Katalog

SAYFA CUMHURİYET 17 ŞUBAT 2015 SALI ekonomi@cumhuriyet.com.tr 12 EKONOMİ Ocakta Cumhurbaşkanlığı 10 milyon, Başbakanlık 120 milyon harcarken vergi geliri 34.9 milyar TL oldu Harcayıp vergi topladılar MUSTAFA ÇAKIR ANKARA – Cumhurbaşkanlığı ocak ayında 10 milyon 57 bin lira, Başbakanlık da 120 milyon 209 bin lira harcama yaptı. Buna karşın vatandaşın vergi yükü arttı. Ocak ayında bütçenin vergi gelirleri 34.9 milyar liraya ulaştı. 2015 yılı ocak ayı bütçe gerçekleşmelerine göre, ocakta bütçe gelirleri yüzde 5.8 artarak 40.1 milyar lira, bütçe giderleri ise binde 9 artarak 36.3 milyar lira oldu. 2015 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 472 milyar 943 milyon lira ödenekten, geçen ay 36 milyar 342 milyon lira gider gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayında ise 36 milyar 1 milyon lira harcama yapılmıştı. u Maliye Bakanı Şimşek, ocakta bütçe gerçekleşmelerinin hedeflerle uyumlu olduğunu belirterek “Finansal piyasalardaki dalgalanmaya bağlı olarak ekonomik aktivite bir miktar olumsuz etkilense de bunun yansıması sınırlı oldu” değerlendirmesini yaptı. Şimşek, vergi gelirinin geçen ocak ayına göre yüzde 6.6 artttığına dikkat çekti. Ocak ayında milletvekilleri için 30 milyon 428 bin lira harcama gerçekleştirildi. Kuruluşların harcamalarına bakıldığında ise Cumhurbaşkanlığı yılın ilk ayında 10 milyon 57 bin lira harcama yaptı. Abdullah Gül’ün Cumhurbaşkanı olduğu geçen yılın ocak ayında 9 milyon 299 bin liralık harcama gerçekleştirilmişti. Başbakanlık da bu yılın ilk ayında 120 milyon 209 bin liralık harcama yaptı. Geçen yıl ocak ayında Başbakanlığın yaptığı harcamaların miktarı 113 milyon 760 bin liraydı. Bütçeden ocak ayında en fazla harcamanın yapıldığı kurum ise Maliye Bakanlığı oldu. Maliye 10 milyar 32 milyon 261 bin lira harcama yaptı. İkinci sırada olan Hazine’den yapılan harcamaların tutarı 5 milyar 269 milyon 182 bin lira oldu. Milli Eğitim Bakanlığı da 5 milyar 58 milyon 329 bin harcama gerçekleştirdi. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı da ocak ayında en fazla harcamanın yapıldığı bakanlıklar arasında yer aldı. Bu bakanlığın harcama tutarı 2 milyar 868 bin lira oldu. Ocakta Diyanet İşleri Başkanlığı 607 milyon, MİT 93 milyon TL harcadı. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2015 yılı ocak ayında merkezi yönetim bütçesinin 3.8 milyar lira fazla verirken faiz dışı fazlanın 8.8 milyar lira olarak gerçekleştiğini bildirdi. Bu gerçekleşmelerin 2015 yılı için öngörülen 21 milyar lira bütçe açığı ve 33 milyar lira faiz dışı fazla hedefleri ile uyumlu olduğunu belirten Şimşek, “Son dönemde finansal piyasalardaki dalgalanmaya bağlı olarak ekonomik aktivite bir miktar olumsuz etkilense de bunun ocak ayı bütçe gelirlerine yansıması sınırlı olmuştur. 2015 yılı ocak ayında vergi gelirleri bir önceki yılın ocak ayına göre yüzde 6.6 artarak 34.9 milyar TL’ye ulaşmıştır” dedi. AKP’nin ‘Örtülü’sü 7.5 Milyarı Geçti Ocak ayı bütçe verilerine göre örtülü ödenekten, yılın ilk ayında yapılan harcama, yaklaşık 110 milyon TL olarak gerçekleşti. (109 milyon 897 bin TL) İlginç bir rastlantıyla bu rakamın, hem bir önceki yıl olan 2014’ün ilk ayıyla; hem de Davutoğlu’nun örtülü ödeneği devraldığı Eylül 2014’teki harcama tutarıyla aynı düzeyde olduğu görünüyor. Böylece, başbakanlığı geçen eylül ayında devralan Davutoğlu’nun, görevde bulunduğu beş aylık dönem boyunca örtülü ödenekten yapılan toplam harcama, 447 milyon 725 bin TL’ye ulaşmış oldu. Bu tutarın ne kadarının “kapalı savunma ve istihbarat hizmetleri”, ne kadarının “devletin milli güvenliği ve yüksek menfaatları” ve ne kadarının da “devlet itibarının gerekleri” için yapıldığını bilme şansımız yok. HHH 2002 seçimlerinin ardından iktidara gelen ve ilk bütçesini 2003 yılı için hazırlayan AKP hükümetlerinin 12 yıllık örtülü ödenek bilançosu ise (son veriyle birlikte) 7.5 milyar TL’yi geçti. Bu tutarın 7 milyar 93 milyon TL’sinin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın başbakanlık dönemini kapsadığı, geçen aralık ayında bu köşede yazıldı. Davutoğlu’nun beş aylık “gizli hizmet giderleri” de eklendiğinde, AKP iktidarlarının; herhangi bir denetime tabii olmayan ve vergilerimizden finanse edilmesine karşın, nereye harcandığını bilmediğimiz “örtülü” faturası, 7 milyar 530 milyon TL olarak gerçekleşti. Ocak ayı bütçe rakamlarında dikkat çeken bir diğer kalem ise “güvenlik ve savunma harcamaları”nda gerçekleşmiş: 35 milyon TL. Şüphesiz, bu rakamın bir anlam ifade etmesi için, geçmiş yılların aynı dönemiyle karşılaştırılması gerekli. Zaten konunun çarpıcı boyutu da burada. 2014 yılı Ocak ayında, “güvenlik ve savunma” için bütçeden harcanan para 9.7 milyon TL. Geçen yılın aynı dönemine göre güvenlik ve savunma harcamalarında, 3.6 katlık bir artıştan bahsediyoruz... Aynı kalem için 2013’ün aynı dönemine bakalım: Yaklaşık 2.4 milyon TL. İki yıl içinde AKP iktidarının, güvenlik ve savunmaya harcadığı tutarda, 14.5 katlık bir artış gerçekleşmiş. Geçen ay güvenlik ve savunma için yapılan 35 milyon TL’lik harcamanın 10.3 milyon TL’lik kısmının “mühimmat”a ayrıldığını vurgulayalım. (Fikir vermesi açısından; biber gazı fişekleri ve ses bombalarının “mühimmat” tanımına girdiği belirtelim.) 35 milyon TL’lik güvenliksavunma harcamasının sadece 4 milyon TL’lik kısmı “silah, araç gereç ve savaş teçhizatı alımları”na ayrılmış. 16.5 milyon TL ise bütçe tanımı “güvenlik ve savunmaya yönelik silah araç gereç ve savaş teçhizatının” İŞLETME’si için harcanmış. 2013 ve 2014 yılı ocak aylarında “güvenlik ve savunma harcamaları” nın alt kalemi olan “mühimmat”ın “sıfır” göründüğünü not düşelim. Son bir bilgi olarak da 2013 ve 2014 yıllarındaki “güvenliksavunma” harcamalarının, ayrı ayrı 4.7 milyar TL düzeyinde olduğunu belirtelim. Ocak ayı “güvenliksavunma” harcamalarındaki tırmanış ve geçmiş yıllara göre oransal yüksekliğini, Meclis’teki “İç Güvenlik Paketi”nin “ruhu”ndan bağımsız düşünemeyiz. Bir egemenlik belgesi olarak bütçe, son tahlilde iktidarların “yönetme biçimi” ve tercihlerinin aynasından başka bir şey değil çünkü. ‘Putin’in serveti 200 milyar dolar Ekonomi Servisi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 200 milyar dolar kişisel serveti olduğu öne sürüldü. Hedge fon yöneticisi Bill Browder’ın ortaya attığı iddiaya göre Putin dünyanın en zengin adamı. CNN’e konuşan Browder, “Putin 14 yıldır iktidarda, ülke çok para kazandı. Bu paralar okullara harcanmadı, yollara harcanmadı. Bu paralar İsviçre’de banka hesaplarında” dedi. Geçmişte Rusya’daki en büyük yabancı yatırımcı Hermitage Capital Management’in Üst Yöneticisi (CEO) olan Browder, bir zamanlar Putin’i desteklemesiyle tanınıyor. Microsoft’un kurucusu Bill Gates, 79 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin adamı olarak biliniyor. Yunanistan, Avro bölgesi maliye bakanları ile Brüksel’de pazarlığa otururken, Atina’da parlamento önünde toplanan göztericiler SYRİZA hükümetine destek verdiler. Paris ve Londra’da da Yunan hükümeti ve halkıyla dayanışma gösterileri yapıldı. ‘Polis devleti’ bütçede ‘Süre uzatmak zaman kaybı’ Ekonomi Servisi Avrupa Birliği’nin (AB) kemer sıkma politikalarına direnen Yunanistan ile Avro bölgesi maliye bakanlarını dün Brüksel’de bir araya getiren ve piyasaların dikkatle takip ettiği kritik toplantıdan ilk etapta sonuç çıkmadı. İngiliz Reuters ajansına konuşan bir Yunan hükümet yetkilisi, “Bu koşullarda bugün anlaşma olmaz” dedi. Kimliğini saklı tutan aynı yetkili, toplantıya sunulan taslak metinde, AB kurtarma paketinin süresini uzatmayı kabul etmelerinin istendiğini, ancak bunu “anlamsız” bulduklarını ve kabul etmeyeceklerini söyledi. Taslak metni kimin sunduğunu açıklamayan yetkili, “Bu meseleyi yeniden gündeme getirenler zaman kaybediyorlar” diye konuştu. Atina, süresi 28 Şubat’ta dolacak olan kurtarma programının süresini uzatmayı reddediyor. Gelişmelerin ardından piyasaların olumsuz etkilenmesi beklenirken, Atina Borsası dün yüzde 4 düştü, Avrupa’da ekside kapandı. Toplantı öncesinde konuşan Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble, Atina’yı “sorumsuzluk”la suçlayarak, çözüm konusunda “iyimser” olmadığını söyledi. Schaeuble, “Çok şüpheliyim. Anlaşılan Yunan hükümeti adım atmıyor. Yunanlılar için üzgünüm. Hâlâ sorumsuz hareket eden bir hükümet seçtiler. Sanıyorum bu yeni hükümet için her şey büyük bir poker oyunu” dedi ve Avro bölgesinde kalarak gerekli önlemleri almanın Yunan hükümetinin kararına kaldığını savundu. Fransa Maliye Bakanı Michel Sapin ise daha ılımlı bir tutum sergileyerek, “Avrupa’nın Yunanistan’daki siyasi değişime saygılı olması gerektiğini” belirtirken, Atina’dan da 240 milyar Avro’luk mevcut kurtarma programının süresini uzatmayı kabul etmesini istedi. AB Komisyonu Ekonomi Komiseri Pierre Moscovici de “Yunanlıların oylarıyla seçtiği programı dikkate almakla” birlikte, Atina’nın Siber soyguncular 1 milyar dolar çaldı Ekonomi Servisi Dünya çapında yüz banka ve mali kuruluşu hackleyen sanal hırsızlar 1 milyar dolar çaldı. Bilgisayar güvenlik şirketi Kaspersky Lab, Rusya, Ukrayna ve Çin’den üyeleri olan siber çetenin hacklemelerinin 2013’te başladığını ve hâlâ sürdüğünü duyurdu. Şirket, “Carbanak” diye adlandırdığı çetenin ortaya çıkarılması için Interpol ve Europol’le birlikte çalıştıklarını bildirdi. Hackerların aralarında Rusya, ABD, Almanya, Çin, Ukrayna ve Kanada’nın bulunduğu otuz ülkedeki şirketleri hedef aldıkları da belirtildi. Bankaların bilgisayarlarına, video izleme yazılımı içeren virüslerle giren çete, çalışanların ekranlarındaki her şeyi görüp kaydedebiliyor. Hackerlar, banka hesaplarından, kendi hesaplarına para aktarabildikleri gibi, ATM’lerin önceden belirlenmiş zamanlarda nakit para vermesini de sağlayabiliyor. Kaspersky Lab’in açıklamasına göre her bir soygun ikidört ay arası vakit alırken, her seferinde 10 milyon dolara varan para çalındı. taahhütlerine bağlı kalması gerektiğini vurguladı. Yunanistan’da geçen ay iktidara gelen radikal sol SYRİZA’nin lideri, Başbakan Aleksis Çipras AB’nin kurtarma planının gözden geçirilerek kemer sıkma koşulları içermeyecek şekilde düzenlenmesini ve anlaşmaya varılana kadar altı aylık geçiş dönemi istiyor. Anlaşma konusunda kritik dönemeç olarak görülen Brüksel’deki toplantıda Yunanistan’ı temsil eden Maliye Bakanı Yanis Varufakis görüşmeler öncesinde Amerikan New York Times gazetesine yazdığı yazıda, “Oyun oynamakla ilgilenmediklerini”, ancak “borç kolonisi muamelesi görmeyi reddetmekte kararlı olduklarını” belirtti. Önceki Yunan hükümeti, “Troyka” diye anılan AB, IMF ve Avrupa Merkez Bankası’nın planı karşılığında kemer sıkma önlemleri uygulamayı taahhüt etmişti. SYRİZA liderliğindeki yeni koalisyon hükümetinin şartlarından birİ ise “Troyka”yı muhatap almamak. Samsung Hollywood’u eve taşıyor ŞEHRİBAN KIRAÇ Borçlarda artışa devam ANTALYA Samsung Tizen işletim sistemli SUHD TV’si normal televizyonlara göre 2.5 kat daha parlak görüntü kalitesi sunan ve Hollywood’un sinema salonlarındaki görüntü kalitesini evlere taşıyacak. Samsung Electronics, Antalya’da düzenlenen Samsung MENA Forum’da televizyondan, beyazeşya ürünlerine, baskı cihazlarından fotoğraf makinalarına ve cep telefonlarına kadar yeni akıllı ürünlerini görücüye çıkardı. Forumun en dikkat çekici yeni ürünü yeni smart TV Samsung, 88 inç SUHD TV oldu. SUHD remastering motoru, görüntülerin parlaklığını otomatik olarak analiz ediyor ve enerji tüketimini en aza indiriyor. Fox Innovation Lab’la da ortak çalışan Samsung, son olarak, olumlu eleştiriler alan Life of Pi (Pi’nin Yaşamı) filmini özel olarak SUHD TV için yeniden işledi. İşlem sorasında daha önce görülmemiş ölçüde canlı ve gerçek hayattakine yakın renklere sahip görüntüler elde edildi. Beyaz eşyada pazar lideri olmayı hedefleyen Samsung, Samsung Club des Chefs’le ortak bir çalışmayla geliştirilen, profesyonel şef seviyesindeki çamaşır makinası, süpürge, 4 kapılı buzdolabından oluşan Chef Collection serisi forumda öne çıkan ürünler oldu. 4 Kapılı Buzdolabı RF9900 akıllı buzdolabı, üçlü soğutma u Kısa vadeli borçlar 133 milyar dolara çıkarken borçların yüzde 53’ü dolar, yüzde 30.9’u Avro cinsinden oluştu. Ekonomi Servisi Kısa vadeli dış borç stoku, 2014 yıl sonu itibarıyla bir önceki yıl sonuna göre yüzde 2 artışla 133 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankası’nın (TCMB) açıkladığı Aralık 2014 “Kısa Vadeli Dış Borç İstatistikleri”ne göre, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku yüzde 4 artarak 95.9 milyar dolar ve diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku yüzde 1.6 azalarak 36.7 milyar oldu. Bankaların yurtdışından kullandıkları kısa vadeli krediler, 2013 sonuna göre yüzde 9 artışla 48.3 milyar dolar, yurt dışı yerleşiklerin döviz tevdiat hesabı yüzde 14.1 yükselişle 13.1 milyar dolara çıktı. Kısa vadeli dış borçların yüzde 53’ü dolar, yüzde 30.9’u Avro, yüzde 13.5’i TL ve yüzde 2.6’sı diğer döviz cinslerinden oluştu. Rolls Royce’a rüşvet suçlaması Ekonomi Servisi İngiliz lüks otomobil üreticisi Rolls Roy ce, Brezilya devlet petrol şirketi Petrobras’ın eski üst yöneticisi tarafından rüşvet vermekle suçlandı. İngiliz Financial Times gazetesinin haberine göre Brezilya’da petrol platformları için gaz türbinleri sağlayan Rolls Royce hakkındaki suçlamalar 100 milyon dolarlık bir anlaşmayla ilgili. Rolls Royce’tan yapılan açıklamada “Hiçbir şekilde uygunsuz iş ilişkilerinin tolere edilmeyeceği konusunda her zaman açık olduk ve gerekli tüm önlemleri alacağız” denildi. Choong Ro Lee Ekonomi Servisi Merdivenlerinden klozetine, camından mermerine kullanılan pek çok malzemesinin ithal etildiği ve TOKİ tarafından ‘infial yaratır’ gerekçesiyle maliyeti açıklanmayan sarayın müteahhadine ödül verildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı inşa eden Rönesans İnşaat’ın Yönetim Kurulu Başkanı Erman Ilıcak’a ödül verdi. Ödül, ‘Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Ödül Töreni’ kapsamında verildi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından maliyeti 1 milyar 370 milyon lira olarak açıklanan saray için meteahhit Ilıcak ‘inanın 1000 odalı değil’ demiş, ancak Erdoğan daha sonra sarayın binden fazla odası olduğunu açıklamıştı. En son sarayın camlarının da ithalâ olduğu ortaya çıkmıştı. Saray müteahhidine ödül sistemi içeriyor. Samsung, yeni NX500 fotoğraf makinesiyle pazara iddialı bir giriş yapmayı hedeflerken ayrıca Samsung, dijital deneyimleri yakalama ve paylaşma yolları sunan yeni Galaxy A akıllı telefon serisini de tanıttı. Samsung Ortadoğu ve Kuzey Afrika Başkanı Choong Ro Lee “Bu bölge, yeni teknolojileri çok hızlı benimseyen bir nüfusa sahip olmasıyla bizim için yıllardır artan bir öneme sahip. İş hedeflerimizi anlamasının yanı sıra daha iyi, daha güvenli ve daha sağlıklı bir dünya için teknolojiyi kullanma hedefimizle uyumlu olan STK’larla iş birliği yapıyoruz” dedi. MERKEZ BANKASI DÖVİZ CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 100 JAPON YENİ ALIŞ 2.4525 1.9035 0.37551 2.7998 3.7691 2.6293 0.29088 1.9683 8.2500 0.32396 0.65367 2.0630 17 ŞUBAT 2015 EFEKTİF SATIŞ ALIŞ 2.4508 1.8947 0.37525 2.7978 3.7665 2.6254 0.29068 1.9610 8.1263 0.32373 0.64877 2.0554 SATIŞ 2.4606 1.9274 0.37823 2.8090 3.7945 2.6502 0.29457 1.9846 8.4834 0.32689 0.65976 2.0846 2.4569 1.9159 0.37736 2.8048 3.7888 2.6462 0.29389 1.9771 8.3580 0.32614 0.65485 2.0767 C M Y B