Katalog

Perşembe 18 Haziran 2015 DUNYA Tamam mı devam mı? Danimarka genel seçim için bugün sandık başında. ABD Başkanı Obama ile olanı çok ses getiren selfie’leri ile tanınan Sosyal Demokrat kadın Başbakan Helle ThorningSchmidt ile merkez sağcı rakibi arasındaki fark anketlere göre kılpayı. EDİTÖR: GÜLRİZ ERGÖZ TASARIM: BETÜL BERİŞE Kuzey Kore’de kuraklık alarmı Daha önce açlıktan kitlesel ölümlerin yaşandığı Kuzey Kore, 100 yılın en kötü kuraklığını yaşadığını duyurdu. Resmi ajansa göre son 30 yılın en düşük düzeyde yağışların kaydedildiği ülkede pirinç tarlalarının yüzde 30’undan fazlası kurudu. 21 nilgun@cumhuriyet.com.tr w ABD nilgun@ İşkence yasağına nihayet onay Bush dönemindeki CIA işkencelerinin bir daha yaşanmaması için harekete geçen ABD Senatosu, sorguda işkencenin kalıcı yasaklanması teklifini kabul etti. 21 Cumhuriyetçi senatörün hayırına karşı her iki partiden 78 senatörün onayını alan teklif, Barack Obama’nın ilk başkanlığındaki “waterboarding” gibi “ileri sorgu yöntemlerini” yasaklayan kararnamesini yasaya dönüştürdü. Kızılhaç’a da ABD’nin elindeki her tutukluya erişim imkanı tanındı. ABD Aday Trump herkesi kızdırdı Tel Abyad’dan gelen 23 bin 500 kişinin yüzde 90’ı Arap, 10’u Türkmen. Çocuk, kadın ve yaşlılar dönmeye başladı. ABD 2016 başkanlık yarışına “Ben gerçekten zenginim” diyerek iddialı giren emlak kralı Donald Trump, uluslararası tepkilere yol açtı. Meksika’nın ABD’ye “en kötü insanlarını gönderdiğini” öne süren Cumhuriyetçi aday, göçmenlerin ABD’ye “uyuşturucu ve suç getiren tecavüzcüler” olduğunu savundu. Meksika İçişleri Bakanı Miguel Angel Osorio Chong “Önyargılı ve absürt ithamlarda bulunan Trump’ın göçmenlerin katkısından haberi yok” yanıtını verdi. Trump’ın kampanyasında kullandığı “Rockin’ In The Free World” şarkısının sahibi ‘solcu rock’çı’ Neil Young da eserinin izinsiz kullanılmasına kızgın. Tel Abyadlı bazı Sünni Araplar ‘Kürtler yönetirse dönmeyiz’ diyor. Türkmen lider Dadah: Sivil idare için hep birlikte toplanacağız PG ve ÖSO’ya bağlı Burkan El Fırat (Fırat Volkanı), IŞİD’in lojistik merkezi Tel Abyad’ı kurtarmasının ardından, Türkiye’ye sığınan Suriyelilere “geri dönün” çağrısı yaptı. Tel Abyad Sınır Kapısı’nda YPG’lilerce karşılanan yüzlerce Suriyeli, YPG’nin IŞİD’den daha iyi olacağı inancıyla geldiklerini, binlerce kişinin daha geri döneceğini söyledi. Ancak zıt görüşte olanlar da vardı. Akçakale’de 15 kişilik ailesiyle bulunan 55 yaşındaki Halil Ahmed, AFP’ye, “Şeriat yönerimi altında yaşamak korkunç, hemen her şey yasak. Her kapı çaldığında korkuya kapılmak korkunç” dedi. Ahmed “Ancak Kürtler tarafından yönetilen bir ülkeye geri dönmek istemiyorum. IŞİD’le mutlu değildik, ama onların kurallarına göre oynamayı öğrenmiştik” diye ekledi. 60 yaşındaki Şeyh Deham Haseki de “YPG’ye kıyasla IŞİD kötüler arasında iyisi. Biz Kürtleri kabul etmeyiz, çünkü burası bizim toprağımız. Sonuna dek onlara karşı dururuz” diye konuştu. lŞİD’den kaçtılar ama PYD’ye hisleri karışık Y YPG gerillaları, mayın yüzünden yaralandığını söyledikleri bir çocuğu taşırken görüntülendi. icilya’nın Siraküza kenti antik çağlarda korku saçan tiranlar tarafından yönetilirmiş. Tiranın biri gider, biri gelirmiş. Bunlardan biri Gerone! can çekişiyor. Halk “Aman bir an önce ölse de kurtulsak!” diyor… Ama o ne? Yaşlı bir kadın bir köşede “Tanrım aman onu alma!” diye dua ediyor. Duyanlar “Hasta mısın” diye kadına atarlanıyorlar. Öfkeyle üzerine gelenlere kadın şu yanıtı veriyor: “Daha önce ne zaman bir tiranın ölümüne çalıp oynadıysak, arkasından beteri geldi. Tecrübemle sabit ki bu ölünce yerine daha korkuncu gelecek. Onun için bu kalsın. Bununla yetinmeyi öğrenelim!” ‘Rodeocu’ Demirel’i aramak S Demirel hoşgörüsünün sınırları El kol kesip çocuklara göz diktiler Akçakale’deki Tel Abyadlılardan 32 yaşındaki 3 çocuk annesi Vefa Hesyni, IŞİD evin önünde oturmayı bile yasakladığından bütün gün hapis kaldığını, eve ekmek getiren tek kişi olmasına rağmen, cezalandırılma korkusuyla çalışmayı bıraktığını anlattı. “Ev ev dolaşıp 8 yaşında kız çocuklarının evlenebileceğini, kadınların kapalı kapılar arkasında kalması gerektiğini söylediler” diyen Vefa, 13 yaşındaki kızıyla evlenebilmek için bir cihatçının aylarca evi ziyaret ettiğini söyledi. Bir komşusunun elinin kesilip alnına “kafir“ yazılması üzerine Türkiye’ye kaçan Vefa, “Allaha şükür kaçtık, Allaha şükür gittiler” dedi. 54 yaşındaki Mahir Kuburi de IŞİD kenti aldığında magafondan “Halifelik geldi, hayat değişti” anonsu yaptığını, sokakta devriye gezip yasakları kontrol ettiğini, recme bile başvurduğunu anlattı. Kendi oğlunun da 100 dolar maaş için IŞİD’e katılmaya kalktığını belirten Kuburi, “IŞİD gittiği için mutluyum, her rejim ondan iyidir. Suriye’me dönmek istiyorum, özgür Suriye’ye” dedi. ta Suriye halkı olmak üzere tüm insanlığa müjdedir” dedi. Suriye Türkmen Meclisi Tel Abyad Başkanı Ekrem Dadah da “Kentte her kesimin yer alacağı sivil idare istiyoruz. Bu amaçla Arap, Türkmen ve Kürtler birkaç gün içinde Tel Abyad ya da Urfa’da toplantı yapacak” diye konuştu. İSVİÇRE Kaide ile BM Genel Sekreteri el ele ‘Kürt Dawla’sı’ İsviçre’nin Cenevre kentindeki Yemen barış müzakerelerinde BM Genel Sekreteri Ban Kimun’la görüntülenen Yemenli bir delegenin, ABD’nin “Kaide destekçileri” listesinde olduğu ortaya çıktı. Devrik Mansur Hadi hükümetini temsil eden heyette yer alan aşırı İslamcı El Reşat partisi lideri Abdülvahap el Humaykani “Arap Yarımadası Kaidesi adına hareket ettiği ve örgüte mali yardım yaptığı” gerekçesiyle Aralık 2013’te kara listeye alınmıştı. Demirel’in ardından televizyonlardaki yorumları dinledikçe; aklıma, bizde “gelen gideni aratır” sözüyle anlatılan durumun karşılığı olan bu İtalyan öyküsü geliyor. Demirel’in zamanını özgürlükler ve hoşgörü dönemi olarak anan hepimiz… Siraküzalı yaşlı kadını hatırlatıyoruz. Bugünden geri dönüp bakıldığında çünkü Demirel müthiş bir hoşgörü abidesi gibi görünüyor. Örneğin ben de Ali Kırca’nın bir Siyaset Meydanı’nda gençlerle söyleşen “Cumhurbaşkanı Demirel”e üniversiteli bir öğrencinin şöyle bir soru sorduğunu hatırlıyorum: “Yıllardır Türk siyasetinde ‘rodeo’ yapıyorsunuz. Usta bir ‘rodeocusunuz’. Ama önemli olan rodeo yapmak değil, atı dört nala sürüp doğru yere götürebilmektir. Kırk yıldır maalesef her şeyimizde siz varsınız. Yediğimiz ekmekte, içtiğimiz suda, aldığımız eğitimde yanlış kararlarınızın etkisi var. Sorum şu: Hâlâ başımızdan gitmeyecek misiniz? Ninelerimizi, analarımızı, bizi oyaladığınız gibi, bundan sonraki kuşakları da gene aynı laflarla oyalayacak mısınız?” Demirel genci sükunetle dinlemiş, ardından eleştiriyi yapan delikanlıya; “Sorunuz soru olmaktan çok, bir itham, bir kötüleme. Kötüleme siyasetin malzemesidir. Siyasetçiler birbirlerine muhalif oldukları zaman birbirlerini kötülerler” demiş, lafı özetle, “Siz kötü, ucuz muhalefet yapan siyasetçiler gibisiniz!” demeye getirmişti. Tarih 2000 yılıydı… Gene aynı programda “Düşünce suçundan cezaevinde kim var bilmiyorum ama dünyanın hiçbir yerinde düşünceyi kişi istediği gibi yayma hürriyetine sahip değildir!” gibi acayip üstünkörü ve bağnaz cümleler de sarf edebilen Demirel; canlı yayında herhalükârda bütün eleştirileri hiddetlenmeden göğüsleyebilmişti. İlkeleri olmayan bir siyasetçiydi İRAN Britanya’nın The Times gazetesi de şu izlenimleri aktardı: “İçlerinden biri ‘Geri dönmek için yeni bir pasaporta ihtiyacım olacak, Kürt pasaportuna’ diye yakınıyor. Bir diğeri ‘Daha önce Dawla’mız (devletimiz) vardı, şimdi orası Kürtlerin Dawla’sı’ diye konuşuyor. Çiftçi Halil Dam ‘Ben gitmeden önce tarlalarımı ateşe verdiler. Kürtler bize İsrail’in Filistin’e yaptığını yapıyor’ diyor.” ‘Kürt özerkliği kabul edilmeli’ YPG’nin Türkmen ve Arapları göçe zorladığı haberleri ABD Savunma Bakanlığı’na soruldu. Pentagon sözcüsü Steve Warren, haberleri gördüklerini, konuyu izlediklerini söyleyip “Eğer doğru ise kesinlikle kabul edilemez” dedi. Warren, bu operasyonun IŞİD’in tedarik yolunu kapatma stratejisinin parçası olup olmadığı sorusuna “Evet, kesinlikle” yanıtını verdi. Bunun yabancı savaşçı akışını önlemede önemli adım olacağını vurgulayıp “Kullandıkları başka rotalar var ama bu eleman toplama kapasitelerinde ciddi aksama yaratacak” dedi. bunu Kürtlerin devlet kurmasına yönelik bir yardım addettiğini” belirtti. Financial Times, IŞİD’e karşı stratejik zaferlerinin Kürtleri bölgesel güç oyununun merkezine koyduğunu yazdı. Royal United Services’tan Michael Stephens’ın şu yorumunu aktardı: “Gelecekte Suriye devleti tamamen özerk bir Kürt bölgesini kabul etmek zorunda, yoksa devlet parçalara ayrılabilir. Sahada Batılı hava güçleri tarafından meşru kılınan bir oluşum var ve bu durum engellenemez bir ayrılığa doğru ilerliyor.” Buna karşılık Sputnik’e konuşan Burkan El Fırat Genel Komutanı Hakkı Kobani “Tel Abyad’ı almamız baş ‘YPG iddiası doğru ise kabul edilemez’ Kadınlara maç yasağı geri döndü İran’da kadınlara spor müsabakası izleme yasağını kaldırma girişiminden, muhafazakarların protestosu üzerine çark edildi. Dün Spor Bakanlığı önünde toplanan ve Lübnan Hizbullahı bayrağı taşıyan protestocular, slogan atıp birlikte namaz kıldı. Geçen hafta da radikal gruplar kadınların stadyumlara girmesine karşı “kanlı müdahale” tehdidi savurmuştu. Bunun üzerine 19 ve 21 Haziran’da Tahran’da İran ile ABD arasındaki voleybol maçlarını kısıtlı sayıda kadının izlemesi kararını iptal eden İran Voleybol Federasyonu, kadınların spor salonuna girmelerinin yasak olduğunu duyurdu. (CumhuriyetTahran) Times, “ABD’nin seküler ve ideolojik olarak IŞİD’le savaşan Kürtleri doğru ortak gördüğünü, Sünni Arapların ise KürtTürkmenArap toplantısı uriye’nin güneyindeki İslamcı militanlar, İsrail’in “mülteci akınına karşı tampon bölge” kurmakta olduğu Golan Tepeleri ateşkes hattının Suriye tarafındaki bir Dürzi köyünü kuşattı. Rejim yanlısı Hader köyünun, yoğun çatışmaların ardından, etrafı tamamen çev Suriye’de Dürzi köyü İslamcı kuşatması altında S Yoğun çatışmalar Demirel işte biraz öyle, biraz da böyle bir liderdi…. Aynı TV programında bile bir yanıyla “ifade özgürlüğüne saygılı görüntü” çizerken; diğer taraftan kendisine “düşünce suçundan hâlâ insanların yargılanıp hapse atıldığını” hatırlatan bir öğrenciye; “E ne yapalım! Dünyanın hiçbir yerinde düşünce özgürlüğü sonsuz değildir” kabili ilkesel hiçbir duruşu olmayan ve Türkiye şartlarında kulak tırmalayan duyarsızlıkta yanıtlar verebiliyordu. Buna karşın hakkını teslim etmeli! o, kendisini geliştirebilmiş, inkişaf etmiş bir polikacıydı. Bugüne göre nispeten fevkalade canlı ve “çok sesli” olan Türkiye’nin gelişen yeni şartlarına, yaşına rağmen uyum sağlamıştı. O yılların “çok sesliliği” ne var ki Demirel sayesinde değil, Demirel ve Demirel’in temsil ettiği “siyasi sınıfa rağmen” yakalanan özel bir konjonktürdü… Demirel’in sert kavgaları ile geçen 70’leri anımsayan benim kuşağımın insanları için; Kırca’nın “Siyaset Meydan”ında izlediğimiz Cumhurbaşkanlığı’nın son demindeki o Demirel; konservatifliğini korumakla beraber yeni koşullara uyum sağlama esnekliğini gösteren bir politikacının profiliydi. Demirel, Türkiye’nin özgürlük çıtasını hiçbir şartta yukarıya taşıyan bir siyasetçi olmadı. Bunu böyle not düşmek lazım. “Devletlu adabı” ve “beyefendiliğini” gelinen noktada eğer mumla arıyorsak, bu sadece ardından gelenlerde bu özelliklerin hiç bulunmamasındadır. rildi. Muhaliflerin Gözlemevi, çatışmalarda 10 militan ve 14 Dürzi’nin öldüğünü, militanların Kuneytra bölgesinden destek aldığını, rejimin köye henüz destek göndermediğini, köylülerin direnmeyi sürdürdüğünü söyledi. Kaide’nin Suriye kolu Nusra Cephesi cuma günü İdlib’de Dürzi köyü Kalb Lawze’yi basarak 20 kişiyi katletmişti. Kıbrıs’ta özlü müzakere başlıyor KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Kıbrıs’ta 29 Haziran’da özlü müzakerelere geçileceğini duyurdu. Dün BM Temsilcisi Espen Barth Eide’nin Türk ve Rum liderlerle toplantısının ardından konuşan Akıncı “Tarama süreci tamamlandı. Şimdi elimizde AkıncıAnastasiadis uzlaşmaları diye tanımlayabileceğimiz Türk görüşleri, Rum görüşleri ve mutabakat sağlanmamış hususlarla ilgili belgeler var. 29 Haziran’dan itibaren esas müzakere süreci başlayacak. Liderler sürece daha aktif katılacak” dedi. İsrail tarafındaki Dürziler, Hader’deki çatışmaları izliyor. C M Y B