Katalog

Şişmanlık ve doğurganlık Bugün kadınların çoğunun vücut ağırlıklarının 1/4'ü yağdır. Bu yağ deposunun asıl işlevi hamilelik ve emzirme için gerekli enerjiyi depolamaktır. Çeviren: Gülşat Aygen aş çağından berı kadın doğurganlığının sembollerınde özellıkle memeler, kalçalar ve baldırlar şışmandır Vucudun bu bolgelerınde yağ depolanmasını kadın seks hormonu östrojenın sağladığı artık bılınmekte Şışmanlıkla doğurganlık arasında tanhsel olarak kurulmuş bu bağ bıyolojık anlam taşır Bılım adamları adıpoz (adıpose) doku dedığımlz yağın uremeyı duzenleyıcı rolu olduğunu duşunuyorlar Bu konuda son 15 yıl ıçınde elde edılen verılere göre örneğın, bır kadının normal menstrual sıklusunun (âdet dönemı) başlayıp dogurganlaşması ıçın asgarı duzeyde yağ depolaması zorunludur Vucutiakı yağ mıktarını bu asgarı duzeyın altına duşuren cıddı b o yutlu zayıflama ve yoğun egzersız gibı durumlarda, ılk âdet donemı (menarche) 20 yaşına kadar gecıkebılır Bu tur kılo kayıpları ovulasyonu (sıklusun ortasında overden yumurta salınımı) bırdenbıre durdurabılır veya amenoreye (mens sıklusunun durması) neden olabılır Bunun sonucunda yaşanan kısırlık kılo alımı veya faalıyetlerın azaltılmasıyla tedavı edılır Kadınların âdet duzensızlıklerı yaşamaları ıçın tek neden vucut ağırlığının 1/3'unu kaybettıren psıkolojık kökenlı aç kalma sendromu (anorexıa nervosa) değıldır Vucut ağırlığının %1015'ını kaybetmek gıbı makul bır zayıflama bıle bu duzensızlığe neden olabılır Yapılan son çalışmalardan, yağ oranının aşırı azlığına bağlı âdet duzensızlığının hıpotalamusun anormal faalıyetlennden kaynaklandığı anlaşılmıştır Hıpotalamus beynın besın alımı gıbı temel ışlevlerının yanı sıra uremeyı de duzenleyen bölumudur Isı farklılıkları ve stres gıbı dış faktörler hıpotalamusun faalıyetlerını etkıleyebılıyor Artık kötu beslenme ve fızıksel zorlanmanın da benzerı etkısı olduğu bılınmekte Bu durumda çok zayıflayan bır kadında hıpotalamusun ureme ışlevlerının azalması şaşırtıcı değıldır Bu tepkı tanh boyunca kadınlara, sadece hamılelıklerını başarıyla tamamlayabıleceklerı zaman çocuk sahıbı olmaları şansını vermıştır Ureme her şeyden önce enerjı yanı fazla kalorı gerektırır Yaşayabılecek bır bebek doğurmak 50000 veya 80000 kalorı, emzırmek ıçın ıse gunde ayrıca 5001000 kalorı gereklıdır Bu mıktarlar dığer yaşamsal faalıyetler ıçın gerekenden fazla İLIMIEKNİK dır Eskı çağlarda yıyecek kaynakları sınırlı ve mevsımlere göre değışen duzeylerdeyken, anne sutu yenı doğanın tek besın kaynağıydı Vucudunda yeterince yağ deposu bulunmayan hamıle kadınlar hem kendılerınin hem de bebeklerının yaşamlarını tehlikeye atıyorlardı Bu verılerden hareketle, yetersız beslenmelerıne rağmen yumurta ureten kadınların canlı çocuklar doğurmadıkları veya kendılerı de yaşayamadıkları ıçın arkalarında soylarının devamını bırakamadıkları varsayımında bulunabllirlz Bugun ıse kadınların çoğunun vucut ağırlıklarının 1/4'u yağdır (ortalama 16 kg= 144 000 kalorı) Bu yağ deposunun asıl işlevı hamilelik ve emzirme içın gerekli enerjiyi depolamak olabılır Erışkın erkeklerın Ise vucut ağırlıklarının sadece % 1214'u yağdır Obur kadınlar ve hayvanlar ustunde yapılan çalışmalar, tazla yağ depolarının tıpkı yetersız yağ depoları gıbı kısırlık ve amonereye neden olduğunu ortaya koymuştur Ancak bunun mekanızması henuz çözumlenmemıştır Pekı vucuttakı yağın ağırlığı nasıl saptanabılir? Çocukluktan sonra, yağsız vucut ağırlığının % 72'sının su olduğu saptanmıştır Vucuttaki toplam su ağırlığının bılındığı koşulda, su mıktarını 72'ye bölmek suretıyle yağsız vucut ağırlığı saptanabılır Toplam vucut ağırlığından bu sayının çıkartılmasıyla da vucuttakı yağın ağırlığı bulunmuş olur Vucuttakı su yuzdesı şişmanlık endeksını oluşturur Yağda sadece % 5 ıle 10 arasında su bulunduğuna göre ınsanın vucudunda ne kadar çok yağ varsa, vucuttakı su oranı da 0 kadar az olacaktır Doğurganlıkla şişmanlık arasındakı bu bağlantı saptandıktan sonra bılım adamlarının ustunde durdukları soru şu oldu Vucuttakı yağ mıktarının değıştırılmesı doğurganlığı hangı mekanızmayla etkıleyebılır? Üremenln kontrolunde hıpotalamusun kri •PSIPMIMHipVH • • • m3UU2l££lJI ^^^T C U M A R T E S İ P A R A S I Z EKİ Kadınlar daha S A Y I : 7 3 2 3 T E M M U Z 1 9 8 8 yürekli Ruhsal bozukluklara yakalanma oranı kadınlarda erkeklere oranla daha düşük. Sayfa: 3 Ultrasonografi: Teşhisi kesinleştiren ses dalgaları Gebeliğin izlenmesi dışında çeşitli hastalıkların teşhisinde kullanılan bır yöntem Sayfa: 89 Ankara Tabibler Odası'nın aörüşü: Pratisyen hekimleri ozendirici koşullar olmalı. Sayfa: 4 Tus tartışması Keşiflerinin 25. yılında kuasarlar Kuvvetlı radyo kaynağı içinde gözlenen kuasarların galaksi sistemine ait oldukları ileri sürülüyor. Sayfa: 10 T Yerin merkezine yolculuk Jeolojideki ilerlemeler şaşırtıcı sonuçlar elde edilmesine yol açıyor. Sayfa: 5 Devamı 2. sayfada Çamaşır deterjanı: Fosfat katkısı neye yarıyor? Sayfa: 14 Fosfat, suyu yumuşatıcı etkisirtin yanı sıra temizliğe aktif bir etkiye sahip Makineleri tamir eden makine Bu makinelerin görevi bakım uzmanlarının görevini kolaylaştırmak ve onların yeteneklerini geliştirmek Sayfa: 11 Dengeli ve lifli besjenmede lifli besinlerin önemi Vücut üzerinde çeşitli metabolik ve kimyasal özellikleri olan lıfler özellikle zayıflamada çok etkili Sayfa: 7 Sigara içen annenin bebeği nasıl olur? \ Ana karnında nikotınle ilişkisi başlayan bebek sağlıksız doğuyor. Sayfa: 7