Katalog

Z EK A Al "Irklara göre zekâ Iarklıdır" iizerin İki Amerikalı psikologun, zekânın ırklara göre farklılık gösterdiğini, siyahilerin zekâlannın düşük olduğunu savunmaları, zekâ tartışmalarını yeniden canlandırdı. Derleyen: Reyhan Oksay G eçen günlerde ABD'de piyasaya IQ ölçülebilir mi? çıkan "Bell CurveÇan Eğrisi" adlı Murray ve Herrnstein, IQ'nun ölçülebilir kitap yalnızca bilim çevrelerinde bir değer olduğunu ve varolan testlerin de değil, toplumun hemen hemen tüm kesiyeterli olduğunu iddia eden görüşün tipik minde tepkiyle karşılandı. Bu 845 sayfalık, tetnsilcileri. İki bilim adamı da zekânın kaokunması oldukça dikkat isteyen kitabın lıtım ve çevre tarafından biriikte şekillendiözellıkle 13. bölümünde zekânın ırklara rildiğini kabul etse de, ağııiığı kalıtıma verigöre farklılık gösterdiği iddiası, ırkçıların yor. Kalıtımın rolünün yüzde 60 dolaylarınekmeğine yağ sürdüğü gerekçesi ile eleşda olduğunu belirterek, şimşekleri üzerletiri yağmuruna tutuldu. Kitap yaklaşımıyla, rine çekiyorlar. Bununla da yetinmeyip ırkçılann ekmeğine yağ sürmekle suçlandı. IQ'nun değişmezliğini vurgulayarak eğitiMuhafazakar görüşleriyle tanınan topmin zekâyı arttırmakta hiçbir etkisi olmadılumbilimci Charles Murray ve Harvard çığını söylüyor. Dolayısıyla devletin sosyal kışlı psikolog Richard Hermstein'ın (kitayardım çalışmalarını "boşuna çaba" olarak bın yayımlanmasından bir süre önce kandeğerlendirerek, bütçe kalemlerinden yarserden öldü) yıllar süren araştırmalannın dım maddelerinin çıkartılmasını öneriyor. sonuçlarından derledikleri "Çan Eğrisi" "Çan Eğrisi"nde öne sürülen tüm iddiakitabı, özellikle şu iki konu üzerinde duruların büyük tepki çekeceğini, ırkçılıkla suçyor: Irklar arasındaki IQ (Intelligence quotilanacaklannı tahmin eden Murray ve entzekâ katsayısı) farklılığı ve zekânın kaHerrnstein, savunmalannı sağlam temeller lıtsallık oranı. üzerine oturtmak amacıyla, akademik for"Çan Eğrisi"nin yayımlanmasından iki müller ve istatistiksel bulgulann ardına sıay önce piyasaya çıkan "Race and Cultuğınıyor. relrk ve Kültür" adlı kitabın yazarı Tho1970'li yıllarda kendilerinden önce benmas Sovvell de "Siyahlann ortalama zer çalışmalar yapan Berkley Üniversitesi IQ'su, beyazlardan 15 puan daha düşük" psikologlarından VVilliam Shockley ve yargısını dile getirmiş, ancak Sowell'in bu Arthur Jensen yıllarca öfkeli kamuoyuna yargısı bilim adamlarınca pek yadırganmakarşı kendilerini savunmak zorunda kalmıştı. Sovvell siyah bir Amerikah'ydı. Kendi mışlardı. VVilliam Shockley'in düşük zekâlıırkının aleyhinde bi^^^^ ^^^^^^^^^^^^ lann kısırtaştınlm 1 le olsa "bilimsel * ^^••"™ ması önerisi gerçeklerin" saklı ABD'de benzeri tutulmaması gerek Zekânm değişebiliriiği ve görülmemiş bir tiğini ileri süren Sotepkiyle karşıvvell, çalışmalarını gelişebilirliği, kalıtsal ve lanmıştı. yalnızca ABD ile sıHermstein nırlamamış, dünya çevre etkenli özellikleri geçen eylül adaki tüm ırkların üzerine görüşler var... yında bu dünyalu'lannı incelemişti. ^^•^^ ya veda edince Sovvell kitabında kitabın savunIQ farklılıklarını şöyle açıklıyor ması zavallı Murray'in üzerine kaldı. Ne "Malaya'da Tamiller'in IQ'ları Gurkavar ki Murray, bu kitaptan önce Reagan lar'dan daha yüksek, B&ngalliler'in dereceyönetiminin sosyal danışmanlığını yapıyorsi ikisinden de düşuk. Hong Kong'da yadu ve "Yoksullara Yardım Programı"nın şayan Ingiliz çocuklar, matematikte Çinli yoksullann genel konumunu düzeltmediğiçocuklardan daha başansız. ABD'de yaşani, tam tersi daha da bozduğunu ileri sürüyan Doğu Asyalılar'ın IQ'su beyazlardan yordu. Dolayısıyla Amerikalı liberallerin daha yüksek. Diğer taraftan Ispanyol Yaboy hedefl olmaya alışık olan Murray, şimhudileri Israil'de yaşayan LehAlman Yahudi de Clinton yönetiminin yardım progamdileri'nden daha düşük IQ'ya sahip. Bütün larını eleştlrerek, evlilik dışı dünyaya gelen ırklann içinde en yüksek IQ Alman Yahudiçocuk sayısında görülen artışın tek soleıi'nde bulunuyor." rumlusunun bu yardım programlan olduGerek Sovvell'in gerekse Murray'ln öne ğunu kaydediyor. sürdüğü bu zekâ farklılıklan liberal görüşlü bilim adamlarını son derece öfkelendiriNe kadar bilimsel? yor. öncelikle IQ testlerinin zekâyı ne deKarşı görüşte olan bilim adamlan, rece ölçtüğünü sorgulamak gerektiğini ileIQ'nun büyük oranda genlerie belirlendiği ri süren bu kesim, zekânın tanımında bile ve zekânın değişmezliği savını "bilimselbugüne dek ortak bir görüşün sağlanamalikten uzak, çirkin bir politik oyun" oladığını ifade ediyor. Charles Murray muhafazakar görüşleriyle tanınan bir toptumbilimci rak nitelerken, Murray ve Herrnstein'ı bilgisizlikle suçluyor. Harvard Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bölüm Başkanı Hovvard Gardner konuya ilişkin görüşlerini şöyle belirtiyor: "Hamile bir kadının beslenme şekli ve uyuşturucu kullanıp kullanmaması bebeğin zekâ düzeyini geniş ölçüde etkiler. Doğumdan sonra beynin entelektüel merkezleri büyük bir gelişim geçirir. Entelektüel yönden kısır ortamlarda büyüyen çocuklann zekâlannın gelişmediği bilinen bir gerçek." Toplumbilimci Christopher Jencks ise "Zekânın genetik olması IQ'nun değişmeyeceği anlamına gelmemeli. Eğer göğüs kanserinin genetik olduğunu söylersem, bu göğsün tedavi edilemeyeceği anlamına gelmez." diyerek Murray'in görüşlerine karşı çıkıyor. ABD Çalışma Bakanı Robert Reich, söz konusu kitabın öne sürdüğü kuramı doğru bulmadığını şu sözleri ile ifade ediyor: "Eğitimin ve öğretimin insanlann entelektüel düzeylerinde çok büyük gelişmelere yol açtığının deneyimlen"e gördüm. Murray ve Herrnstein 'ın kitabı, talihsiz insanlara yardım etmek istemeyen talihli insanlara gerekçe sağlamaktan öte bir işe yaramıyor." Murray ve Hermstein'ın kitabı Amerika'da tozu dumana katarken, Atlantik'ln diğer yakasında, Ingiltere'de genlerin rolü araştırılıyor. Maudsley Hastanesi Gelh Psikiyatrisi araştırma bölümünde genl( insan davranışlarını ne şekilde etkilediğ raştırılıyor. Genlerin birtakım hastalıklann oluşr sında etkin bir rol oynadığı artık bilini) örnegin, göğüs kanserine yol açan ge tespit edilmesi bu yolda atılan en büyül< dımlardan biri sayılıyor. Ancak daha so bir kavram olan davranışlann genlerc nasıl etkilendiği konusunda bugüne c yürütülen en kapsamlı çalışmalardan olan Maudsley ekibinin araştırmaları, k tımçevre tartışmasında yeni bir sayfa çacak. Araştırmayı yürüten Sir Mich Rutter, otizmin büyük oranda kalıtıı geçtiğini bilimsel olarak kanıtlamış buluı yor. Farklı ortamlarda büyüyen otistik il lerin gelişiminde gözle görülür bir fark maması bu kuramı destekliyor. bilim adamlan davranışlann tek bir g den değil, pek çok genin bir araya gelr sinden kaynaklandığını ve çevrenin de I yük ölçüde belirieyici olduğunu belirtiy Son günlerde genlerin insanın fiziksel psikolojik yapısını ne şekilde etkilediğin raştıran bilim adamlan bu yaklaşımlar ırkçılık yapmadıklannı, yalnızca bugi dek hasıraltı edilen genlerin de rolünü ! çümsememek gerektiğini ileri sürüyoria Kaynaklar. (Newsweek, 24 Ekim, me 31 Ekim 94, IHT) Genlerin rolü... 3998