Katalog

HAYVANLARDÜNYASI Karatavuk sadakatsız cıktı Birbirlerine çok sadık sanılan karatavuklar arasında "eş aldatma" olayları oldukça fazla Çeviri: Erol Yetişen bölgede yaşayan 31 kuş çiftini yakalayarak her kuştan bir parça kan numunesi alıp serbest bıraktılar Bu işi daha sonra, bir üreme döneminde doğan yavrularda da yaptılar Sonra genetik analize geçildi Suçluyu tespıt etmek veya babalığın kime ait olduğunu araştırmak için kullanılan yöntemle elde edilen 'genetit bulgular' sayesinde her şeyden önce 'gayrimeşru' olan, yani annesi ile gerçek babası aynı sahada yaşayan tüm yavrular kesınlikle saptandı. Prof. Gibbs, bu yolla, yavruların %20'sinin başka babadan oldugunu kanıtladı Aynı yöntemle ayrıca, biyolojik babalar da kesınlikle belirlendi. Bunlar, genellıkle komşu sahalardan, daha seyrek olarak da uzak bolgelerden geliyorlardı. 'Üreme başarısı', yeteneği kabaca iki kategoride sınıflandırılabilen erkekler arasında hiç de eşit dağılmıyordu: Don Juanlar ve aldatılanlar vardı. Don Juanlar, komşu sahalarda doğmuş çok sayıdaki yavrunun biyolojik babalarıydı Buna karşılık aldatılanların 'üreme başarısı' azdı. Bunlar ayrıca bolgesinin dişi Karatavuk yavrularını besliyor ir Kanada karatavuğu (Agelaius phoeniceus) ailesine mensup kuşların genetik bulguların incelenmesi sonucunda, skandal yaratıcı bir zina durumu ortaya çıktı. Yuvaların yarısından fazlasında, komşu yuvalardan çapkın bir erkek ile yuvanın dişisi arasındaki cinsel ilişkiden doğmuş en az bir yavru bulunuyordu. Bir üreme döneminde doğmuş yavruların yaklaşık beşte Mri, gayriıtMşru idi. Bu araştırma, kuşlar arasındaki çiftleşmeleri yalnızca gözetleyerek incelemeye dayanan klasik yöntemleri kuşkulu hale getiriyor. Ontario'da bulunan Kingston Üniversitesi blyologlarından Prof. Lisle Gibbs, bu araştırma için yine Ontario'daki Ûueens Üniversitesi'nin biyoloji alanında yer alan küçük bir bataklık bölgeyi seçti. Burada, 36 çift kırmızı kanatlı Kanada karatavuğu yaşar. Tek veya çokeşli bir erkek tarafından hâkimiyet altına alınan her kuş ailesı, 'harem'deki dişi sayısına göre bir veya birkaç yuvanın bulunduğu bir sahaya yayılmıştır. Erkek, yavrularının beslenmesiyle pek ilgilenmez fakat eğer ihtiyaç olursa, başka kuşlara karşı onları korur. Erkek karatavukların, fırsat düştügünde komşu sahaları da ziyaret ederek oradaki dişilere goz diktiği sanılıyordu. Çünkü bunun somut sonuçları gözlenmişti: Vasectomie yoluyla sterilize edilmiş erkek yuvalarında, döllenmiş yumurtalar bulunuyordu. öyleyse, bu 'ekstra' eşlerle girilen ılişkilerın sıklığı neydi? Bu soru, Ihmal edilebilır gibi değildir, çünkü hayvanların yaşamında, üreme stratejileri sorunu, hayati önem taşır. Sorunu açıklığa kavuşturmak amacıyla Prof. Gibbs'in ekibi, bu küçük bataklık 22276 leriyle de ya çok az ya da hiç yasak ilişki kurmuyorlardı. Bu araştırma, çok eşli çiftler dışında'haremdışı' döllenmenin, kuşların üreme ve gelişiminin önemli bir rol oynadığını düşündürdü. Sadece gözeîleyerek incelemeye dayanan araştırmaların aktardığının tersine, 'beş çayı' döllenmeleri her halükarda, Kuzey Amerika karatavuklarında tahmin edilenden çok daha fazla sayıda. "Babalığın genetik yolla tespit edilme si" diyor Prof. Gibbs, "sadece gözleme dayalı araştırmaları neredeyse tamamen tehlikeye duşürebilecekti. Örneğın, kendi bölgesinde toplanan dişi sayısı ile bir erkeğin 'üreme başarısı' kolaylıkla tahmin edilebilır sanılıyordu. Oysa bir erkeğin, etrafındaki dişilerin çokluğu onun üreme başarısının kesin kanıtı değildi. Buradan, türün dişisınin kendine bir eş seçme kriterleriyle, seksüel partner terchınin aynı olmadıgı sonucuna varılabilir." Güney Amerika hayvanları Iskoçya'da üretilmeye çalışılıyor. Lamalar Avrupada arımda çeşitlendirme. yeni olanaklar yaratma çalışmaları Iskoçya'da ılginç bir noktaya ulaştı. Aberdeen'deki Rovvett Research Enstitüsu'nden bilimadamları, Güney Amerika'da yaşayan lama, alpaka ve guanakoların Iskoçya'daki koşullara uyup uyamayacaklarını araştırıyor. Bu çalışmalar, hayvanları besin kaynağı olarak değerlendirmek amacıyla yapılmıyor Bu hayvanların yünleri çok kaliteli.. En kaliteli yün, vahşi doğada yaşayan ve Şlli hükumetı tarafından koruma altında tutulan vıkuna adlı hayvandan elde edıliyor. Bu hayvanların ve embriyolarının yurt dışına çıkarılması yasak. Bununla birlikte, guakanolardan da mükemmel kalitede yun elde edilebiliyor. Araştırmalar bu hayvanların Iskoçya'daki koşullara uyum sağlayacaklarını T ortaya koyduğu zaman, bun hayvanların çiftçiler için önemli bir gelir kaynağı yaratacağı tahmin ediliyor. Araştırma programı üç yıldır sürüyor. Çalışmaların ılk aşamasını "normal üreme" oluşturuyor. Lamaların doğurganlık oranları öteki evcil memelilerle karşılaştırıldığında oldukça düşük 11 ay gebelikten sonra bir tek yavru doğuruyorlar. Bu nedenle, yapay dölleme, embriyo aktarımı gibi çeşitlı üreme manıpülasyonlarınınuygulanabilirliği de araştırılıyor Şu anda Rovvett Enstitüsü'nde 50 hayvan bulunuyor BunUrın on dördü Polonya ve Çekosloyakyadan. dördu Isveç'ten getırilmiş. Programın başlangıcından berı, normal çiftleşme sonucu 19 yavru doğmuş. Mayıs 1991 de, embriyo aktarımının ilk ürunü olacak yavruların doğması bekleniyor (m.a.)