Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
1 MART 2015 PAZAR CUMHURİYET SAYFA HABERLER Nisanda yapılması beklenen PKK kongresinden önce TBMM’de yasal düzenleme yapılacak 13 Önce hasta tutuklular MAHMUT LICALI ANKARA Abdullah Öcalan’ın silah bırakma çağrısı yaptığı PKK’nin olağanüstü kongresi nisan ayının sonunda yapılacak. Kongre öncesi hasta tutuklularla ilgili yasal düzenleme ve yönetmelik değişikliği, izleme heyetinin üyelerinin belirlenmesi ve yasal zemine kavuşturulması ile İmralı’da kurulacak sekretaryayla ilgili adımların atılması bekleniyor. Öcalan’ın PKK’ye silah bırakma için yaptığı olağanüstü kongre çağrısının ardından, çözüm sürecinde çok hızlı bir görüşme trafiği yaşanacak. HDP heyeti hem Ankara, hem Kandil hem de İmralı’da pek çok görüşme yapacak. PKK’nin u Öcalan’ın yaptığı çağrının ardından süreç kapsamında HDP heyeti hem Ankara, hem Kandil hem de İmralı’da pek çok görüşme yapacak. Süreçte bundan sonra atılacak adımların daha şeffaf bir şekilde yürüyeceği de kaydediliyor. Hükümet kanadı da çözüm sürecinde oluşan olumlu algının etkisiyle müzakere mekanizmalarının oluşturulması başta olmak üzere önemli adımlar atacak. liye edilmesiyle ilgili bürokratik süreç hızlandırılacak. Daha sonra sayılarının yaklaşık 600 olduğu belirtilen hasta tutuklunun tahliyesi konusunda yönetmelik değişikliği ve bir maddelik yasal düzenleme yapılacak. İzleme heyeti: Tarafların müzakere sırasında denetleme ve olası tıkanıklıkları engelleme görevi yürütecek izleme heyetinde yer alacak isimler belirlenecek. Yaklaşık 10 üyeden oluşacağı ifade edilen izleme heyeti silah bırakma konusundaki olağanüstü kongresinin tarihi net bir şekilde kamuoyuna duyurulmayacak. Ancak PKK’nin olağanüstü kongreyi nisan ayında toplayacağı ifade ediliyor. Hükümet kanadı da önemli adımlar atacak. Süreçle ilgili atılması beklenen adımlar şöyle tanımlanıyor: Hasta tutuklular: Adalet Bakanlığı bünyesinde yapılan çalışmayla hayati durumu aciliyet gerektiren ve durumu çok ağır olan yaklaşık 50 hasta tutuklunun tah nin çalışma usül ve görev tanımlamasıyla ilgili Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun başkanlığındaki Çözüm Süreci Kurulu’nun resmi bir karar alması da gündemde. Öcalan için sekreterya: Müzakerelere geçilmesiyle birlikte İmralı’da yürütülecek kapsamlı görüşmelerde Abdullah Öcalan’a yardımcı olmak amacıyla sekretarya oluşturulacak. Sekretar ya İmralı’da bulunan 5 hükümlünün değişimiyle gerçekleşecek ve PKK’nin olağanüstü kurultayıy la ilgili Öcalan’ın yapacağı çalışmalara yardımcı olacak. Kongreye hazırlık: Nisanda yapılması beklenen PKK kongresi öncesi Kandil’de kongre hazırlıkları yapılması ve 2 aylık süreçte çatışmasızlığın devamı için önlemler alınacak. KCK bileşenlerinin silahsızlanma konusundaki görüşleri ve demokratik siyaset konusundaki önerileri hazırlanacak. Öcalan mektupla katılacak: PKK’nin olağanüstü kongresine Öcalan’ın da mektup aracılığıyla katılacağı ifade ediliyor. İmralı’daki sekretarya aracılığıyla kongrenin ne zaman olacağı ve ne kadar süreceği, hangi konuların ele alınacağı konusunda çalışma yapılacak. AKP’nin İşi Şimdi Daha Zor Dolmabahçe’deki Başbakanlık ofisinin duvarlarında Öcalan’ın sözleri yankılanıyor: “PKK’yi bahar aylarında olağanüstü kongreyi toplamaya davet ediyorum.” Evet, Öcalan’ın bu daveti Başbakanlık ofisinde, Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan’ın, İçişleri Bakanı Efkan Ala’nın, AK Parti Grup Başkanvekili Mahir Ünal’ın, Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarı Muhammed Dervişoğlu’nun bulunduğu salonda HDP heyeti tarafından dile getiriliyor. Yani devletin, hükümetin, hatta AKP’nin Meclis grubu temsilcisinin de önünde... Türkiye’de bir iktidarın; bir anlamda Kürt siyasal hareketiyle, başka bir anlamda da İmralı’yı da Kandil’i de içine alan bir çerçevede açıklama yapması “tarihsel” bir ilk. Ancak çözüm sürecine ilişkin olarak hükümetle HDP’nin üzerinde anlaştıklarını açıkladıkları sürece ilişkin 10 maddelik “kararlar”dan sonra “Kürtler AKP ile anlaştı, demokrasiyi sattı” demek çok acele ve ayrıntılara dikkat edilmeden yapılmış bir değerlendirme olarak görülüyor. Çünkü bu ortak açıklamadan sonra Kürt siyasal hareketinde hiç de öyle “PKK kongreyi toplayacak, silah bırakma kararı alacak” havası yok. Görünen o ki, ortak açıklama PKK’den önce AKP’nin önüne yeni “ev ödevleri” koyuyor. Bu “ev ödevleri”nin neler olduğunu anlamak için 29 Kasım 2014’te HDP heyetinin İmralı dönüşü yaptığı açıklamaya bakmak gerekiyor. O görüşmede Öcalan hükümete verdiği ve dünkü açıklamaya kaynaklık eden “Barış ve Demokratik Müzakere Süreci Taslağı”nı açıklıyor. Bu noktada Habur’dan giriş sürecine, “Kandil’e çekilme” çağrısına ilişkin bir de “özeleştiri” yapıyor Öcalan. Heyet de bu özeleştiriyi “Sayın Öcalan, yasal güvence sağlanmadan yaptığı bu çağrılarında yanılgılı olduğunu ve bu yanılgısından dolayı tüm Türkiye halklarına özeleştiri verdiğini belirtmiştir” sözleriyle açıklıyor. Zaten dünkü açıklamada, Öcalan’ın PKK’ye olağanüstü kongre çağrısı yapan sözlerinin başında bir de şart vardır: “Asgari müştereğin sağlandığı ilkelerde silahlı mücadeleyi bırakma temelinde stratejik ve tarihi kararı vermek için PKK’yi bahar aylarında olağanüstü kongreyi toplamaya davet ediyorum...” Demek ki öncelikle “Asgari müştereğin sağlandığı ilkeler” gerekiyor. İkincisi, işte bu yüzden Öcalan’ın çağrısında “Hemen silahlı mücadeleyi bırakmak için olağanüstü kongre yapın” demiyor. Üçüncüsü, “bahar ayları” belirlemesi işte hükümetin yapacağı “ev ödevleri” için verilen süre... Yani “yaz aylarına kalmadan”, yani “7 Haziran seçiminden önce”. 29 Kasım’da İmralı’ya giden HDP heyetinin o tarihte yaptığı açıklamada da bu durum açıkça belirtilmişti: “Sürecin bundan sonraki tüm aşamalarında, demokratik çözümün yasal güvencelerinin oluşturulmasının elzem olduğu ve bu güvenceler sağlanmadan nihai barış ve demokrasi hedefine varmanın mümkün olmadığı, Sayın Öcalan tarafından net, ısrarlı ve kararlı bir şekilde vurgulanmıştır.” İşte burada sözü edilen “yasal güvence” de hükümetin seçime kadar yapması gereken “ev ödevleri”nden biri olarak ortada duruyor. Öcalan’ın hükümete verdiği taslakta, silahların bırakılması sürecindeki “tahkim edilmiş ateşkes”i denetleyecek bir “İzleme Kurulu”nun da şart koşulduğunu unutmamak gerekiyor. Ancak, dün yapılan açıklamada görünen o ki İmralı da, Kandil de, HDP de başından beri aynı yerde duruyor. Ama hükümet için aynı şeyi söylemek söz konusu değil. Çünkü şu anda ortada iki hükümet var gibi görünüyor. Birincisi, dün HDP ile Dolmabahçe’de ortak açıklama yapan hükümet. İkincisi de İç Güvenlik Paketi’ni TBMM’ye getirip büyük bir telaşla, hatta muhalefet milletvekillerini döve döve geçirmeye çalışan öbür hükümet... İşte bu ikinci hükümetle barış sürecini işletmek çok zor. Ama, dünkü tarihsel sürecin önemi artık PKK ile yapılan görüşmelerde “diyalog” aşamasından “müzakere” aşamasına geçilmiş olmasındadır. Fakat, hükümetin “ev ödevi”ni yapmadan, hele hele bu Türkiye’yi tamamen “polis devleti”ne dönüştürecek “İç Güvenlik Paketi” ısrarından vazgeçmeden PKK’nin bir olağanüstü kongre toplayıp “silahlara veda” kararı almasını beklemek ham hayal olur. Zaten hükümetin İç Güvenlik Paketi’nde aceleciliğine bakınca, “müzakere masası”na bir koz yetiştirme telaşı da okunabilir; ama hükümet masaya yetiştiremeden, topluca “Kürt Özgürlük Hareketi”nin bastırmasıyla açıklama yapmak zorunda kaldı. Belli ki yalnız AKP değil, HDP de seçime çatışmasız bir ortamda gitmek istiyor. Bu aşamada “barış” konusunda Kürt cenahından güçlü bir sıkıştırmaya AKP’nin yanıt vermekten başka çaresi kalmadığı görünüyor. Bir yandan AKP hükümet olarak Kürtlerle barış masasına otururken diğer yandan Erdoğan’ın “Türk tipi başkanlık” peşinde koşması da pek bir arada olacak unsurlar gibi görünmüyor. Ancak dünkü açıklama artık “müzakere masası”nın resmen kurulduğunun ilanıdır. Bundan sonra AKP’nin Türkiye’yi Ortadoğu ülkelerindeki diktatörlüklere çevirme teşebbüsleri artık daha da güçleşmiştir. “Fiyatlarımız pazarlığa tabidir” durumunda olduğu gibi, bundan sonra Türkiye’nin barışı da, özgürlükleri de “müzakereye tabidir”. Silah bırakma havası yok Barış için kritik aşamadayız Kılıçdaroğlu: GÜNEYDOĞU’DA BÜYÜK HEYECAN HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş, hükümetin üzerine düşeni yapması gerektiğini vurguladı: Huzur getirecek bir adım ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Öcalan’ın yaptığı Türkiye’ye karşı silah bırakma çağrısını twitter üzerinden değerlendirdi. CHP Lideri Kılıçdaroğlu, “Dünyanın hiçbir yerinde silahların gölgesinde bir barıştan söz edemezsiniz. Silah bırakma, bu topraklara huzur getirecek bir adımdır” dedi. CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, Öcalan’ın PKK’ye silah bırakma çağrısını “Eğer silahlar bırakılacaksa, bunu faydalı bulur memnuniyet duyarız” sözleri ile değerlendirirken CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu ise İç Güvenlik Paketi’nin çözüm süreci için malzeme olarak kullanılmasından vazgeçilmesi ve geri çekilmesini istedi. CHP Grup Başkanvekili Engin Altay da, “Silahların bırakılmasından, susmasından barış ortamının tesisinden CHP olarak sadece memnun oluruz. Tabii ki çözümle ilgili de adres her zaman söylediğimiz üzere TBMM’dir” dedi. İstanbul’da yapılan açıklamayı ve ardından yaşananları Diyarbakır’da yakından takip eden yurttaşlar, gelişmeleri kendi aralarında da değerlendirdi. Gazetecilere açıklama yapan yurttaşlar, çözüm sürecinden umutlu olduklarını anlattı. Çözümü candan istiyoruz G üneydoğu Anadolu Bölgesi’nde vatandaşlar, PKK’ye silah bırakma çağrısının yapıldığı açıklamayı ve gelişmeleri gün boyu televizyonların başında heyecanla takip etti. Diyarbakırlı İbrahim Ertek, “Çözüm sürecini candan istiyoruz” dedi. Rıdvan Dursun ise “HDP’nin PKK’nin silahsızlanması yönündeki açıklamaları samimiyetini gösteriyor. Kürt vatandaşı olarak çözüm sürecini destekliyorum” diye konuştu. Açıklama Şırnak’ta da heyecanla karşılandı. İşletmeci Mehmet Sayan,“Çözüm sürecine güvenerek iş yeri açtım. Açıklamalar bizi çok sevindirdi” dedi. Batman’da da vatandaşlar gelişmeleri televizyonlardan an be an takip etti. Vatandaşlardan Abdurrahman Akbulut, “Artık kardeş kanının akıtılmaması lazım. Varsa sıkıntılarımız, demokratik bir anlayış içerisinde çözmemiz gerektiğini düşünüyoruz” diye konuştu. Mardin’de de esnaf Mehmet Deniz, bölgede yaşanan gerginliklerden çok etkilendiklerini anlatarak “Artık kan dökülmesin, analar ağlamasın. Barış güzeldir” dedi. KANDİL ÖCALAN’I BOŞA ÇIKARMAZ MAHMUT ORAL DİYARBAKIR HDP’nin İmralı heyeti ve hükümetin ortak açıklamasıyla yapılan PKK’ye silah bırakma çağrısına, Diyarbakır’da her kesimden tam destek geldi. DTK Eş Başkanı Selma Irmak: Güvenlik Paketi’nin hızla geri çekilmesi onun yerine demokrasi, hak ve özgürlükleri genişleten paketin TBMM gündemine getirilmesi daha uygun ve atılan adıma denk gelecektir. Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi: Muhtemelen bu 10 maddelik listenin somut olarak yaşama geçmesine paralel şekilde, PKK’nin de kongresinde böyle bir iradeyi deklare edeceği anlaşılıyor. İHD Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici: Kalıcı barış gerçekleşinceye kadar her iki tarafın da üzerlerine ne düşüyorsa yapmaları gerektiğine inanıyoruz . Hükümet derhal iç güvenlik paketini geri çekmeli. Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ahmet Sayar: Örgüt tarafından çağrıya olumlu yanıt verileceğine inanıyoruz. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim üyesi Vahap Coşkun: Kandil, Öcalan’ı boşa çıkaracak bir siyasal pozisyon ve tavır takınmaz. Dolayısıyla süreç, bu çağrı yapıldıktan sonra gerçekten bir müzakere aşamasına geçer. Barışın yolu uzun, bu nedenle taraflar sorumlu davranmalı. Bahçeli: AKP, PKK ile anlaştı SELDA GÜNEYSU KIZILCAHAMAM – İstanbul’da hükümet ve HDP kanadından çözüm sürecine ilişkin ortak açıklamanın ve Türkiye’ye yönelik silahsızlanma çağrısının yapıldığı saatlerde MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, partisinin il başkanlarıyla Kızılcahamam’da bir araya geldi. Bahçeli, açıklamayı değerlendirmek üzere toplantıyı erken bitirirken il başkanlarına, Türkiye’de gergin bir ortamın bulunduğunu belirterek “7 Haziran’dan sonrası yok. Sandıktan Türkiye’yi hem bölünme kıskacından, hem de çatışma ortamından çekip çıkarabilecek bir iktidarın çıkmasına ihtiyaç var” mesajını verdi. “KürtTürk çatışması içine girmeyeceksiniz. Sağduyuyu hiçbir şekilde elden bırakmayın” talimatını da veren Bahçeli, eğer bu türlü provokasyonlara gelen partili olursa, MHP’den ayrılacağını söyledi. Bahçeli’nin ortak açıklama ile ilgili olarak “AKPHDPPKK’nin silah bırakma ve AKP’nin istekleri de dahil çözüm sürecinde anlaştı” dedi. ANTALYA (DHA) HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, hükümet yetkilileri ve HDP’lilerin yaptığı ortak açıklamayla ilgili olarak “Kalıcı barışa doğru gidilmesi konusunda kritik bir aşamaya gelinmiş, geçilmiş oldu” dedi. HDP olarak bütün süreçte katkı sunmaya gayret ettiklerini ve bu aşamadan sonra artık hükümetin bütün Türkiye toplumuna demokratikleşme ilkeleri konusunda taahhütte bulunduğunu ve bu noktada somut adımlara doğru ilerlemesi gerektiğini söyleyen Demirtaş, “PKK’nin de Sayın Öcalan’ın da silahsızlanma konusunda, Türkiye toplumuna bulunduğu taahhütler konusunda hazırlığını yapması gerekir. Karşılıklı senkronize bir şekilde süreci ilerletmek gerekir. Umut ediyorum, Türkiye halkları açısından hayırlara vesile olur. Önemli bir sürecin daha barışa doğru evrilmesi konusunda herkes üzerine düşen sorumluluğu yerine getirir diye temenni ediyorum” diye konuştu. Meclis’te İç Güvenlik Paketi’nin görüşüldüğünü anımsatan Demirtaş, “Tasarının gözden geçirilmesi lazım. Hükümet bir yandan şu güvenlik yasa tasarısında ısrar edip öbür taraftan da ‘Demokrasi konusunda adımlar atıyorum’ derse, birbiriyle çelişkili bir tutum ve durum olur” dedi. PKK’nin silah bırakmaya yönelik kongresini toplamasıyla ilgili çağrının bir takvim içerip içermediğine yönelik bir soruya Demirtaş, “Çağrı metninde belirtildiği gibi 10 temel ilkede müzakereler yapılıp genel bir konsensüs sağlandıktan sonra herhalde çağrılar yapılacak” diye yanıt verdi. Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan’ın “Barışa çok yakınız” sözlerinin hatırlatılması üzerine Demirtaş, “Hep birlikte barışı çok istiyor ve arzuluyoruz. Bu hükümetin pratiğine bağlıdır. Hükümet yürüttüğü politikayla barış konusunda zerre kadar umut vermiyor” diye konuştu. Açıklamadaki şart Fotoğraf: AA Seçim öncesi ödev İki hükümet var ‘Uygulama önemli’ diyen Erdoğan, HDP’den farklı açıklamalar yapılmasını eleştirdi İki maymunu oynuyorlar İstanbul Haber Servisi Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Abdullah Öcalan’ın PKK’ye baharda silah bırakma çağrısını “Aslolan uygulamadır” sözleri ile değerlendirdi. Erdoğan, HDP’yi “iki maymunu” oynamakla suçladı. Erdoğan, Suudi Arabistan’a hareketi öncesinde Atatürk Havalimanı’nda açıklama yaptı. Erdoğan, “Çağrılar güzeldir, bu uygulama seçim öncesinde araziye ne kadar yansıyacak? Bundan önce mart seçimlerinde maalesef yansımadı, cumhurbaşkanlığı seçiminde yansımadı” sözleriyle değerlendirdi. Yapılan açıklamaların arkasında durulmasını temenni ettiğini vurgulayan Erdoğan “Burada silahı bırakması gereken bölücü terör örgütüdürr. Güvenlik güçlerimizin silahı bırakması bekleniyorsa bu ham hayaldir” diye konuştu. HDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş’ı da eleştiren Erdoğan, şunları söyledi: “Bugün Yalçın Bey’le birlikte açıklama yapanların yaptığı açıklamalar farklı, eşbaşkanın yaptığı açıklama farklı. İmralı’ya gidenlerin yaptığı açıklama farklı, eşbaşkanın yaptığı açıklama farklı. Burada ‘iki maymun’ oynanıyor. İlkeli bir tavır içerisinde olsalar, Akdoğan’ın yanına gelen kişinin yaptığı açıklamalarıyla eşbaşkanın açıklamaları aynı olurdu. Her şey eninde sonunda uygulamaya dayalıdır. Bu uygulama da nedir, silahların bırakılmasıdır. Ne istendi de hükümet vermedi 12 yıldır.” Davutoğlu: Uygulamayı yakından takip edeceğiz ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Ahmet Davutoğlu, çözüm sürecinin yapılan açıklamayla yeni bir zemine oturduğunu belirterek “Artık bu topraklarda silah diliyle kimse konuşmamalıdır. Türkiye’de şiddetin, silahın dili sona erecek, demokratik siyasetin önü açılacaktır. Anadolu evlatlarını birbirine karşı kim silahlandırırsa onun karşısında Horasan ruhu, Selahaddin Eyyubi ruhu dimdik ayakta olacaktır” diye konuştu. Gençlerin geleceğe yan yana yürüyeceklerini belirten Davutoğlu, “Madem ki demokrasi inşa edildi, 28 Şubat’ın bütün izleri siliniyor, 12 Eylül’ün izleri birer birer siliniyor, artık bu topraklarda silah diliyle kimse konuşmamalıdır. Bugün yapılan açıklamayı ve onun uygulanmasını yakından takip edeceğiz” dedi. Masa resmen kuruldu C M Y B