Katalog

na gıren makalelerı baz alındıgında onemlı sonuçlar çıkıyor Ankara fızık araştırmaldrında tartışmasız merkez ko numundadır Ankara'da ılk sırada ODTÜ daha sonra Hacettepe, Bilkent, Ankara ve Gazi Üniversitesı gelmektedır Istanbul da Bogazıçı Üniversitesı ITU ve Istanbul Umversıtesı onemlı merkezler du rumundddır Izrnır'den çıkan makalelenn bırçogunun Ege Üniversitesı Gozleme vı'nden kaynaklandıgını soyleyebılırız Aynı sıralama kımya ıçın de aşagı yukdrı dogrudur Bilim Tarihi dersi yanlış olur! Öğrenciyi soru sormaya, araştırmaya ve çözüm üretmeye yöneltecek programlar gerekli.. Turkkan Gülyurdu* Kimyada merkez Ancak son yülarda Istanbul kımya araştırmdldrında bır atılım ıçınde gorun mekte 1996 yüında İstanbul'da uretüen kımya makale sayılan Ankara ya yaklaşmış durumda (131101) Ulke genelınde kimyada ODTÜ en buyuk merkezdır Daha sonra Hacettepe, Boğaziçi ve İTÜ gelıyor Turkıye nın dunya sıralama sında atılım yapügı son dort yü ıncelendı gınde, 1993 ve 1994 yıllannda fızık ve kımya ve matematık makalelerındekı bır yıl oncesıne gore artış mıktan genel artış ıle paraleldır Bu oranlar 1993 yüı ıçın % 10, 1994 yılı ıçın % 20'dır Ancak son ıkı yüda aynı paralellık soz konusu degüdır, 1995 yüı ıçın genel toplam bır oncekı yüa gore % 30 arttıgı halde uç büım dalında bu rakkam % 25'tır 1996 ıçın ıse aynı oranlar % 25 ve % 20 olarak genel toplam lehınde dır Kısacası son yülarda Ankara, Istanbul ve Izmır'dekı unıversıtelerın fızık, kımya ve matematik makalelerındekı artış oranlan geneb yakalayamamıştır Bu sonuç buyuk ıllerımızın Turkıye nın genelıne yetışemedıgını gosterıyor Turkıye'de ulusal büım polıtücasırun oluşturulmasında ıstaüstıksel verüer yaşamsal onem taşımaktadır Saglüdı rakamlann elde edılmesı ıçın YOK, TUBI TAK, TUBA gıbı kurumlann destekledıgı bır Ulusal Büım Istaüstüderı Merkezının oluşturulması zorunluluğu ortadadır Bu gıbı çalısmalann kışısel çabalardan kurtulması gerekmektedır Büım ıstatıstüden konusunda TUBA ve BlTAV'ın (Büım ve Teknolojı Vakfi) ortaklaşa surdurdugu bır proje devam edıyor Ancak sureklüüc esas alındıgında bır merkezm oluşturulması gereklüıgını yınelemek ıstıyorum *Doç Dr (ODTU) Eposta serhat@newton physıcs metu edu tr Not Yukandala ıstatıstüder SCl CDROM ven tabanı baz almarak yapılmış ve her kayıt tek tek ıncclenmışüı SCl çevırım ıçı ven tabanı taran dığında daha guncel sayıya enşmck olasıdır dola yısı ılp mn yıl ıçm rakamlar daha yuksek çıkmak tadıı Ancak ventabanından tarama ışlemı Tur key anahtar kehmpsı ıle yapıldığında araya htndı veya konu başlığmda Turkey kplımpsı olan kayıtlarda sayıldığmdan elde edılen rakamlar sağhkh deöıldır Aynca SCl çevırım ıçı ven tabanı sureklı guncelleşürıldığmden bır oncekı yülarla kaışılaştı nimaîi olay değti Bu sorunlar CS1 CD ROM ven tabanı ıçm ıse geçerlı degıldır Kaldı kı verıtabanına gırmesı gereken kayıtlar o yıl olmasa da bır sonrah yuda ışlenıyor Bu nedenlerden dolayı çahşmada zaman serueruuıı hazırlanması vc tutar hhk ıçm SCl CD ROM ven tabanı kulianüdı D ergımız CBT'nın 554 sayısında omeklı ogretmen Sayın B. Cahit Ünal'ın "Büım Tanhı dersı zorunlu olmalı' başlüdı yazısını okudum ve çok ıyı nıyetlerle yazılan yazmın ıçengı ve ıçındekı onerüer konusunda goruşlenmı sıze üetmeyı uygun gordum Herşeyden once şunu soylemek ıstenm kı, lıse duzeyınde ogrencüere zorunlu ders uygulamasına sıcak bakmıyorum Zorunlu ders ve ıçmdekı hazır bügıler üe ügı çekmeyen notasyonlara bogul muş ıçerüc taşıyan programlar ogrencrye dayatma ozellıgı tasıyor, yaraücılıgı ve araştırma duygusunu korelüyor, gençlık psücolojısınm temel ozellüderını gozardı edıyor Ozellüde çok hızlı gelışen medya ve büışım sektorlerının kıskırtngı gunu muz gençlıgı artüc geçmışten çok gelecekle, duragan sıstemlerden çok hareketlı sıstemlerle, hazır bügüerden çok hayalgucu gerekuren ışlerle ve tekduze çahşmaktan çok maceracı yaşantıyla ügüenıyor Oyleyse lıse derslennın seçımınde ve programlannın hazırlanmasında da bu gerçekler gozonune almmah Devnmcı, gozupek, genç gıbı çevreyı gorebüen egıtım yonetıcüenne ve programcüara gereksınım vardır Geçmışte çok ıyı nıyetlerle hselere konmus bulunan Araştirma Teknüden, Bı lım ve Teknolojı gıbı dersler amaçlanna ulaşamadı ve kaldırümak zorunda kalındı Çunku gerekli uygulanabüırük ardştırmalan deneme ve tarüşmalan yapümadan aceleyle uygulamaya konulmus dersler dı Ogrencı, ogretmen, yonetia ve velüerm ıstek, onen ve goruşlenne yer vermeksızın, merkezı, dayatmaa ve acelecı kararlar, fiyasko üe sonuçlanryor Bence asü sorun, başlı basına ne ders kıtabı, ne ders programı, ne ogret men ve ne de bır başka ogedır Asü sorun hepsıru kapsayan sistem sorunudur Toplu bakış açısryla gonışun daha net olacagına ınamyorum Yanı ezberlemeye dayah, test eksenı etrafına donen, ücanleşünlmış ve pohtıze edümış sıstemı yenı baştan ve okuloncesınden ele alarak degışürmezsenız, lokal tedavüerle olumcul hastdyı tedavı etmeye kalkmak gıbı hatalara duşersmız Saym Unal'ın onerflenne kısmen katüıyorum Geleneksel fizık, kımya ve bıyoloji derslennın kaldırüıp, tanh ve felsefe katümış yenı bıçımlenyle, genışletümış kapsamı üe okutuhnasmın eksüc olacagına ınanıyorum Sıstemı ukayan ezbercüüc hastahgı daha okuloncesı yülarda onlenemezse, yenı programlar da ba şansız olacaknr Ogrenca ezberlemeyı, ogretmen ezberletmeyı, yazar da ezberlenecek bügüen yazmayı surdurecekrır Onen Flzüc dersı tanh dersı güoı ogrenüemez Deneym, gozlemın, olçmenın sayüarla ıfadesı ve sonra bu sayısal verüenn matematücsel duşunce üe bır lestınlmesı temel amaçtır Ama bu konu da başkalannın yaptıgı çahşmalann mcelenmesındo tanh, bu çahşmalann ınsanlı gın gelışmesınde oynadıgı rolun belırlenmesınde de felsefe üe ortak kesışmeler ortaya çücar Bu nedenle Sayın Osman Ba hadır ve Sayın B Cahıt Unal hakhdırlar ıyı nıyetlı bır gınsımde bulunmuşlardır Ama bu gınsımın en ıyı şeküde sonuç vermesı ıçın 1) Ders kıtaplannın yazımında psı kologlar, sanatçüar, yenüığe açık konunun uzmanlan, büım tarüıçılen büım felsefecüen egıtım uzmanlan koleküf bır çalışma yapmalıdır 2) Ogretmenlerın bu programlan ıstekle ve büınçle uygulamaları ıçın oncehkle bunu benımsemış olmalan gerekır Bu nedenle hızmetıçı egıtım kurslan ve benzen uygulamalar yururluge konmalıdır 3) Egıton ve ogretım sıstemındekı yenüüdere, hazırlanan yenı ders kıtaplanna koşut olarak unıversıteye gmş sıstemı yenı baştan ele aknmalıdır Sonnç: Lıselere Büım Tarıhı dersı konulmasının gunumuz koşullarında yararlı olacagını sanmıyorum Boyle yapümak yerıne tasa donemde halen okutulmakta olan derslerın ıçınde büım tarüıı ve büım felsefesı şekülendırıcı, ozendırıcı ve ügı çekıcı bır gorev ust lenebüır Uzun donemde ıse okuloncesmden başlayarak programlar ogrencıyı aknf küacak onu sormaya (kendıne ve başkalanna), araştırmaya ve çozum üretmeye yonlendırecek bıçımlere donuşturulmelı egıtımden vurgun vuran mafyanın bagı kesümelı ve Mülı Egıtım Bakanlıgı adına yakısır bır şeküde partüerustu yapıya kavuşturulmalı * Ankara Tevfık Ilen Imam Hatıp Lısesı Fızık Ogretmenı Şimşekler ve asit yağmuru Pırıltılı fare Japonlar ısüc saçan yeşü bır fare gelıştırdüer Osaka Unı versıtesı'nden bıyologlar genenk manıpulasyonlar sonucu bu tur bır kemırgen elde ettüer Japon arasürmacüar dollenmıs fare yumurtalannın ıçıne yeşıl bır ışık saçan denızanalannın geneuk kalıtından alman DNA'lan aşüadüar Bu DNA GFP adıyla büınen fluoresan bır proteın ıçenyor Yavnı( sıçanm organızması ranndan bu pruteın^ hayvanın dogumund ıbbaren yeşü bır ışüc saç4 maya başlıyor Fare bu yudugunde ıse tuylerl dermm parlaklıgını ortu Ctnetik yapısı değlftlrilen bu yavan b l r k so ror yor Boylece hayvanın ™ "f Yf" f' f'» yalnızca ayaklan ve bur nu ısüc venyor Bu buluşun onemı üp araşhrmalannddkı ışlevınden kaynaklanıyor Soz konusu DNA kanserlı hucrelen belırle yen sondaya baglanarak hastdlüdı hucrelerm kolayhkla ortaya çücanlmasını saglayacak 562/17 fcartscfvc (fVK mğ etUMml dahadadMİ bofiıtlara Fırüna sırasında asıt yagmurlannın pH'ı (asıtlüc olçumu) de arüyor Şimşekler çaktıgından yagmurun ıçerdıgı asü oranı yuksebyor Bu olçumlerı yapan Georgıe Üniversitesı (ABD) Brucs Raüsback'e gore elektrüc boşalması atmosferdekı kım yasal reaknflerın (ozon, hıdroksü ıyonlan) uretımını artınyor Bu molekuller ve atmosferdekı ıyonlar çevre kırlüıgıne yol açan endustnyel gazlar ve otomobülerden çücan ekzoz dumanlanyla tepkıyerek yagmurla beraber topraga kansan kukurtlu ve nıtatlı asıüen oluşturuyorlar