Katalog

SAĞLIK Varis niçin ve nasıl oluşur? Çok yaygın olan ve kadınlarda daha çok görülen varis hastalıgı nasıl tedavi edilir? Op. Dr. Hüsnü Uman aris, kırlı kanı (venöz kanı) sağ kalbe göturen kara kan damarlarının (venaların) genışlemesı, buyumesıdır Genellıkle uyluk, bacak ve ayaklarda görulur Venalar sağ kalbe kırlı kan göturen kan damarlandır Bu damarlar bedenın alt tarafında yuzeysel ve derın olmak uzere ıkı sınıfta toplanırlar Yuzeysel olanları derı altında, derın olanlar daha ıç katlarda ve adaleler arasında bulunurlar Bu ıkı şebekeyı bırbırıne bağlayıcı ara kollar mevcuttur Temızlenmemış kanın (venoz kanın) kalbe ulaşabılmesı ıçın venalar ıçındekı dolaşım gucunun yer çekımını yenmesı lazımdır Bu da ancak bıldığımız veya henuz bılmedığımız pek çok karışık fızıkı etkenlerle oluşmaktadır örneğın sağ kalbın emıcı kuvvetı, adale sıstemımızın kasılmaları, solunum hareketlerı veya hareket halındeyken tabandakı kara damarların sıkışması ve benzerı gıbı Fakat en önemlı etken venaların ıçınde bulunan ve bır nevı supap gıbı ışleyen valvul dedığımız guvercın yuvası göruntusundekı kapakçıklardır Bu valvullerın oyle bır yapısı ve özellığı vardır kı kanın venalar ıçınde çevreden merkeze doğru akımına yardımcı olurlar, bu akımı adeta pompalarlar, fakat akımın merkezden çevreye doğru gelmesıne engel olurlar Herhangı bır nedenle venalar ıçındekı bu kapakçıklar (valvuller) ödev yapamazsa veya eksık yaparsa dönuş kanı normal yeterlıkte ve normal hızda sağ kalbe boşalamayacaktır Bu fızyolojık gecıkmenın sonucu olarak dönuş kanı venalar ıçınde bırıkecek ve venalar genışleyecektır Normalde, örneğın çapı en çok 34 mılımetre kadar olan vucudun buyuk bır venasının çapı 11 5 cm veya daha fazla bır boyut kazanacaktır Önce derı altında gorulmeyen veya pek az gorunen vena sıstemı değışık çapta olarak uyluk ve bacaklarda görulur hale gelecektır Işte varis hastalıgı dedığımız hastalık, genışlemış, V buyumuş ve görunur hale gelmış temızlenmemış kan damarlandır Artık bu kışıde bır varis hastalığından söz edılır Kımı kez genışlemış bu venalar hastada este tık bır goruntu kusuru olarak hayatının sonuna kadar kalır ve hastada hıçbır şıkâyet yapmaz Fakat çok kez bu genışlemış ve nalar hastada önemlı şıkayetlere yol açar Varisli hastanın şikâyetleri Görunur hale gelen bu kara kan damarlarından başka, ağrı, varıslı kısımlarda şışlık, yurumekte guçluk ve yaralar Varıslı hastaların pek çoğunda sabahları ve hastalar yataktan kalktıkları zaman ağrı yoktur Çok kere oğleden sonraları ve dolu bır gunun akşamı başlar Başlangıçta hasta uzanınca veya bacaklarını yukarı doğru kaldırınca hafıfler, sonraları sureklı bır ozellık olur Bazı tıp venalarda bacaklarda görunur bır şış yoktur Fakat bılhassa varısle beraber dığer bır hastalık, mesela akkan damarları da hastalanır veya lyı ışlemezse bacağın ılerı derecede şıştığı bır gerçektır Varıslı hastaların yaraları, tedavıye geç ve guç cevap verır Sık sık açılır ve kapanır Sebebı, yanı bu yaraya sebep olan varıslerı tedavi edılmeyınce kapanmalan çok guçtür bazı sorunların da çıkabıleceğını ortaya koymaktadır Demek kı burada kışıye özel bazı faktorlerın rolunu kabul etmemız gerekır Kadınlarda varis hastalığının daha çok görulduğu bır gerçektır Burada gebelığın çok önemlı rolu kabul edılır Uç çocuktan fazla doğurmuş kadınlann yuzde altmışında varis gorulmektedır Bu nıspet, beş çocuktan fazla doğurmuş kadınlarda yuzde yetmışe kadar çıkmaktadır Yakın zamanlara kadar gebelık geçırmış kadınlarda varis hastalığının daha fazla görulmesı, gebe rahmının buyumuş kıtlesı ıle dönuş dolaşımına yaptığı engelleyıcı etken ıle açıklanırdı Bugun bununla beraber gebe kadının vucudunda meydana gelen bazı hormonların vena duvarlarını jozmak suretıyle venaların genışlemesıne ve böylelıkle varis hastalığına sebep olduğu kabul edılmektedır Nıtekım gebelık varıslerının buyuk bır kısmı gebelık bıttıkten sonra kaybolmaktadır Varis hastalığının tedavisi var mı? Bu soruyu cevaplandırmadan ve varıslı bır hastanın özel tedavısıne başlamadan önce, yapması ve yapmaması gereken bazı şeylerden söz etmek faydalı olur kanısındayım Varıslı bır hasta ıçın en zararlı ve yapılmaması gereken şey, ayakta sabıt bır yerde durmaktır Varıslı hasta yatmalı veya yurumelıdır Oturduğu veya oturmaya mecbur olduğu zaman daıma ayağını uzatmalıdır Yattığı zaman karyolanın ayak ucu baş kısmından daıma bıraz yuksek olmalıdır Basıt ve hıçbır zaman ıhmal edılmemesı gereken nokta, vanslı hasta, oturmaya mecbur olduğu zaman ayaklarını daımı surette hareket ettirmelidir. Sert hareketlı masajlardan kaçınmalıdır Varıslı bacağı, ıçınde değışık ve ayarlanabılır tazyık meydana getıren torbalara sokmak suretı ıle yapılan damar jımnastıklerının (fızık tedavi) başlangıç halındekı varıslere lyı geldığı bır gerçektır Sıcak ve soğuk duşlar arka arkaya yapıldığı zaman faydalıdır Varıslı hastalar ıçın Meslekler Varis hastalığının bazı mesleklerle ılgısı çok eskı zamanlardan berı söylenır ve bılınır Sureklı olarak ayakta durmayı gerektıren bazı mesleklerın varis hastalığının oluşumunda önemlı rol oynadığı kabul edılır Bu meslekler dışçılık, vatmanlık, operatörluk, berberlık ve benzerlerıdır Fakat bu mesleklerde çalışanların buyuk bır kısmında varis gorulmedığı gıbı hıçbır şekılde boyle bır meslekle ılgısı olmayan ınsanlarda varis gorulebılır Bu açıklama, varis hastalığının meslek hastalıgı olarak kabul edılmesınde karşımıza Varisli damarlar, damarın içindeki kapakların yetmezliğınden dolayı damariarın genişleyerek kıvnmlı bır hal almasıdır Bu durum arnelıyatlık bir duruma bıle yol açabılır en elverışlı spor yurumektır Umumıyetle çok ağır olmamak şartı ıle dığer sporları da yapabılır Varıslı bır hastanın özel bır dıyetı yoktur Şlşmanlık hıçbır zaman arzu edılmez Sıcak ıklım varis ağrılarını arttırır Soğuk ıklım ve kış ayları varıslıler ıçın daha rahat geçer Varis hastalığının dort çeşıt tedavısınden soz edılır 1. llaçla tedavi 2. Lastık çorap ve elastık bandaj kullanmak 3. Varıslerın ıçıne kurutucu ılaçlar sıkmak 4. Cerrahı tedavi ve bunlara yardımcı tedavıler Varis hastalığının ılaçla tedavısınden buyuk umıtler beklemek bugunku bılgı ve tecrubelerımızle bağdaşmamaktadır Genışlemış bır ven duvarına veya bozulan bır valvul sıstemıne tam tesır edecek bır ılaç henuz elımızde yoktur Her gun pıyasaya çıkarılan ılaçtan en fazla umıt bağlananı, Ayakta yapılabllecek jimnastik hareketlerı Yatarak yapılabllecek jımnastık hareketleri 12