Katalog

Perşembe 18 Haziran 2015 EDİTÖR: ZEKİ TEZER TASARIM: SERPİL ÜNAY Demirel ‘Benim işçim’ dedi, grevlerini erteledi ürkiye ekonomisinde olduğu kadar çalışma hayatında da ciddi izler bırakan Süleyman Demirel’in en çok akılda kalan uygulamaları şüphesiz ki grev yasaklarıydı. Demirel’in işçilere ve sendikalara tutumu onun “dün dündür, bugün bugündür” vecizesi gibiydi yani ilkesel ve istikrarlı değil dönemsel ve pragmatikti... İşte konunun uzmanlarından aldığımız destekle Demirel’in iyisiyle kötüsüyle yaptıkları... 4 Demirel pragmatist ve popülist bir sağcı olarak “benim işçim, benim köylüm” söylemini pek severdi. Demirel’in ithal ikameci dönemde işçiler ve emek açısından ikili ve iniş çıkışlı bir hat izledi. 1970’lerin ikinci yarısındaki krize kadar Demirel hükümetleri döneminde kamu işçisinin alım gücünde önemli bir artış oldu. 4 Ancak Demirel hükümetinin aldığı 24 Ocak 1980 kararları ile 1960 ve 70’li yıllardaki emek kazanımları budandı. 4 Demirel hükümetleri emeklilik hakları konusunda da popülist bir politika izledi. 4 1969’da emeklilikte yaş sınırı kaldırıldı ve 25 yıl çalışanlar emeklilik hakkı kazandı. 4 1976’da da kadınlar 20 yıllık çalışmayla emekli oldu. 4 Çok sayıda popülist müdahale ile sosyal güvenlik sistemi ciddi bir yara aldı. 4 Kıdem tazminatı 15 günden 30 güne çıkarıldı. haber 9 İş dünyasından mesaj yağdı ş dünyasının önemli temsilcilerinden, Süleyman Demirel’in İ vefatı nedeniyle başsağlığı mesajları yağdı. TÜSİAD Yönetim Kurulu: “Ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınmasına büyük hizmetlerde bulunmuş, büyük bir devlet adamını kaybettik.” TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu: “Demirel, Türk siyasi yaşamında önemli bir iz bırakmıştır.” Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı: Demirel her zaman demokrasimize ve özel kesimin gelişimine yaptığı değerli katkılarla anılacaktır.” TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi: 50 yılı aşkın sürede Türk siyasi hayatına damga vuran Demirel’in vefatını derin bir üzüntüyle karşılıyoruz. Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker: “Binaenaleyh göçüp gitme vakti. ‘Barışmasını bilmiyorsan tartışmayacaksın S. Demirel.” TİSK Yönetim Kurulu: “Ülkemize verdiği hizmetlerle yalnızca biz işverenlere değil, tüm dünyaya örnek ve ilham kaynağı oldu.” T 4 Öte yandan kıdem tazminatına tavan getirdi ve kıdem tazminatı fonu kurulmasına ilişkin yasayı geçirdi. 4 Marshall yardımı ile ABD’ye giden biri olan Demirel Türkİş’in ABD sendikacılığını benimsemesinden hoşnuttu. 4 Çok sayıda Türkİş’li sendikacının AP’den milletvekili olmasını sağladı. Bu yolla sendikal hareket üzerinde önemli bir denetim sağladı. 4 1961 Anayasası’nın sağladığı sendikal haklarla başı hoş olmadı. Nitekim 12 Mart döneminde kamu çalışanlarının sendikal haklarının budanmasına destek verdi. 4 DİSK’e karşı tahammülsüz davrandı. 1970’te DİSK’i fiilen ortadan kaldıran 1317 sayılı yasa Demirel hükümeti tarafından yasalaştırıldı. 4 Yasa ile sendikalara yüzde 33 oranında ülke ve iş kolu barajı getirildi. Yasaya tepki gösteren DİSK ve üyesi işçiler 1516 Haziran 1970’te büyük bir direniş gerçekleştirdi. 4 Demirel greve de tahammülsüzdü. Milli güvenlik ve memleket sağlığı gerekçeleriyle grev erteleme rekoru kırdı. 4 24 Ocak kararlarını uygulamak için sık sık bu yola başvurdu. 19631980 döneminde Demirel hükümetleri, 75’i 6. Demirel hükümeti olmak üzere toplam 164 grevi erteledi. 4 Hatta 1970’te İstanbul’da birkaç değirmendeki grev bile milli güvenlik gerekçesiyle ertelendi. 41966 Paşabahçe grevi de Demirel hükümeti tarafından ertelenmişti. Değirmen bile ‘GAP’ı gaptırmam’ söylemiyle hafızalarda yer eden Demirel, Karakaya Barajı’nın açılışında da bulundu Sistem yara aldı Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve 19651971 dönemindeki başbakanlığı sırasındaki çalışmaları nedeniyle “Barajlar Kralı” olarak tanındı. Keban Barajı, Boğaziçi Köprüsü, Ereğli Demir Çelik İşletmeleri ve İzmir Aliağa Rafinerisi gibi büyük yatırımlarda imzası olan Demirel yönetimi altındaki Türkiye’de çok sıkıntılı günler de yaşandı. GAP olarak bilinen Güneydoğu Anadolu Projesi içinde yer alan barajlar ve bir dizi büyük proje onunla hayat buldu. Onun döneminde yapılan bazı önemli projeleri şöyle özetlemek mümkün: Fırat Nehri üzerinde kurulu Keban Barajı, 1330 megavat toplam ‘Barajlar Kralı’ olarak ün yaptı 9. kurulu gücü, 6 milyar kilovat saat yıllık üretimiyle Türkiye’nin ilk büyük enerji yatırımlarından. Baraj kurulduğunda Türkiye’de üretilen elektriğin yüzde 20’sini tek başına karşılıyordu. İnşaatı 1970’te başlayan ve üç yılda bitirilen Boğaziçi Köprüsü, Avrupa ile Asya arasında bağlantı sağlayan köprü açıldığında günlük ortalama araç geçişi 32 binken yıllar içinde 200 bini aştı. Ereğli Demir Çelik İşletmeleri Türkiye’nin en büyük yassı demir üreticisi. Erdemir, 2006’dan itibaren Oyak Grubu bünyesinde faaliyet gösteriyor. İzmir Aliağa Rafinerisi, Türkiye’nin en büyük ham petrol arıtma tesislerinden biri ve Türkiye’nin ikinci petrokimya tesisi. Rafinerinin inşasına 1969 yılında Sovyetler Birliği’nin teknik ve mali işbirliğiyle başlandı. İlk açıldığında ham petrol işleme kapasitesi 3.5 milyon ton olan Aliağa Rafinerisi’nin kapasitesi 1981’de 4.5 milyon tona, 1983’te 6 milyon tona çıkarıldı. GAP, Fırat ve Dicle Nehirleri üzerinde barajlar, hidroelektrik santralleri ve sulama tesislerinin yanı sıra kentsel ve kırsal altyapı, ulaştırma, sanayi, eğitim ve sağlık hizmetlerini kapsayan dev bir entegre proje. Tutarı 32 milyar doları buluyor. GAP çerçevesindeki 25 büyük sulama projesi ile 1.8 milyon hektar tarım alanının sulanması hedeflendi. Köşk bahçesini bile verecekti ölcük’te SEKA’nın bataklık arazisinin, 1998 yılında dönemin hükümeti tarafından bedelsiz olarak Ford’a tahsis edilmesi gürültü koparmıştı. Aynı arazi üzerine kurulan Ford Otosan fabrikası, dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz ve Sanayi Bakanı’nın, Yüce Divan’da yargılanmasına neden olmuştu. Araziyle ilgili tartışmalar sürerken, dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, “Ford’a gerekirse Çankaya’nın bahçesini bile veririm” demişti. G C M Y B