Katalog

MARTAYINDAGÖKYÜZÜ İlkbahar aylarında gökyüzü Gece gündiiz eşitlenecek, havalar düzelecek. Bülent Uvanıker marttakı gundonumuyle ılkbanar kuramsal olarak başlıyor Gece gunduz bırbırıne eşitlenecek, umarım havalar düzelecek Mart akşamları gokyuzunde ızleyebıleceğımız bdlgeye goz atacak olursak, Buyuk ayı (Ursa Major) lyıce yukselmış, kış uçgenı batı ufkuna doğru ılerlemış, çoban (bootes) takımyıldızı ıse guneyde ufkun epey uzerınde Gezegen harıtasından da gorulebıleceğı gıbı gezegenlerın çoğu yay (sagıttarıus) ve oğlak (caprıcornus) takımyıldızları cıvarında Bu gezegenierın hepsı ancak sabahları guneş doğmadan önce görulebılır Jupıter ıse gece boyunca ızlenebılır Harıtadakı hangı gezegenı ne zaman görebıleceğınıze gezegenın guneşten ne kadar uzak olduğuna bakarak anlayabilirsınız Merkur mart ayının ılk ıkı haftasında guneş battıktan sonra ızlenebılır Gezegen 9 martta en buyük uzanımına (doğu 18 derece) ulaşacak Bu guneşten 18 derece uzakta olacağı anlamına gelıyor Boylece gezegenı ızlememız kolaylaşacak Parlaklığı ay ortasında 0 1 kadır olan gezegen daha sonra gıderek sonukleşecek Merkurun guneşe yakın olması gözlem ıçin her zaman problem çıkarır Dunya eksenının eğımı ve merkurun yorungesı dolasıyla gezegen en lyi ilkbahar ve sonbahar aylarında gozlenmekte Blr durbun yardımıyla daha lyı gorulebılecek gezegenı çıplak gözle de ızleyebılırsınız Durbun ya da teleskop gözlemcılerı merkurun de ay gıbı evrelerı olduğunu gorebılırler Gezegenın gozlemek ıçın guneş doğmadan once ortalama bır saat kadar sure olacak Merkür akşam Şekil 1 • Mart ayı akşamlarında gözlenebılecek gökyüzü parçasını gösteren harıta Noktalı çızgıler arasında kalanbölge samanyolunu gösteriyor. KUZEY Sabah gokyuzunun en parlak gezegenı venus guneş doğmadan once doğu ufkunda yer alacak Venusun parlaklığı 3 9 kadır Venus ay boyunca guneşten önce doğmayı surdurecek Gezegen ay ortasında 11 yay sanıyesı çapında olacak, yuzeyinın ıse yuzde 92 sı parlak 15 mart sabahı saal 6 00 dolayında doğu ufkuna bır goz atarsamz, çıplak gozle uç gezegenı bırden fark edebılırsınız Bunlardan venus oğlak ve kova (aquarıus) takımyıldızları arasında ve o sırada gokyuzundekı en parlak cısım Bıraz uze15 mart sabahı saat 6.00 da venüs, mars, satürn, ura rınde yer alan mars ve satürn ıse nus ve neptünün doğu ufkundaki takımyıldızlarına gö venusten sonuk Mars 1 2 ve sarekonumlan. turn 0 8 kadır parlaklıkta Eğer bır Venüs Mars Satürn sabah gökyüzünde durbunl e bakarsanız 5 8 parlaklığın dakı uranus ve 8 kadır parlc'klığındakl neptunu de gorebılırsınız Ancak uranus ve neptunun ufka çok yakın olmaları ve sonuk olmaları epey zorluk çıkarabılır Saturnu de sabah tanı ıçınde bıraz aramak gereklı Jupıter tum gece Guneş sıstemının en buyuk gezegenı Jupıterı (ıçıne 1300 tane dunya alabılır) guneş ışıkları yok olduktan sonra aslan takımyıldızında sabahın ılk ışıklarına ka dar ızleyebılırsınız 2 5 kadır parlaklıktakı gezegenın uyduları en kuçuk teleskoplarla, hatta durbunle bıle gözlenebılır Bu uyduları gözleyerek Roemer ın ışık hızının sonlu olması gerektığı sonucuna vardığını da ekleyelım Gezegenın kendısinı gormek ıçın ıse çıplak goz yeterlı Jupıterı aynca 15 marttan ıtıbaren uydumuz ayın yakınında ızleyebılırsınız 17 martta Jupıter ve ay arasında 6 derecelık bır uzaklık olacak Uydumuz ay 12 martta ılk dordun 18 martta dolunay vo 26 martta son dordun evrelerınde olacak M/W ı i ^ Merkür Venüs Mars lupıter ^ 7 L • SatOrn UranOs 0 N«pt0n Q . Gun«$ Şekll315,16,17 ve 18 mart akşamlarında ay ve Jüpitarin blrbirlerıne göre konumlan. 2604