Katalog

BİLİM KÜLTÜR BİLİM YAYIN Tıpta yeni gelişmeler Bunama hastalığı, anne adayları taranıyor, yanlış ilaç yazımı, sigaranın zararları, kanseri soğukla öldürme... Vehbi Belgil U ^ Pı B Nerden çıktı bu yeni ad? akırlığın adını zarıflık koymuşlar" dıye bır sozumuz var Bura• da zarıflık kıbarlık anlamında Fakır, yıyemedığı şeyler ıçın "dokunuyor", "sevmıyoruz" gıbı laflar kullanır Ama, sapına, çopune kadar her şeyı yıyecek Amayıyemıyor "Paramızolmadığından yıyemıyoruz" da dıyemıyor Şımdı bunamanın adını Alzheımer hastalığı koydular Hasta kelıme bulmakta guçluk çekıyor En basıt şeylerı hatırlayamıyor Mantığını kullanamıyor Bır tur çocuk durumuna duşuyor Önce boyle başlayan hastalık gıderek artıyor Hasta çışını etmek ıçın heleya gıtmesı gerektığını bıle anımsıyamıyor Bunu bır fıkra ıle şoyle toparlayalım 'Doktor, son gunlerde bana bır unutkanlık halı geldı" ' Ne zamandan berı var sızde bu hal?" 'Hangı hal?" Başka bır fıkra Adam tavla oynarken bır bardak su ıstıyor Getırıyorlar Zarları ağzına atıyor suyu tavla kutusuna boşaltıyor Alman psıkıyatrı uzmanı Aloıs Alzheımer, 1906da, bunamadan olen 51 yaşındakı bır kadının (hastasının) beynını ıncelıyor ve gözun hemen arkasındakı hucrelerın iş yapamayacak derecede bozulduklarını ayrıca, beynın uzerındekı sınır hucrelerının (cerebral cortex) beyaz bır madde ıle kaplandığını çıplak gozle bıle goruyor Buluş ruh ve sınır hekımlerı arasında buyuk ılgı topluyor ve bu ' beyaz madde'ye Ihtlyarlık tortuları adı verılıyor Hastalık da Alzheımer adını alıyor Hastalık ınsanı ınsan yapan mantıklı duşunme, konuşma ve hatıriama gıbı en onemlı fonksıyonların yapılamaması sonucunu doğurduğu ıçın çok tehlıkelı Ama, lyıletım yolu henuz bılınmıyor, ılerlemesının onlenmesı de kabıl olmuyor •8u hastalığa yakalanmış 20 mılyondan çok ınsan var dunyada 256 mılyon Amerıka'da 4 mılyon kışı 57 mılyonluk Fransa'da 500 000 kışı bu hastalıktan yatıyor Bızdekılerın sayısı Fransa'nınkılerden pay bıçılerek çıkarılabılır Gerçek guzellığı ıle un yapmış Ava Gardner, bundan olmuştu sı, 1992 kasımında gebelerı StreptoccusB taramasından geçırdı Rahımdekı bebeklere doğumdan once veya doğum sırasında geçen bır hastalıktı aranan 2 200 bebek her yıl bundan oluyordu StrepB hastalığı annede normal olarak gorunmuyor Ozel yontemlerle tarama gerektırıyor Gene Amerıka'da, geçen yıl 11000 bebek bu hastalıkla dunyaya gelmıştı Ne olur gelmişse' Hastalığın tehlıkesı bebeklerde menenjıte yol açması veya beyın zarı ıltıhaplarını gundeme getırmesı Bu hastalıklara yakalanmış bebeklerden bırçoğunda gorme, ışıtme bozuklukla Amerıkan Eczacılığı (Amerıcan Pharmacy) adlı dergı, 60 kadar ılacın adlarının, yakınlıkları nedenıyle bırbırıne karıştırıldığını ve bunun hastalar ıçın buyuk tehlıke yarattığını bıldırmıştır Glaucoma (gozde basıncın çok artması sonucu korluğe goturen bır hastalık) lyıletimınde kullanılan acetazolamıde ıle şeker hastalığı lyıletimınde kullanılan acetohexamıde bunlardan ıkısı Ayrıca sınırlılık lyıletımınde ışe yarayan Xanakx Ile ulserde kullanılan Zantacda var Ad benzerlıklerının yol açtığı bu karışıklığa, doktorların okunmaz yazıları da eklenıyor Dunyanın en unlu Tıp dergısı ' The New England Journal of Medıcıne" de yayımlanan bır mektupta, bır eczacının, ağrı dındıren Norflex ıle Norfloxacın ı bırbırıne karıştırdığını, bu yuzden hastanın bırının baş donmesıne, oburunun hayal gormesıne yolaçtığını (hallucınated) soylemektedır Eczacılık dergısı, bu durumda, doktorlarına ılacı neden verdığını reçetenın başına yazmasını salık verıyor Dıkkatlı yazmak daha kestırme bır yol değıl mu Otomasyon el kitabı Slgara Içenln içmeyene zararı Sigaranın kansere yol açtığını bılmeyen kalmadı gıbı bır şey Pekı sıgara ıçılen yerde oturup da duman soluyan kışılerde durum ne 7 Bunun, çoğumuz farkında değılız Oysa bu da kansere yol açıyor Arsenık, asbestos ve banzen gıbı Banzen, bılındığı gıbı, vernıklerde, boyalarda kullanılıyor Sıgara dumanı, gençlerde, çocuklarda astım, bronşıt, orta kulak ıltıhabı ve zatulcenpe de neden oluyor Amerıkan Çevre Koruma Kurumu, 30'dan çok ıncelemeyı değerlendırdıkten sonra bu açıklamayı yapıyor ve şunu onerıyor Halka açık yerlerde sıgara ıçılmemesı veya ıçenler ıçın ayrı yer ayrılması gereklıdır" Bır hasta var dıyelım llerı derecede prostat kanseri olmuş Amelıyat olanağı yok ubur lyıletım yolları da kâr etmlyor Ne yapılabılır? Kanserlı hucrelerı dondurup oldurebılırsınız, kanseri de bu yolla temızlemış olursunuz Soğukla amelıyat (cryosurgery) deniyor buna Ancak, doktorlar, şunu vurguluyor Normal lyıletım yollarının hıçbırı sonuç vermedığı zaman bu yola başvurmalı Soğukla amelıyatın lyı bır yontem olduğunu soylemıyor Fakat, bunun kanıtını oluşturacak vakaların çok olmadığını da eklıyorlar Amelıyat şoyle yapılıyor Aşırı soğuk tupu denen ıçı boş bır tup derı delınerek kanserlı bolgeye ındıriliyor Sonra top ıçınden, aşırı derecede soğuk sıvı azot, hastalıklı yere kadar ulaştırılıp 15 dakıka bekletılıyor Hucreler böylece oluyor Vucut, bu olu hucrelerı zamanla dışarı atıyor Hasta, bu amelıyattan 48 saat sonra (ıkı gun, ıkı gece) normal yaşamına başlıyor Vucudun bazı yerlerını aşırı soğukla lyıletım yeni bır yontem değıl Operatorler, goz gıbı, cılt gıbı, boyun, rahım ağzı gıbı kolay ulaşılabılen yerlerde bu yontemı uyguluyor Pekı ıç organlarda ne yapılabilır? Ultrason, aşırı soğuk tupunun hangı noktaya batırılabıleceğını açıkseçık gosterdığı ıçın ış kolaylaşıyor Bununla bırlıkte, kolay amelıyat edılemez karacığer, pankreas ve beyın kanserlerı de aşırı soğuk teknığı ıle (cryosurgerykrayo sorjırı) lyıletılebılıyor lltek, llerı Teknolojı Urunlerı Sanayı'nın hazırladığı otomasyon elkıtabını, endustrıyel otomasyon alanında çalışmalar yapan çozum ureten şırketlere yardımcı olmak amacıyla hazırlamış Dunyadakı yeni eğılımlerı, yaklaşımları teknıklerı ozetleyen 34 sayfalık kıtapçık bılgısayar teknolo|isı temelınde soruna yaklaşmaktadır Içınde sanayı PCIerı, ampro çekırdekblrım çekırdekbırım aılesınını urunlerı, sensorler ve tıplerı, DM12 A/D çevırıcının programlanması.endustrıyel uygulamada yeni yaklaşımlar ve teknıkler, katı hal dıskler gıbı 22 konu başlığı yer alıyor llgılenenler ıcın lltek 1 288 62 136/ 288 62 15, faks 1 272 01 43 Astronomi Magazin Kanseri soğukla öldürme Anne olacakların taranması rı, buyume gecıkmelerı ıle kafadan hafıf sakatlık gıbı kötu sonuçlar çıkıyor Akademı'nın gebelere önerilerı şunlar 1) Bebek bekleyen her anne, gebeliğının 26 ayı ıle 28 ayı arasında StrepB taramasından geçmelı, 2) Bu donemı kaçıranlar, doğumdan evvel hastanede taranmalı, 3) Taramada StrepB veya başka bır rısk faktoru bulünursa doğum sırasında antıbıyotık lyıletımı yapılmalı Eksık doğum veya daha oncekı hastalıklı bır doğum halınde de hemen bu yola gıdılmelı Bu konularda daha çok bılgı almak ısteyenlere şu adres verılmektedır Group B Strep Assocıatıon, Dept RD, P O Box 16515, Chapel Hıll, N C , 27516 Oralarda arkadaşları olan doktorlarımızın dıkkatıne sunulur Amerıkan Çocuk Hastalıkları Akademı Karıştırılan ilaç adları, okunmayan reçeteler Ege Unıversıtesı Astronomi Topluluğunun yayını olan aylık astronomi dergısı, kalıtesını gıderek guzelleştırıyor Hem ıçerık, hem de baskı olarak Tabıı, bunlar malıyet konusunda da zorluklar getırıyor Bu nedenle dergıye abone olmak gerek Ege Unı Astronomi Topluluğu Fen Fakultesı Astronomi ve Uzay Bılımlerı Bol Bornova İZMİR Tel 51880110'den 2322 Dergının bırım fıyatı 15 bın, abone ucretı yıllık 150 bın Hesap no Ege Unıversıtesı Iş Bankası Şubesı 3499130268 Mayıs sayısı nda Mauna Kea Rasathanesının posterı verılmış Yazılardan ornekler Ayın evrelerı, uzunluk bırımlerı, zaman ve kutle, Ulusal Gozlemevı çalışmaları, yarışma, Uzay gunluğu, gokbılım terımlerı sozluğu, bılgısayar koşesı 32413