Katalog

SAÖLIK K O N U Ş M A L A R I Tl P Üç ana neden 1) Akraba evlilikleri 2) Kötü beslenme 3) Temizlik kurallarına uymama Edip Emil öymen Geçen haftaki yazımızda bebek ölumlerinde hamllellk sırasmda yetersiz bakım, yetersiz sağlık koşulları, denetlmslzllk glbi nedenlerin yanı sıra erken doğum, çok sayıda çocuk doğurmak, doğumlar arasındaki surenin kısa olması gibi birçok etkenden söz etmlştik. Bu yazımızda akraba evlillklerinln olumsuz etklslnden ve bebeklerin toprakla kundaklanması diye blllnen uygulamanın çok zararlı etkllerlnden soz edeceğlz. ırıncı dereceden akrabalarla, yanı teyze kızı, teyze oğlu, hala kızı, hala oğlu, dayı kızı, dayı oğlu gıbı akrabalarla yapılan evlılıklere akraba evlılığı denıyor ve bu evlılıkler zararlı olarak bılınıyor Nedenı de eşlerde uyku halınde, yanı sessız sedasız duran zararlı kalıtsal nıtelıkler, bu tur evlılıklerde ortaya çıkabılıyor ve doğuşsal sakatlıklara yol açabılıyor Hatta ölumlere Hacettepe Unıversıtesı Nufus Etutlerı Enstıtusu Başkanı Profesör Ergul Tunçbılek, bu konuda şu bılgıyı verıyor "Akraba evlılığı gene önemlı bır faktor olarak karşımıza çıkıyor Turkıye'de bugun aşağı yukarı her 5 aıleden bırı akraba evlılığı yapıyor Son derece yuksek bır oran bu Bu da tabıı bazı kalıtsal hastalıkların görulme sıklığını arttırarak, bebek olumlerının yukselmesıne neden oluyor " Akraba evlilikleri Turkıye de özellıkle kırsal kesımde daha sık goruluyor Kadınların ve erkeklerın eğıtım duzeyı yukseldıkçe, akraba evlılığı oranı da buna ters olarak azahyor Yalnız şu var Akraba evlilikleri genellıkle sosyal ve ekonomık koşulları lyı olmayan yerlerde daha sık yapılıyor Bebek olumlerı ıle akraba evlilikleri arasındaki ılışkı araştırılırken şoyle bır kaygı da var Acaba bebek ölumlerıne etkısı olan faktor, gerçekten akraba evlılığı mı, yoksa kötu sosyal ve ekonomık koşullar mı' Hacettepe Unıversıtesı araştırması buna şu yanıtı verıyor Bebek olumlerı, akraba evlılığı yapmakla yukselıyor, ancak bölgenın sosyoekonomık koşulları ve yaşam duzeyı de çok önemlı bır etken Bebeklerin toprakla kundaklanması da olum nedenl. Çok yaygın bir âdet bu. özelllkle İç Anadolu'da: TUNÇBILEK Toprakla kundaklanan bebeğın olme ıhtımalı, toprakla kundaklanmayan bır bebeğe gore 4 mıslı daha fazla Bebeklerin tetanoz olma rıskını son derece arttıran bır olay Bunun yanında sepsıs dedığımız, kana bazı mikropların karışması çocuğun ölumune sebep oluyor Toprağın ıçındekı mıkroorganızmalar cıltten ıçerı sızabılıyor ve enfekte edebılıyor bebeğı Bebek ölümleri 1520 yıl önce bınde 150'ler cıvarındaydı On senede bır yarı yarıya azalma oldu Bu kuçumsenmeyecek bır azalma Şuphesız bundan sonra da azalma devam edecek Son çalışmalar bebek olumlerınde etken pekçok faktörun duzelmeye başladığını gösterıyor Özellıkle genç yaştakı evlenmelerde önemlı azalmalar oldu Çocuk sayısında azalmalar var Sağlık hızmetınden faydalanmada, hamılelıklerın daha lyı şartlarda takıp edılmesı ve doğumların daha lyı şartlarda yapılmasında önemlı duzelmeler var Aşılanmalar arttı Akraba evlılıklerınde az da olsa azalma var " Safrakesesi taşları eterle eritiliyor Kötü beslenme ve çocuk ölümleri Bebek ölumlerının ılk bır yıl ıçınde azaltılması lyı beslenmeye, özellıkle de anne sutuyle beslenmeye bağlı Profesor Tunçbılek bu konuda şunları söyluyor "Kötu beslenme bebek olumlerınde bır faktor Çocuk zaturreeden oluyor, kızamık sonucu komplıkasyondan oluyor, ama beslenmesı lyı olsaydı belkı bu sorunu atlatabılecektı Bebek beslenmesı doğumdan ıtıbaren çok önemlı bır konu Anne sutu, çok önemlı bır etken bebeklerin sağlıklı yetışmesınde, Turkıye'de anne sutuyle beslenme yaygın, yüzde 90'lar cıvarında ve oldukça uzun bır sure anne sutu verılıyor Ancak, anne sutunun etkısını azaltan bır faktor var Çok erken yaşta, ılave gıda verılmeye başlanıyor Bu ılave gıda, bebeğın ağzına lokum sokma, erken nışastalı gıdaların verılmesı şeklınde olabılıyor Faydası olmayan bu gıda, bebeğın anne sutunu almasını azaltıyor Ayrıca her verılen ekstra gıda bebeğın enfekte olma rıskını arttırıyor Çevre şartları çok lyı olmadığı ıçın bıberonun temızlığıne dıkkat etmeme gıbı nedenlerden dolayı araya gıren her ılave kaşık, tabak, bıberon, emzık, bebeğın enfekte olma ıhtımalını arttırdığı ıçın anne sutu alsa bıle bu, yeterı kadar koruyucu olmuyor Bebeğın gerek ıshal olması, gerek solunum yolu hastalıklarına yakalanma ıhtımalı son derece artıyor Bu nedenle, anne sutunu özellıkle de ılk altı ay ıçınde ek gıdasız vermeye çalışmalıyız Bebeklerı ıshallı hastalıklardan korumak ıçın basıt temizlik kurallarına uymak gerek El yıkamayı öğretmek, tuvalet adabını akan su bulunan tuvalet alışkanlığını getırmemız lazım B Temizliğin önemi Bebek olumlerınde kışısel sorumluluk ve sağlık personelının sorumluluğu, sağlık tesıslerının ıhtıyaca cevap verıp vermedığı konularında Profesor Tunçbılek şunları söyluyor "Burada hepımıze duşen gorevler var Annenın eğıtımı, doğum aral'klarının açılması erken yaşta evlılıklerın onlenmesı akraba evlıhklerının onlenrnesı, el yıkamave uygun taharetlenme ve temızlenme ku rallarının yerıne getırılmesı yemeklerden once ellerı yıkama alışkanlığının kazandı rılması gıbı Şuphesız, zaman ıçınde bebek olumlerınde duzelmeler oldu Bebek olum hızı mız bugun bınde 78 ama bundan bır etmışlı yılların başlarına dek safra kesesı taşlarını yalnızca cerrahı mu dahale ıle yok etmek mumkunken 20 yıl ıçınde baska tedavı yontemlerı ge lıştırıldı Safrakesesi taşlarını erıten perkutantranshepatık lıtholız adında ye nı bır yontem bır suredır Frankfurt ta uy gulanıyor Karın ortusunden sokulan ınce bır hortuma bırkaç kez şırınga edılen eter, safrakesesıne ulaştırıhyor Boylece safrakesesi taşları 12 saat ıçınde eritiliyor Bu yontemı yogun agrı çeken hastalar da ve her buyukluktekı taşa uygulamak mumkun Ancak buyolla tum safrakesesi taşlarının yuzde 80 90'ını oluşturan kolesterın ıçerıklı taşlar yok edılebılıyor Te rapının hasta başına malıyetı 200 Mark. Tedavının sonuçlanmasından sonra safrakesesınde yenıden taş oluştuğunda bunları ılaçlarla yok etmek mumkun An cak bu yalnızca fazla ağn cekmeyen ve capları 1 5 santımetreyı geçmeyen taslar da uygulanabılıyor Bu tedavının hemen hemen hıçbır yan etkısı yok ancak sure sı uzun ortalarrta bırbuçuk yıl llaçların alı mına son venldıkten sonra hastaların yuz de 40 50 sınde yenıden taş oluşuyor Yo ğun agrıda ve çaplaı 3 santımetreye ka dar olan taslar genelınde şok dalgaları ıle yok edılıyor Taslar dışarıdan ses dalga larıyla kucultuluyor artıkların da sonradan ılaçla erıtılmelen gerek Bu tedavının olumsuz yonu uzun bır sureyı kapsaması ve malıyetının yukseklığı Nıtekım hasla başına tedavının malıyetı 2000 4000 mark arasında degışıyor İç Hastalıkları Merkezı Gastroenterolo ji Bolumu Baskanı Ulrıch Leuschner, gunumuzde safrakesesi taşlarından oturu safrakesesının amelıyatla alınmasını genelınde gereklı gormuyor Yalnızca taşla rın erıtılmesı mumkun olmadığında ve or neğın bır ıltıhaplanmadan sonra safrake sesı fonksıyonlannı yerıne getıremez ha le geıdıgınde amelıyat kaçınılmaz oluyor Tedavıden sonda safrakesesınde yenıden taşlar olustugunda da cerrahı mudahale gereklı olabılır Eger bu gereklı degılse doktorun cesıtlı lerapılerın olumlu ve olum suz yonlerını hastayla tdrtıyp onun ıstek lerı qoz onunde bulunduruluyor (sn) Y KURS İNGİLİZCE DİL KURSU DERSANE TC MILLI EGITIM GENÇLIK VE SPOR BAKANLIĞI EGITIM KURS GENÇLER Tunstık Tesıslerde İŞ GARANTİSİ TURİZM ve OTELCİLİK Kurs kayıtlan başladı D E R O A N E * • • "* ÇANAJANS >N K : 2151241 99 S HNt S 3 1 6 55 T WLn « x >" A CbsD IŞILDAR İNGİLİZCE ı.a«».<Tnn»n.iwTBiHııMı«»:.Tf iiıı! mrn ENGLISH LANGUAGE CENTRE Yeni akademik yılımıza ba^ladık. Ayrıca indirimli dil eğitim kampanyası dcvam cdiyor. ielin bırlıkte karar verelım. 1UYUK SURMELI OÎEL! KAHSISI G»V«ETTEfE I74 2 I S 0 1 7 4 Î I 9 I ' LİSAN OĞRENMEK GEREK An,.. 11. n EN İ Y İ INGILTERE'de İNGİLİZCE genel ve executıve Ingılızce Londra nın en merkezı yerınde ve Ingıltere nın en populer tatıl kenllerınde Ayda 30.000 TL ye 336 81 33 336 62 97 IN.ısıl oqrı'i)i'l>ılıı ıııı dıyorscim/ aravın H.ıll.ı ıı,ı EN KOLAY 18 (X) <<t,ıs. EN CABUK ULUSLARARASI TURİZM EĞITIM MERKEZI Bojjzkesen Cad No 123 Tophane Isl * Yetışkınlere hafiada 12 sant gunduz kursları * Çalışanlara ogrencılere akşam veya hafta sonu kursları * Ev hanımlarına ozel grupla M/ » 4 R S \DECI İNC.İI İ7CV (>6HI I l l AUPAIR'lik 18 27 /aşlarında lıse mezunu bayanlar Çocuğa bak karşılıgında Ingılızce ogren 10 OO 147 O7 34 14O 73 H7 Tel 152 54 0 4 0 5 0 6