Katalog

SAÖLIK POLİTİKASI H A F T A N I N G Ü N D E M İ 10 ilkede toparlayabileceğimiz "Nusret Fişek öğretisi"nde toplumsal sorumluluk, bilim insanı ahlakı ve toplumsal işbirliği vardır. Dr. Erdal Atabek Nusret Fişek ne öğretti? P rof Dr Nusret Fişek, ulkemızde "toplıım sağlığının babası" olmuştur Ondan önce de toplum sağlığına dıkkat çekenler vardı, ondan sonra da olacaktır, ama "Nusret Fişek oğretlsi", belkı de uzun yıllar ıncelenecek araştırılacak çok yönlu bır teorıpratık bıleşımı olarak toplumu etkıleyecektır ' Nusret Fişek öğretısı" nedır? Kuşkusuz bu öğretının butun ılkelerını, uygulamalarını daha çok ıncelemek gerekecektır, ancak bugunden bıldığımız oğelerı anlatmak ısteyınce şöyle belırtebılıyoruz 10 ilke 1. Tıp bılımlen, sağlık bılımlerının bır parçasıdır Sağlık bılımlen bır butundur Bunların tumu de toplumun yararı ıçındır Bu nedenle de tıp bılımlerının butun gelışmelerı, ınsanların daha sağhklı olmaları ıçın vardır 2. Sağlık hızmetının amacı, hastayı tedavı etmek değıl, ınsanların sağhklı doğmaları, sağhklı buyumelerı, sağhklı yaşamalarıdır Onun ıçın de koruyucu sağlık hızmetlerı bırıncıl amaçtır, hastanın tedavısı ıkıncıl amaçtır 3. Bu nedenle de ınsanların sağlık gereksınmesı toplum tarafından örgutlenmelıdır, desteklenmelıdır, sağlanmahdır 4. Sağltk hakkı, ınsanın doğarken kazandığı toplumsal haktır Bu nedenle de herkese eşıt, etkın, kendı ekonomık gucune bağlı olmayan sağlık hızmetının verılmesı devletın görevıdır 5. Bunun sağlanabılmesı ıçın de sağlık örgutlenmesı "hastanın sağlık hızmetıne gelmesı" ılkesıne göre değıl, "sağlık hlzmetinln Insana gltmesl" ılkesıne göre duzenlenmelıdır Öğretının bu ılkelerı "kulağa hoş gelen utopık duşunceler" değıl, herkese sorumluluk yukleyen önemlı bır sıstematıktır lyı anlaşıldığı zaman ıçınde bılım ahlakına, toplum ahlakına, meslek ahlakına ılışkın önemlı değışımler gerektırdığı görulmektedır Şöyle surdurebılırız 6. Sağlık bılımlerıyle uğraşan bılım ınsanları, toplumsal sorumluluk taşımaktadır Onlar, sadece kendı kursulerınde kalmamalı, öğrettıklennın ınsanlara ulaşmasının sorumluluğunu da taşımalıdırlar Bılım ınsanının görevı, unıversıtenın sınırlarında bıtmez, toplum olçeğınde devam eder 7. Sağlık hızmetı, bır ekıp hızmetı olmak zorundadır Bugunku meslek hıyerarşısının değışmesı gerekır Hekım ekıp lıderıdır, ama ekıpte yer alan her meslek ınsa nı da hekım kadar onemlldır 8. Topluma hızmet verecek en önemlı "hekım tıpı", bır alanda gıdeidk daha özelleşmış hızmet yapan uzman hekım değıl, jnsana "çok yönlü hlzmet verecek bla çimde yetlstlrllmlş, donanımlı pratısyen* hekim"dır 9. Sağlık hızmetı, ınsanın yaşadığı her yere gıtmehdır Bunun ıçın de "bırıncı basamak hızmetı"nı amaçlayan bır orgutlenmeyle ulkenın her yanında yaşayan etkın, bırbırıyle bağlantılı bır "sağlık hızmetı ağı" kurulmalıdır Adına "sağlık hızmetlerının sosyalleştınlmesı" denılen hızmet sıstemı budur 10. Bu hızmetın nelerı verdığı, nelerı veremedığı, sağlık hızmetını verenlerle bu hızmetı alanların oluşturacağı ortak kurullarda konuşulmalı, goruşulmeh, tartışılmalıdır Hızmet, burokratık değıl, demokratık olmalıdır Kendı sade, çahşkan, uygar, ahlaklı, azımlı hayatından aiınacak çok ders var Onun kışılığının de öğretısı kadar etkıleyıcı olduğunu söylemelıyım Aslında bıze şunları da anlattı • Açık, sade, ekonomık konuşunuz • Duşunduklerınızı yazınız (Söz uçar, yazı kalır) • Söyledıklerınızı yapınız • Yaptıklarınızı gözden geçırınız Yanlışları varsa duzeltınız • Başkalarını dınleyınız Kulağınız ağzınızdan daha açık olsun • Hayatınız kendınız ıçın değıl, yapmak ıstedıklerınız ıçın önemiıdır • En önemlı ınsan, doğruyu söyleyen, doğruyu yapan ınsandır • Ahlak, söylenenle yapılan arasındakı tutarlıhktır • Insan hayatı doğuştan kazanılmış bır haktır Sağlık paranın değıl, ınsanın hakkıdır "Nusret Fişek aforızmaları"nı hepımız duşunmelıyız, hepımız ıletmelıyız, hepımız yaşatmahyız Kanımca, yalnız ulkemızın sağlık hızmet lerıne katkısıyla değıl, ulkemızın "çağdaş akıl çağı'na gırmesındekı çok yönlu katkılarıyla da gıderek önemı daha çok anlaşılacak bu "evrensel çapta buyuk ınsan"ın anısını değıl, duşuncelerını, yaptıklarını yaşatacak çabalar, ulkemızın geleceğıne yapılan katkılar olacaktır En kısa zamanda bır "Nusret Fişek Enstitüsu" kurmahyız Hepımızın, geleceğı de bıçımlendırecek süreklı eğıtıme gereksınmemız öyle buyuk kı Kişiliğiyle öğrettiği ürkıye'de tıp mesleğını dığer tilkelerdekı uygulamalar ve tutumlardan farklı kılan önemlı bır özellık var. Teşhıs ve tedavı zengınlığı! Gıttığınız uzman doktor kadar değışık teşhıs ve tedavı önerısıyle karşılaşabıhr, dahası, bu doktor maratonunu başka hastalıklar kapmış olarak bıtırebılırsınız Yakın zamanda, bır arkadaşımızm başına geldtğı gıbı Bel fıtığından rahatsız olan arkadaşımızm doktorlarla macerası, ılk doktorunun gorur gormez "derhal amelıyat" teşhısıyle başlıyor Kolay mı oyle derhal amelıyat' Acaba, sorusu ıle doktorlarmuayenehanelerhastaneler arası ıkı haftalık hasta edıcı maraton başlıyor. Bu sure ıçınde 12 uzman doktor (1 romatolog, 3 ortopedıst, 1 fızyoterapıst, 3 beyın cerrahı, 1 dahılıyecı, 1 norolog, 2 psıkıyatrıst), 5 hastane ve 3 muayenehane dolaşan arkadaşımızm başına bakın neler gelmış Ilk doktor "derhal amelıyat" teşhısıyle bırlıkte bır haftalık ılaç tedavısı verıyor tlaçlar, ağır mıde bulantılarr ve ıshallere neden olunca, arkadaşımız yatakdöşek hasta oluyor Hastalığın ve amelıyat teşhısmın psıkolojık etkılerı, ılaçlarm yan etkılerı ıle bırleşınce, arkadaşımız fızıkı olarak da çokuyor ve başka bır hastalık tablosu oluşuyor Tanıdıkların tavsıyesıyle gıttığı bır başka hastanede de kendısıne 'Amelıyat gereklı, ama sızın ruhsal durumunuz bozulmuş, once bır psıkıyatrıste gorunmelısınız" denıyor Teşhıs Depresyon. Tabıı, gelsın depresyon tedavısı, gelsın ılaçlar ve bunların doğurduğu yenı yan etkıler, hıperasit, mıde bulantıları, yenı ıshaller Başka bır hastanede bır ortopedıstın daha ınsancıl yaklaşımı, arkadaşımızı bıraz rahatlatıyor "Amelıyat gerekmıyor, sıze, kışıltğıntze uygun bır tedavı gereklı". Bır başka uzman doktor "Röntgen, tomografıler amelıyatı gösterıyor, ancak once başka tedavılerı denemelıyız" dıyor Bır başkası, Amerıka'dakı uygulamalardan bahsedıyor ve hastalann doktorlar ve hastaneler hakkında açtığı tazmınat davaları nedenıyle öyle kolay amelıyat teşhtsı konmadığını, tomografı raporları amelıyatı gösterse bıle bel fıtığı amelıyatı ıçın başka 5 etkenın daha arandığını açıklıyor Bır başka unlü doktor önce 3 mılyonluk bır tahlıl reçetesı uzatıyor ve üstelık "Sızın sınır sıstemınız dejenerasyona uğramış" ek teşhısını koyuyor Bu saptamayla hastamızm ruhsal ve fızıkı durumu daha da kotuleşıyor. Bunun uzerıne gıttığı bır dığer hastanede yarım saat arayla, ıkı doktordan "amelıyat", "amelıyat gereksız" teşhısını alıyor En son gıttığı bır doktor, fızıkoterapıst, butUn bu doktor maratonuna ve karamsarlıklara son verıyor. tlaçları derhal kestırıyor Hastamızı rahatlatıyor Karın ve bel kaslarını kuvvetlendırecek bır tedavı verıyor Arkadaşımızm nabzı bır gunde 120'den normale düşuyor, ıştahı açılıyor ve nıhayet kendısıne, hastalığma ve yarınına bır başka gözle bakabılıyor • • • Sozu burada kesıyor ve bır tartışma açıyoruz: Bızde hasta hakları nerede 7 ve nıçın yok Tıp etığı, doktorlara, konuya yakın ve uzak meslektaşlarıyla konsültasyon yapma zorunluluğu getırmıyor mu? Hasta, kendı hastalığı uzerınde muhtemel tedavı ve yaklaşımlar konusunda nıçın ayrıntılarıyla aydınlatılmıyor, tek bır subjektıf seçenekle karşı karşıya bırakılıyor? •k • • Gelecek cumartesıye kadar sağhklı bır hafta dılerız T. O K U R D A N Otomotiv sanayiine ilgi Her sevden once dergınızı çok yakından ve zevkle takıp ettığımı belırierek yazıma başlamak ıstıyorum N e yazık kı, 34 ay evve/ yolladığım sorumo Sorun Yanıtlayalım koşesınde bır turlu rastlayamadım Aksakhğın sızden kaynaklanmadığını umarım Bu arada dergınızde otomotiv sanayı ıle ılgtlı daha ÇOK yazı olmaunı ve gunluk yaşantımızda kullandığımız alet ve makınelenn yapısını açıklayan kuçuk BİZE yazılann o/mos/nı dı/erdım Vıne de Bılım Teknık pıyasadakı dığer yayınlardan daha tevımlı ve kalıtelı Bu seçkın çızgıden şaşmamanızı dıleyerek, hoşçakalın Oıman Pekarun Cumhuriyet BilimTeknlk • Sahıbı Cumhurıyet Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına Nadlr Nadi • Genel Yayın Mu duru Hasan Cemal • Muessese Muduru Emlne Uşaklıgil • Yazı Işlerı Muduru Okay Gbnensln • Yayın Yönetmenı Orhan Bursalı • Grafık Yönetmen Tüles Hasdemir *