Katalog

TARİHARAŞTIRMA TIP uzerine 28 yaşında hala büyüyen adam svsv Erkeğin ürettiği androjenin bir kısmının östrojene dönüşerek, vücut dokusunu etkiliyor Bır kur androıen hormonu olan ostro|en kadanda olduğu gıbı erkekte de normal keınık buyumesı ıçın gereklıdır (testıslerden) D unyanın onde gelen tıp dergılerınden The New England Joumal of Medıcıne'da yayınlanan, ostrojen reseptoru eksıklığıne bağlı olarak ortaya çıkan hastalığa ılışkın araştırma yazısı tıp çevrelennde buyuk ılgı ıle karşılandı Cıncınnatı Unıversıtesı Tıp Fakultesı oğretım gorevlısı endokrınolog Dr.Erıc P. Smıth ve çalışma arkadaşlarının yüruttuğu bu çalışma, kadın hormonlarının erkekler ıçın de ne denlı yaşamsai olduğunu gozler onune serdı ERKEKLERDE HORMONLARIN IŞLEVI Androjen değiserek > Ostrojen Ubido Şakaklarda saç dökülmeıi Yüz kılları Ses kalınlaşması Vücut kılları İskeletin madenle>mesi Kemik olgunlasması ve kaynajması lıyor Buna karşıhk bellı bir konu çerçevesinde yapılacak araştırma içın genellıkle 100 kışı ıle mulakat yapılıyor Kımı ışı daha garantıye bağlamayı sevıyor Ingılız sozlu tanhçılerınden Paul Thompson (1993 Hazıran ayında Tarıh Vakfı'nda yapılan Sozlu Tarıh Atolyesı'nın konuşmacısıydı) Ingıltere'de bır donemı yansıtmak üzere yaptığı araştırma ıçın değışık kesımlerden 459 kışı ıle mulakat yapmış (Bu çalışma 1975 yılında The Edwardıans ısımlı bır kıtap olarak yayımlandı) Mulakatların kımınle yapılması gerektığı ıse konuya bağlı olarak değışlyor Yaş olarak da 70 yaşın üzenndekı kışıler terclh edıhyor Ancak bu, yakın geçmışı araştırmak ısteyenlenn genç kışılerle sözlü tarıh mulakatlan yapmasını dışlamıyor doğal olarak Sözlü tarıh kılavuzlarında mulakat ıçın ıdeal ortam tanımlanıyor, ses kaydı Içın en uygun teyplerın hangılerı olduğu (radyo yayını ıçın kullanılanlar, yoksa dığer teyplerle bırlıkte mutlaka mıkrofon kullanılması), mıkrofonun nereye yerleştirılebıleceğı turu bllgılerın tumu en ınce aynntısına kadar venlıyor Video kamera ıle kayıt yapılacaksa bununla ılgılı sorunları deneyımlı bınlerıne sormak gerekıyor Henüz bunun ıçın kılavuzlar yok Ancak nasıl kayıt yapılırsa yapılsın, gorüşmenın tumünün sonradan yazıya aktanlması ve son metnın mutlaka mulakat yapılan kışı tarafından onaylanması gerekıyor Ingıltere ve ABD'dekı en yenı telıf yasalanna göre son üründe, son soz hakkının görüşülen kışıde olduğu belırtılıyor Hatta eğer araştırmayı Yenı Zelanda'da yapıyorsanız, bu ulkede metınde ısmı geçen ve hayatta olan herkesten ayrı ayrı onay almanız gerekıyor Tarıh bılımı ıçındekı yen konusunda bıtıp tukenmeyen tartışmalara rağmen 1970'lerden bu yana, başta ABD ve Ingıltere olmak uzere dunyanın çeşıtlı ulkelerınde sozlu tarıh yapan gruplann sayısı o kadar arttı kı, kımı tanhçı, bu alanın bılımsel bır ekol olmaktan çok orgutlu bır toplumsal harekete benzedığını ıddıa ettı Kısa ömrü ıçınde sozlü tanh çok ses getırdı ve sayısız urun verdı Ama ortodoks tarıhçıler alanı aşağılamaktan gerı kalmadılar Ingıltere'nın en çok okunan profesyonel tanhçılennden A.J.P. Taylor gıbı bazısı daha da ılerı gıderek, sozlu tarıhı "Yaşlı adamların, ağızlan sulanarak kendı gençlıklerını anlattığı" bır alan olmaktan oteye gıtmedığını savundu Anabılım dalı tanh tarafından yetım muamelesı gormesıne rağmen, zamanla, sözlü tarıhçıler yenı sorunsallar tanımladılar, farklı araştırma teknıklerını başanyla kendı oz yontemlerıne eklemledıler Akademıyanın guçlü dırenış ve dışlamasına rağmen sozlu tanh sonunda nazlı bır kabul gordu Turkıye'de olmasa bıle, bugun Batı ulkelerınde çoğu akademık karıyer yapan ortodoks tanhçı bıle, hıç olmazsa buluğ çağında bır dısıplınle karşı karşıya olduğunu kabul ettı (1) Bu bılgı ıçın Necdet Sakaoğlu'na teşekkur borçluyum Belgeli tarih, sözlü tarih: Bitip tükenmez bir tartışma Tarih Vakfı ve Dokuz Eylül Unıversıtesınce duzenlenen"Tanh Oğretımı ve Ders Kıtaplan Sempozyumu" na sunulan bıldınden ozetlenmıştır. Söz konusu yazıda adı saklı tutulan 28 ya Pübi* kılları şında ve 2 metre boyun Sperm ürünleri dakı bır erkeğin sureklı buyuduğu belırtılıyor Bugune dek ılk kez böyle bır vaka ıle karşı karşıya kalan doktorlar, hastayı son derece ayrıntılı bır ıncelemeye tabı tuOlası islevler Diğer hedefler tuyorlar Kemıkler rontEnsulın duyarlılıgında * Kas kuvvetı gen ışınlarıyla taranıyor, artış * Prostat buyumesı genış kapsamlı kan tahKalp damar hastalıgı *Derı salgıları lıllen yapılıyor, genlerı ın(vucut kokusu ve akne) rıskınde azalma celenıyor Bu tahlıllerın sonucunda ortaya çıkan sonuç, tıbbı doğrulan temelınden sarsıyor Gencın vücudundakı hucrelerde, ostrojen hormonuna duyarlı reseptorlerın eksık olduğu masıyla doktorlar şu sonuca vanyor östsaptanıyor Doktorlar, ostrojen reseptörojen, erkeklerdekı kemık dokusunun gerunun bulunmaması durumunda o canlılışımınde çok buyük rol oynuyor Bundan nın daha ana rahmınde ıken oleceğını once, erkeklerdekı kemlk gelışımını yalvarsaydıklanndan, bu adı belırtılmeyen nızca erkek hormonlannın etkıledığı dühastanın 28 yaşına dek yaşaması bır muşunuluyordu cıze olarak değerlendırılıyor Sağlıklı ve ostrojen reseptörunün bulunmadığı normal bır goruntu sergıleyen hasta, tıbdurumlarda kemıklenn sureklı kalsıyum bı yonden pek çok bılınmeyene ışık tutyitirdiğı belırtılıyor Ne yazık kı bu eksıklık tuğu ıçın sureklı denetım altında tutuluostrojen yüklemesıyle dengelenemıyor, yor çunku ostrojen reseptoru yokluğunda Genç adamın sureklı uzayan kemıklehastanın hucrelerı ostrojen uyarısına carının bu arada ınceldığı ve sungenmsı bır vap vermıyor nıtelığe burunduğu de ızlenıyor 28 yaşındakı bu hastanın durumu keDr Smıth hastanın kemıklerının menapoz mık metabolızmasına ışık tuttuğu gıbı donemındekı kadınlann kemıklerıne benandrojen ve ostrojenlere ılışkın çok zer bır gorunum kazandığını belırtıyor onemlı bulguları gun ışığına çıkartıyor Dığer taraftan hastanın uzun kemık uçlaBugun kadının ve erkeğin karşı cınsın rının 15 yaşındakı bır gençtekı gıbı henuz hormonlarını bellı duzeylerde urettığı bılıkapanmadığı ve kıkırdak özellığını henuz nıyordu Ancak erkeğin urettığı androjekoruduğu da gözlenıyor nin bır kısmının östrojene donuşerek, vüKemık dokusunun zayıflaması ve kecut dokusunu etkıledığı gerçeğı son gunmık uçlarının kapanmaması gıbı ıkı lerde tıp çevrelerını sarsan yenı bır keşıf onemlı bulgunun aynı kışıde ortaya çıkÇeviren:Reyhan Oksay 7