Katalog

ARKEOLOJl sanat yapıtları bulundu sel bir değer taşıyor, onun gereksınımlen, beklentileri ve korkularınınkısaca, toplumsal bilincinin bir dışavurusunu oluşturuyordu. Bizlere gelince, bu imgeler çerçevesinin gerçekte ne anlama geldiğı konusunda hiçbir bilgimiz yok. Abartılı çizimler Kimi hayvanların dörtten çok bacağı ve olağanüstü abartılı boynuzlan var; bu yalnızca bir bıçem mi, yoksa sanatçının kuttörensel bir esrimesi ya da bir sanrısı mı? Mağara resimlennın temelini oluşturan siyah rengi veren kımi doğal manganez oksitlerinin zehirli olduğu ve sinir sistemini etkilediği bilinmekle birlıkte, bu sorulara bir yanıt vermek güç. KroMagnon sanatın temelinde fırça yerine, ağızdan püskürtülen bir tür boya kullanıldığı ve bunun duvarda salya ile erıdığı söyleniyor. Fransa Ulusal Bilim Araştırma Merkezi Başkanı ve tarihöncesı bilimler uzmanı Mıchel Lorblanchet mağara resımlerini gizemli bir kesınlikle yeniden yarattı. Lorblanchet kullanılan yöntemin tınsel bir boyutu olabilecegine parmak basarak, "Tükürmek kendi benliginizi duvara yansıtarak çizdiğiniz atla bütünleşmenin bir yoludur," diyor. Böylelikle eylem söylene kimse yaşamamış. Zaten buralarda yaşamayı düşünmek bile pek akılcı olmaz. Çağdaş sanatçılar ınsanlar tarafından^ görülmesi, izlenmesi için sanat yaparlar. Başanlı sanatın ölçütü ulaşılan insan sayısıdır. Buna karşılık, KroMagnon sanatı büyük bir olasılıkla bir avuç insan tarafından ve güç koşullar altında ızlenebilıyordu. Mağaralar, belkı de, üyeliğe kabul ayinlerinin ya da sorgulamalann yapıldığı yerlerdi. Yeryüzündeki bir oyuğa yapılmış, karanlık tünellerden oluşan, tek tük meşalelerle aydınlatılmış ve yalnızca sürünerek girebileceğinız bir sanat galerısi düşünün. Günümüz insanının beynine mağara korkusunu kazıyan, daha gelişmiş uygarlıklarda kendisini Girit labirentlerinde çöreklenmiş bekleyen korkunç canavar Minotor'a, Hıristiyanlıkla bırlikte de "cehennem" kavramına dönüşen koşullar belki de bunlar. Bu da, ola ki, KroMagnon'dan çağdaş yaşamımıza ulaşan bir güçlü öge. JeanMarie Chauvet adlı uzmanın Avingon yakınlannda Pelaolitlk döneme alt mağarayı buluşu olay yarattı. Mağarala Çeviri: Rita Urgan daki hayvan resimlerinden buranın kutsal bir anlam taşıdığını ve burada insanın yaşamadığını anlıyoruz. kanşıyor. Belkı de şamanlar otekı dunyaya ulaşmak için böyle yapıyoriardı. Yapıtların gerçekleştirilmesinde farklı ellerın (ve ağızların) katkısı olmuş. Ama kımın ellerı? Acaba Chauvet'deki tüm KroMagnon halkının bu "çorbada" tuzu var mı, yoksa yapıtlar sanatçı olmayanlann gözünde birer din adamı ya da profesyonel sayılan seçkin sanatçılann elınden mi çıkmış? Ya da birçok kışı ıçin ucundan tutarak rakıplerine karşı bir tür centilmenlık anlaşması mı yapmış? Yoksa resimler kuşaktan kuşağa geçerek, her kuşak sılınıp yenıden mi yaratılmış? Salt bir bizon ya da gergedan resmi bıze bu konularda pek bir şey açıklamıyor. Chauvet mağarasına dınsel bir sit bir paleolitik çağ katedralı gözüyle bakılabilir. Kimilerine göre, bir kayanın üzerindeki ayı kafatası da kaderralin "altan= sunağı" olarak değerlendırilebilir Resim, oyma ve yonutlardakı temanın sürekli yinelenmesi bunlann belli kurallara uyularak yapıldığını ve kutsal bir anlam taşıdığını göstenyor. Bu mağaralarda 4147