Katalog

KOZMOLOJİ BİLGİSAYAR DÜNYASI ba kabarcıklı modelde bizim evrenimiz dışında var olması muhtemel evrenlerde farklı fizik yasaları olabilir mi? Fizikçilere göre bu evrenlerde farklı yasalar olabilir. özellikle farklı evrenlerde kuvvet simetrilerinin farklılığı nedeniyle bizim bilmediğimiz kuvvetler ve değişik doğa kanunları hüküm sürebilir. Bunun sonucunda öteki evrenlerdeki canlılar ile bizim aramızda çok az ortak nokta olacaktır. Kabarcıklı modelin yeni bir telsefi sonucu daha var. Böyle bir evrenin başı ve sonu olması gerekmıyor Buna karşın klasik Büyük Pat,ama modelinde bir tür yaratma eylemi sözkonusu Bütün bunlar bir tür zihin oyunu mu? Bir kez daha hatırlatalım hiçbir bilimsel varsayım sonsuza kadar geçerli ve doğru değildir. Bu nedenle doğa bilimlerinin insan için anlam taşımadığı sıklıkla söylenir. Ancak doğabilim araştırmalarından çıkan sonuçların mutBüyük Patlama dan öncesi lak olmaması, bunlann yanlış olduğu anlamına gelmez. Bu sonuçlar "bilimsel Evrenin başlangıcından önce uzay ve devrimlerle" daha kapsamlı çerçevelerin zamanın olup olmadığı fizikçilerden çok içine sokularak aşılönce filozoflar taramaktadır. Buna örnek fından merak edilen olarak Nevvton kuramıbir soruydu. Ortanın Eınstein kuramının çağ duşunurlerindaha kapsamlı olan den Augustinus zaçerçevesi içine sokulmana ilişkin masını gösterebiliriz görüşlerini açıklarken "zamandan önBenzeri biçimde ce ne olduğunu" soBüyük Patlama varsaranlara şu yanıtı yımı da sıcak bir kuanverır. "Tanrı böyle tum dalgalanması aptalca sorular so(fluktuasyonu) içine ran kişileri atmak oturtulur ancak yeni için zamandan önce modelde Büyük Patlacehennemi yarattı." ma'dan sonra gerçekleşen fiziksel olaylar aynıdır. Doğabilimsel Parçacık fizikçilebir kuramda önemli ri evrenin oluşumunu araştırırken bu Kozmik köpuk Almanya MaxPlanck EnsUtü olan, yeni modellerin Bünde geHfOrllen bu bllglıayar modelinde uzagibi "aptalca" soru yın bir küp hacml içinöe galaktilerln dağılışı gerçeklığe daha fazla lar sordukları icın gösterillyor. Şekllde, çef mi bölgelerde özellikle yaklaşıp yaklaşmadığıcehenneme gitmeyı $lclm fekllnde kümelenml? ve daha "duz" yü dır. Dolayısıyla yeni evren modelleri arayıçoktan hak ettiler zeyierde dağılmış galaktller ve galaktl yığınŞaka bir yana Bü lan görülüyor. Bunlann natıl oluftukları henüz şı, rasgele bir zihin serüvenine değil, aşayük Patlama, fizik blrbllmece. malı bir ilerlemeye benzer. çilere bu patlamadan öncesini de kara kara düşündürüyordu. Bugün fizikçiler Evren modellerindeki bu evrimsel Buyük Patlamadan önce hıçbir zaman gelişme çizgisi tarihin her döneminde inbir "boşluktan" soz edilemeyeceğini söysanlıgın felsefi gelişiminde derın kültürel lüyorlar Başka bir deyişle boşluk hiçbirizler bırakmıştır Dünyanın evrenin merzaman boş değildi Boşluk Büyük Patlakezi olmadığının anlaşılmasından başlamadan önce alanlarla doluydu Bütün yan astronomik buluşlar dizisi insarun evboşluğu dolduran bu alanlara (fizikçi Peren içindeki yerini daha iyi kavramasına ter Higgs'in adından) Higgs Alanlan adı neden olmuştur. Maddenin yapısının parveriliyor. çalanamayan atomlarla değil evrensel kuvvet simetrilerıyle belirlendiğinın bulunKuantum mekanıği yasalanna göre bu ması benzeri bir atılımdır. Aynı şekilde alanlardakı dalgalanmalarda yerel bozulevrenin oluşumunda esas unsur Büyük malar hızla yayılabilır. Bozulma sonucunPatlama değil bir kuantum alanında oluda meydana gelen aşırı ısınma Büyük şan c*algalanmaları olabilir Patlama'ya eşdeğer bir dönüşüme yol açabilir Dalgalanma kuramındaki genInsanı çağlar boyunca evreni araştırmaleşme uzayın belirli bir bölgesinde yerel ya iten dürtü, kendi varlık nedenine yöneolarak gerçekleşirken, başka yerlerde ve lik merakıdır. Bu dürtuyü ayakta tutan kobaşka zamanlarda yeni dalgalanmalar şul ise evrende kaosun değil bir düzenın oluşabilir. Bu durumu kaynayan bir sıvıegemen olduğu ınancıdır. Bu evrensel da olaşan kabarcıklara benzetebiliriz düzenin insan zıhniyle kavranması, bir Dalgalanma modelinde her bir kabarcık mucizenin gerçekleşmesi anlamına gelebirer evren anlamına gelıyor cektir Böyle bir evrensel düzen şayet tek bir kuvvet çerçevesinde toplanabilirse Evren mi yoksa Evrenler mi? kuşkusuz insanlık için daha özel bir anFarklı gelişim aşamalarındaki birden lam kazanacaktır. En kuçük boyutlardan lazla evrenin yan yana varolduğu böyle evrenin en buyuk yapılarına kadar butun bir dıırumda, kaynayan sıvıda süreklı kadoğa olaylarını kapsayan bir düzen inbarcıklar oluşmakta Bu yeni modele fiziksanlık için fizik bilıminden ote bir anlam çiler "kabarcıklı evren"adını veriyor Acataşıyacaktır nusuydu Eksikliği dengelemek amacıyla Pauli nötrinoların varlığını kabul etmiş, 1956 yılında ise nötrinoların varlığı deneylerde gösterilmişti. Nötrinolar hareketsız durumdayken sıfır kütleli parçacıklardı. Kutlelerı bu parçacıkların "ses hızına" yani belirli bir sıcaklıkta hareket edebildikleri en yüksek hıza bağlıydı Şu sıralar fizik çevrelerinde sık söz edılen masif nötrinolar kozmik çekim alanlarını oluşturabilır Bunlar arasında üç tur nötrino var. Elektronnötrlno, müonnötrino ve taunötrlno. Şayet elektronnötrinoların varlığı kanıtlanırsa bugune kadar geçerli tüm evren modellerı çökebilir. Çunkü elektronnötrınonun varlığı durumunda evrenin efendileri nötrinolar olacak. Nötrinolar çekim olayındaki rolleriyle evrene egemen olduklarında atom çekirdekleri önemıni yıtırecek. Protein chipler geliyor Elektirk geçiren proteinler, günümüzde kulhnılan yan iletkenlerin görevini üstlenerek gelecekte bilgisayar chip'erinde kullanılablllrler. . Çcviri: Anuhitl Huzaryun E lektrik geçiren proteinler, günümüzde kullanılan yan iletkenlerin gorevıni üstlenerek gelecekte bilgisayar chip'lerinde kullanılabılirler. lllinois Üniversitesinden Stephan Sligar ve arkadaşları, farklı elektriksel ve optik özellikler içeren proteinler geliştirdiler Ooğada elektrik ileten çeşitli biyolojik moleküller vardır. örneğin, fotosentezde rol oynayan klorofil ışık enerjisinı elektron hareketine donüşturür. Bılım adamları demir içeren "hemo" proteınlerı uzerinde çalıştılar Bunlar elektriksel açıdan etkinler, başka bir deyişle elektronların hareketi içinde yer alırlar Optik yönden de etkin olan bu moleküiler ışıkla etkileşerek parlak renklı gözükür. Her iki özellik demir atomunun elektron yakalayıp nakletme ışlevinden kaynaklanır. Araştırmacılar genetik muhedıslığinin standart yöntemlerini kullanarak "hemo" proteinlerinin elektrooptik niteliklerine müdahale ettiler Proteinlerde var olan hemoglobın ve myoglobıni alarak Escherichia colı bakterilerıne aşıladılar. Daha sonra proteinlerin yeşıle donuşmesi için genlerı mutasyona uğrattılar. Bu uygulama büyuk bir başan sağlayabilir, çünkü hemoglobın ve myoglobin kana ve kas dokularına parlak kırmızı rengi veren proteinlerdir. Sligar ve arkadaşları diğer iki protein olan cytochrome b5 ve cytochrome c'yi de incelediler. Bu enzimler vücutta elektronları moleküler oksijene taşırlar Ayrıca bunlar kendı aralarında da elektron alışverişinde bulunduklarından elektrik devresinde kullanılabılirler Ayrıca bilim adamları proteinleri altın ve silisyum oksit gibi alt kategorideki bir dizi katı maddeye bağlayabildiler. Bu tür Eski chipler: Gelecekte bu aygıtlar yerine günümüzdeki yan iletkenlerin işlevini üstlenen proteinler kullanıtabitecek. bir bağlama protein chipinin yapımı için gerekli. Sligar ve ekibı proteinleri bağlama için pek çok yontemden yararlandı Sligar ve arkadaşları, molekül bağlantısının yüzey üzerindeki bellı bir noktada kendı kendine gerçekleşmesını de sağladılar Araştırmacılar, bu işlemin elektrik devreleri için gereken düzenli protein sıraları oluşturulmasının ilk aşaması olduğunu vurguluyor Bağlanan proteinler sıra boyunca elektron parçacıklannı geçirebıliyor. Şu anda Sligar ve ekıbı bağlanmış proteinlerin iki boyutlu duzenıni gelıştırmeya çalışmakta Proteinlerin esnekliğı ve bağlı durumdayken bile haraket edebilmeleri sorun yaratıyor Bilim adamları iki ya da üç bağlantı kullanarak proteinleri sabitleştirmeyi tasarlamakta. (n.a., «ayı:1769) Sharp ve Compaq Toshiba'nın izinde Toshiba bugün dünyanın en güzel sıvı kristal ekranlarına sahip Ama ileri teknolojisindeki bu üstünlük fazla sürmeyecek. Sharp Japonyada AX 386 LC'yi tanıttı. Bu taşınabilir bilgisayar Intel 386 işlemciye sahip ve Toshiba T 3200 SXC gibi dıkkate değer bir renkli ekranı var. Bunun yanı sıra Compaq. renkli sıvı kristal ekran teknolo jisi ile itgilı bir lisans aldı Başka firmalarda bulunmayan bu teknolojiye sahip düz renkli ekranlar büyük ilgi topladı. . 22311