Katalog

H AFTAN I N GÜNDEMİ O K U R D A N BİZE evlet, bilim adamlanmıza ne kadar önem veriyor? Belki de, Korutürk döneminde Çankaya'ya davet edilen ve şereflerine yemek verilen sanatkârlardan çok daha az!.. Emekliliğinden sonra da bilime hizmetleri süren, bu arada piyano çalıp bilim ve müzik tarihi üzerinde araştırmalar yapan matematik ve fizik profesörü Sayın Fikret Kortel'le yaptığımız daldan dala söyleşi, gelmiş bu noktada yoğunlaşmıştı. Evet, devlet, bilim adamlarma önem veriyor muydu? Tabii, burada sorun, devletin bilim adamlanmızın şerefine "yemek vermesi" değildi. Türk bilim adamlarma sahip çıkması, onlara geniş araştırma ve inceleme olanaklan yaratması, hiçbir siyasi tutum gözetmeksizin, özgürce çalışmalarına destek olmasıydı. Sayın Fikret Kortel, haklı olarak, bir soru daha ortaya atıyordu: Acaba spor kafilelerine tahsis edilen dövizin yüzde kaçı, bilim adamlanmızın dış araştırma ve incelemeleri için veriliyordu? Devlet, hükümet, Türkiye'nin önemli milli projeleri ve politikaları için, ilgili bilim adamlanmızın görüşlerine başvuruyor, onlardan yararlamyor muydu? Şurası açıktı ki, Cumhuriyet'in kuruluş yıllarında duyulan coşku ve heyecandan, Türkiye'de bilimin gelişmesine, bilim adamlarma gösterilen titizlikten, 1950'lerden sonra söz edilemezdi. Bir yabancı bilim adamının, tstanbul'daki Türk meslektaşlannı Ankara'ya götürüp, yetkililere, "Sizlere Türk bilim adamlarını takdim edeyim" demesi kadar çarpıcı ve aynı zamanda derin • üzüntü veren bir olay, bu konuda söylenecek her sözü gereksiz ve fazlalık kılıyordu. Bugün de temelde değişen bir şey yoktu. Bu haftaki sayımızda, fizikle ilgili konular ağırlık taşıyor. Profesör Fikret Kortel'le yaptığımız söyleşinin yanı sıra, çağımızm ünlü fizikçisi Louis de Broglie'nin ölümü üzerine Doç. Dr. Mehmet Basutçu'nun Paris'ten gönderdiği yazıyı, orta sayfamızda nükleer mühendis Profesör Tolga Yarman 'ın radyasyon tartışmasıyla ilgili yazısını ve radyasyonun vücudumuzda yaptığı tahribatı ilgiyle okuyacağınm samyoruz. Gelecek cumartesiye kadar iyi haftalar dileklerimizle... D Dln ve bilim illşkisi ilkel insanlar, korktuklan füm olaylann arkasına saklanarak, bu olaylan tannnın bir gazabı olarak kabul etmifler. Bazılan ise bu olaylardan korkmamıs, onların üzarlarine gitmiş, nedenini ve niçinini araşttrmıs. Bu nedenle, o gönden beri bu iki grup insan arasında çafısma sörup gitmektedir. önceleri tüm bilimsel verilere karşı cıkarak, onları dinsel inançlar adına kabul etmeyenler, bugün bilime sarıldı. Bugün bilimle din bağdaftırıfmaya, "dinsiz bilim olmaz" anlayışt yerleftirilmeye çalışılıyor. Oysa durum tersidir, dinsiz bilim olur, ama din bilimsiz olamaz. Bilime sııi çeviren din ayakta kalamaz. Bugün, deprem, volkan gibi olaylann nedenini bilim çözmöftür ve bunlarm arfık dinsel açıklamosı yoktur. Dü'nün din adamlannın, fetvalorıyla, bilimsel sonuçlan dışladıklan bilinen bir gerçektir. Bugün bu adamların torunlan, dedelerinin yaptıklannı inkdr ederek, onları gerçek din adamı olmamakla" suçlarlar. (Kimbilir belki yarmkiler de bugünküleri suçlayacaklardır.J Bilim Teknik derginizde, bilim ve din kavramlarının ıncelenmesine, bilimdin çatısmasının geçmis örneklerine aeğinmenızi istiyorum. Derginize uzun yayın yaşamı dilerim. Cemal USTAOĞLU ÇORUM İÇİNDEKİLER Boş zamammız yok Cumartesi: Bilim Teknik. Pazar: Cumhurıyet Dergi. Inanın haftanın nasıl geçtiğini anlayamıyoruz. Sizlere ne kadar teşekkür etsek azdır. Yalnız bu hafta kar kış nedeniyle ekleri alamayınca, bizim icin büyük bofluk doğdu. Bu güzel ekler için tesekkürler. Tayfun SANKUR LULEBURGAZ F İLETİŞİM Bllglsayarlar kuş dlll öğrenlyorlar Balıklarla konusmak mümkün mü? içimizdeki termostat nasıl çalışıyor? SÖYLEŞİ Fikret Kortel'le çeşltli konularda sohbet SAĞLIK Kontaklens kullanmak isteyenler, dikkatl Düzenli bakımı yapılmayan kontaklensler tehllkeli. Yumuşak lensler gözde mantar yapablllr Kontaklensler nasıl yapılıyor? DOĞA Japonya'da kar yiyen bakteriler İnsanlar da "kış uykusuna" yatablllr ml? Biriktiriyorum... 14 yaşındayım. Çocukluöumdan berı Cumhurıyet le iç ıçeyım. Babam 25 yıldır Cumhurıyet okuyucusu olduğunu söyler. Çıkarmaya başladığınız Bilim Teknik Dergisı'ni ilgiyle izlemeye çalışıyorum. Onları bınktiriyorum. O nedenle armağanlı bulmacanın fotokopisini gönderiyorum. Tuğba ÇIKIN Bornova I İZMİR BEYİN Hareketlerimizin beyindeki yansıması fotoğraf olarak görüleblllyor YEŞİLSAYFA Avrupa'da araba ve otoyol düşmanlığı Leke sökücülere dlkkat Alternatif yemek GÖKBİLİM iki uzay aracı Mars yolunda Uzaydaki en büyük cisim Bilime inanlara hizmet Bilim Teknik Dergisi'nin çok yararlı ve var o/on bir boşluğu doldurduğuna inanıyorum. Günümüzde yozlaşmış fikirlere, gerici akımlara kucak açmıs bir ülkede, derginin önemi daha da artmaktadır. Bu derginizle, bilime inanan ve bu düşünceyi savunanlara hizmet ediyorsunuz. Tüm Cumhuriyet çalışanlanna basarılar dilerim. Göksel IŞIK Maltepe ISTANBUL ODAK x: Bllinmeyenln kaşfl ve simgelesmesi Reşit Canbeylı Kokuların dili Vehbı Belgıl BİLİM KÜLTÜR FİZİK VE ÇEVRE Radyasyon bir ölçüde yaşlanmayı hızlandırdı, ömürlerl kısalttı Tolga yarman Faruk Ağa Yarman Zararsız radyasyon yoktur John Gofman ARMAĞANLI BULMACA BİLİM YAYIN DÜŞÜN BUL SORUN CEVAP VERELİM ZOOLOJİ Zebralar İnatçı, huzursuz ve sabırsız hayvanlar. İNSAN VE ÇEVRE Soguk hem öldürür, hem hayat kurtarır P FİZİK Maddenln dalgasal nitellğini bulan flzlkçl: Louls de Broglie'nin ardından Mehmet Basutçu Cumhurıyet BılımTeknık Sahibı: Cumhurıyet Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına Nadir Nadi. Genel Yayın Muduru Hasan Cemal, Muessese Muduru Emıne Uşaklıgil, Yazıışlerı Muduru Okay Gonensin, Yayın Yönetmenı Orhan Bursah.