Katalog

SPORVESAÖLIK BİLİMKÜLTÜR Koşu ayakkabısı ve tehlikeleri Bilimsel arastırmalara göre ideal koşu ayakkabıiarının içi sert, topuğu yumuşak olmalı. Çeviri: Nesrin Aksoy oşu ayakkabılan atletler ıçın bır tehlıke olabılır Kanada'da yapılan çalışmalar, asfalt ve betonda koşarken ayakkabıların hızla yere vurması sonucunda koşucular ıçin fızıksel sorunlar doğabıleceğını gösterdı Sert yapay duzeylerde yapılan sık antrenmanlarda mekanık baskıyla oluşan dızlerdekı kıkırdağın zedelenme rıskı, lyı bırşok emıcı ayakkabıyla azaltılabılır Bırçok ınsan topuklarınm dışına basarak koşarken, ayak tabanları yere doğru doner "Ayak tabanlarının yere doğru çevrilmesine "Pronasyon" ve tersine de "Suplnasyon" denir. Tabanları her ıkı yöne çevırırken, hassas kas krışlerı, kas bağları veya kaslar zedelenebılır Koşu ayakkabısı gıyen kışılerde yalın ayak koşanlara kıyasla daha çok pronasyon ve supınasyon olur Kanada ve Zurıh'tekı araştırmalarda bu fazla pronasyonu önleme çalışmaları yapıldı Bır ayakkabının ıç koşesındekı destekler, ayağın ıç kısmı uzerındekı ıçe donuşu azaltabılır Bu destekler daha tyı sonuç vermesı ıçın topuğa doğru yerleştırılır Oysa bırçok koşu ayakkabısının orta kısmında destekler vardır Ancak yerleştlrılmış bu desteklerın pronasyonu engellemesı ıçın orta kısmı sert oian bır ayakkabı tabanına gereksınım duyulmaktadır Uretıcıler, oluşan şoku emmek ve pronasyonu kontrol edebılmek ıçın kalın, yumuşak topuklu ve orta tabanı sert olan ayakkabılar üretmelidlrler. Ayakkabılar ayak tabanlarının yukarıya doğru çevrılmesıyle supınasyona neden olurlar, demıştık Yanı bır koşucunun ayakkabısımn ön kısmı yere doğru çevrılırken, topuk kısmı yukarı doğru doner Bu gıbı hareketler aşıl tendonunun zedelenmesıne neden olabılır Yapılan testlerde, ayakkabının önunun dış yuzeyıne yerleştırılen desteklerle yukarıya çevrılme sırasında oluşan açının duzeltılebıldığı görulmuştur Topukların yayılmasındakı lehte ve aleyhte olan noktalar hâlâ tartışmahdır Araştırmacılar topukların yana doğru yayılmasının pronasyonu arttırdığından şuphelenıyor ve yuvarlak topuğun en lyısı olduğunu duşunuyor Ancak bazı araştırmacılar, yaygın topukların ayakkabının dengesını sağladığını öne suruyor Topuk çıkıntısı aşıl tendonunu koruyabılır, ancak ıncınmeyı duzeltmekten çok arttırabılır de Koşu ayakkabısımn geometrik çözumu ıçın hâlâ planlar yapılıyor Araştırmacılar, alıcıya yol gostermek amacıyla bazı açıklamalar yaptılar Yumuşak ayakkabılardan kaçınılmalıdır, çunku sert ayakkabılara kıyasla darbelere daha az dayanıklıdır Orta taban sert ayakkabı alınmasına ve topuklarınm yuvarlak olmasına dıkkat edılmelıdır Ancak ayakkabının bıçımı uzerınde bu kadar durmak doğru olmaz Yaralanmaktan kaçınmak ıçın, otların uzerınde koşulmalı ve kas krışlerını, kas bağlarını guçlendırıcı egzersızler yapılmalıdır (New Sclentlst) Hitlerin buluş kuyusu ikincl Dünya Savaşı'ndan sonra Amerikalılar Alman Patent Oflsl'nin do8yalarının peşlne düştüler. Dosyalar blr maden ocağına glzlenmlştl. Vehbi Belgil lmanya, bılım ve teknolojıye en çok katkıda bulunmuş bır ulke Tabii, Alman Patent Ofısi'nın dosyaları, tonları buluyordu Hıtlerden sonra, Alman teknolojik buluşları daha da yoğunlaştı Versay Antlaşmasının utancını sılme amacı ıle yola çıkan Hıtler, ıktidara geçtığı andan başlayarak ulkesını savaş ekonomısı havasına soktu Savaş, buluş demektı Duşmanının karşısına daha ustun buluşlarla çıkan ulus, yenme şansını arttırmış demektı Ahmet Haşım, Frankfurt Seyyahatnamesı'nın son yazısı "Profesör Arıstokrasısı"nde ulkenın bılıme verdığı önemı çarpıcı çızgılerle vurgular Ustad, yazısına şöyle başlar "Ekserı gunler, akşam 6'ya doğru hastanenın buyuk kapısı önundekı meydanlık özel otomo billerle dolardı Sahıplerını saatlerce sessız bekleyen bu yuksek markalı arabalar ışsız, parasız, durgun ve fakır Frankfurtta kımlerın olabılırdı? Buyuk fabrıkatörlerın veya banka dırektörlerının olamazdı Zıra, bu tur kımselerin bır hastane veya tıp fakultesınde, böyle saatlerde ıkıde bır toplanmaları ıçın hıçbır makul neden bulunamazdı O halde kımlerın?" Bir Alman, ustadın bu sorusunu şöyle yanıtlıyor "Bu gördüğünüz otomobıller, fakultede verılen konferansları ızlemek ıçın gelen profesörlerın arabaları Şımdı Almanya'da göreceğınız her özel otomobıl ya bır zengin yahudının yahut da bır profesörun Burada bu ıkı ınsandan başka, artık özel araba sahibı olabılecek çok ınsan kalmadı " Şaırımız bunlar hakkındakı, "Böyle yararı az bir sınıfı el ustunde tutmakta Almanya'nın ne kân var?" sorusuna şu yanıtı alır "Içlerıne karışmış olması muhtemel gerçek zekâların yanlışlıkla yok olmasına meydan vermemek ıçın Almanya, böylelıkle, dunyanın en buyuk bılımıne sahıp olabılırdı " Oysa, Ikıncı Ounya Savaşının sonlarına doğru, 1944' te, muttefık ordulan Almanya ıçlerıne doğru ılerlerken Amerikan Bırleşık Kurmay Başkanları yazarımızın yeterınce değerlendıremedığı bu Alman bıhmının urunlerıne el koymak ıçın sabırsızlanıyordu Bunun ıçın, askersivil karışımı gruplar kuruldu K A "Bilime Hücum" Dlrektıf, Alman Patent Ofısi'nın dosyalarını bulmaktı Bunlarda rastlanacak sılah sırları Japonya'ya karşı kullanılabilır, sivıl amaçlı buluşlar da Amerikan sanayıının atılım yapmasına yardımcı olabılırdı Arama gruplarından bırının kulağına bır haber çalındı Dosyalar bır dağda saklı ıdı Bır gun kuçuk bır ormanda bır kapıya rastlandı Uzerınde şunlar yazılı ıdi "Dlkkatl Içerde mayın var Açmayın, patlar " Aramacılar bu uyarıya rağmen, bircıpe bağladıkları çekme halatı ıle kapıyı açtılar Patlama olmadı Herıngen'dekı bır maden ocağının gırışı ıdı burası Dosyalar, 500 kusur metre derınlıktekı bu maden ocağının (kuyusunun) ıçınde ıdı Bır kısım dosya da Halleın'dekı bir mağarada bulundu Bunlar da Hımmler'ın dosyaları ıdı Tabıı, sonradan, başka pek çok dosya da bulundu Hepsı Amerıkaya taşındı, sınıflandırıldı, ıncelendı Japonya'nın yenılgısınden sonra da Trumanın emrı ıle yayımlandı Dosyaların sayısını şu örnek çok guzel gösterıyor Jet uçakları ıle ılgılı bır yatırımcı, 1947'de, bunlarla ılgılı dosyaların kendısıne gönderılmesını ıstemiştı Yanıt şu oldu "Maalesef gönderemeyız Hepsı 50 ton tutuyor" Tabii, bu arada, Alman bılım adamlarına da el kondu Bunlar Amerıkalılarla Ruslar arasında paylaşıldı Savaş sonrasında bu ıkı ulkedekı bılım patlamasında, bu "bilime, bılim adamlarına, teknolojiye hucum" olayının buyuk payı oldu Sırlar bugun sır olmaktan çıkmış, uygulama alanına geçmıştır Bır kaç örnek vermek ısterim Vuruş pronasyon suptnasyon Kosmanm tehllkesi Vfere vuruştan sonra ayak once yere aoğı u sonra da yukan ctogru çok fazla döner orta yın İdeal koşu ıçın Ayakkabının şoku omebılmesı ıçın, xo puğunun dışı yumuşak ıcı sert olmalıdır Sırlardan biri, zlfirl karanlıkta görmeyı sağlayan kuçük bır araç ıle jeneratöru ıdı Jeneratör, yanı, araca elektrık ureten motor da son derecede kuçuktu Bu sayede, Alman pıyadelerı, gece karanlığında da görerek atış yapabılıyordu Alman şoför, bu gızlı görme aracı ıle 200 metre ılersını gunduz gibı görebılıyordu Araç, (infrared) ışınlarla çalışıyor, sıcaklık çıkaran cısımlerı açık seçık gösterıyordu Zıfırı karanlıkta bır ınsanı veya hızla gıden bır otomobılı göremezsınız Fakat bunlara, alaltı ışınlara duyarlı bır araçla baktığınızda, karanlık, görmenızı engelle',emez Insan 37 derece, gıden otomobıl çok daha fazla sıcaklık saçar İnfrared ışınları, göremedığımız yıldızları da görmemızı mumkun kıldı Çunku, ışık yerıne sadece sıcaklık çıkaran yıldızlar da var Morötesı ışınla (ultravıyole) sut pastörisyonu, sutun D vıtamını ıle zengınleştırılmesı, sureklı tereyağı ureten makıneler de yıne bu sırlar arasında ıdı Başka bır buluş, tazelığını uzun süre koruyan besın yapma yöntemı ıdı Alman denızaltıları Atlantık Okyanusunu geçlp Pasıfık Okyanusuna çıkıyor, sonra gerı dönuyorlardı Aylar alan bu gezılerde sorunlardan bırısı, yıyeceklerın hep taze kalması ıdı Bunun sırrı da dosyalardan anlaşıldı, sonra, butun dunyada uygulandı Örneğın Kore ve Vietnam savaşlannda Ekmeğın 78 ay taze kalmasında yöntem şu ıdı Fırından yenı çıkmış bır ekmek suya daldırılıp çıkarılıyor, kurutulup yenıden batırılıyor, 140 derecelık sıcaklıkta bır saat tutuluyor, sonra da hava sızdırmaz saydam plastık torbalara konuyordu Bugun aynı yöntem, 34 ay dayanabılen kutu sutlerınde uygulanıyor Sut önce 500 dereceye kadar kaynatılıyor, sonra, bırden, soğutuluyor Savaşta çok rastlanan felaketlerden bırı de askerlerın donarak ölmesı ıdı Almanların buna çare buldukları söylenıyordu Sır, dosyalardan anlaşıldı Almanlar, donan askerlerı bırden sıcak suya daldırıp canlandırıyordu Bu yöntem Japonlarla savaşta, uzun sure denızde kalıp donmalarına ramak kalmış Amerikan askerlerıne uygulandı ve çok can kurtardı Bugun butun dunyada uygulanan bu buluş, toplama kamplarındakı savaş tutsakları ve Yahudıler uzerınde denemelerle gerçekleştırılmıştı Tutsaklar donma derecesının de ötesınde donduruluyor, sonra sıcak suya atılarak canlandınlıyordu Tabii, Alman patentlerlnln çoğu fuze ve roketlerle ılgili idi A4 adlı roket 12 ton ağırlıkta idı, 370 kılometre uzağa gidebilıyordu (IstanbulBeylikahır arası) 100 kılometre yuksekten uçabılen roket, saatte 6 bın kılometre hızla (sesten hızlı) gıdıp hedefı gızlıce vurabıliyordu Tabıı, ses sonradan geldığı ıçın, herkes şaşırıp kalıyordu "Avrupa bulur, Amerıka yapar" sözu böylece doğrulanmış oluyor Buna günumüzde, "Japonya da satar" sözünu ekleyebılırız D