Katalog

T V ' D E B İ L İ M VE B E L G E S E L L E R Batı Avustralya ddkı uzerınde hıçbır turden sureklı su kaynağı bulunmayan çıplak ve çorak duzluk anlatılmaktadır Ulkenın yaklaşık uçte bırını kaplayan bu alanın coğrafı yapısı ve uzerınde barındırdığı çok az sayıdakı hayvan ve bıtkı turlerınden bahsedılmektedır TV:2 Saat: 18.00 Belgesel "Kayıp Şehirler" TV:4 saat: 19.45 Belgesel "Blllm ve Ener TV:1 Saal: 14.10 Belgesel "Avusstralya Kıtası" 22 Haziran Cumartesi Huseyın Kaya nın hazırlayıp Puna Endem ın sunduğu programda yer alan konular bılgısayarla dış doldurma teknığı Hıpofız tumorlerının amelıyatı goğus kan serının teşhıs ve tedavısı gıbı konular ele alınıyor TV:2 saat: 19.50 Blllm Gündeml Isaac Asimov ü" Cam ve alumınyum gıbı atıK maddelerın yenıden değerlendırılmesı 23 Haziran Pazar Orhan Bursah'nın sunuculuğunu ve danışmanlığını yaptığı programda Profesor Dr Uner Tan'la zekâ uzerıne uzerıne soy leşı var Zekâ kalıtımsal mı, testler zeka ölçur mı? Prof Dr Nurten özer ulkemızdekı kaplıca tedavısı olanaklarını ve so runlarını anlatıyor Ve son konu olarak gundemde TUBİTAK 1991 lıseler bılımsel proje yarışmasında bırıncılık kazanan lıse oğrencılerı ve projelerı tanıtılıyor Hazırlayan Aygun Fılız Yapımcı Emel Uygur TV:4 Saat21.55 Belgesel "Nlppon" Yer'i sıyıran Bugüne kadar rastlanan en garip asteroid keşfedildi. Yer'i sıyıranlar o kadar çok yakından geçiyorlar ki en küçük olanları bile keşfetmek mümkün oluyor. A TV:2 Saat: !6.00 Belgesel "Ülkeler Cograf yası Vezuv Yanardağının Golgesınde ısımlı programda 2000 yıl once ılk defa olum getıren yanardağın hıkayesı konu edılıyor TV:2 saat:19.35 Yerll Belgesel "Anadolu Höyüklerl" Japonya'dakı eğıtım kurumlarının anlatıldığı bu bolumde, kalıtelı eğıtımın teknolojık ve ekonomık kalkınmadakı rolu anlatılmaktadır 27 Haziran Perşembe Programın "Lıdya Yahut Para" adını taşıyan dorduncu bolumunde, artık, bırıncı derecede sosyal ıletışım aracı halıne gelmış olan parayı, tarıhte ılk olarak kullanmalarıyla unlenmış Lıdyalıların uygarlık ızlerı ışlenecek TV:4 Saat: 20.40 Belgesel "Genç Kainat" TV:1 saat:21.40 Belgesel "Altaylar" TV:4 Saat: 21.25 Belgesel "Mavl Devrlm Bu bolumde rekor kıran koşucu VVıllıam Reed, Cınerama adlı suraklı tren, Sarasto Denızcıler sırkı, bocek dunyası gıbı konular ele alınıyor 24 Haziran Pazartesl TV:2 Saat: 22.45 Karsı açı TV:3 Saat: 20.00 Belgesel "Dünyanın Bllinmeyen Yuzu" b vustralya'dakı Adelaıde Unıversıtesı nden Rob McNaught, 18 Şubat 1991 de şans eserı bugune kadar rastlanan en garıp asteroıdı keşfettı Şans eserı bulunması çok sıradışı bır olay değıl Ilk asteroid de dahıl olmak uzere, asteroıdler genellıkle rastlantı sonucu bulunurlar 1800 de, bır grup Alman gokbılımcı, Mars ıle Jupıter'ın yorungelerı arasında Guneş ın çevresınde donen bır gezegen bulunduğuna karar verdı Bu kuçuk bır gezegen olmalıydı yoksa o zamana kadar çoktan keşfedılırdı Grubun uyelerı gokyuzunu parselleyerek araştırmaya başladı 1 Ocak 1801'de, 19 yuzyılın ılk gununde, Sıcılyalı gokbılımcı Giuseppe Piazzi bu soz konusu ' gezegen"e rastladı Pıazzı grubun uyesı değıldı ve gokyuzunu çok farklı bır nedenle gozluyordu Bu gezegene Csres adını verdı Ceres Sıcılya nın bereket tanrıçasıdır Daha sonra, çapı yaklaşık 1000 km olan Ceres ın, tum asteroıdlerın en buyuğu olduğu ortaya çıktı Hayal kırıklığına uğrayan Alman gokbılımcıler, araştırmalarını surdurduler ve bırkaç yıl ıçınde, Ceres ten kuçuk olan uç asteroid daha bulundu ötekı asteroıdlerın bulunması ıçın bır sure daha zaman geçmesı gerektı, ancak bu surenın sonunda duzınelerle, daha sonra ıse yuzlerle asteroid keşfedildi Fotoğraf ıcat edıldıkten sonra ıse, bınlercesı saptandı Tum bu asteroıdlerın yorungelerı, Mars ve Jupıter ın arasındaydı bu nedenle bü bolgeye "asteroid kuşağı" adı verıldı Ancak 1898 de bır başka surprızle karşı karşıya kalındı Yörungesi Mars ıle Yer'ın yörungelerlnın arasında olan yeni bir asteroid keşfedildi Bu asteroid ve Yer ın bırbırlerıne en yakın oldukları konumda, aralarındakı uzaklık yalnızca 22,5 mılyon kılometreydı, bu Venus ıle Yer'ın arasındakı uzaklığın yarısı kadardır Bu yenı asteroıde Eros adı verıldı ve "Yer'i sıyıran" bır gokcısmı olarak kabul edıldı Eros keşfedıldıkten sonra, elbette kı, aynı turde yenı asteroıdler ortaya çıkarıldı Eros oldukça buyuktur tuğla bıçımındedır ve 20 kılometre uzunluğundadır, fakat otekı 'Yer ı sıyıranlar'ın tumu Eros tan kuçuktur Bunların çoğunun çapı yarım kılometre ıle bır kllometre arasında değışır ancak yıne çoğu, Yer e Eros tan çok daha fazla yaklasabılır Eros'un keşfi Dızının bu bolumunde pek bılınmeyen ve bu nedenle çoğunlukla boş veolusayılan yeraltı dunyasının canlıları tanıtılmakta ve dünyanın değışık yerlerınde bulunan mağaralarda kı yaratıklardan ornekler verılmektedır TV4 Saat 21.55 Belgesel "Perepektlf" (Gökyüzündeki Dellk) Pasıfıc dcn Akdenız e Avrupalılardan Polenezyayılara kadar denızın tum ınsanlar uzerındekı yoğun etkisınden söz ediliyor Denız hakkındakl batıl ınançlar, korkular ve gıderek bunların yenılmesı ve denızle butunleşme uzerınde duruluyor Programda Seregettı Ulusal Parkı ve bu parktakı hayvanlar konu edılıyor TV:4 Saat: 22.10 Belgesel "Doğaya açılan Pencere" 28 Haziran Cuma TV.2 Saat:21.00 Belgesel "Bir Masal Ülkesl" bırlıkte, bır daha hıç gozlemlenmedı Yer'ın gravıtasyonel çekımı yorungesını değıştırerek Hermes'ı uzak uzaya fırlatmışolabılır Boyle bıle olsa, "Yerı sıyıranlar'dan duzınelerce var ve bunlardan bırının bır gun Yer e çarpması olanaksız bır olay değıl Bu gerçekleşırse, yarım kllometre çapındakı bır nesnenın sanıyede 30 kılometre hızla çarpması korkunç bır felakete yol açacaktır Boyle bır "Yer'i sıyıran'ın 65 mılyon yıl once Yer e çarptığı ve yaşamı hemen hemen yok ettığı sanılıyor (dınozorlar ve otekı buyuk hayvanlar dahıl) Bu kadar çok sayıda Yer ı sıyıran ı keşfetmemızın nedenı, bu asteroıdlerın çok yakından geçmesı O kadar yakından geçiyorlar kı kuçuk olanları bıle saptanabılıyor Çoğu kışı "Yer'i sıyıranlar"ın aslında asteroid kuşağının parçası olduklarını ve gezegenlerın gravıtasyonel çekımının bunları oraya çektığını duşunuyor Bu doğruysa, bazılarının dışarı doğru çekılmesı ve asteroid kuşağından çok uzağa fırlatılması da mumkundur 1920'de, asteroid kuşağının çok dışarısına çıkmış ılk asteroid bulundu Buna Hldalgo adı verıldı Yorungesı, onu Jupıter'ın yorungesının çok otesıne Saturn un yorungesının yakınına taşıdı (Bununla bırlıkte, yorungesı çok bukulmuştur dolayısıyla Jupıter'e ya da Saturn'e çok yaklaşmaz, bır çarpısma tehlıkesı yoktur) Sonra, 1978 de, Jupıter ve Uranus un arasında bır yorungede Chlron adı verılen buyuk bır asteroid keşfedildi Chıron yaklaşık 50 kllometre çapındadır ve şımdı bunun aslında bır kuyruklu yıldız olduğu sanılıyor Bugune kadar keşfedılmış en biiyük kuyruklu yıldız. Programda Uludağın dört mevsım boyunca guzellıklerı sergılenıyor Bu bolumde Guneş sıstemımızın nasıl oluştuğu ve Guneş sıstemımızdekı tum gezegenlere gonderılen uzay araçlarının sayesınde elde edılen yenı bılgıler anlatılıyor TV:3 Saat Belgesel "Great Journeys" TV:2 Saat: 22.45 Belgesel "Uzayın Fethl" Koruyucu ozon tabakasının tahrlp olması sonucu doğabılecek tehlıkeler konu edılıyor 25 Haziran Salı TV:4 Saal:22.10 Belgesel "Bllgi Dağarcıfli" Dunyamızdakı çoller ve tropık bolgeler, yaprak kesen karıncalar Işık kaynakları hakkında gelısmeler konu edılıyor TV:2 Saat 19.20 Tıp Dunyası Bu bolumde Havaıı, Yenı Zelanda ve Paskalya Adası nın oluşturduğu Polınezya adalar grubu gezgın ve yazar Naomı James ın gozuyle tanıtılıyor Programda yosunun yakıt olarak kullanılması, helıkopterlerde kuyruk pervanesının kaldırılması ve saç dokulmesı gıbı konular ele alınıyor TV:4Saat:21 55Belgesel "2000e Dogru" Ay'dan daha yakın 26 Haziran Çarşamba Bunlardan bırkaçı Yer ın 1 ya da 2 mılyon kılometre yakınına kadar gelıyor ve bırı. 1937 de bulunan Hermes, Yer ın 230 bın kılometreye kadar yaklaştı Yer e Ay'dan daha fazla yaklaşmıştı Bununla Pekı oyleyse McNaught'un asteroıdının durumu nedır? Bu asteroid şımdı asteroid kuşağına doğru ılerlıyor dolayısıyla çapı yalnızca 5 kllometre olmasına karşın gorulebılecek bır uzaklıkta bulunuyor Ancak yorungesı belirlendığı zaman, her 43 yılda bır Uranus un ötesıne çıktığı ortaya çıktı Chıron dan 700 mılyon kllometre daha uzağa gıdıyor dolayısıyla bu yenı asteroid şımdıye kadar saptadıklarımız arasında en uzağa gıdenı (en azından yorungesının bır bolumunde) Yenı asteroıdın yorungesı, asteroıdlerın ve gezegenlerın yorungesıne gore çok fazla bukulmuş durumda ve bu kuyruklu yıldızların bır ozellığı Öte yandan, yenı asteroıdde hıçbır toz bulutu (bu da bır kuyruklu yıldız ozellığıdır) ızıne rastlanmadı, dolayısıyla olsa olsa. gerıye yalnızca taştan çekırdeğı kalmış ölü bir kuyruklu yıtdız olabıhr (mjı.CATS) Garlp asteroid 2235