Katalog

TIP ARAŞTIRMALARI Kalsiyum ve kas distnof isi ilişkisi Bazı araştırmacılar, astımda yaygın kullanılan ilaçlar için ciddi kaygılar taşıyor. Çeviri: Amıhid Hcızaryan Astım ilacları tehlikeli mi? Steinhardt ve eklbi hücre içi kalsiyum düzeyini düşürmeyi ve böylece hücrelerdeki protein yıkımının yavaşlayabileceğini kanıtladılar G uchenne'nin Kas Distrofisi (gelişme| mesi) (DMD) kalıtımla geçen ve halâ tedavi edılemeyen. olumcul bir kas hastalığıdır. Scientific American dergisinın Ocak 1991 sayısında yayınlanan bir yazıda, bırbirinden bağımsız olarak çalışan ikı bilimadamının DMD'nin nedenini bulduklarını iddia ettikleri belirtiliyor. Onlara göre bu hastalıkta kas hucre zarında, hücre "kapılar" nedenıyle hücre proteinler yıkılıyor. ılaç tedavısınin hedefini bu kalsiyum kanalları oluşturabılir. Kas Distrofisi Birlıği'ne göre, 3400 erkek çocuktan bırı DMD'yle doğuyor ve otuz yaşına ulaşmadan ölüyor. DMD hastalarındaki (X kromozomuna bağlı) kusurlu genin normal kashücrelerini çevreleyen zarla çok yakından ılintıli olan distrofinden az mıktarda uretmesi gerekir. Disrtrofin eksikliği DMD'ye neden olur ama Berkeley Universitesi'nden SteInhardt'ın belirttiğine göre, " distrofinin ne gıbi bir rolü olduğunu kimse bilmiyor " Steinhardt distrofinin, kas hücrelerine özel kas hücrelerine kalsiyum akışını düzenlediğine ilişkin bulgular edındi. Bu kalsiyum iyonları hücrelere zarar veren, yıkıcı proteazları X harekete geçiriyor olabilir. Steinhardt ve ekibi hücre dışındaki kalsiyum düzeyini düşürerek, hücreiçikalsiyum düzeyini düşürmeyi, böylelikle de hücrelerdeki protein yıkımını yavaşlatabileceklerini gösterdiler. Geçen yıl Californıa Universitesi'nden Jeffry B. Lansman ve Steinhardt birbirlerınden ayrı olarak, kas hücrelerinin zarlarında, daha önce farketmedikleri kalsiyum kanalları bulduklarını bildirdiler. Bulduklarının aynı türden kanallar olup olmadığı halâ tartışma konusu. Bu kanallar üzerinde etki yapacak bir ılacın bulunması en kolay çozum olabilirdi Ne yazık ki bu çok guç. Bir gün bu hastalığı tedavi etmek ıçın X protein yıkan enzimler sağlam bir distrofin genini DMD'den etkilenen hucrelere yerleştirilebileceği düşünulüyor (fl«) Babasının sırtında seyahat eden kas dlstrod hastası bir çocuk. fenoterol pıyasaya çıkarıldı Ancak bu ilaç ünümüzde astım hastalığı IngilteYenı Zelanda'da astım hastalığından re'de ve diğer Avrupa ülkelerinde olum oranını aşırı derecede arttırdı gittikçe yaygınlaşıyor. Astımdan ölenlerin oranı artarken bu hastalığa kar Fenoterol testi.. şı önerilen ilaç sayısında da bir yükselme Bu tarıhten sonra araştırmacılar, diğer göruluyor. Ancak bazı doktorlar, bu ilaçbeta2 türlerine kıyasla fenoterolun kalp ların olume yol açtığına dair ckJdl kaygıatışlarını daha da hızlandırdığını belırledilar taşıyorlar. ler. Yeni Zelanda'da yapılan incelemeler, Astım tedavisi için en yaygın kullanılan fenoterol alan hastalarda gorulen olum ilaçlar adrenalin gibi uyarıcı niteliğindekı vakalarının beta2 kullananlara oranla iki beta2 turlerıdır. Bunlar akciğerlerdekı kat fazla olduğunu ortaya koydu hava yolarını açarak, hastayı boğabilecek Fenoterolun üretici firması Alman Bosolunum guçlüğunü önlerler. Genelde pudra veya sprey şeklinde solunum yollarından kullanılan beta2'lerin astım krizlerine karşı en etkin kısa vadeli tedavi yöntemi olduğu tıp çevrelerince kabul edilen bir gerçek; birkaç dakika içinde etkisini gösteren bu ilaçlar ciddi krizleri dahi onleyebıliyorlar. Fakat bazı doktorlara göre bu geçici rahatlığın bedell ağır ödeniyor Ingiltere'de 19801988 yılları arasında astımdan ölenlerin sayısı senede 1500'den 2000e fırladı Yeni Zelanda, Almanya ve Iskandinav ülkelerinde de aynı oranda artış gözlendi. Aynı zamanda beta2 reçetelerinin yıllık sayısı da Ingiltere'de 8 milyondan 15 milyona yükseldi. Verileri değerlendiren uzmanlar bu ilaçların ölume yol açıp açmadığı sorusunu tartışıyorlar. Astım hastalarının krizleri korkunç boyutlara varabilir. Batı'dakı flı..^ . lU^lan hızlı etktleriyle hastalann ve doUorlann gözdeai duruyaşam biçimi bu hastalı mundalar, ancak uzun aüre kuUanıldtklannda sorun yaratabillyorlmr. ğı daha yaygın ve daha ciddi kılıyor. Örneğin, kalorifer ve kadife ehringer Ingelheim, Yeni Zelanda'daki kaplı mobilyalar, dışkıları alerjik maddeOtago Universitesi'nden Malcolm Sears ler barındıran toz kurtları için uygun bir başkanlığındaki heyete bir araştırma yaportam oluşturuyorlar Bu alerjik maddeler tırdı Buna göre bir grup hastaya fenoteastımın gelişim sürecini hızlandırırlar, rol, başka bir gruba placebo verildi Altı hastalık ciddi boyutlara vardığında ölumay sonra fenoterol alan kişilerde hastalıle sonuçlanabilir. ğın placebo verilenlere oranla ilerlediği kaydedildi Bunun üzerine Yeni Zelanda 1960'larda Ingiltere'de ve diğer ülkelerve Avustralya'daki yetkıliler ılacın kullanıde görülen astım ölümleri bugün kullanımını yasakladılar lan beta2'lerin öncüsü sayılan isoprenaline'e bağlanmıştı. Ölumlerin kesın Deneyler sebebi bilinmemesine karşın isoprenalıDiğer deneylerden farklı olarak Sears. ne'in kalp atışlarını hızlandırdığı saptanfenoterolu beta2 turlerıyle değıl placemıştı. Bu yan etkısınden dolayı ılaç nadiboyla karşılaştırmıştı. Bundan dolayı, bu ren kullanılıyordu test sonuçlarından bir genelleme yapılıp 1980lerde Berotec adıyla pazarlanan yapılamayacağı tartışılıyor çünkü fenote rolun özellikleri tüm beta2 sınıfını kapsayabıleceği gıbı salt kendısine de aıt olabilir. Ingiliz kuruluşu Glaxo'nun ürettiği Ventolin adıyla pazarlanan salbutamol da astım hastalarının durumunu kotüleştırmışti, Sears, tüm bu verılerın beta2 turlerı konusunda genelleme yapmak ıçın yeterlı olduğunu belirtiyor, ote yandan Glaxo'dakı yetkıliler Sears'in görüşlerine karşı çıkarak insanların derinlemesine araştırma yapmadan sonuca vardıklarını söylüyorlar Astım hastalığı yaygın görülmesine karşın nedenlerı tam olarak aydınlatılamamıştır Bu konuda kesin olarak bilinen tek şey kedi tüyü ya da toz toprak içinde yaşayan güve, tahta kurdu gibi böcek pısliklerinin yaydığı antijenlerin astıma yol açtığıdır Ayrıca beta2'lerın hastalığı etkıleme yöntemıne daır bazı bulgular var, Londra'daki King College'dan farmakolog Olıve Page beş yıl boyunca surdürduğu deneyler sonunda beta2 sınıfına ait ilaçların ölume yol açtığını öne sürdü. Bir astım krızi sırasında solunum yollarının daralması ozelliği vücudun istilacıya karşı doğal bir tepkisıdir. Solunum yolları daraldığında akciğerlere giren antijen azalır Ancak vücudun bu tepkisi solunum duvarlarındakı dokuyu tahrip eder Beta2 türleri nefes yollarını açarak akciğerlere dolan antıjen oranını arttırırlar; fazla antijen ıse tepki oranını ve doku tahrıbatını yukseltır Doku tahribatı yapıyor Tahrip olan doku zamanla "mukoza taşıyıcısı"nda delıkler oluşturur Akciğerin alt bölümünde bulunan mukoza cilia tarafındansolunum yollarının duvarlarında yer alan küçük kılımsı uzuvlar gırtlağa taşınır Bu taşıyıcı zarar gördüğunde mukozadaki tamponlar nefes borusunu daraltırlar. Doku tahribatı ve solunum sıstemındekı kas duvarının kalınlaşması nedenıyle hava girişi azalır; bu durum genelde ölümle sonuçlanır Page anatomik değişimlerin hastaiığı ılerlettiğinı ve Beta2 ilaçlarının kullanımıyla bu değişimlerin hızlandığını belirtiyor. Page sözlerinı şoyle surdürüyor "Beta2'ler kasları gevşeterek hastaların rahatlamasını sağlarlar. Ancak bu durum hastalığın gelişimini önlemez. Solunum yolları açıldığında vücuda giren antijen oranı daha da artar". Astım hastalığı yavaş geliştiğinden doktorlar tanıda geç kalırlar ve bu yüzden tedavi etkili olamaz. Ingiliz Göğüs Hastalıkları Merkezi, beta2 kullanan hastalara bir süre sonra koruyucu tedavi uygulanarak steroıt türu ilaçlar verılmesı gerektiğini belirtiyor. Steroıtler hastanın akciğerlerindeki ıltıhaplanmayı yavaş yavaş azaltırlar; ancak hastalar ve doktorlar genelde beta2 türlerını ani etkisinden memnun kalarak önleyıcı tedavi aşamasına geçmiyorlar; bu da ölüm oranının artmasına yol açabiliyor (N«w Sclentlst'ten özet, sayı:1763) 2237