Katalog

Pazartesi 4 Nisan 2016 TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ Bİ soRmak lazım SELİN ONGUN TUNCER [email protected] söyleşi 7 Pandoranın kutusu açıldı,PROF. DR. ŞAHİKA YÜKSEL, TÜRKİYE’NİN CİNSEL İSTİSMAR ve saldırı KARNESİNİ ANLATTI: Diyanet ile bakanlık sessiz Siyasi gündemin hararetinden hak ettiği tartışma mecrasını bulamayan bir başlık: “Bir günde 5 şehirde n Cinsel istismar vakalarında artış mı var yoksa saklananlar gün yüzüne mi çıkıyor? 5 farklı cinsel istismar skandalı!” 35 yıl Bu soruya net bir cevap verebileceğim dır ağırlıklı olarak cinsellik ve cinsel kim istatistikler yok. Ama işaretler var.Cinsel lik sorunları başta olmak üzere travma ve istismarların yaklaşık yüzde 10’u açığa şiddetin ruh sağlığına etkisi üzerine çalı çıkarken neredeyse yüzde biri cezalandı şan Prof. Dr. Şahika Yüksel, pandoranın rılıyor. 1) Açıklanmayan, sadece istismar kutusu açıldı artık, diyor. İstanbul Psi cı ile istimar edilen arasında kalan büyük kososyal Travma Birimi’nin kurucu baş bir grup var. 2) İstismarcı ile istismar edi kanı, Cinsel Eğitim, Tedavi, Araştırma lenin dışında birkaç kişinin bildiği başka Derneği’nin (CETAD) kurucu üyesi ve es bir büyük grup var. 3) Açıklanıp Emni ki Türkiye Psikiyatri Derneği başkanı ol yete başvuru aşamasında geri çekilenler manın yanı sıra Mor Çatı Sığınağı Vakfı var. 4) Davada delil yetersizliğinden ele ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın da ku nenler var. 1970’lerden bu yana dünya rucu üyelerinden Şahika Hoca’nın analizi da olay sayısının çok arttığını biliyoruz. için buyrun. Söyleşinin tamamını cumhu 1980’lerden bu yana Amerika’da yapılan riyet.com.tr’den okuyabilirsiniz. çalışmalarda, cinsel istismar beş kız ço n Çocuk istismarlarına dair kapsam cukta bir erkek çocuk oranında. lı bir söyleşi, diyerek aradığımızda n Ya Türkiye’de? “Vatikan’la başlayabiliriz” dediniz. Ne Türkiye’de beş çocuktan az ya da çok den? diyemeyiz çünkü bu sayıyı bilmiyoruz. Bu son olaylar (Karaman’daki En Ancak psikolojik destek almaya gelen sar Vakfı’na bağlı öğrenci evinde yaşa kadınların çocuklarında cinsel istismar, nan cinsel istismar vakaları S.O) olunca tecavüz bildirimleri sık. Diyanet’in “sessizliği” ile de geriye dönüp n Adalet Bakanlığı’nın 2014 yılı ce Vatikan’ın tutumuna baktım. Kapalı, eleş za istatistiklerine göre 40 bin çocuğa tirilemeyen, hiyerarşik çalışan kurumlar taciz davası mevcut. Mahkumiyet ka da istismarları, hak ihlallerini açıklamak rarı ise 13 bin civarında. çok daha zor. Bu nedenle bizim Diyanet Çocuk istismarlarına dair en feci ikiyüzlülüğümüz, sorusu üzerine “inkâr, yalan ve kayırma” diyor Şahika Hoca. 40 bin dava sayısı az değil. Memnuni İşleri Genel Müdürlüğü ile Vatikan’ın al yet verici kısım şu: 40 bin çocuk veya ya dığı yolu karşılaştırmak istedim. Diyanet öyküsü olmayan, sertagresif yöntemlere bir karışıklık vardır. Bu kişiler Diyanet’i ruz. İstismara uğrayanların mahremiyeti kını bunu açık edebilmiş. Burada okullar ile Vatikan’ın tutumunu mukayese ede başvurduklarına ilişkin ipuçları olmayan temsil ediyor mu, bilemem. Diyanet bu ni değil, istismarcının mahremiyetini ko daki rehber öğretmenlerin değerli bir ro biliriz. Oradan bir çalışma modeli çıkabi ve güzel konuşmasını bilen, yaşları daha konularda da bir şey söylemiyor; yine ruyoruz. Ne kadar inkâr edilse de pando lü olduğu kanaatindeyim. Çocuğun olan lir mi? İstismar ve saldırılar olduğunda ileri, daha entelektüel kişiler. sessizlik. Ve her zaman sessizlik değil, ranın kutusu açıldı artık. ları anlatmasına önemli bir ortam yara onlar da (Vatikan) bunu gizlemeye özen n İkinci yüzyıldan bu yana çocuklara cinsel saldırı konusunda haber yapan ha n Halen üç maymunu oynayanlar tabiliyorlar. Okul idareleri açıklanmasın gösterdiler, reddettiler. Papalar değişti, cinsel istismarın Vatikan kayıtlarında bercileri ve cinsel istismarı açık eden ka için rica edelim: Pandoranın kutusun dan hoşlanmıyor. İtibar sarsıcı olarak gö çok geç, birkaç yıl önce, özür dilendi. An olduğuna dair o atıf şurada dursun. Di dın grupları hedef haline getirebiliyor. daki “halimiz”den gerçekler? rüyor. Mağdur çocuğu, ergeni korumu cak burada bana çok anlamlı gelen bir ça yanet ile Vatikan’ın tutumunu mukaye n Diyanet’teki, Milli Eğitim Bakanlı Bu, çocuğun, mağdurun kendini suçla yor. Aileler de gizlemeyi tercih ediyor. lışmaları var. Şimdilerde filmi nedeni ile se edebiliriz, dediniz... ğı’ndaki sessizlik neyin tezahürü? masına neden oluyor. Mağdurun utana Özellikle baba istismarından baba tara çok güncel olan Boston Başpiskoposlu Karaman tek ve ilk hadise değil, pek İnkârın elbette. Aslında Milli Eğitim’in cağı bir şey yok. O öğretmen, baba, imam fından akrabalar, anneyi suçluyor. ğu’ndaki rahiplerin çocuk istismarlarının çok olay yaşandı, Diyanet’in bir açıklama sessizliği ve denetleme görevini yapmaortaya çıkmasından iki yıl sonra, 2003 yı yapması gerekirdi. Açıklama tek başına ması ciddi bir sorun. İki kurumun bu ge kendi konum ve gücünü kullanıyor. Bunu mağdur çocuk düşünemeyebilir. İstismarcının kodları lında Vatikan’da bir toplantı yapılıyor. yeterli değil ama en azından durumu cid çiştirme çabasına Aile ve Sosyal Politika n Devam edin lütfen, örnek? n Cinsel istismar ve cinsel saldırı İkinci yüzyıldan bu yana diye alındığının bir işareti. Aile ve Sosyal lardan Sorumlu Bakan’ın konuyu çarpı “Babanın dediğini yapmamak arasındaki çizgi nedir? Politikalar Bakanlığı’nın vahim açıklama tan açıklaması ile bütünleşince çocuklara günahtır”ı anlattım. Beni çok üzen ve bu Adli tıp açısından tarif edildiğinde cin n Ne toplantısı bu? sı bir tarafa, Milli Eğitim Bakanlığı’nın ve onların hak ihlallerine göz yuman bir vesile ile ailelerin çocuklarına ne kadar sel istismar dediğimizde penetrasyon, Cinsel istismar/saldırı tedavisinde ça ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bu konu politika görüyoruz. zarar verdiklerini gördüğüm örneklerden cinsel giriş, hariç her şeyi kast ediyoruz. lışan uzmanlar Vatikan’a davet ediliyor. Katolik olmayan bilim insanları ile konu da üzüntülerini belirterek bir kusurumuz var mı diye bakıyoruz, diyen bir açıkla Baba, koca, hoca muaflığı biri yine: Baba, kızına cinsel saldırıda bu Tecavüzde, cinsel saldırıda oral, vajinal lunuyor. Kız anneye söylüyor. Anne, “O ya da anal giriş kast ediliyor. Ancak cin yu tartışıp açıklığa kavuşturmak istiyor ması halen yok. Tersine adı geçen kuru n Çocuk istismarı konusunda en feci senin baban, asla yapmaz” diyor. Perde sel istismarda dokunmak da şart değil. lar. Sadece Boston’daki is mu koruma çabaları ikiyüzlülüğümüz nedir? arkası testi, diyorum bu Soyunmasını, karşınız tismarlar değil bütün Avrupa ülkelerindeki olaylar konuşuluyor. Hemen “Özür Karaman ilk değil. Çocuk için din ho var. Kadınların, çocuk En kötüsü inkâr. Yok sayıyoruz ve orta na. Anne evde yokmuş giların kıyafetleri, otu ya çıktığında gizlemeye çalışıyoruz. Açı bi yaparak babayla kızın rup kalkmaları ile ilgili ğa çıktığında da bunun nedenlerini örten, yalnız kalmasını sağlıyor Diyanet ile Vatikan’ın tutumu da mastürbasyon yapmasını istemek, cinsel şakalar yapmak ya da dileriz, üzgünüz, istismarcıları cezalandıralım” demiyorlar. Ama Vatikan kayıtlarında “İkinci yüzyıldan itibaren bazı papaz ve cası ya da imamın istismarı daha vahim ve zararlı. Diyanet’ten bu çocuklara yapılanın her konuda demeç veren Diyanet İşleri’nden halen herhangi bir şey duymadık. Bir din hocasının ya da imamın mazeretlerle kapayan bir tutum sergiliyoruz. İstismarcılar ve istismarcıların yakınları bunu bir akıl hastalığı olarak sunarak durumu kurtarmaya çalışıyorlar. Yine son yıllarda çok sayıda istismarcının ve durumu gözlüyor. Babayı cürmü meşhut halde yakalıyor. Yine bu annelerden aktaracağım. “Kızım söylediğinde inanmadım. nu mukayese edebiliriz. Vatikan 2003’te cinsel saldırı üzerine çalışan uzmanlara baş pornografiyi paylaşmak da istismar olabilir. n Karaman’da zamana yayılan cinsel saldırı mevcut... piskoposların çocuklara ilgi duyduğuna ve onlarla ilişkilerinin olduğuna” dair atıflar var. 2003’teki top onları dinden uzaklaştırdığına dair bir açıklama duyduk mu? istismarının, diğer dal öğretmenlerinden mesela coğrafya ya da matematik hocasınınki tek çocuğa yaptığı cinsel saldırı olaylarında o saldırganların “devlet memurudur, askerdir ya da itibarlı bir belediyecidir” denerek kayrıldığına tanık olduk. Yaş bü Eskileri düşündüm. Eşim, biz yazlığı babakız temizlemeye gidelim, sen yorulma demişti. Öyle yapmış vurdu. Bağımsız psikiyatristlerin araştırma yapmasına izin verdi. İstismarlarda en net bildiğimiz kısımda şunlar var: İstismar bir kereye mahsus değil. İs lantıyla ilgili olarak yayım ninden daha vahim yütme vb. “indirimler” de yaygın ikiyüz lardı. Yazlıktaki odamız tismarcı kendine alan lanan “Sexual Abuse In ve daha derin zarar lülüklerimizden kaynaklanıyor. da dualar asılıydı. Duala kazanarak, güvenlik The Catholic Church” kitabında da aynı verme riski var. Çünkü dinde doğrudan n En açık biçimde cevaplar mısınız; rın temizlik esnasında duvardan indiri alanını artırarak bunu çok kişide ve çok cümle mevcut. Dolayısıyla 2003’teki bu inançlarla ahlak ve insanı değerleri geliş halimiz? lip masaya konduğunu düşünmüştüm...” kez devam ediyor. Ne kadar kapalı çevre toplantıda din insanları, papazlarpisko tirme işleniyor. İddia da ediliyor “değerle Gücü ve otoriteyi soruşturmadan kabul Çift, cinsel ilişki esnasında böyle yapıyor ve o kapalı çevrede herhangi bir cinsel poslar arasında da cinsel istismar yapan rini” de kaybediyor o çocuk. Diyanet’ten, etme eğilimindeyiz. Baba, koca, hoca ko muş. Kadın, duaların masada olduğunu lik ne kadar yasak ise o cinsel istismarın ların olduğunu ve olabileceğini kabul edi “Bu çocuklara yapılanın onları dinden de numları sorgusuz kabul ediliyor. Baban görmüştü ama aklına bir şey gelmemişti. ortaya çıkması da o kadar zor. Söylerken yorlar. Bu bir gerçek, diyebiliyorlar. Ken uzaklaştıran bir istismar olduğunu” duy dır babanın dediğini yap, anlayışı! 14 ya İstismarcı baba, kutsaldini bir sembolün üzüntü duyuyorum. Bugün iyi imkânları dimizi istismarcılardan arıtmalıyız, dini duk mu? Vatikan’ın tepkisinde şu var şındaki kızın istismar eden babaya kızı yanında cinsel ilişki yaşamak istemiyor, olan aileler cinsel istismardan haberdar miz bu vesile ile kötüye kullanılmamalı, var. Evet dışarıya karşı yalanlıyor ama yapma dediğinde babasının yanıtı: “Baba kendini “dine bağlı” olarak görüyor ama lar. Sadece cinsel istismardan değil, ço insanları dinden soğutucu bir durum ol içeride bunu kabul edip, kendini temiz ya itiraz edilmez, babaların dediği yapılır. cinselliği uyguladığı kişi kızına zarar ve cuklarının her türlü uygunsuz durum mamalı, diyorlar. Bağımsız psikiyatrist ve lemeye dönük bir çabayla istismarları bi Sen, babanın dediğini yapmayan, baba rebiliyor. Çifte yalan, ambivalans. dan korunması için tedbir alabiliyorlar. psikologların cinsel istismarda bulunan limsel yollara başvurarak önlemeye çaba na saygı göstermeyen günahkâr bir kız n Ensest ile çocuk istismarının “ak Karaman’da istismar edilen çocuklar din görevlileri ilgili olarak araştırma yap lıyorlar. Diyanet, bu konuyu kendi içinde sın.” Siz bir imamı, bir din hocasını na rabalığı” nedir? kim? Orada kalmazlar ise köyünden çı masına izin veriyorlar. nasıl tartışıyor? Diyanet’in de “burada ha sıl soruşturursunuz! Cinsel istismara ma Çocuk istismarı, herhangi birinin ço kamayacak ve okula gidemeyecek yok n Nasıl bir araştırma? ta var” sorgulamasını yaptığına tanık ol ruz kalan o çocukların aileleri de, o aile cuğa sözel ya da dokunarak yaptığı cin sul olanlar. “O öğretmenin bu tür so Çocuklara cinsel istismar yapan papaz malıyız. Dini kaygı ile konuştuğunu söy lerin komşuları da bu “söz” üzerinden gi sel davranışlar. Ensest ise kan bağı ile ta run yaşayan eski öğrencilerinin kimlik ların profili ve din görevlisi olmayan istis leyen birtakım uzmanlar, üç yaşındaki diyor. Bazı insanlar cinsel istismarcı ol rif ediliyor. Aslında esas olan çocuğa bak bilgileri gizli tutulacaktır, şuraya baş marcı grupların profilleri karşılaştırılıyor. çocuğun kilodu, annenin dizi tahrik edi maz. Onlar muaf diye düşünüyoruz. Ve mak ve korumakla sorumlu kişinin, ya vuruda bulunsunlar” denilerek yetkili Şöyle farklar var: Kilisedeki istismarcılar cidir, gibi sözler sarf ediyor. Bir insan üç bu bazı insanlar, bazı kurumlar oluyor, ni çocukla güven ilişkisi olan, uygunsuz ler çağrı yapmalı. 45 çocuğu kapsayan kiliseden olmayan istismarcılara göre da yaşındaki çocuktan uyarılıyorsa ve uya bazı inançlar oluyor. Aile, komşu, akraba, davranışı olduğundan üvey baba, öğret ve yıllara yayılan bu olayda mutlaka ha ha yüksek eğitimli, daha az ruhsal soru rıldığını da alenen ifşa edip donları kapa okul, politikacı, idari yetkili kişiler ve ku men, din adamı vb. istismarlar da ensest, berdar olanlar vardır. Onlar da susmuş, nu olan, neredeyse hiç kriminal suç ceza tılmalı diye beyanda bulunuyorsa, burada rumlar düzeyinde “kapatmaya” çalışıyo aynı çerçevede yakın istismarına giriyor. görmezden gelmiş. Erkek çocuklarını penisleri ile oynayarak seven aileler var n Ve annebabaların en çok merak ettiği sorulardan biri: 10’lu yaşlarında bir çocuğun dokunulmayla ilgili bir fikri varken beş yaşında bir çocuğun olmayabilir. Ebeveynler o çocuğa normal olmayan bir dokunmayı nasıl öğretebilir? Tabii Türkiye’de ailelerde erkek çocuklarını penisleri ile oynayarak sevenler var. Böyle seviyor çocuğunu. Uygun olmayan bir oyun ve sevme biçimi. Çocuğa kendini ifade etmek ortamı yaratılmalı. Kendini ifade ettiğinde cezalan dırılmamalı. Tabii öğretmeye cinsel istismardan başlamayacaksınız. Çocuğunuzu zorla öpmeyeceksiniz, ondan zorla makas almayacaksınız, zorla kucağınıza oturtmayacaksınız. İstemediğini zorla yedirmeyeceksiniz. Sonra da özel bölgelerinin olduğunu öğreteceksiniz. n Ebeveynlere en çok ne dersiniz? Evin içinden biri, öğretmen, camideki hoca, antrenör vs. herhangi biri olabilir. Cinsel istismar/saldırı diye bir gerçek var. Çocuğa bunu açıklama imkânı vereceğiz. Çocuk bana bunu anlatırsa, çılgına döndüğüm ve şoka girdiğim için büyük reaksiyon gösterip onun anlatmasını engellememeliyim. Çocuk bunu anlattığında ona inandığımı ve güvendiğimi belli etmeliyim. Ne yapacağımı bilemiyorsam, bir uzmana başvurulabilir. n Dikkatli bir annebabanın gözünden de bu mesele kaçabilir mi? Kaçabilir, inkâr çok yüksek olduğu için kuşkulanamaz da. En çok zorluk yaşayanlar, çocukluğunda istismar yaşamış anneler. Birçoğu bunun işaretlerini daha çabuk fark edebiliyor oysa. Er kek çocuklara yönelik cinsel istismar daha gizli kalabiliyor. Ayrıca çocuklar “Babam, hocam vs. bana şunu yaptı” diye mahkemede tanıklık ifadesi gibi bir açıklamada bulunmayacaklardır. Çocuklar karnının veya başının ağrıdığını söyleyebilir. O derse gitmek istemediğini, o akrabanın kucağına oturmak istemediğini de söyleyebilir. Okul başarısı düşebilir, ansızın huysuzlaşabilir, birçok vesile ile olanları söylediğini zanneder ve inanılmadığını düşünür. Kısaca, tepkileri tek tük değildir. C MY B