Katalog

SAĞLI K B İ L İ M K Ü L T Ü R Algıladığımız gürültü de ölçülebiliyor I " nsanlar gun geçtikçe görultüden daha fazla yakinıyor Alçaktan uçan uçakların çıkardığı gurultunun tartışması bu gerçeğın basıt bır örneğı Gürultuyu önleme çabası ıse hemen herkesın ağzında, oysa bugune dek guruKunün derecesı bıle ölçulemıyordu, çunku desıbel değerı ıle sesın fızıksel derecesının belırlenebılmesıne karşın, Insanın bu gurultuyü hangl derecede algıladığı belırlenemıyor Sonuç olarak eş yukseklıkteymış gıbı algılanan 2 ayrı ses, gerçekte bırbırınden ortalama 15 dB (A) farklı olabıliyor konunun uzmanları bu sorunu bıldıklerınden, dB (desıbel) olçum değerlerını, bunlara öznel değerler ekleyerek belırlıyorlar Ancak, Prof Zwıcker (Munlh Teknık Unıversıtesı) tarafından gelıştırılen "sone" ölçum değerı ıle desıbel olçum değerı hesaplanırken dıkkate alınmayan, ınsanın ışıtme duyusunda bulunan 3 önemlı özellık de değerlendırılıyor • Bilındığı gıbı, kulağımız "çok kanallı" çalışıyor Sesler, algılandıklarında frekanslarına bölunuyor ve yuksek ya da alçak tonda oluşlarına bağlı olarak, kulak helezonunda aynı anda farklı bölgelerı etkılıyorlar • Normalde yuksek frekanstan etkılenen bölgeyı, herhangı bır frekanstakı tonla etkıleyebılen guce "maskeleme ve spektral örtme" denılıyor • Işıtme duyumuzun 3 ozellığı ıse, sçslerın kulağımızı kısa bır sure ıçın sağır edebılmesı Buna da "sonradan örtme" denılıyor Tum bu özellıkler göz onune alındığında Ise ses, doğrudan bızım algıladığımız şeklıyle sone clnsınden hesaplanıyor Bu hesaplama ıçın blr süredır bır de DIN (Alman Endustrı Normu) ve uluslararası bır İSO (Uluslararası Standartlar Organızasyonu) standart değerı bulunuyor Ancak Zvvıcker yöntemını pratıkte uygulamak pek olası değildı, çunku henuz çok az sayıdakı laboratuvar boyle bir ölçumu ve bunun karmaşık değerlendırmesinı yapabıhyor Ama Prof Zwicker ıle uzun yıllar bırlıkte çalışmış olan Dr Zollnar'ın gelıştırdığı bır bılgısayar, seslerı dıjıtalıze edebıhyor, bırçok paralel frekans kanallarına ayınp Zvvıcker yöntemine göre ölçebılıyor (n ı) Köy enstitüleri yeniden kurulabilir mi? Vehbi Belgil K öy enstıtulerı ıçın o kadar olumsuz şeyler yazıldı kı bugun bunların yeniden kurulmasından söz etmek çılgınlığın bır turu sayılabılır 1946 ve 1950 seçımlerınde bunlar halkımıza komunıst yuvaları dıye sunuldu "Köy Enstıtulerı ve Koç Federasyonu, lcyuzlen" adıyla 1966'da basılan bır kıtapta bu köy öğretmen okullarımız aleyhıne yazılmış yazıların bır kısmını bulabılırsınız Enstıtuler gerçekten komunıst yuvaları mı ıdı? Bunun tartışmasına gırecek değılım Gerçekten öyle olduklarını bır an ıçın kabul edelım Bunu onlemenın tek yolu kapatmak değıl, duzeltme ıdı Kazaya yol açıyor dıye otomobılı, karayollarını yasaklamak duşunulemez Gençlık hareketlennı durdurmanın yolu unıversıtelerı kapatmak olamayacağı gıbı Bırçoklarına göre, enstıtuler "eskı ruh ve uygulamaları ıle" yeniden açılmalıdır Işte ben, bu yazımda, konuya bu bakımdan değınmek ıstıyorum Ben bunların eskı ruhla da eskı uygulama ıle de kuralamayacağı göruşundeyım Enstıtuler, bir an önce kurulmalıdır, fakat Turkıye'nın, dunyanın, bılım ve teknolojının bugunku durumu göz önune alınarak kurulmalıdır Çunku bunlar, 1940 Türkıyesı'nın koşullarına gore duşunulmuştu Neydı o koşullar9 O zamanlar, ulkemızde. başlıca taşıma aracı trendı, karayolu çok azdı Pek çok sanayı urunu savaş yuzünden ya hıç gelmıyor, ya ulke gereksınımını bıle karşılayamıyordu Gubre gelmedığı gıbı, yapılmıyordu da Sumerbank'ın dokumaları, azlık yuzünden, beşon el değıştırmeden asıl tuketıcının elıne geç mıyordu Sağlık ve ılaç konuları yurekler acısı ıdı Kastamonu'nun Kalfa koyunde bırçok ev 1941 şubatında muhtarca muhurlenmıştı Çunku, bunlarda oturanların hepsı, yerel dılle, taun'dan (vebadan) olmuştu Çocukların çoğu kel, uyuz, sıtmalı, solucanlı, şerıtlı ıdı Yaralara örumcek ağı sarılıyordu Köylerde, en önemlı araç ve gereçlerı yapmasını bılenler ya yok ya azdı Gazete koy ıçın bılınmeyen bır şeydi Tren ıstasyonların da çocuklar, yolculardan gazete ısterlerdı Koylulerın bunları sıgara kâğıdı olarak kullandıkları soylenır Oysa rastgele ele geçen bır gazete bıle, koye dunyadan, yurttan ha berler getırırdı Bu noktalara kısaca dokun duktan sonra asıl konumuza geçebılırım • Koy enstıtulerıne alınacak çocukların şe hır tadı tatmamış olmasına ozen gosterıhrdı Çunku, kentı tatmış çocuk da kentlı aydın gı bı koyde durmuyordu Tonguç, bırkaç aylı ğına kentte kalmış bır çocuğun bıle koyde kal mak ıstemedığını söyluyordu Unlu atasözu muzu an.msayalım "Kızın varsa el evınde ya tırma / Oğlun varsa şehır aşı tattırma" Bugun boyle bır çocuk bulmak olanaksız Tren, otobus, otomobıl ıle ulkenın bır ucun dan ötekıne herkes, her zaman gıdebılıyor Televızyon yalnız kentın değıl, yabancı kentlerın de ne kadar çekıcı olduğunu gosterıyor Halkımız, kentın tadını tatmadan yabancı ulkenın tadını tattı (Almanya, Fransa, Ingılte re, Belçıka, Hollanda ) Gıdış serbest olsa, Anadolu, Ortak Pazar'a akın edecek (Ortak Pazar'a gırmemızı Avrupa bu yuzden ıstemı yor "Bıze ışsızlığınızı ıhraç etmeyın", dıyor) Kaldı kı turızm sayesınde ulkemızde yabancı ulke çekıcılık kazandı, kazanmaktadır Ismet inönu cumhurbaşkanı olduktan hemen sonra, 1939 baharında Istanbul'u zıyaret elmış, dert dınlemıştı Unlu tacırlerden bırı, dovız ışlennden halkımızın anlamadığını, bu ıs lerın yabancıların elınde olduğunu yana yakıla anlatmıştı Bugun ellı yıl sonra dövızın ne olduğunu bılmeyen kalmadı Çocuklar bı le Bu durumda, kent gormemış köylu ıdealı ıflas etmıştır • Tekstılde sınaı urunde ulkemız çok ılerı gıttı Her turlu dokuma, parça, her yerde bulunuyor Bu nedenle, çocuğu, koyde olmayan sanata yonelterek koyu kendıne yeter hale getırmek zaman ve emek yıtırmek yıtırtmek le bır Traktor, bıçerdover koye gırdı Elektrık, telefon gırdı Barajlar su sorununu çozme yolunda Sağlık ocakları ucun ucun da olsa oğretmenın sağlık memurluğu gorevını elınden aldı 40'larda Istanbul'da sınema sadece Beyoğlu'nda ve Şehzadebaşı'nda vardı Bugun fılm, kaset, hatta bılgısayar koye gırmış bulunuyor Bu açıklamalarımla tozpembe bır Turkıye gostermek ıstemıyorum Amacım, 40 lar Turkıyesı ıle şımdıkı Turkıye arasındakı ayrılığı gostermek Yenı koy enstıtulerı ancak bu ayrılıklar goz onunde bulundurularak kurulabilir • Yaptırarak öğretme yontemı bugun her zamankınden çok önem kazandı Bu sayede, Fransa buyuk hamleler yaptı, yapıyor Bu yolla, altı ay gıbı kısa bır zamanda bırıncı sınıf bır usta yetıştırılebılıyor 300 kadar nıes lekte • Koy enstıtulerının "yatılı okul" yontemı bugun de geçerlı Koy oğretmenının yaşam sevıyesının yukseltılmesı ıle (lojman, araçgereç, kıtaplık ) öğretmen koye bağlanabılır 'Şehır aşı tadan" çocuğun koyden kaçması koydekı olumsuzluklardandı Bugun "Turkıye'dekı olumsuzluklar" kaçırıyor halkımızı ulkemızden Gelışme oldukça bu da kalkacak Bu durumda, enstıtulerın eskı ruh ve uygulama ıle yeniden kurulmaları anlamsız gorunuyor Kaldı kı bugun, bambaşka bır kadro ış başında Ulkeyı 1500 yıl oncesının ılkellığıne gömmek, duşunceyı durdurmak dın gereklerını ulke çıkarlarının ustunde gormek ısteyen bır kadro Bunların temsılcılerı, 30 gun ramazan, televızyonda "Islam dını bılım dınıdır" safsatasını yıneledıler, durmadan da yıneleyerek hem kendı ınanmazlıklarını hem kendı bılgısızlıklerını dunyaya duyuruyorlar Bu kadronun elıne geçecek bır koy enstıtusunden ne hayır gelır? Koy enstıtulerı, "Gozlerımızde bır renk kulaklarımızda bır ses ve ıçımızde bır nefes/ olarak kalacaktır" r IST : 151 41 55 ANK: 231 26 99 KURS • • • • DERSANE * • • • EĞİTİM LET'S GO TO ENGLAND YABANCI DILLER KURSU Ingılızıemıı rttldı btf şukıklo v« 011 uygun ko^uHaııla londrjda gelışiırmek tbiufSüfin ' Uçak ıi« yıdış donuş ' Ingılii Kullur ce lamnrıttş ARELS & FblCOuyesı The tNC.HSH CENTER <JJ laın gun (lull lun«( lııgılızc» kuısları ' Aıle yamnda oda kahvdliı ve akşam yetnegı (hdll büa/tJ( ' 3 haflalık sura ıçın S a d a c t £ 595 S l e r l l n g Btlgı ve bru>o( ıçın muıacaal Cullure Lınk Inl ANKAHAÜuıobu Cınnah Cdd No 15/3 Kavrfklıdere 06680 ANKAF1A Talaton 167 71 31 (3 hat) KURS • • • • DERSANE* * •'* 19891990 ÖĞRETİM YILI ÜNİVERSİTE KOLEJ ve ANADOLU LİSESİ FEN LİSESİ Kayıtları d e v a m e t m e k t e d i r . STOP! ABD ve KANADA'da İNOİLİZCE AVUSTURYA ve ALMANYAda ALMANCA FRANSAda FRANSIZCA INGİLTERE de AU PAIR'llk 18 2? ya^ırnit t ( M mmıunv bmymnlar çocuğa bak k»r%tltğmd» inçtHıc* Oğmnt AVUSTRALYA, INGİLTERE, ANNELERBABALARL ÇOCUKLAR içın indınmlı YAZ KURSLARI Başlıyor SUYUK SURMELI OTEÜ KARSISI GAYRETTEPE 174 28 9 0 1 7 4 28 91 RTTTTTNT.F.MF. KURST,ART • 1 Devre 26 Hazıran 21 Temmuz 2 Oevre 6 Temmuz 12 Ağustos 3 Devre 22 Temmuz 14 Ağustos BÜYÜK DERSANE SisliOsmanbey (Sile Sineması cıkısı) tel: 133 03 33 133 05 05 BakırkoyBahcelievler Tel: 575 17 6 8 575 71 22 BAHAT 3 Î H K a t 4 U 1 1 MI7OŞI.1H5 13