tercih edildiğini, kalan az bir grubun her iki yöntemı de uyguladığını saptadık. Bizim konservatıf yöntemler uygulayıp, kist boşluğunu omentum ile doldurduğumuz (omentoplastı) hastalarda, geç donemlerde radyolojik bulgulann karaciğer tümörlerı, lenfoma veya kistlerle kanşabileceği gosterildi. Açılan hidatik klst içinde çok tayıda'kız Bugun için karaciğer hidatik kistlerinin tedavisinde geçerli olan yontem cerrahı tedavidir. Antihelmintik (parazıtfi karşı kullanılan) bazı ilaçların sındırim kanalından emılıp, kist boşluğunda etkin olmadığı gosterıldi. Fakat "Benzimıdazole" grubundan yeni bir ilacın diğerlerinden çok daha etkili olduğu anlaşüdı. Mebendazol ve bunun yapı olarak benzeri olan Albendazol, Flubendazolun uzun süreli kullarulmasıyla olumlu sonuçlar alındı. Hidatik kistlerin tedavisinde bu ilaçlardan Mebendazolun %30 ve Albendazolün %40 başarı sagladığı gösterıldı. Bızım yaptığımız klinik bir çalışmada, kist içi basınç ile kistin canlılığı arasmda belirgin bir ilışki olduğu gosterildi. Bir başka klinik araştırmamızda bu bilgilere dayanarak ameliyattan üç hafta once Albendazol vermeye başladığımız hastalarda hidatik kistlerin canlılığını yitirdigini saptadık. Aynı şekilde Sayek ve arkadaşlan da deneysel olarak hidatik kist oluşturduklarıhayvanlarda, öncedenverilen Mebendazolun kist gelişmesini engellediğini gosterdıler. Karaciğerin basit (parazitik olmayan) kistleri, kuçuk boyutlarda olup belirti vermedıklerı surece bir tedaviyi gerektirmezler. Belirti veren basit kistlerin en basit tedavi şekli, bunların derı yoluyla ve ozel kateter • 562 /18 : ilaç tedavisi: nıyla başanlı olduğu bırçok çalışmayla gosterildi. Klasık olarak karaciğer hidatik kistinin perkutan aspirasyon ve drenajının sakıncalı olacagı, kistin kontrolsuz olarak kann ıçme yayılacağı ve anafilaktik çok olasılığınm bulunduğu kabul edılirdı. Son yülardaki teknolojik gelişmeler ve radyolojik görüntu Laparoskopik cerrahinin amacı, açık cerrahideki sonuçları daha az komplikasyon, daha az ağn, daha kısa hastanede kalma ile elde etrnektir. Laparoskopik olarak değışık kistlerin tedavısıyle ügıli yayımlanmış 21 makale var. Bu makaleleıde, çoğu basit karaciğer kisti olan 61 hastaya laparoskopik cerrahi uygulandı. Laparoskopik olarak kistler aspıre edüip, boşalüldı ve daha sonra da karın içine açık olarak bırakıldı. Bırkaç araşürmacı, kist boşluğunu omentum ile doldurdu. iki yayınıda, kist tam olarak çıkartüdı. iki ayn çalışmada ıse kistin çıkarülmasında laser kullanıldı. Kuşkusuz karaciğer kistlermm tedavisinde laparoskopik yontemin en onemli üstünluğu, kist boşluğunun içıni çok iyi görerek, herhangi bir kanser olasüığmı ortadan kaldırmaktır. Karaciğerin hidatik kistlerınde de laparoskopik cerrahmin yapılabileceği belirtiliyor. 1997 yılına kadar bu konuda yapılmış birkaç yaym dikkatı çektı. Ulkemizde Alper ve arkadaşlan, 16 hidatik kist hastasında uyguladıklan laparoskopık cerrahi tedavınin sonuçlannın kısa donemde başanlı olduğunu Yazının devamı 21. sayfada Laporoskopik cerrahi arge 77C V, 131 projeye destek veriyor Türkıye Teknoloji Gelişürme Vakfı ÇTTGV), sanayıde Ar Proje desteğı venlen ürmalann büyukluğu dıkkate alındığmGe etkmlığıru arürrnayı amaçlayan teknoloji gelişürme proje da, % 64 oranmdakı desteğin küçük ve orta boy ışletmelere venldığı gorülmekte. lenne parasal desteklenni sürdürüyor. TTGVnın bu destcği başhca şunian amaçhyor: Sozkonusu projelere TTGV taraundan toplam 55.2 mıl Ulkemızm büımsel ve teknolojik altyapısını güçlendir yon dolar destek verüdı. Proje veren kuruluşlarm da kathlan mek, endüstrı kııruluşlanmızın araşürma ve gelıştırme faah eklendiğinde TTGV ulke endustrısmde yaklaşık 150 milyon yetlenne kaynak ayırmasını desteklemek, uluslararası pazar dolarlık ArGe ethnhğı yaratü. Projelenn değerlendırıhnesı ve ızlenmesı amacıyla godakı rekabet gucumuzu arürma potansıyelı taşıyan öncelM araşürma ve gehşürme alanlannı tespıt elmek, bu alanlarda revlendirılen yaklaşık 1250 uzmandan 700'u umversıtelerden, h çaiışmalan teşvık etmek, "özel settor universıtekamu ku gen kalanı ıse ozel sektör ve kamudan seçddı TTGV ArGe projelenne en fazla 1 milyon dolar sermaruluşlan" arasındah bağlan guçlendırmek. Yılda ıfa kez basmda çıkan ılanlarla proje duyurusu ya ye desteğı veriyor. Projeyı oneren kuruluşun da en az TTGVden talep ettığı destek mıktan kadar projeye kathda pan TTGVye, kuruluşundan bugüne kadar sanaymm değışık bulunması gerehr. TTGV tarafmdan sağlanan destek, prokcsımlennden toplam 367 proje önerısı geldı. Bunlardan 131 jenın bıümınden sonra behrlı koşullarda gen ahyor. proje desteklenmeye ahndı Dcsteklenen projelerin sektörel dağıhmmda ılerı malzcmeler (%22 de) ılk sırayı ahyor. Bunu enformasyon (%20) mahne (%18) eleldrik/elektroteknık (%15), bıyoteknolojı (%12) hmya (%6) vc dığerlen ızhyor. lleüşım Bılgıleri Tel:(312) 467 21 7879; (312) 467 79 71; Fax. (312) 467 40 79 email: [email protected]