Katalog

TIP ARAŞTIRMALARI Hastanın memleketine bakıp teşhis konabilir mi? "Sihirli mineral"likten "öldürücü toz"a dönüşen asbest'in bulunduğu bir bölgede yaşıyorsa , kolayca konur tabii! Izzettin Barış, mezotelyoma hastalığının keşif serüvenini anlatmayı sürdürüyor. İzzcttın Baıış sbest ya da amyant ısımlı lıfsel yapıdakı mıneral yerkabugunda bol mıktarda bulunan ısıya surtunme ye ve kımyasal etkenlere dayanıklılığı nedenıyle eskı cağlardan berı değışık alanlarda ınsanlara yararları olmuş bir maddedır Endustrıde 3000 den fazla ışkolunda kullanıldığı ıçın "Slhirll Mineral" olarak anılırken 20 yuzyılın ıkıncı yarısından sonrd akcıgerlerde sertleşme~ve kanser yaptıgının saptanmasıyla bırlıkte "öldurucu Toz" olarak dtıılmaya başlanmıstır Bunlardan bılhassa MEZOTELYOMA denılen akcıger ve karın zarı kanserı asbest ısçılerının korkulu ruyasıdır Bir ısçı hastalığı olan mezotelyoma ve dığer asbeste bağlı hastalıkların Eskısehır ın Mıhallıççık ılçesı ve koylerınde de yaygın şekılde gorulduğunu bundan oncekı yazımızda dıle getırmıştık Araştırma sonuçları basınyayın organlarında ılgı gordu ve adımız Kanser Arastırıcısı ola rak anılmaya basladı lc Anadolu nun bir cok koyunden kanser ıhbarları almaya basladık Kendımızı bu ısteklere olumlu cevap vermeye zorunlu gorduk öte yandan klınığe mezotelyomalı hasta akını başladı Her hastanın koyunu kay dedıyur ve en kısa zamanda oraya gıtme yı amaçlıyorduk Iç Anadolu dakı ıllerde yırmıye yakın koyde çalısmalarımızı surdurduk Yaptığımız ısten çonsuz kıvanç duyuyorduk Koylulerın konukseverlığı etrafımızı saran çocukların candan ılgısı ve her turlu sorunlarını bıze aktaran çczum ısteyen Anadolu ınsanının davranışları bızı duygulandırdı Klınığın dar çevresınden dışa açılmakla gerçeklerı daha lyı gorduğumuzu anladık Arkadaşlara Bu hafta koye gıdıyor dedıgımde hepsı nın gozlerı parlıyor ve sevınçten adeta uçuyorlardı Araştırmalarımız suresınce 100 000 km den fazla yol katettık Daha serbest ve çabuk hereket etmek ıçın hıçbır kuruluştan parasal destek ıstemedık Çunku burokratık yazısmalar ve engeller ınsanı canından bezdırır derecedeydı Ayrıca attığımız taş urkuttugumuz kurbagaya değmezdıi Türkiye'de bir kanser araştırması öyküsü (3) A R. Sungur'un öyküsü .m Kırsal yoredekı çalışmalarımız sırasın da ılgınç anılarımız oldu Klınığımızde ya tan 37 yaşında mezotelyomalı R Sungur ısımlı hastamızın oykusu de bunlardan bırı R Sungur Yozgat ın Sorgun ılçesı Garıpler koyundendı Koye gıtmeye karar verdık Mevsım kış olduğu ıçın çamurlara bata çıka guçlukle koye vardık Bızı karşı layanlar genellıkle sarışın ve çakır goz luydu Sorduğumuzda 1920 lı yıllarda goçmen degışımı anlasmasıyla Selanık ın Kırımsen koyunden once gemıyle Istanbul a ve ordan da Samsun a geldıklerını oğrendık Kendılerıne Anadolu da ıstedfklerı yerde yerleşebıleceklerı soylenmış Samsun u sıtma hastalığı çok dıye beğenmemışler Gariplep Köyünden Sungur ailesi: Aile ağacı Arabalarla gunlerce yolcu luk yapmışlar bir turlu yer begenememısler Bir aıle H. **** N. nın begendıgı burada kala Karil Sungur Erkek " Sungur lım dedıgı yerı dığerlerı ıste65yaş 30yaş memıs Sorgun un kuzeyınde Rumlar tarafından terkedılmıs bir koye geldıklerınde artık kırnıldayacak hallerı kdlmamış Buyuk bir kılıse T Sungur R Sungur R Sungur R Sungur gurul gurul akan bir çeşme A Ceylan 42yaş 56yaş 49yaş 37yaş vo çevredekı terkedılmış bir 35yaş çok evı gorduklerınde artık Mezotelyoıradan (Akclğar zarı kanupl) ölum karar kılmışlar Koye Garıpler ısmını uygun bulCinayetten olum muşlar Asbeste bağlı akçljjer zarında klreçlenme Onlar kılıseyı canıı halı ne getırırken herhalde Kı (£2 || rımsen dekı camılerını de Yunanlılar kılı se halıne getırmışlerdır1 Rumlardan kalan evlerın ıçı ve dışı beyaz renklı kırece benzeyen bir toprakla sıvalı durumdaymış Boylece goçmenler ılk kez asbestle tanışmıslar Sungur aılesının reısı koydekı bir kavgada cınayete kurban gıtmış ve gerıye genç yaşta dul bir kadın ve hepsı kuçuk 5 çocuk bırakmış Yıllar sonra solunan as best etkısını gostermeye başlamış önce en kuçuk kardeş Arzu 37 yaşında sonra anne Hayrıye 65 yaşında ve nıhayet bızım hastamız R Sungur mezotelyomaya yanı amansız hastalığa yakalandılar Gerıye kalan uç erkek kardeşte bızım araştırmamızı yaptığımız devrede mezotelyoma yoktu fakat akcığer zarlarında kıreçlenme ve kalınlaşma vardı (Şekıl 1) Şımdı nedu rumdadırlar bılemıyoruz Sungur aılesının trajedısı ıster ıstemez ınsana bazı şeylerı hatırlatıyor Kader bu aılenın Yunanıstan dan yuzlerce km otede Yunanlılardan mıras kalmış bir camı ve duvarları asbestle kaplı evde barınmalarına yol açıyor Asbestı soluyan ınsanlarda hastalık aradan 2040 sene sonra kendını gosterıyor Anne asbestı Garıpler de alıyor ve 65 yaşında hastalanıyor Çocuklar doğar dogmaz aldıkları ıçın daha erken kanser oluyorlar Kurşunla olmek, mezotelyoma sonucu olmeden daha lyı olacağı ıçın baba daha şanslı sayılır' Şımdılık dığer kardeşler şanslı goruluyor Neden onlarda kanser yok da asbestle ılgılı lyı tabıatlı sayılacak hastalık var? llerıde durumları ne olacak? Akcıgerlerınde Tur kıye den aldıkları asbest bulunan ve Sela nıge goç etmış Rumlardan ne haber? Içınde asbest bulunan beyaz toprağın (AK TOPRAK) Yanya nın (lonnınına) koylerınde ornegın METSOVAda da kullanıldığı ve yorede çevresel mezotelyoma bulunduğu bızım araştırmalarımızdan yıllar sonra rapor edıldı Yetmışlı yılların ıkıncı yarısındayız Ul kenın her yerınde teror olayları vv To kat ın Almus kazasının eskı ısmı Mohat, yenı ısmı Çevreli olan koyden bir mezotelyomalı hastamız var Hastanın oğlu oğretmen Israrla koye gelmemızı araştırma yapmamızı ıstıyor Harıtaya baktık 400 km den fazla yol var Öğretrnenı kıramadık ve bir hafta sonunu da orada geçırdık Koy beledıyelık ve başkanı eskı Dunya Gureş Şampıyonumuz Huseyın Akbaş Sakat ınsan sayısı dıkkat çekecek dererede Devlet yenı bir sağlık ocağı yapmış Bombos duruyor Rontgen makınesını ve dığer aletlerı oraya yerleştırdık Bir buçuk gun ıçınde 20 yaşın ustunde 169 kışının fılmı çekıldı muayenesı yapıl dı ve akcıger fonksıyonları olçuldu En zorlandığımız an fılm çekerken kadınların nefesını tutamamalartydı Bız ne ka dar Nefesını al ve tut Sakın gerı verme desek de onlar gene tam fılm çekılırken nefeslerını verıyorlar Vakıt kaybettığımız gıbı fılmler de lyı çıkmıyordu Bir aralık lyıce yorulduk ve sınırlenmeye basladık Guleç yuzlu bir koylu yanıma yaklaştı ve fısıldayarak Doktor bey kadınlara lyı tarıf etmıyorsun Onlar nefesını al ve tut demekten anlamazlar Sen onlara NEFESI Nl AL VE KARNINDA TUT de Bundan sonra kadınlara bu şekılde hıtap etmeye basladık ve sorun çozuldu Işımız pazar akşamına doğru bıttı Eşyalarımızı toplamaya basladık Ister ıstemez ıkı koylunun konuşmasına kulak mı safırı oldum Bırıncısı Hukumet bıze bu sağlık ocağını yaptı Aylarca ne doktor gonderdıler ne ebe ne hemşıre Hazırbu adamlar ayagımıza gelmışken bunları re