Katalog

GENETİK BİLİM El çızgılennden genetık kaynaklı bazı hastalıklar uzenne bılgı edınılebılıyor Solda sağlıklı bır çocuğun ıkı ana çızgılı elı, sağda ıse mongoloıd çocuğun tek ana çızgılı elı Bilgisayar el çizgilerinden mongolizmi teşhis ediyor llerımız ve ayaklarımızın değışmez çızgılerı sadece polısler ve falcılar ıçın ılgınç değıl Bu çızgıler aynı zamanda, bırçok hastalığın nedenı olan genetık bozukiuklar uzerınde de bılgı verıyor Orneğın, DownSendromu veya mongolızm dıye bılınen hastalık, ayak ve el çızgılerını okuyan yenı bır bilgisayar programı sayesınde önceden anlaşılabılıyor Çocuk sahıbı olmak ısteyen çıftler, mongoloıd çocuk doğurma rısklerının olup olmadığını öğrenıyorlar Alman bıyolog Günther Mull, gelıştırdığı bilgisayar programı ıle çızgılerden hastalığı teşhis edebılıyor aşamm ve evrenin işleyişini, ilkelerini araştmp keşfetmek, yakın zamana. kadar bilimin ana eksenini oluşturdu. Bilim, doğanın temel yasalarını belirlemekte epey yol aldı; klasik bilim anlayışına göre, evrende her şey tammlanabilir ve dolayısıyla Dunya'nın Güneş çevresinde dolanımı, Ay tutulması gibi olaylar öngörülebilirdi. Oysa evrende her şeyi, her olayı doğrusal sistemlerle açıklamak, birçok olayın sonuçlarını öngörmek mümkün değildi. Bilim, uzun süre kendi denklemler sisteminin dışında kalan olayları incelemekten kaçınmıştı. Bu olayların hepsi "kaos" çerçevesinde değerlendiriliyordu. Sigara dumanının yukselişi ve dağılımı, atmosferdeki olayların gelişimi, insan yığınlannın davramşları vb matematiksel denklemlere uymuyordu, Bunlar bilim için "kaotik olaylardı"... Genel kuralların dışında seyretmeye başlayan kendiliğindenci toplumsal olaylar da "kaos" nitelemesine uygundu. Öngörülen şekilde gitmeyen olaylar için de "Iş rayından çıktı" demez miyiz? Bu da bir kaos tanımlamasıydı... Kaos gerçekten düzensı'zlik, bilinmezlik miydi? lşte bilim adamlan, öncelikle fizikçiler, kaosun bu gizemli dünyasına adım attılar ve kaotik olayların doğasını kavramaya, kurallarını keşfetmeye çıktılar. Birkaç yıldır yapılan çalışmalar gösterdi ki kaos o kadar da "kaos" değildi. Kaosun da kuralları, bir düzeni vardı. Bir "duzensizliğin düzeni" söz konusuydu. Hatta bazı bilim adamlarına göre evreni belirleyen düzen değil, kaostu. Düzensizlikti. Doğada karmaşık seyreden olayları kavrayabilmek için, kaosun "o daha yüksek dıizenini" keşfetmek gerekirdi. • •• Kaos'un matematiksel açıklaması üzerine çalışırken, tıp bilimcileri de kaosun düzeninin, kurallarının, bir fırtınaya, bir kaosa benzettikleri insan beyninin işleyişine ışık tutacağını ummaktalar. • •• Kaos araştırmaları, hemen her konuda alabildiğine sürdürülüyor. Bu sayımızdaki kaos yazısını, gelecek sayılarımızda yine genel bir kaos yazısı ve insan vücudunda "kaos araştırması" yazısı izleyecek. • •• Gelecek cumartesiye kadar, mutlu bir hafta dileklerimizle, hoşçakalın... Y H AFTAN I N G Ü N D E M İ E relerınden bırı, döllenmeden sonra 3 mıslı çıft bırleşme oluşturursa, "trısomıe 21" olayı meydana gelır Mongolizm olaylarının %80'ı embrıyonun oluşması surecındekı hatadan kaynaklanır Ana babanın yaşı ılerledıkçe, mongolizm nskı de artar Ancak anababa mongoloıd kalıtımını taşırlar Trısomıe vucut hucrelerının sadece %5'ını oluşturan, "mosaık hucrelerınde" saklı olabılır Bu aılelerde, yaştan bağımsız olarak mongoloıd çocuk nskı çok fazladır Mongolizm ıle el çızgılerı arasında bır ılışkı olduğu çoktan ılerı suruluyordu Normal el ayalarında 2 enıne çızgı bulunurken mongoloıd çocukların bır çoğunda ıse 1 tane görulur Şuphesız bu bır genelleme değıldır Yıllardır uzmanlar el ve ayak çızgılerı ıle çeşıtlı hastalıklar arasındakı ılışkıler uzerınde çalışıyorlar Bır Alman bıyolog, hastaların el ve ayaklarının 70 özellığını ıçeren bır bilgisayar programı gelıştırdı Bu sayede mongolizm rıskının %99 belırlendığı ılerı suruluyor (G.1/88) O K U R D A N BİZE Kıbnslı doktorlar 8 Temmuz 1989 tanhlı gazetenizin, Bilim Teknik ekinde, bir grup intern doktor adına yarılmış yazıyı okuduk. Arkadaslarımızın konuya çok dar açıdan baktıklarını gördük. Şöy/e ki: 1) Yabancı uyruklulann TUS'a girmeden önemli sayıda kontenjan doldurduklannı söylüyorlar, bu iddıanın geçersızliği, arkadaşlanmızın konuyu lyice araşUrmadan yazdıklannı ve bılgisızlıklerini göstenyor... Çünkii, yabancı uyruktuların fakülte ve devlet hastanelerinde ihtisas yaparken bir kadro doldurmadıklannı, biraz araftırsalar bulacaklardır. 2) Yabancı uyruklulann uzmanlık yapmasına gelince. Bu insanlar Türkiye'dekı tıp fakültelerinden mezun olmuşlardır ve devletler arası vapılan kültür anlaşmaları sonucu burada uzmanlık yapmakfadırlar. Dunyada 700 yenı doğandan bırının mongoloıd olduğu bılınıyor Zihın özürlü doğan bu çocuklar 30 yıldan fazla pek yaşamıyorlar DovvnSendromu.J'trisomie 21" olayından kaynaklanır: Bir insan hucresi 46 kromozoma sahıptir. Bunların 22 çifti özdeştır; 2'si cınsıyet belırler Buna karşılık dolleyıcı hücreler (yumurta ve sperm) basıt, "haploid" kromozom unsurları taşır. Döllenme sırasında anababanın kalıtımları, çıfte kromozom unsurları taşıyan yenı bır hucrede vücut bulur Eö,er, 21. kromozomun embfiyon 2 hüc Kıbnslı doktorların durumuna gelince, KKTC, TC'den ayrı bir devlettır. Ayrıca KKTC'yı fanıyan tek ülke TC devletidir. Dolayısıyla KKTC vatandaşlannın, diğer yabancı ülke vatandaslan gibi uzmanlık yapmaları en doğal hakktdır. Çünkü ıC yabancılar hukukuna göre "en çok gözetilen ülke" maddesı var Bu maaae, 3. devlete tanınan haklar 2. devlete de tanınması gerektiğını söyler. Bu arada Kıbnslı doktorlann bu hakkı son yıllarda gosp edilmıstir. Doğal olan ise bu hakkın geri verılmesidir. KIBRISU İNTERN DOKTORLAR Cumhurlyet Bilim Teknik • Sahıbı Cumhurıyet Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına Nadlr Nadi • Genel Yayın Muduru Hasan Cemal • Muessese Muduru Emlne Uşaklıgil • Yazı Işlerı Muduru Okay Gönensin • Yayın Yönelmenı Orhan Bursalı • Grafık Yönetmen Tüles Hasdemlr •