Katalog

ILOJİSİ mci dinlesin? Sorunu birlikte çözün günlük koşuşturma içerisinde öğrencilerinin özel sorunlarıyla ilgılenemediğinden yakındı. Bir kız öğrencısi ona köpeğınin öldüğünü söylemiş, o da çocukla fazla ilgilenememişti Daha sonra evde, oğrencısme uzuntüsünü anlatan ve başsağlığı dileyen bir mektup yazmıştı. öğrencisı çok mutlıı olmuş, diğerleri ise şaşırmışlardı. Bu olaydan sonra sınıfta bir posta köşesi kurınaya karar verdiler. Böylece birbirleriyle ve öğretmenleriyle haberleşeceklerdı. Sonuç olarak hem tüm öğrencılerın yazılı anlatımı gelişti hem de herkes daha mutlu oldu. Sınıf içinde yaşanan bazı sorunlar, tek bir sözcükle ya da yazılı notlarla çözülemeyecek kadar karmaşık ya da üzücü olabilir. Böyle durumlarda daha ayrıntılı beceriler gerekecektir 'SORUN ÇOZME' yöntemi, her bireyin gereksinmelerinı göz önüne alan ve adım adım ızlenmesı gereken bir süreçtir. Aslında tüm bir sınıfla ya da tek bir öğrenci ile sorun çözmek demek, çocukla. rın duygularını duymak, kendi duygularımızı anlatmak ve sonuçta, birlikte ortak çözümlere varabilmektir. Bir ilkokulda görevli, özel eğitim öğretmeni bir arkadaşımız, bizim yöntemlerimize pek güvenmiyordu. "Sizin yönteminiz orta sınıf ailelerinden gelen çocuklar için son derece geçerli olabilir, ancak benim öğrenci kitlem çok farklı; çoğu bedensel ve ruhsal açıdan örselenmiş çocuklar. Okula patlamaya hazır bombalar gibi geliyorlar Kavga çıkmayan tek bir dersim olmuyor. Birbirlerine küfür ediyorlar, tekme atıyorlar ve dersim gidiyor Herhangi bir sonuç alabilmem için sınıf içinde polislik yapmak zorundayım." Bu öğretmen kuşkularına karşın, sonuçları merak ettiği için, bizim önerdiğimiz SORUN ÇÖZME' yöntemini uygulamaya karar verdi. Aşağıda bize gönderdiği rapordan parçalar sunuyoruz: "SORUN ÇÖZME" yönteminin ilk aşaması öğrencilerin konuyla ilgıli duygularını öğrenmek olduğuna göre, onlara önce kavga etmenin yararlarını sordum. Şöyle bir liste oluşturduk: 1. Ûc alabılmek 2. Birinin başını derde sokmak 3. Birinin seni kovalamasını sağlamak 4. Küfür edebılmek S. Başkalarının seni rahat bırakmasını sağlamak. 6 Canının istediğini yapmış olmak. 7. Kavgayı ilk başlatan olabilmek 8. Oersin sıkıcılığından kurtulmak 9. Birisıni kızdırabilmek 10. Kavga etmek ve ıtişmek çok zevklı. öğrencilerim bu lısteyı büyük bir coşkuyla gellştirdiler. 'Peki kavga etmenin zararları nedir9' diye sorunca, sessizleştiler. Daha sonra şoyle bir lıste gfilıştirdıler: 1. Kavga ettiğimiz kişi arkadaşımız ise, sonradanüzülürüz 2. Ailemizle, öğretmenle ya da müdurle başımız derde girebilir. 3. öğretmen kızar (Bu öğretmenin önerisi) 4. Birisinincanı acıyabilir 5. Cezaalabiliriz 6. Kavga öğrenmeyi engeller (öğretmenin önerisi) 7. Kavga büyüyebilir. 8. Kendi canımız acıyabilir. Daha sonra, çözümler üzerinde konuşmaya başladık. Doğrusu onların (öğrencilerin) önerdiği her çözümü yazmak istemezdim, ancak öğrencilerin HER önerisinin değerlendirme yapmadan ve kısıtlamadan yazılması gerektiğini söylemiştiniz. 1. Sinirlenen dışarı çıkabılir. 2. Kavgayı çıkarana vurulabilir. 3. Kavgayı çıkaran sınıftan dışarı çıkar. 4. Sinirlenince sınıfta bulunduracağımız bir hamur topunu yumruklayablliriz 5. Sinirlenen yay çalışabilir. 6. Sinirlenen sınıfta bulunacak bir sopayı kırabilir. 7. Kavga çıkaranın annesini okula çağırtabitiriz. 8 Kavga edenler beden Kavga etmenin yararları Kavga etmenin zararları salonuna gönderilirler ve kavgalarına orada devam edebilirler. 9 Kavga edenleri öğretmene şikâyet edebiliriz. 10. Kavga edenler müdüre gönderilirler. 11. Kavga edenlerin sınıf içinde yerlerinı değiştirebiliriz. 12. Rahat durmaları için uyarabiliriz 13. Kavga eden, bir sözcüğu 100 kez yazar. 14.' Kavga edenlere yerleri yalatırız. 15. Kavga edene herkes bir kez vurur. 16. Kurallara uyana çıkartma verirız. 17. Kavga edene kötü bir şeyler yazarız 18. Kavga edeni utandırmak için ona güzel bir söz söyleriz. Bu.on sekiz maddeyi yazdıktan sonra, ben bazıları üzerinde yorum yaptım. Örneğin, kavganın sürmesine izin veremeyeceğim, çünkü birbirlerinin canınıacıtmalarına göz yumamayacağımı soyledim Ayrıca yerleri yalatmanın sağlığa aykırı oldugunu duşunduğumu belirttim. Sonuç olarak çocuklara kalan önerilerden anlamlı bulduklarını defterlerine yazmalarını soyledim, bu önerim hoşlarına gittı. Dersin sonunda tahtaya hepimizın kabul edebileceği önerileri yazdık. Sonuç Yazılı, tek bir sözcükle ifade edilen bilgier, çoğu kez uzun konuşmalardan daha et(ili olur. Bir sosyal bilgiler öğretmeni arkaiaşımız bize, sınıfında sorduğu her soruya, iiğerlerinin düşünmesini beklemeden, baJırarak yanıt veren bir öğrencisinden söz eti. "Ben sana sormadan yanıt verme" uyarıarı sayısız kez yinelenmiş ve hiçbir somjç jlınamamıştı. Bir gün öğretmen öğrencinin /anına yaklaştı ve gülümseyerek sırasının jstüne katlanmış bir kâğıt koydu. öğrenci câğıdı açıp okuyunca gülümsedi ve o dersin ionuna kadar izin istemeden konuşmadı! <âğıtta şunlar yazılı idi: Yanıtlamak istediŞindesoruları Ortadan bağırma Kaldırparmağını. Bir fen öğretmeni derse düzenli olarak Ddevini yapmadan gelen ve her seferinde jzun mazeretler anlatan bir öğrencisiyle nasıl başa çıkacağını bilemiyordu. Sonunda jğrencinln evine şöyle bir mektup postaladı: Sevgili Emel, 15, 16 ve 21 nisan tarihli ödevlerinl hâlâ bekliyorum. Bunları bana ne zaman verebileceğini lütfen söyle. Yanıtını bekliyorum. Emel , o hafta içinde eksik ödevlerini tamamladı, teslim etti. Ayrıca öğretmenine, annesine değil de kendisine yazdığı içln teşekküretti. llkokul öğretmeni bir arkadaşımız, bize fazı ile anlatın um. SaMırgan tavır: "Çocuklar! Ne kadar acınasızsınız! Arkadaşınız kekeledi diye nasıl ılayedersiniz?" Açtklayıcı tavır: "Insanlarla alay edilmesi >eni çok rahatsız eder. Hepimiz, birbirimize .aygılı olmalıyız." öğrenciler suçlandıklarında, işbirliği yapna isteğini yitirirler. öğretmen, hedef gösermeden, kendı duygularını açıkladığında, linlerler ve beklentilerimize uygun tepki jösterme olasılıkları artar. llköneriler Olumsuz duyguları duymak yerine Duyguları sözlerle anlatın 1. Küfur etmek yok 2. Hakaret etmek yok 3. Gerçekten rahatsız edilmedikçe şıkâyet etmek yok. 4. Herhangi bir şeye ya da insana vurmak yok, birsey fırlatmak yok. 5. Kendi çözümümüzü kendimiz bulalım. O günün şöyle sonuçları oldu 1. En çabuk sinirlenenlerden biri olan Merih, her hafta bir kaç kere sınıftan dışarı çıkıyor, dersi kaçırmamak için kapı aralığında bekliyor, bir süre sonra da sınıfın arka tarafına geçerek derse katılmaya başlıyor. 2. Arada bir, bir öğrenci ayağa kalkıp "Metin, benimle yer değiştir" gıbı bir sözsöyleyip yerini değiştiriyor. (Metın yer değiştirme konusunda sorun çıkarmayan bir öğrenci). 3. Bir öğrenci iki kez hamur topunu yumrukladı. 4. Bir kere Ayşe bir arkadaşı ıcın "hamur topunu verin de yumruklasın" önerisinde bulundu. 5. öğrencilerden biri hakaret ettiğinde sınıftan "1. kural, 2. kural" sesleri yükseldi "öğretmenim, kuralları okuyun" dendiği de oluyor, o zaman, kurala uymayan öğrenci kuralı okuyor. Bu öğretmenin deneyimi bizı çok etkiledi. Bu çocuklara rahatça 'uyumsuz' ya da 'umutsuz' denilebilirdi. Oysa, öğretmenleri onlara inanma ve güvenme yurekliliğıni gösterdi. Böylece onlar da kendilerine inanabildiler, güvenebildiler ve kendi davranışlarının sorumluluğunu üstlendiler. Bu öğretmenin yazdığı mektubun son satırları hem bizim hem de kendisinin göruşlerini çok güzel özetliyor. "Bu yaklaşımı yaşama geçırmenin bana çok kolay geldiğini söylemek isterdim. Oysa, hiç de öyle olmadı. Düşünmek, çabalamak, denemek, inanmak ve güvenmek gerekiyor. Bu arada şunu oğrendim Eğer çöcukların birbirlerine karşı düşünceli davranmalarını istiyorsam, önce kendim, onlara karşı düşünceli davranmamı saglayacak yöntemler öğrenmeliyim. Öyle gözüküyor ki, çocuklar ancak kendilerini iyi hissettikleri bir ortamda iyi düşünebiliyorlar ve iyi davranabiliyorlar Adele Faber, Elaine Mazlish, Amarkan Educator, Yaz 1987 Çeviri: Süheyla Bilgen 2879 BMcent Ünrv. öğrailm Gfir.