Katalog

. « • Dişhekimliğinin büyük sorunu: Meslek hastalıkları .ÇaJışma1(o$ulları bakımından dişhekimleri toplumun en şanssız kişileri arasındadır ve çeşitli hastalıklarla karşı karşıyadır. • Futnuı Koray* eslek hastalıkları, gelişmiş ülkelecde toplumun duyarlı olduğu konulardan biridir. îopluma hlzmet verirken kışınin sağlığını riske edip edemeyeceği, riske ederse bunun ne ka. dartnın kabul edilebileceğı tartışma konusu olmaktadır. Görevleri bireylerin diş sağlığına hizmet 6tan dişhekimleri, meslek hastalıkları açısından toplumun en şansfcız klşlleıi arasındadır. Çalışma koşiillarrgereği; belsırt ve boyundaki ortopediksorunlardan, radyasyona, enfeksiVonlardan strese kadar'bir çok hastalık. dişhekimlerinin «eağltğını tehdit etmektedir. Belsırt ve boyundaki sorunlar, dtşhekimlerinin ağız içi çalışmada, çalışma ala nını daha iyi görebilme ve çahşma alanına eliyle daha iyi hakir» olabilmek için bedenine ve başına verdiği yaolış durumlardan kaynaklanır. By sorunlara difheklmllğl ergonomlsl çözüm arar. Dişhekimliği ergonomisi; dişhekiminin en kısa sürede ve en az yıpranarak, en iyi hizmetl vermesi için gereken koşulları araştırır. Ergonomi dişhekiminin hasta üzerinde çalışırken belirli hareketlerin dışına çıkmamasını bildirir ve bu sınırlı hareketlerle çalışabilmek için aletlerin, ekipmanın ve ışık' Kaynâklarının özellikierini geliştirir, hatta yeni muayenehane düze' nekleri planlar. Ergonomik, dolayısıyla sağlıklı çalışa bilmek ıçirr dişhekiminin bu konulardaki bilgisi kadar fiyatları 9 rakamlı sayılara ulaşan modern. aletlere ve ekipmana da gereksinim vardır. Sanayi bu aletleri üretirken, dişhekimliği eğitimı ıçınde ergonomi derslerıne yer verilmekte ve geleceğın dişhekimi olan öğrencilerin ergonomi kurallarına uygun çalışmaya alışmalarına özen gösterilmektedir. Dişhekimi hasta üzerinde başarılı bir çalışma yapabilmek için sıklıkla radyografıler alır. Diş radyografileri çekilirken 0.5 5 R arasındafci deri yüzeyi dozundaki radyasyonun hasta için (bedeni kurşun onluk ile korunduğundan) hiçbir sakıncası yoktur. Ancak; bu radyasyonun etkili alanı ve izleme alanı içinde durarak hergün birçok radyograti çeken.dişhekimi için bunların . toplam dozu gerekli önlemler almmadığında tehlike sınırına ulaşır. Dişhekimi için radyasyon gibi görün. mez bir diğer tehiike de muayene odasındaki amalgam dolgu hazırlanması sırasında ya da etrafa saçılan amalgam dolgu artıklarından açığa çıkan clva buhandır. Çalışma ortamında havada 50 mıkrogram / m' civa buharı kabul edile*bi!irken, Dünya Sağlık Teşkilatı (WH0) bu degeri 25 mikrogram / m' olarak daha da aşagı çekmektedir. Oysa dişhekiminin muayene odasında yapılan dolgu sayısı ile orantılı olarak bu değerlerin 100 mikrogram / m3'e kadar yükseldiği bildirilmektedir Ayrıca dişhekimleri üzerinde yapılan araştırmalar, dişhekimi idrarlarıhda15500 mikrogram / I oranında civa bulunduğunu göstermektedir. Oysa; tolere edilebilen civa alımınında idrarda 200 mikrogram / I. civa itrah edilmelidir. Tüm bu bulgular meslekle/i gereği di.şhe!<imlerinin; baçağrısı, yorgunluk, isteksizlik gibi belirtilğri olan kronHc civa zehlrlenmesl tehlikesiyle karşı karşıya kaldıklarını göstermektedir. Dişhekimlerinin dolgu. artıklarını hemen bir sıvı içine koymaları, civanın buharlaşmasını engelleyeceği için, bu çok önemli olan soruna karşı etkili bir önlemlidr • Dişhekimleri için .çalışma ortamında radyasyon ve civa buharı gibi görülmeyen ancak hemen algılanan bir diğer tehlike de yüksek devir ile dönen aletlerin çıkardığı Uz sestır. 92 dS'e kadar varabilen bu ıslık sresı dişhekiminin kulakları için bir akustlk travmadır. Akustik travma; kanama, yırtılma ve lüksasyonlara neden olur ve bunların sonucunda kulak zarında, ortakulakta ve corti organında iyileşmeyen bozukluklar ve bunlara bağlı duyma kayıpları ortaya çıkar. Tız ses ile uzun süreli çalışmak, hekimin konsantrasyonunun za DIŞSAGLIGI ve onun'ardından da fibrosis;e neden olur. Bu tür inhalasyon sorunlarından ve gözlerin. mekanik yaralanmalarından korunmak için şeffaf, beyaz plastikten tüm yüzü örten maskeler vardır Maskelerın kullanımı sorunları azaltmaktadır. I Radyasyon ve cıva buharı... Kulak ve göz de tehlikede! Belsırt ve boyun rahatsızlıklannıa nedehi, yanlış pozda çalışma. 26020 PişheT<imlerı için damlacık enfeksjyonlarından çok dahalehlikeli ölan HBV (Hepaütis B Virüsü) ve ölümcüT HIV (Human Immunodeticiency yirüs) enleksiyonları riski de çok yüksektif HBV ile enfeksiyon halk arasında mikrobik sârılık diye isimlendirilen akut ve kronik karaciğer enfeksiyonuna, siroza, karaciğer kanserine neden olurken HIV ile enfeksiyon sonücu AIDS (Acpuired Immune Deficieney Syndrom) ortaya çıkar Hepatitis B'ye karşı etkirı aşılanma söz konusu iken AIDS'e karşı insanlık hâlâ ç^resizdir. Kesin ölümle sonuçlanan bu hastalık için tek önlem virüsü almamaktır. Her iki virüs hastanın kanında bulunduğundan eldivensiz çalışan dişhekiminin elindeki fark edilmeyen bir çatlak giriş kapısı olabilir. Bu nedenle dişhekimlerinin eldiven ile çalışmaları bir zorunluluktur. ' Gerek maske gerekse eldiven kuHanımı dişhekimindeki enfeksiyon amillerinin Ç»jHIİ meslek hasialıklarına karşı önlem hastaya ulaşmasını engellediğinden, haşalmıs bir diş hekimi. taların sağlık güvenceleri açısında da büyük önemtaşır. • yıflamasına da neden olmaktadır. DişheDişhekimlerinin mesleklerinden kay* klmlerinjn kulaklık takmaları bazı araştırınaklanan önemli bir sağlık scrunu da cılar tarafından önerilmektedir. •trea'dir. Görülmesi ve el ile üzerinde haDişhe'kirrHnin göz tağlıgı da riske edilkimiyet kurulması zor bic bölgede, ağız mektedir. Yüksek devirli tur ile çalışırken içinde çalışmak hekım için stres oluşturdişten ve restorasyonlardan kopan parçamaktadır Ayrıca, hastanin engellenemecıklar büyük bir hız ile (örn alet dakrfcada yen baş, çene, dil ve dudak hareketleri ça150.000 devir yaparken saniyede 10 m. gilışmayı daha da zorlaştırmaktadır. Ağız bi bir hız ile) etrafa fırlarlar. Eğer böyle bir içinin daha iyi. aydınlatılabilmesi ve görü . parçacık göze gelirse korneaya saplanır, lebilmesi için; ağız içi aleilerinin ucuna roekanik yaralanmanın yanı sıra, mikrop kadar fibreglas teknolojisi ile ışık iletıl dolu olduğundan gözde enfeksiyonlara da mekte, diş hekimi tarafından bioküler neder» olur gözlükler kullanılmaktadır. Ancak, dişhe* Ayrıca; plastik esaslı dolguların sertleşkimliğindeki ultra konservatif anlayış diş tirilmesi için kullanılan halk>|en ışığı da üzerindeki işlemlerin her gün daha rfıikro • göz sağlığı için sakıncalıdır. Bu dolgularboyutlara. indirilmesini ve dolayısıyla dayapılırken ışın kaynağı olan kuvarz çubuha titiz çalışılmasını öngörmektedir. ğuti üierine filtre $em" " Dişhekimleri için ranâesiye konması ya da vusuz gelen hastalar da hekimin özel filtreli stres nedenidir. Randevu gözlük takma'sı gereile çalışan hekimin daha kir. az yorulduğu bilimsel olaYüksek d^vir ile çajırak kanıtlanmıştır. şırken dönen aletin Dişhekimliğindekl ergoucuna sürtünme ısısıhı nomi arayışlarına ve geliazaltmak ve ortamdaki şen teknolojiye paralel hedoku artıklarını temizkimden de yüksek lemek için mutlaka baperformans bekledlğinsınçlı su hava karışıden, dişhekimi için stres mı püskürtmek önemini korumaktadır. lazımdır. Bu su hava Çeşitli meslek hastalıklarıspreyi ağza ve dişlere na karşı koruyucu önlemçarpıp geri yansıdığınler alınabilirken, stres, da hekimin etrafında dişhekiminin sağlığını tehbir aerosol oluşur. Bu dit etmektedir. Uluslararaaerosol içinde üst solusı Dişhekimliği Federasnum yoluyla bulaşan yonu (FDI) dergisinin grip, tüberküloz gibi Ekim 1991 sayısında yahastalıkların mikroplayınlanan bir bilimsel (i bulunduğu gibi, dolgu Ergonomi kurallarına göre dişheki araştırma; dişhekimlerive protezlerden kopan minin hareketleri nin meslek hastalıkları toz zerrecikleri şeklinde arasında AIDS'den daha fazla stresden metal parçacıkları ve aletlerin bakımında kaygı duyduklarını bıldirmekte ve konxıkullanılan yağın damlacıkları da vardır nun önemine dlkkat çekmektedir. Bunların solunması çeşitli. enfeksiyon *, Fatma Koray, Prof. Dr., 1.0. Diş Heklmllğl . hastalıklarının yanı sıra akciğer iltihabına FakOltutl Enfeksiyon riski