Katalog

BİLİM D Ü N Y A S I N D A N KISAHABERLER Akik: Dünyamn renkli gözü Doğal güzelliği ile herkesi büyülüyor. ;* «% \ Her diyaliz hastasına bir böbrek lmanya'da 1970 ile 1975 yılları arasında her yıl ortalama 107 böbrek nakli yapılırken, 1988 yılında bu sayı 1788'e yükseldi. 1988'de ayrıca 250 kalp, 163 karaciğer ve 49 pankreas nakli yapıldı. Verici potansiyeli en uygun biçimde kullanılmış olsaydı bu sayılar iki katına çıkacaktı. Bavyera hastanelerinden 1985 ile 1987 yılları arasında "potansiyel organ vericisi" olarak tanımlanan ölümlerin sayısı gerçeği ortaya çıkarmış durumda. Trafik kazası veya başka bir kaza nedeniyle kafa travması sonucunda beyin ölümüne uğrayan kişiler, beyin tümörü veya beyin kanaması nedeniyle ölen 55 yaşın altındaki kişiler ve ölümcül beyin hasarı bulunan yeni doğan bebekler, potanslyel organ verici hastalar olarak kabul ediliyor. Bu durumlarda beyin dışında geriye kalan organların büyük bölümü, nakil için elverişli olduğundan, ölen kişi başkalarının yaşamını kurtarabiliyor, Potansiyel organ vericilerinın sadece % 43'ünü kafa travması nedeniyle ölen hastalar oluşturuyor. Oysa halen organ nakli kaynağının % 7'sini bu gruptan gelen hastalar karşılıyor. Buna karşılık potansiyel (olası) organ vericiterinin °/o 57'si tümör, kanama veya beyin infarktüsü nedeniyle ölen hastalar. Halen bu hastalar organ gereksiniminin yalnızca % 23'ünü karşılamakta. Çeşitli hastaneler arasında olası organ vericilerini değerlendirme yönünden buyük farklılıklar söz konusu. Bazı bölgeler de potansiyel vericilerden yalnızca % 8' değerlendirilirken, başka bölgelerde bu değerlendirme oranı % 42'ye kadar yükseliyor. (i.m.) A Gür sesiyle hırsızı kaçıran yavru ayı! I 1Bir "Şimşek" akiği. Gerçekten de taşın içine bir ışık çarpmış ve düzenli olarak dağılmış gibi görünmektedir. 2Akiğin kardeşi olan alt tabakası kırmızı Süleymani tası. talanmız akik taşının insanları düşmanlardan ve şimşekten koruduğuna, insana etkili ve güzel konuşma yeteneğı kazandırdığına ınanırdı. Her ne kadar eski görüşler gerçekliğini yitirmişse de akik taşı, hakkında yapılan tüm övgülere değer niteliğini günümüzde de sürdürüyor. Akik, kalseduan (kadıköytaşı) kuvarstaşları gibı, silıs (SiO2) moleküllerinden oluşmuştur. İçerdiği silis miktarına bağlı olarak birbirinden çok farklı ve çarpıcı renkleri vardır. Akikler, içlerinde oluşan şekillere ve renklere göre isimlendirilirler. Akik uzun yıllardır işlenmektedir. Kesilerek ve çizilerek işlenen akik, koyulu açıklı ışık tabakalarından oluşur. Bazen mineral boyalar katılarak akigin etkileyici görünümü arttırılabılir. Sertliği, sağlamlığı ve kolayca işlenebilirliğinden dolayı akik, birçok endüstriyel uygulama alanı bulmuştur. Akik ürünleri, aktif kimyasalları öğütecek kadar güçlü biı yapıya sahıptir. Ayrıca akik, sert metalleri cilalamak ıçin de kullanıiır. A şte size, görünüşünden hiç beklenmese bile, "eli uzun" bir otomobil hırsızını ele verecek kadar güçlü bir bekçü... Arabanızdakı kapılardan bırisinin açılmasıyla oluşan hava basıncı değişıminden etkilenen, duyarlı bir elektronik devrenin sağlayacağı "alarm" sesinın şiddeti hangi düzeydedir, bilir misiniz? Tam 110 desibel! Kulağın dayanamayacağı, korkunç bir gürleyiş gibi! Resimde gördüğünüz bu sevimli bekçi ayı yavrusunun fiyatı, 80 dolar. (d.e.) Akik taşının, boğa burcunda doğan kı şilerin uğur maskotu olduğu da söylenir Akik, içinde yaşadığımız makıne çağında doğal güzelliği ile herkesın ilgisinı çeken muhteşem bir taş. (n.a.) M 219 imzalı bilimsel makale Virüsler orman ölümlerinde suçsuz rman ölümünde virüsler, bakteriler ve mantarların bır suçu bulunmadığı Batı Almanya Araştırma Bakanlığı tarafından doğrulandı. Bakanlığın açıklamasında, Freiburg Üniversitesi Orman Botaniği ve Ağaç Biyolojisı Enstitüsü aşılama yoluyla "biyotik zararlıların" (yani mantar, bakteri ve virüslerin) hasta ağaçlardan sağlıklı ağaçlara O geçip geçmediği konusunun araştırıldığına değiniliyor. Enstitünün elde ettiği sonuçlara göre aşı yoluyla hastalık semptomlarının aktarıldığı hiçbir vaka gözlenmedi Tam tersine, hastalıklı aşılar sağlıklı ağaçlara bağlandığında, hastalıklı aşı yarması sağlıklı ağaçtan beslendığinde hastalıkta düzelme görülüyor. (i.m.) odern araştırma gıderek daha çok ekip işi haline geliyor. özellikle parçacık araştırmasında, kalabalık ekıplerin üzerinde çalıştığı büyük hızlandırıcılar olmaksızın hiçbir şey yürümüyor. Bunun bir sonucu: Araştırma sonuçlarının yayımlanmasında sık stk çok sayıda yazarın imzasına rastlanıyor. Çünkü bilimşel "saygınlık" tanımlanabılır hale geldi: Önemli olan, yayımlanmış eserlerin sayısı. ismin uzun bir liste içinde yer alması hiçbir rol oynamıyor. Kısa bir süre önce bu konuda bir rekor kırıldı: Amerikalı Fızıkçıler Birlığı'nin yayın organı "Physlcal Review Letters"de, Z^Boson'un kütle ve büyüklüğünün yeni ölçümleri üzerine yayımlanan bır makale, 18 enstitüden 219 araştırmacı tarafından kaleme alınmıştı Yalnızca yazarların lıstesı dört sayfalık makalenin bir sayfasını kapsıyordu. (sn) Elmas ve bilyalı yatak eni bir yöntem, mollbden ya da tantal gibı metallenn duşük ısıda da elmas krıstallerinden oluşan bir tabaka ile kaplanmalarına olanak sağlıyor Bu yöntem, Hamburg Ünıversıtesı Fıziksel Kimya Enstitüsu'nde gelıştırıldı. Elmas tabakalar karbondioksıt ve argon gazının lyonlu atmosferınden tecrıt edilıyorlar. Alışılmamış sertliği ve olağanüstu kımyasal direncı, bu yeni tabaka sisteminı pek çok teknık uygulama ıçın ılgı çekıcı hale getırdı. Bu yöntem, örneğın bilya yataklarında uygulanıyor Elmas tabakalar sıcaklığı da çok lyı ıletebildıklerinden, yarı ıletken elemanların yapımında da taşıyıcı bir malzeme olarak kullanılmaları mümkün gibi gözüküvor. Y