Katalog

16 BULMACA BULMACA SEDAT YAŞAYAN kısa yazılışı... Metalurjide, katı bir metali oluşturan taneciklerin ortak adı. 8 Büyük sandal... İnternette, duygu ve düşünceleri anlatmak için sözcük yerine kullanılan simgelere verilen ad... Tanrı buyruklarını yerine getirme. 9 Cezayir’in plaka imi... Van Gölü kıyısında, Urartu döneminden kalma bir kale... Çok durgun deniz ve hava... Japonya’da Buda rahibelerine verilen ad. 10 “Her yaz şimale doğru asırlarca bir koşu / Bağrımda bir gibi kalmış uğultulu” (Y. K. Beyatlı)... Kümes... Dikizcilik, röntgencilik... Müzikte yapıt anlamında kullanılan “opus” sözcüğünün kısa yazılışı. 11 Nadir topraklar grubundan bir element... Lokmanruhu... Hizmet hayvanlarının ayağına çakılan demir... Hindistan’ın para birimi. 12 Eski Mısır’da güneş tanrısı... Karşılığı ödenmemiş bir poliçeden dolayı, hak sahibince sorumlu kişilerden birine çekilen yeni poliçe... Asker... Yaprakları sebze olarak kullanılan ve “labada” da denilen bitki. 13 Fırında pişirilen patlıcanlı et... Ekim 1917’de Petrograd’da Kış Sarayı’na hücum ederek devrimde kesin bir rol oynayan Rus kruvazörü... Antil Denizi’nde bir ada ülkesi. 14 Notada durak işareti... Yararlanılan TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 8 Kasım 2015 SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, öykülerinin yanı sıra “Rıza Bey Aile Evi”, “Denizin Kanı”, “Ağaçlar Gibi Ayakta” gibi romanlarıyla da tanınan ve geçenlerde 84 yaşındayken ölen yazarımız... “Tembel hayvan” da denilen ve hep ağaçların üstünde asılı olarak yaşayan memeli bir hayvan. 2 Devletçe para, senet ve tahvil çıkarma... Yapıları örten süslü çatı ve saçaklar... Mussolini İtalyası’nda gizli polis örgütü. 3 Unvan... Gerçekleşmiş olan eylem... Brezilya’nın plaka imi... Maaş, aylık. 4 Köy odalarında kullanılan küçük tahta iskemle... Kadın baş süslemesinde kullanılan, genellikle gümüşten yapılmış takı... Baryum elementinin simgesi. 5 Kalın bükülmüş sicim... Her yıl nisan ayında Kuzey Hindistan’da düzenlenen ve UNESCO tarafından “İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası” listesine de alınan dinsel festival... Mekke’de, hac sırasında yürüyerek gidilen küçük bir tepe... Mana. 6 Zerdüşt rahiplerine verilen ad... Japon mutfağına özgü, kümes hayvanı etinden yapılan şiş... “Gözüme gelmez içmeyince benim / kulağı doluyu ta bir iki” (Edirneli Nazmi)... Yeniçeri kışlası. 7 Konya ilinde bir baraj... “Uyan ey yâreli şiri jiyan bu ı gafletten” (Namık Kemal)... Su üstünde yüzen bir tür büyük şamandıra... Bir haber ajansının uygun koşul... Haşhaş sütünü toplamakta kullanılan kaşık. 15 Tek ya da iki kulplu toprak testi... Duman lekesi... Çeşit. 16 Japon kökenli bir dövüş sporu... Japonya’daki başlıca dört çiçek düzenleme okulundan biri... Bir nota. 17 Kent merkezindeki terk edilmiş imalathane, depo gibi alanlara yeniden işlev kazandırılmasıyla ortaya çıkan konut tipi... Bir tür kısa ney. 18 Yarı memnunluk anlatan bir ünlem... Kan pıhtısı... Kuzey Türklerinde saygın ve sözü geçer kadınlara verilen ad. 19 Eskişehir yöresine özgü, çubuk biçiminde bir tür helva... Kimyada basit şekerlerin genel adı... Havada oksitlenmeyen bir element... Bir nota. 20 Tenkit... Sersemletecek kadar kuvvetli esen rüzgâr. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 AleviBektaşi inancını dile getirdiği şiirleriyle, özellikle “Gafil gezme şaşkın bir gün ölürsün” dizesiyle başlayan nefesiyle tanınmış 16. yüzyıl halk şairi... Uşak yöresine özgü, kuzu etiyle yapılan bir yemek. 2 Gözleri görmeyen... Yurdumuzda yetişen ve kaliteli bir şarap veren siyah üzüm cinsi... Bir iskambil oyunu. 3 Hoşgörülü, açık yürekli ve kalender kimse... Adana yöresine özgü, köfte ve nohutla yapılan bir tür çorba... Han, şah, şehzade... Bir masal dağı... Bir cetvel türü. 4 Sahip... Hintİran dil grubuna verilen ad... Hindistan’da halkın ayrılmış olduğu birbirine karşı kapalı sınıfların adı... Vladimir Nabokov’un, sinemaya da aktarılmış ünlü romanı. 5 Sözcük oyunları ve çeşitli imalar içeren, otuz bir heceli Japon şiir türü... Karagöz ve ortaoyununda Ermeni tiplemesine verilen ad... Iğdır’ın bir ilçesi... Borsada belli miktardaki hisse senedini belirtmekte kullanılan işlem birimi. 6 Adıyaman yöresine özgü, “büzme, sarığıburma” gibi adlar da verilen bir hamur tatlısı... Solunumun az ya da çok süreli olarak durması... Parkinson hastalığının başlıca belirtisi olan, otomatik hareket yeteneğinin kaybolması. 7 Küçük mavi çiçekler açan bir bitki... “Ne bir güzel var avutacak gönlümü / Bu şehirde / Ne de bir çehre” (Orhan Veli). 8 Endonezya’ya özgü, palmiyeden elde edilen bir içki... Roma mitolojisinde zekâ, bilgi ve bilgelik tanrıçası... Kat kat çakıl ve kumdan oluşmuş yer kıvrımı... İlgi eki. 9 Suudi Arabistan’ın plaka imi... Datça Yarımadası’ndaki ünlü antik kent... Eyerin arka bölümü... Gözka 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Bu haftaki bulmaca ödülü Jakobenizm ve Kemalizm Eleştirel Bir Karşılaştırma Emrah Gülsunar Yordam Kitap İsim:......................................................................................................................................... Adres:........................ ............................................................................................................. ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... paklarına sürülen boya. 10 Giysi... Doğu Anadolu Bölgesi’nde yetiştirilen beyaz yünlü koyun ırkı... Bir yasanın, bir kararın yürürlüğe girmesine karşı çıkma hakkı... Bisiklet ve kayağın özelliklerini birleştiren bir kış sporu aracı. 11 “Dosta el değmedik bulamadım” (Pir Sultan Abdal)... Polonya’da, yaklaşık 250 bin Yahudi’nin yok edildiği Nazi toplama ve imha kampı... Radyum elementinin simgesi... Japonların kabuki oyununda kadın rolünü oynayan erkek oyuncuya verilen ad. 12 Kırgızistan’ın plaka imi... Bağ budamaya ya da ağaç kesmeye yarayan bir tür eğri bıçak... Rey... İçinde yabancı bir öğe bulunmayan; mutlak... İlave. 13 Herhangi bir yetinin kaybı ya da zayıflaması... Isparta’nın Eğirdir ilçesinde bir mağara... “İçimde mis kokulu / kızıl bir gibi duruyor zaman” (Nâzım Hikmet)... Doldurulmuş vücudu Bodrum Müzesi’nde sergilenen Karya kraliçesi. 14 Afrika’da yaşayan bir antilop... Toprak, kum ve saman elemeye yarayan iri delikli kalbur... “Kaya levreği” de denilen bir balık. 15 İslam devletlerinde maaş yerine ya da hizmet karşılığı olarak asker ve ricale bırakılan toprak... Kuzey Amerika’da yaşayan kızılderili bir halk. 16 İpliklerin boyanmak istenmeyen bölümlerinin sarılarak boyaya batırılması yoluyla uygulanan bir tür boyama tekniği... Çıplak toprak... Demir elementinin simgesi. 17 “Ey suyun sesinden anlayan bağlar / Ne söyler şu dağa çeşmesi” (F. N. Çamlıbel)... Gürcistan’ın plaka imi... Kars’ın Digor ilçesinde, 7. yüzyıldan kalma bir Ermeni kilisesi. 18 Bir bağlaç... Ayakkabı kalıbının çapı... Muğla’nın bir ilçesi. 19 Utanma, hayâ... “Hem kadeh hem hem bir şuh sakidir gönül” (Nefi)... Pedallı küçük motosiklet. 20 Endonezya ve Güney Hindistan’da Karagöz’e benzer gölge oyununa verilen ad. 25.10.2015 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Oktar Türel’in “Geç Barbarlık Çağı 1 Dünya ve Türkiye” (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 25 Ekim 2015 1544 KAZANANLAR: Sevgi Yavuz, Sıtkı Arslan, Umut Şenler, Kızıltan Ulukavak, Tümer Demircan, Altay Çokaktaş, Erdeniz Yakut, ANKARA, Mahmut Kaya, AYDIN, Barış Bölükbaşı, BALIKESİR, Okan Töre, Melih Ertav, BURSA, M. Sadi Yücel, BOLU, Okan Özkan, ÇANAKKALE, İnci Somunkıran, İbrahim Savaşan, Yahya Çelik, Hayri Göre, İSTANBUL, Çiğdem Uyanık, Metin Uyar, İZMİR, Arda Zafer İbin, NİĞDE, Yağmur Ayanoğlu, İZMİT, Mercan Özkaya, Hilmi Yakut, KIRKLARELİ, Erdal Barın, SAKARYA, Ahmet Çakal, ZONGULDAK Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@ cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 1 C H A R L 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 S B U K O W S K İ Ç U R İ 2 L A L E B U R R İ T O A Ş K A B A T A F E M İ 3 A R F L O R Y A N E Ş A 4 U K A L A E T A A D U A A K Y A R K I L D 5 S İ N F O K S T R O T E 6 E L T İ T A L A K T U T M A N İ K E K O Ç U A N 8 İ O Y A N E R A 1 2 3 4 5 6 7 İ M A R E R K O R S A L İ Y E R Ü C 9 T E N A Y İ D E L K A N A İ T 10 Z E M İ D İ Y E T E T İ K 11 B 12 K İ T E L K E B İ K E 7 W E 13 U Z İ E N 14 M Z İ G A 15 M U M G A G 16 U T O N A 17 S E V R N 18 İ R İ A T 20 E 19 Y U N A K S A N S İ A T Ç P O Ç A D S A G A E L E M E D İ K Ç F U L R A E M A A G İ R O F O B İ İ N E B O L U A E L A N H N İ Z M Y A S F A V A A İ L E A V C I L A İ Z Y E L İ C A A R R A Z BRİÇ vdenizci@gmail.com Kartları Plase Etmek Kuzey ¦ A4 ¦ A752 ¦ KT75 ¦ KQ8 SATRANÇ GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com İki Uç Bogoljubow, ‘Beyazla beyaz olduğum için, Siyahlaysa Bogoljubow olduğum için kazanırım!’ demiş. Birçok kez tahtada konum veya öğelerinin önemi yoktur, iyi oyuncu kazanır. İşte Karpov’dan iki örnek: GM Karpov (2540)GM Hort (2605), Moskova 1971,Sicilya Savunması, Keres Atak 1.e4 c5 2.Af3 d6 3.d4 cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 e6 6.g4 Ac6!? 7.g5 Ad7 8.f4!? (Genç Karpov’un açılışlara bakış açısı selefi Fischer’den çok farklıydı. 8.Adb5 Ab6 9.Ff4 Ae5 10.Vh5 Ag6 11.Fe3 a6 12.Ad4 Fischer’in reçetesi. Benim tavsiyem f4 yerine h4 sürüşü içeren tabyalar.) a6 9.Fe3 Fe7 10.Kg1 Ad4 11.Vd4 e5 12.Vd2 ef4 13.Ff4 Ae5 14.Fe2 Fe6 15.Ad5! (15.000 Va5! geçen haftalarda incelemiş olduğumuz TarjanHulak, Endonezya 1983 partisini hatırlatmakta.) Fd5 16.ed5!? (Karpov’un oyundaki hamleyi 16.Vd5 00 17.000 Vc7 varyantına tercihi dikkat çekici.) Ag6 17.Fe3 h6! 18.gh6 Fh4 19.Şd1 gh6 20.Fh6 (20.Kg4? Fg5) Ff6! 21.c3 Fe5?! (21...Ve7! 22.Fg4! uzun roka imkân tanımaz gibi gözükse de 22...Ae5! 23.Şc2 Kh6!! 24.Vh6 Ag4 25.Kg4 Ve2 26.Şb3 Vb5! 27.Kb4 Vd5 28.Şc2 Vf5 daimi kişlerle berabere yapar.) 22.Kg4! (Haftanın teması Kg4b4 manevrası.) Vf6 (Er fedasını kabul etmek 22...Fh2 23.Şc2 Fe5 24.Kf1 Beyazların gelişimine yardım eder.) 23.h4 Vf5! 24.Kb4! 70’lerde bu manevra ve diyagram satranççıların hafızasına kazınmıştı. 24...Ff6!? 25.h5 Ae7 (25...Ae5? 26.Kf4 taş kaybeder.) 26.Kf4! Ve5 27.Kf3! (Tehdit 28.Fe3!! ve 29.Fd4) Ad5?! (27...000! 28.Fe3? Ad5 (28... Kh5? 29.Kf6!) 29.Fd4 Ve6! 30.Fc4 Fd4 31.Vd4 Kh5 neticesinde her şeyin tutulup, kaybedilmeyeceğini masa başında görmek zor. 27...000! 28.Ke3 Vd5 29.Fg7! Fg7 30.Ke7 ile hafif bir üstünlüğü elde tutmak Karpov’un planı olsa gerek.) 28.Kd3 Kh6! 29.Kd5! (29.Vh6?? Af4 30.Kd2 Şe7 31.Vh7 Kh8 32.Vc2 Kg8 bir çuval inciri berbat ederdi!) Ve4? (29... Ve6!? 30.Kd6? Vd6! fikriyle Veziri merkezileştirir, 30.Şc2 Fe5 31.Fg4 Vg4! 32.Vh6 Ve2 33.Kd2 Ve4 34.Kd3 Ve2 35.Vd2 Vh5 çetin bir savunma başlatırdı.) 30.Kd3! (Üst üste 5. kale hamlesi.) Vh1? (Zaman sıkışmasında hata.30...Vh7 tek hamleydi.) 31.Şc2! Va1 32.Vh6 Fe5 33.Vg5! Siyahların bayrağı düştü,33...Şf8 34.h6! zor ama umutsuz olmayan bir konumdur. 10 IM Mortensen (2475) GM Karpov (2710), Filibe 1983, Sicilya Savunması, Najdorf Varyantı 1.e4 c5 2.Af3 d6 3.d4 cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 a6 (Avrupa Ulusal Takımlar Şampiyonası’ndaki bu partide Karpov’un açılış tercihi dikkat çekici.) 6.Fe2 (6.Fg5 e6 7.f4 Vb6 8.Vd2 Vb2 9.Ab3!? Va3!? 10.Ff6 gf6 11.Fe2 h5 12.00 Ac6 13.Şh1 Fd7 14.Ab1 Vb4 15.Ve3 d5?! 16.ed5 Ae7 17.c4 Af5 18.Vd3 1972 Reykyavik’deki SpaskiFischer unvan maçının meşhur 11. partisi. Karpov, Hannover 1983’de Çinli Qi Jinxuan’a karşı Zehirli Piyon Varyantı’nın Geller Devamyolu’nu 15...Ae7! 16.c4 f5 17.a3 Va4 18.Ac3 Vc6 19.Ad4 Vc5 20.ef5 Fg7 21.fe6 fe6 22.Kad1 Fd4 23.Vd4 Vd4 24.Kd4 Af5= ile oynanır hale getirmişti.) e5 7.Ab3 Fe7 8.00 00 9.Fe3 Fe6 10.f4!? ef4! (Fischer’in tercihi 10... Vc7 11.a4 Abd7 12.Şh1 ef4 13.Kf4 Ae5 KarpovPolugayevski, Moskova 1974 Adaylar Maçı’nın 3 partisine sahne olmuştu.)11.Kf4 (11.Ff4 Ac6 12.Şh1 d5! başka bir varyanttır.) Ac6 12.Ad5 Fd5 13.ed5 Ae5 14.Kb4! Pozisyon: Batı ¦ JT6 ¦J ¦ ¦ Kuzey ¦ JT6 ¦J ¦ ¦ Doğu ¦ 73 ¦ ¦ Q9 ¦ Güney ¦ KQ82 ¦ 963 ¦ ¦ AJT954 Güney ¦ KQ4 ¦8 ¦ ¦ Doğu 1¦ açıp, 3¦ rebid ettikten sonra Güneyde 6¦ oynuyorsunuz, atak ¦4, yerden küçük, Doğu 8’liyi koyuyor. Nasıl devam edeceksiniz? Analiz: Doğunun karo atağına 8’li koyması dışarda daha büyük karo olmadığını, dolayısıyla karosunun yedili olduğunu gösteriyor. Eğer dağılımı 3172 ise işimiz kolay. Eliminasyon yapıldıktan sonra ¦10 oynanır ve elden bir kör atılır, Doğu şimdi ¦K’ya el yaptırmak zorundadır. Böylece altı trefli, ¦K, ¦A ve biri çaka dört pik lövesi ile oyun yapılır. Ancak yedi karonun yanında dışardaki 4 treflinin ikili olma olasılığı zayıftır, hem de Doğunun körü tek olunca puanı az oluyor o zaman belki 3¦ açabilirdi. Öyleyse doğru plase Batıda 44 majör, ikili karo ve üçlü trefli, Doğuda 3271’dir. Çözüm: Karoya çakılır, ¦8 ile yere geçilir, bir karoya daha Asla çakılır ve bir kör boşlanır. Bunu alan Doğu bir majörle çıkar, Asla alır, karoya çakarız, diğer majör Asına gider bir karoya daha çakar ve eldeki son kozla yere geçeriz. Şimdi son kozu çeker elden körü atarız, Batı körü atarsa yerdeki körler, piki atarsa eldeki son pik sağlanır. Böylece imkânsız gibi görünen bir kontratı yapmış olduk. İşte savunmanın dağılımı: Batı ¦ JT65 ¦ JT84 ¦ 42 ¦ 762 Doğu ¦ 973 ¦ KQ ¦ AQJ9863 ¦3 Haftanın problemi Kuzey ¦ QJ ¦ KJ63 ¦ AQ8 ¦ QJT2 Güney ¦ AT9 ¦ T7 ¦ KJ52 ¦ K963 15. Necmettin Sünget Kupası Açık İkili Briç Turnuvası 2 Seans Eleme 15 Kasım, saat 12:00, Büyük Kulüp 1 Seans Final 16 Kasım, saat 20:00, Hoşgörü BSK İkili, dağıtan Doğu. Batının 1¦ açışından sonra Güneyde 3NT oynuyorsunuz. ¦4 atağını elden 10’lu ile kazandınız ve bir kör de siz oynadınız. Batı Asla alıp karo ile çıktı, yerden kazandınız ve¦Q’ı oynadınız. Batı alıp yine karo oynadı. Nasıl devam edeceksiniz? İyi bir hafta sonu diliyoruz. Karpov Karpov’a karşı! 14...Vc7 15.a4 Afd7 16.a5 Kfe8 17.c3 Ff6 18.Ff2 (18.Ad2 Ac5! rakibe Ae4 imkânı tanımaz.) Fg5 19.Ad2 Af6 20.Ae4 Ae4 21.Ke4 f5! 22.Kb4! Ke7 23.h3 Kae8 24.Ff1 g6 25.Vb3 Vc8 26.Kb6! Af7?! ( 26...Kd7! Beyazların planını 27.Ka4? Fd8 dolayısıyla engellerdi.) 27.Ka4! Vd7 (Tripleye karşı tek defans Ad8’e yer açmak: 27...Kc7? 28.Kab4 Ke7 29.Fa6!) 28.Kab4 Ad8 29.Va4 Fd2!? 30.Vd7 Kd7 31.Kd4 Fg5! (Kötü Fili değişmek kaide ama satrançta her konum istisna teşkil eder. 31... Fe3? 32.Fe3 Ke3 33.Şf2 Kee7 34.b4 Af7 35.c4 Ag5 36.Fd3 ve Beyaz Vezir Kanadı erlerini sürerek kazanır.) 32.Kd1? (Mortensen’in kendine güvenini kaybettiği an. 32.c4 Af7 33.b4! Fd8 34.c5 Fb6 35.ab6 Ae5 36.Kd1! ve kalite fedası dünya şampiyonunu sınardı.) Af7 33.Kb3 Ff6 34.Fd4? (Karpov’un 31. hamledeki doğru tercihi Mortensen’i Siyah Fillerin hiçbir zaman değişilemeyeceği yanılgısına itiyor.) Fd4! 35.Kd4 Ke1 36.Kdb4 Ad8 (Tehdit 37...Ka1) 37.Ka3 Kde7 38.c4 Kc1 39.Kf3 (39.Şf2? Kc2 40.Şf3 Ke1 41.Fd3 Kd2 kazanır.) Af7 40.Kf4 Ag5! 41.Şh2 (Siyahları ana fikri 41.Kb6 Ke4! 42.Ke4 Ae4 43.Kb7 f4! ile 44...Ag3 tehdit ederek mat ağı kurmak. 44.g4 f3 sonrası bu kez önlenemeyen tehdit Ad2.) Kee1 42.Fd3 Kcd1 43.h4? (43.Kb3 Ke3! 44.Fc2 Kb3 45.Fb3 Kd2 de sonucu değiştirmeyecekti.) Kh1 Beyaz terk eder çünkü 44.Şg3 Kd3 kiş! 01 C M Y B