Katalog

F İ Z İ K VE Y AŞ A M yorlarsa; bu, elektriksel kuvvetin sayesinde olmaktadır. Protonla elektronun, buluştukları noktada; bir "hidrojenatomu" olarak müşterek bir yaşama geçmeleri; kaostan atomistik boyutta düzen üreyebildiğinin, bir "llk haberclsl" olarak algılanacaktır. Malum, iki hidrojen atomu uzayda buluşsalar; toplam yüksüz olsalar da; tıpkı elektronla protonun birbirini çektikleri gibi. karşılıklı olarak çekime uğratır ve bir hidrojen molekülü meydana getirebilir. Midrojen atomunu, seyir yolu üzerinde bulunan başka hidrojen atomuna çeken ve buna bağlayan kuvvet; ilginçtir, protonla elektron arasındaki kuvvetten daha karmaşık yapıda bir kuvvetten baska bir şey degildir. İki hidrojen atomu karşı karşıya geldiklerinde, şu dört kuvvet çalışmakta; bağıl olarak da hidrojen molekülü oluşmaktadır: • Birincinin protonuyla ikincinin protonu arasındaki itme kuvveti, • Birincinin protonuyla ikincinin elektron u arasındaki çekme kuvveti,. • İkincinin protonuyla birincinin elektronu arasındaki çekme kuvveti, erkek ilişkisini; görkemli bir maddesel üst örgütlenmeyi meydana getirebilmektedir. Kadın da erkek de, madde örgutluluğu hiyerarşisinde, birer aşamadır. Her biri kendi özünde, müthiş bir "maddesel organizasyon karakterliliği" sergilenmekte"üst bir karakter tablosu" çizmektedir. Jean Michel Cousteau "Cinsel Cazibe" dir. Şü var ki, bunların bütünleşmesi; maddesel örgütlülükte, yepyeni bir kimlik, Çok ilginçtir ki burada da madde bir bakıma "kendi başına" bir üst örgutlüluğe yönelmekte; bununsa kökeninde, yine bir kuvvet yani kadınla erkek arasındaki "cazlbe", tanımlanabilmektedir. Temel parçacıklardan yola çıkarak, doğanın, kaostan düzen oluşturma "serüveni" itibariyle; hidrojen atomu, hidrojen molekülü, maddenin örneğin sıvı ve katı halleri, canlı hücre, bitki, hayvan, ınsan, erkek, kadın ve kadınerkek bütünleşmesini, aynı bir "madde örgütlülüğü ekseni" üzerinde, sınıtlamaya yönelmemiz, çok şaşırtıcı görünüyor olabilir. Ama gerçekten de böyle olduğunu çagrıştıran, bir "oluşum" var karşımızda. Skalamızda her bir "çentik", söz gelişi maddenin katı ve sıvı hallerinın sergilediği "kimlik belirginliğinden", daha az belli bir "karakter", gösteriyor degildir. Tersine, çok daha fazla çarpıcı, ayrı bir maddesel örgütlülük halini, işaret etmektedir. Doğa kaostan düzen yaratageldi.. Daha da yaratagidecek. Kaostan; gerek sonsuz büyükteki gerekse sonsuz küçükteki kuvvetler, bir bakıma "bilinç" sayesinde; madde, kademe kademe çeşitli örgütlülük halleri peydahlıyor. Atomdan, molekülden yola çıkıyor; galaktik ve atomistik serüvenler uzantısında canlıya, erkeğe, kadına kadar varabiliyoruz. Daha daha kadınerkek bütünleşmesine, duyguya, düşünceye ulaşabiliyoruz. deki unsurların, belli biçimde örgütlenmesi degildir de, nedir? Böyle bir bağlamda sözgelişi vazoda olsun, belli bir kimsede olsun; kişilik, ruh, ya da maneviyat; gerçekte özneyi meydana getiren unsurların bir arada olmalarının, "kimlik" veya "karakterinden" başka bir şey degildir. "Duygu" ve "düsunce" neticede; beyin Antarktika:Yeni adımlar Madrid protokolü ile dünyada ilk kez Antarktika mülkiyet dışı bölge kabul edilecek • • Ikelerin büyuklüklerinı gösterebilecekleI ri fırsatlar karşılarına sık sık çıkmaz Yaz sıcaklarının Madrıdi kavurmaya başladığı şu gunlerde çeşıtlı ulkelerın delegeleri, dünyanın en soğuk, en uzak kıtası AntarfcUka'yı korumayı öngören tarıhı bir anllaşmanın son rötuşlarını yapmak için bu kentte toplanıyor Babam ve ben, son iki yıldır, Antarklıkayı gelecekte kurulabilecek maden ışletmelerinden ve çevre kazalanndan kurtarmak ıçın mucadele edıyoruz Antarktıka'da rezervler bulundugu taktırde, bunu madencılik ve deniz üstünde petrol çıkarma çalışmaları ızleyecek Çabalarımız bızi üst düzey gorüşmeler yapmak için Avrupa başkentlerine, güney yanmkurenın soğuk, kristal mavısi denizlerine, Antarktıka'nın gözlerı kör edıcı beyaz buz kümelerıne. ABD Kongresi nin korldorlarına m> ve kurul odalarına, hatta * Başkan Bush ile goruşmek İçin Beyaz Saray'a kadar sürükledl. Nısan ayında, Madrid'de taratlar antlaşma masasına oturdukları zaman, ya pılan her goruşme, çok özel bir urünün alınması yolunda önemlı bir adımdr Akılcı çevre yonetimi. Madencilığı lumuyle yasaklamak. kısıtlı koşullar altında madenclliğe izin vermek ya da madenciliği kısıtlı bir süre ıçın yasaklamak vb. ötekı duşunceler ustüne yapılan bırçok tartışmadan sonra. tarat olan ulkeler çok güzel bir protokol çerçevesınde uzlaşmaya vardı Madde örgütlülük Hiyerarşisi u I ken, ABD ve Ingiltere sınırlı süreli bir morator yumu savunuyordu. Uzun süredır madencılik yapılmasını yeğleyen Japonya'nın Madrid'de, Antarktıka'daki tüm madencilik etkinliklerine kesin yasaklama getırilmesini ıstemesi büyük bir sürprız oldu Bu arada, Almanya da cıddi bir koruma getırılmesı 'düşuncesıne yakınlaştı. Böylece, ABD başlıca muttefıklerının yan değıştırmesıyle Ingiltere yle bırlikte yalnız kaldı Ancak, yenı Avrupa dan ve eski sömürgelerınden kopmuş Ingıltere'nın desteğı yeterlı değildi. (Ik kez mülkiyet dışı bölge Şımdı, Madrid Protokolü'nun ımzalanması ve onaylanması gerekıyor ABD delegeleri protokolun hazırlanmasını engellemedı. ancak Dışışlerı ve Içişleri Bakanlığı'ndakı madencilik •Birincinin elektronuyla ikincinin elektronu arasındaki itme kuvveti. Bu dört kuvvetin bileşkesi, son toplamda, iki hidrojen atomunun birbirlerine çekilmesi ve hidrojen molekülünün oluşmasına, olanak sağlar. Hidrojen molekülün oluşumu örneğinde, kısaca; iki net yüksüz oğe arasında çalışan, nispeten karmaşık yapıdaki elektriksel kuvvetler, bu iki (net yüksüz) ögenin birbirlerine çekilmesi sonucunu, doğuruvermektedirler. Kimbilir, belki iki insanın, özellikle de kadınla erkeğin birbirlerini beğenip bir ilişkiye yönelmeleri; pek çok etkileşmeyle, son toplamda karşılıklı bir "cazibenin" oluşması, sonucudur. Cazibe ile, kadın ve erkek birbirlerine yönelmekte; sanki iki hidrojen atomunun buluşup bir hidrojen molekülü meydana getirmesinde olduğu gibi, daha üst bir organizasyon ve düzeni inşa edebilmektedirler. Kadın da erkek de, fevkalade üst boyutta maddesel bırer organizasyondur Bunlar karşılaştıklarında, daha da üst bir organizasyon olan bir beraberliği; kadın Maddenin Bir Haliyiz... Insanoğlu; doğanın kaostan milyarlarca yıldır, düzen üretmesi serüveninin bir yerinde; belli karakterde, görkemli, fevkalade üst bir maddesel organizasyon olarak ortaya çıkmış. Biz buyuz Maddenin bir haliyiz işteL Kaosana, önümüzdeki milyonlarca, milyarlarca yıllık süreçlerde; maddenin insandan da daha üst kurgularda, kimbilir daha başka nice görkemli maddesel örgütlülüğü meydana getirmeye gebedir?.. Evren belki sonsuz bir çürümeye, mutlak bir ıssızlığa doğru, "büyük patlama" sonrasında, kaçınılmaz olarak kayıp gitmekte.. Ama şu kuvvetler var ya.. Dağılmaya karşı sanki başkaldırmakta; kaostan, sonsuz büyük boyutta da sonsuz küçük boyutta da, "düzen" üretebilmektedir.. Maddenin, temel parçacıklardan canlıya, insana kadar nice görkemli üst örgütlülük halinın en tılsımlı vezinlerdekı şiirlerını yazarak "llahılik", kimbilir belki de, budur... • Madencılik ve bu yondekı araştırmalar yasaklanmalıdır; • Protokolun onaylanmasından 50 yıl sonra, Antarktika Antlaşması'nı imzalayan her ülke, madencılığın yasaklanması maddesinin gözden geçırılmesını ısteyebılır, • Yasaklama, tarafların salt çoğunluğunun kararı ile değıştırilebılir, ancak tarafların oylarının dortte uçunun oyuyla uygulamaya girebilir Ote yandan. yasaklama başladığı zaman danışılan tüm ülkelerin bu kararı onaylamaları gerekır; • Antarktıka'da madencılik etkınlıklennın kabul edılebılır olduğunu belirten yasal olarak bağlayıcı bir karar olmadıkça, madencilik yasağısurecektır Kısacası, yakın gelecekte Antarktika da madencılik yapmak mumkun olmayacak Uzak bir gelecekte ıse, ulkelerın buyük bir coğunluğu bunun guvenlı olduğuna. dünyanın çıkarına ters olmadığına karar verırse maden çıkartılabılecek Bu antlaşma. ılerıye doğru atılmış onemlı bir adımı temsıl edıyor, çunkü daha once aynı arnaçla yapılan tuplanlılarda bir açmaza gırılmiştı. Fransa. Avustralya ve Yenı Zelanda gıbı ulkeler uzun donemlı madencılik yasağı ıster Uzlaşma protokolü yanlısı güçlerin bu ay ıçinde ABD'nın protokolü Irnzalamasını engelleyıp engellemeyeceğı merakla bekleniyor Dünya tarihinde ılk ke; dunyadakı bir bölgenın mülkiyet olmadığı kabul edıldı ve ortak yararı açık bir biçimde tanındı. Antarktıka'da toprak ısteyen ulkelerın bu iddıaları sürüyor, ancak bunlar bu protokolle bırlikte geçerlıliklerını yıtiriyor. Boylelikie okyartus, hava, ışık ve toprağın bir araya geldiği bu bolgede ancak bilimsel çalışmalar ve sınırlı turizm gerçekleştirılebılecek. Antarktika yı yararsız ve tehlikeli bir ışletmecı anlayıştan korumak ıçın tüm dünya kamuoyunun gösterdıği iyı nıyet ve yorucu çabalardan sonra, yeni çevre anlayışının urunu olan Madrid Protokolü'nun ımzalanamaması büyuk bir duş kınklığı yaratacaktır. Büyük uluslar. verdıklerı sozu lulup protokolü onaylayarak, çevre bılincını kabul ederek büyuklüklerinı gosterebilirler Protokol ile Antarktıka'nın korunması. yanlışlarımızın yükünu taşıyacakları ahmaklığımızın sonuçlanndan kurtaracak yureklı bir ornek Gelecek kuşaklar adına gerçekleştırılecek bu koruma bırkaç kararın alınmasına bağlı Umalım gerçek buyukluk ustun gelsın ve bu onemlı adım atılsın (2.6.1991 LATS) 2237