Katalog

SÂGLTK DlLBİLlM GENETİKBİLİM bu tedavı yontemı bır alerjı uzmanı tarafından uygulanabılır Hıçbır zaman kesın etkı beklenmemelı ılaç tedavısıne de devam edılmelıdır Eğer etkı bır yılda ortaya çıkmadıysa ımmunoterapıye daha fazla devam etmek gereksızdır Derı ıle ılgılı alerjık durumlarda (egzama, kronık urtıker vs) bu tedavı yontemının yerı yoktur Kullanılan ekstraktlar mutlaka standardıze olmalı ve bakterı aşıları kullanılmamalıdır Ulkemızde alerjı konusunda yeterlı sayıda uzman bulunmamakta ve bu nedenle hastaların buyuk bır kısmı alerjı uzmanı olmayan meslektaşlarımıza başvurmakta ve onlardan yardım ıstemektedır Bugun bırçok tıp branşında ulkemızın ıhtıyacına karşılık verebılecek sayıda uzman doktor bulunmasına rağmen neden fazla sayıda alerjı uzmanının olmadığını doğrusu anlayamıyorum Ulkemızın bu dalına sahıp unıversıte hastanelerıne yeterlı kadro tahsısı o sorunu bırkaç yıl ıçınde rahatça çozebılır her yıl TUS'a (Tıp Uzmanlık Sınavı) gırmek ıçın bınlerce genç doktor sıra beklerken veya bır dalda uzman olup meslekı karıyerını ıkıncı bır ıhtısas ıle pekıştirmek ısteyen bırçok kışı varken, alerjı klınıklerıne neden kadro verılmedığını anlamak mumkun değıldır İnsanın yaşadığı en giizel Onarım Çubukları serüven G Yıldız Cıbımğlu S Niye alerji uzmanı sayısı az? Alerjı uzmanlığı dunyanın bırçok yerınde ve ulkemızde de sadece bır ust ıhtısas yanı ıkıncıl olarak yapılan bır uzmanlık dalıdır Dahılıye, derı, ınfeksıyon, çocuk ve goğus hastalıkları uzmanları uzerıne ıkı yıl eğıtım ıle alerjı uzmanı olunmaktadır Halıhazırda uzerınde çalışılan yenı uzmanlık planlamasında alerjının ayrı bır dal olarak altı yıl surelı bağımsız bır branş olması duşunulmektedır Yurtdışında bazı hastanelerde bulıınan "Den ve KulakBurunBoğaz" bılım dallarının alerjı unıtelerınde ıse sadece kendı branşları ıle ılgılı alerjık sorunlar tedavı edılmektedır Kanaatımce sadece dahılıye, goğus ve çocuk hastalıkları uzmanları ıçın ıkı yıl ust ıhtısas suresı yeterlı olurken derl ve kulakburunboğaz uzmanları ıçın uç yıllık bır ust eğıtım suresı gerekmekte dır Seçilmlş Kaynaklar 1. Lockey RF, Benedict LM, Turkeltaub PC, Bukantz SC Fatalltles from immunotherapy and skın testlng J Allergy Clın Immunol, 79 660 77, 1987 2. WHO VVorkıng Group Current status of allergen immunotherapy (hyposensıtızatıon) Memorandum from a VVHO/IUIS Meetıng Bull WH0, 67 263 72, 1989 3 U S Department of Health and Human Servıces, Executıve Summary Guıdelınes for the Dıagnosıs and management of Asthma Publıc Health Servıces, Natıonal Instıtutes of Health, Bethesda Maryland 1991 (Publıcatıon no91 3042A) 4 Internatıonal Asthma Management Project Internatıonal Consensus Report on Dlagnosls and Management of Asthma Al lergy 47 (Suppl 13), 1992 5. Internatıonal Rhinitıs Management Wor klng Group Internatıonal Consensus Report on Dıagnosls and Managmenet of Rhınltis Allergy 49 (SuppM 9), 1994 *Doç. Dr. Hacettepe Tıp Fakültesı Göğus Hastalıkları ABD Erişkin Alerji Hastalıklan Unitesl eslemlerın, sozcuklerın bulunması ve duzene konmasıyla bırlıkte ınsanın kafasının ıçınde yenı ımler, ımgeler, seslemJer, sozcukler ve anlamlar oluştu Onların, zıhınde bırbırıyle olan ılışkısınden yenı ımgeler, ımgelemler çıktı ortaya Insan o yenı ımgelen alete, eşyaya çevırdı, onlar yenıden seslere, adlara ve zıhınde yenı ımgelere çevrıldıler Yenı ımgeler hıç vakıt kaybedılmeksızın nesnelere çevrıldı, ev eşyaiarına, yıyecek ve gıyeceğe İnsanın urettığı nesnelerle ılışkısınden yenı ımgelemler, ımgeler oluştu zıhnınde, ve onlar yenı nesnelere çevrıldı Dıl, ımge, nesne ılışkısı ve onların evrılmesı, çevrılmesı ıle çadırlar, evler, yerleşım bırımlerı, yollar, köpruler çıktı ortaya Kullanılmaz olan nesneler unutuldukça karşılıgı olan sozcukler ve ımgeler de oldu Ust uste kurulan hoyukler gıbı yeryuzunde kaç kez ust uste kurgusal dunyalar kuruldu Onların karşılıgı dılde de ust uste dıl katmanlarım oluşturdu, hepsı bırbınnden çıkmış, ama bır oncekı anlamları yıtırılmış Her yıtırışte ınsan doğadan ve kendı doğasından bıraz daha uzaklaşmış Bu neden boyle oldu? Insan, zıhnındekı ımgelerden nesnelerı urettı, doğada örneğı olmayan nesnelerı Doğada örneğı olmayan nesnelerle ılışkısınden de doğada bulunmayan sesler, seslemler çıktı ortaya Zamanla kurgusal nesneler çoğalıp doğayı genlettıkçe, dıl (nesneler gıbı kurgusal olmaya yazgılı olan dıl) de kurgusallaştı ve zıhındekı doğanın ımgelennı yok ettı Çunku ınsan nesneyı uretırken doğaya oykunmuyor, kendı yaptıklarına oykunuyor artık Insan, yarattığı en guzel urun olan 'sanat'ı da zıhnındekı ımgeler ve ımgelemlerden çıkardı ortaya Yaratıcılığın sınırlarına doğanın uzaklarında ulaşmaya çalıştı Gozumuzun gorduğu kurgusal dunya ıle kurgusal dıl dunyası bırbırlerını her geçen gun daha hızlı, daha hızlı tuketıp ureterek, her ıkı alanda da guzellıkler, ne yazık kı daha çok da çöplukler yaratarak, bırbırıne hem bağımlı, hem de bağımsız bıçımde buyumekteler Açılanların bırınden bakınca, sankı, tek vucut bır ınsan gıbı, ılksız ve sonsuz bır ınsan gıbı ınsanlık hep aynı dılı, tek bır dılı buyutmuştur öbur açıdan bakınca ınsanlık tek bır dılı bole böle çoğaltmıştır Cemıl Merıç 'Bır Dunyanın Eşığınde' adlı kıtabında Hıntlı bır bılgenın "Dıl berekettır" dedığını belırtır Yazısız tarıh çağında gorulen ve tanrı anadakı dol yolunun sonsuz ılerleyışını gösteren spıral çızımı bezemeler, tanrı ana dılının dışıl karakterını, dılın bereketını ve gerı donulemez oluşumunu da gostermektedır Spıral ılksız ve sonsuz zamanda akan bır yaşam suyudur aynı zamanda Denız kabuğu ve yoldur 'S' ımı farklı yönlerı gösteren çıft spıralden doğar ve su sesıne oykunen 'S' sesı ıle bırleşır Suyun sesı bırbırıne ulanan ssss seslerınden oluşur Yılanın tozlu bır kır yolunda bıraktığı ız de uc uca bırle şen 'S'ler çızer Spıral öncelerı tanrı anaların ımı, çunku onlar öluler ulkesine donen dolambaçlı ve karanlık yolu bılır, ınsanların huzur ıçınde ve zaman kaybetmeden bulmalarında yardımcı olurlar Uc uca takılan 'S'ler zıncır olur Muselsel (Arapça) hat sanatında zıncırleme duzenlemeyı gösterır Belkı butun bu nitelıkler 'S'nın bazı Batı dıllerınde çoğulu göstermesıyle de ılışkılıdır Anadolu kılımlerınde olduğu gıbı mıtolojı ureten başka coğrafyalarda da bu ışarete çok rastlanır Spıral oylumlu bır denız kabuğunu kulağımıza dayandığımızda, duyduğumuz derınden gelen uğultu, çok uzaklardan gelen bır dalgalar ve ruzgarlar orkestrasının sesıdır sankı, başlangıcın bılinmeyenlennden gelır ve sonun bılınmeyenlenne doğru eser Gerçekte kendı damarlarımızda akan kanın sesınden başkası değıldır duyduğumuz Bız ' M ' sesının koyunların, keçılerın melemesınden, ıneğın seslenmesinden geldığını bılmedığımız gıbı, yazıdakı 'S' ımının de denız kabuğunun ustundekı spıralden çıktığını bılmeyız Başka seslerin ve ımlenn de nereden geldığını unuttuk İnsanın kendı yarattığı kurgusal dunyaya öykünduğunu, onu yucelttığını ve onun çevınsının, çevırısının, çevırısının çevinsını yaptığını fark etmıyoruz Ortaya çıkan ne çok dıl var? Onlar bırbırlerıne çevrıldıler ve daha da çevrılecekler Hukuk dılı, ekonomı dılı, sıbernetığın dılı, haberleşmenın dılı, askerlığın dılı, medyatık dıl, mekanık dılı, tıp dılı, şıır dılı, felsefe dıli, bılgısayar dılı, elektronığın dilı, balenın dıli, sınema dılı, resmın dılı, trafık dılı ve onların bırbırıne çevrılışı muzık dılının matematık dılıne futurolojının resım dılıne, resmın bılgısayar dılıne, şıırın sınema dılıne, hukuk dılının tıcaret dıline daha pek çok dılın, pek çok dıle çevrılişi... Insan olmanın olçutu sayılan çevırı dılı ıle kurgusal dunyalarımızı buyuttuk ıç doğamıza ve doğaya yabancılaşmışız Yeryuzunun en buyuk, eîı ışın ıçınden çıkılmaz çelışkısı, tum ınsanlığın en buyuk trajedısı bundan başka ne olabılır? En basıt sorunumuzu, yarattığımız yenı kaosta yıtırdığımız ıçın tanıyamıyor ve çozemıyoruz En basıt sorunlar ıçın psıkoloğa, psıkıyatrıste gıtmek zorundayız Ama buna karşılık pek çok bılgı kazandık Bugune degın hıçbır turdeşımız bızım ulaştığımız bılgı bırıkımıne ve bızım bılgıçlığımıze yaklaşamadı Ne var kı bız de onların bıldığı çok, ama çok basıt 'şey'lerı goremıyoruz Goremedığımız, çok, ama çok basıt 'şey'lerden bırı Acaba bılgelığı yıtırmemızın beyin kırlenmesıyle ılışkısı var mı? Acaba bılgelığe tekrar yakalama şansımız olmayacak mı? Bu konuda kımse kesın blr şey söyleyemez Belkı tek kesınhk şu Dıl, spıral ve rubıkondakı ortak nokta, uçunde de gerlye dönuşun asla olmayışı en terapı, ınsanoğlu ıçın buyuk bır umut ışığı sayılmakla bırlıkte, urunlennı vermekte epey gecıktı 7O'lı yılların sonlarından berı bılım adamlan, hasarlı genlenn değıştınlmesı ve bır zamanlar kolay kolay yola getınlemeyen hastalıkların sağaltımında ellerındekı yenı bıyoteknolojık araçlardan yararlanmak ıçın can atıyorlar Ancak bır tuıiu her şeyı dengı dengıne getıremıyorlardı 1994 yılına gırıldığinde, henuz hıç kımse hasarlı bır genı onarabıldığını, bunun yol açtığı hastalığı gıderebıldığını ve her şeyden onemlısı, bu onarımın uzun vadelı olacağını ılerı suremıyordu Oysa kı, geçtığımız Nisan ayı ıçınde, Pennsylvanıa Unıversıtesı'nden bır ekıp bır buçuk yıl önce 28 yaşında bır kadındakı ender görulen ve kolesterol duzeyınde astronomık artışlara yol açan bır hastalığı nasıl sağalttıklannı dıle getırıyordu Aıleden geçen ve hıperkolesterolemı adı venlen hastalık, gendekı bır değışım nedenıyle LDL alıcısı olarak anılan ve karacığer gozelennın dışında bulunan proteın turunun hasara uğramasından kaynaklanıyor Bu proteın kandakı, "kotu" kolesterol olarak bılınen ve damar tıkanmalan ıle kalp krızlerıyle ılıntısı olan duşuk yoğunluktakı lıppoproteınlen yok edıyor Pennsylvanıa ekıbının sağaltımını ustlendığı kadın 16 yaşındayken bır kalp knzı geçırmış 26 yaşında kendısıne bypass amelıyatı yapılmış Kadının, yıne hasarlı genın aıleden geçtığı kardeşlerınden ıkısı 2O'lı yaşlarında geçırdıklerı kalp krızı sonucu yaşamlarını yıtıımış Ikinci aşama: Genin onanmı Genetık uzmanları James Wılson ve Manann Grossman'ın hastaya uyguladıkları yontem, kavramsal açıdan son kerte yalındı llk adım, kadının karacığennm % 15'ının cerrahı yollarla alınarak yaklaşık 3 2 mılyar canlı hucre edılmesını ıçenyordu Ikıncı aşama ıse genin onanmını gerektırıyordu Onarım ıçın uygulanan yöntem hucerelerin beşte bınnde olumlu sonuç verdı Amelıyattan beş gun sonra onanmı yapılan mılyonlarca hucre bır tup aracılığıyla hastanın karacığenne gen boşaltıldı Sonra kımı hucrelenn karaciğer dokusundakumelenmesı, çoğalarak LDL kolesterolunu yok etmesı ıçın ekıp beklemeye koyuldu Bır sure sonra hastanın LDL duzeyınde % 17 oranında bır duşuş gözlendı Hasta bdylece kolesterol duşurucu ılaçlara karşı duyarlık kazanmış oldu Hastanın durumunda 18 aydır bır değışme görulmedığıne gore kalp ve lıpıd duzeyının dengede tutulduğuna karar venldı Ekıp bu arada beş hastaya daha aynı yöntemı uyguladı Yöntemın tek sakıncası ağır bır cerrahı ışlemı gerektırmesı Bu nedenle ekıp, nastayı amelıyat kulfetınden kurtaracak yenı arayışlar ıçinde (ru) 414 11