Katalog

SAYFA CUMHURİYET 28 OCAK 2015 ÇARŞAMBA 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr İhracatçılar döviz riskine Bankacılıkta çalışan sayısı 200 bini geçti Ekonomi Servisi Türkiye Bankalar Birliği (TBB), verilerine göre bankalarda çalışan sayısı 200 bin 878’e çıktı. TBB bankaların şube ve personel rakamlarını açıkladı. Açıklamaya göre; EkimAralık 2014 döneminde Türkiye’de faaliyet gösteren 51 bankadan 34’ünü mevduat, 13’ünü kalkınma ve yatırım, 4’ünü katılım bankaları oluşturdu. 2014 sonu itibarıyla, katılım bankaları hariç diğer bankaların toplam şube sayısı, TemmuzEylül 2014 dönemine göre 34 adet, geçen yıl sonuna göre 202 adet artarak 11 bin 223 oldu. İstihdam rakamlarına bakıldığında, mevduat, kalkınma ve yatırım bankalarındaki çalışan sayısı; TemmuzEylül 2014 dönemine göre 1779 kişi (yüzde 0.9), son 1 yılda 3 bin 413 kişi (yüzde 1.7) artarak 200 bin 878 oldu. Aynı dönemde, bankacılık sektörünün kadın çalışan oranı, yüzde 51 olarak gerçekleşti Ekonomi Servisi İhracatçıların yüzde 38.6’sı ocakmart döneminde ihracatın, düşen paritenin yarattığı fiyat ve kârlılık baskısına karşılık girdi maliyetlerinde olmasını bekledikleri iyileştirmelerle artacağını öngörüyor. İhracatçıların ilk üç büyük sorunu arasında ise girdi ve enerji maliyetleri ile hammadde fiyatlarındaki yükseklik yer aldı. Türkiye İhracatçılar Meclisi TİM, 2014 4. Çeyrek Gerçekleşme ve 2015 1. Çeyrek Beklenti Anketi’nin sonuçları TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin katılımıyla açıklandı. Büyükekşi, yeni pazarlara ihtiyaç olduğunun altını çizerek özellikle dolarla mal satacak pazar bulunmasının önemli olduğunu söyledi. Büyükekşi, döviz kuru riskine karşı ihracatçıların önlem alması gerektiğini belirterek, “İhracatçılarımız öncelikle kendi faaliyetlerinde para kazanmalı, faaliyet kârına odaklanmalı, kârı dövizdeki spekülatif hareketlere bağlamamalı” dedi. hazırlıksız yakalandı u TİM’in Beklenti Anketi’ne göre ihracatçı firmaların yüzde 43’ü döviz risklerinden korunmak için herhangi bir araç kullanmıyor. 2015’in ilk çeyreğinde dış finansman talebinde bulunacak firmaların oranı yüzde 45. TİM Başkanı Büyükekşi, döviz kuru riskine karşı ihracatçıların önlem almasının şart olduğunu söyledi. TİM, 2014 4. Çeyrek Gerçekleşme ve 2015 1. Çeyrek Beklenti Anketi’nde öne çıkan maddeler şöyle: * 2015’in 1. çeyreğine üretim ve ihracatlarının artacağı beklentisi ile giren (umutlu) ihracatçıların oranında sırasıyla yüzde 36.2 ve yüzde 38.6 olarak gerçekleşti. * 2014’ün son çeyreğinde yeni pazarlara girebildiklerini belirten firmaların oranı yüzde 44’tür. 2015’in ilk döneminde firmaların yüzde 13.8’i yeni pazarları hedeflemediklerini belirtti. * Ekim Aralık 2014 döneminde dış finansman talebinde bulunan firmaların oranı yüzde 44.8 oldu. İhracatçı firmaların yüzde 43’ü döviz risklerinden korunmak için herhangi bir araç kullanmadıklarını belirtiyor. * Döviz kuru riskine karşı herhangi bir araç kullanmama nedenleri arasında döviz kurlarında artış beklentisi (yüzde 33.2) ile ithalatın da bulunması (yüzde 27.6) ilk iki sırada sayıldı. Araçlar hakkında bilgilerinin olmadığını belirten firmaların oranı ise bu dönemde yüzde 20.7 oldu. * İhracatçılar ocakmart dönem sonunda, dolar/TL’yi 2.28, Avro/TL’yi 2.64, Avro dolar paritesini 1.16 olarak tahmin ediyor. * İhracatçıların 2015 sonu enflasyon tahmini yüzde 6.5, TCMB politika faizi beklentisi yüzde 6.95, yıl sonu büyüme beklentisi de yüzde 3.9 olarak gerçekleşti. * Avrupa ekonomisinin kötüye gideceğini düşünen ihracatçıların oranı ise yüzde 20.8’den yüzde 31’e çıktı. Yeni Bürokrat Havuzu Geliyor Seçimler 7 Haziran’da. AKP, önemli gördüğü yasaları nisan ayına kadar Meclis’ten geçirmeyi hedefliyor. 76 maddelik, iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili torba kanun, bunlardan biri. Tasarı, Sağlık Aile Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’nda görüşülüyor. Fakat son dönemlerdeki bütün torba kanunlarda alışıldığı üzere, bu metne de “kervan düzülürken”, ana metinle ilgisiz maddeler, önergeler marifetiyle eklenmeye başladı bile. HHH Geçen perşembe toplanan Alt Komisyon’da, tasarıya sessiz sedasız monte edilen bir madde, bürokrasiyi hareketlendirdi. Önerge; her ikisi de tıp doktoru mesleğinden gelmiş Manisa ve Kilis milletvekilleri Muzaffer Yurttaş ile Fuat Karakuş’un imzalarını taşıyor. İki sayfa uzunluğunda, dili ve kurgusuyla “dışarıdan hazırlandığı” izlenimi veren bu madde, kapsamlı bir operasyonun işaretlerini taşıyor. Şimdi değilse bile “her an” düğmesine basılabilecek bir enstrüman daha doğrusu. Bu girişimi, yeni bürokrat havuzu diye niteleyen de var; “paraleli tasfiye” diye yorumlayan da. Her ikisinden de iddialı teze göre ise söz konusu madde, başkanlık sistemine “de facto” geçişi sağlayacak düzenlemelerden biri. Maddenin özü ise şu: Görevden alınması planlanan bürokratlar, başka “herhangi bir işleme gerek kalmaksızın” Başbakanlık ya da bakanlıklar bünyesindeki kadrolara “atanmış” sayılacak. Kapsam geniş; valiler, müsteşarlar, müşavirler, idare başkanları, üst kurul üyeleri diye gidiyor. Metindeki anahtar ifade, “herhangi bir işleme gerek kalmaması”. AKP’nin geçen sohbahar yine bir torba kanunla getirdiği, ancak Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) de hızla iptal ettiği maddeyi hatırlayanlar diyor ki: İktidarın planı, görevden alınınca yargıya başvurup dönüş kararı alacak kamu görevlilerinin önünü baştan kesmek... HHH AYM, “görevden alınma işlemini iptal eden mahkeme kararının iki yıl boyunca uygulanmaması” maddesini geçen ekimde iptal etmişti. Tıp doktoru kökenli milletvekillerinin önergesiyle metne monte edilen maddeyle, hem idari yargı yolunun kapatılması, hem de görevden aldığı bürokrata, özlük haklarını koruyarak uygun pozisyon bulma sorununun çözüleceği belirtiliyor. Valiler merkeze, diğerleri Başbakanlık merkez müşaviri kadrolarına, Başbakanlık, bakanlık müşavir kadrolarına “otomatik” olarak atanmış sayılacak. Bu düzenlemenin başkanlık sistemiyle ilgisine dair getirilen yorumla ise şöyle: “Başkanlık sisteminde, üst düzey kadrolar, başkanla gelir, başkanla giderler. Ama mevcut kamu personel rejimi, mevzuat, bu kurguya uygun değil. Getirilen madde, görevden almaları kolaylaştıracağı için, iktidara bu manevra alanını açacak.” HHH Görüşünü sorduğum, Komisyon’un CHP’li üyesi Manisa Milletvekili Özgür Özel, başka bir önemli boyuta da dikkat çekiyor. Bu içerikteki bir maddenin, Sağlık Komisyonu’nda değil, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmesi gereğini vurgulayan Özel, şöyle diyor: “Soma Kanunu’nda, ‘Üçüncü tüp bebek denemesini de SGK karşılasın’ hükmü vardı. Bu madde Plan Bütçe Komisyonu’ndan geçti. DPT’den, Hazine’den gelen vekiller, tüp bebek katılım payına karar verdi. Biz eczacılar, kadın doğum uzmanları da bürokratların ek göstergelerine... Böylece Sağlık Komisyonu, Plan Bütçe’den intikam almış oldu. Bu tablo herhalde Meclis’in yasama kalitesi hakkında fikir verir.” Torba kanun denilen garabet, Özel’in değindiği gibi sadece “yasama kalitesi”ni bozmakla kalmıyor. Her biri hayatlarımızı ağzı yukarıdan bağlanan torbalara dönüştürerek, “Yeni Türkiye” adı verilen baskı rejiminin altyapısını tahkim ediyor. Havuzdan saraya yol inşası ise son torbaya biçilmiş misyonlardan sadece biri. İlk gaz 2016’da gelecek u Gazprom yeni kurulacak hat üzerinden Türkiye’ye ilk doğalgaz sevkiyatının Aralık 2016’da başlayacağını duyurdu. Ekonomi Servisi Rus enerji devi Gazprom Üst Yöneticisi (CEO) Alexei Miller yeni hat üzerinden Türkiye’ye ilk doğalgaz sevkiyatının Aralık 2016’da başlayacağını açıkladı. Gazprom açıklamasında, Miller’in dün Ankara’da Enerji Bakanı Taner Yıldız ile gerçekleştirdiği toplantıda, yeni boru hattına ilişkin fizibilite çalışmalarının ön sonuçlarının ele alınarak güzergâhın karara bağlandığı belirtilerek, “Dört hattan oluşacak boru hattının kapasitesi yıllık 63 milyar metreküp olacak. Boru hattı 660 kilometre boyunca eski Güney Akım güzergahını izleyecek, ardından Türkiye’nin Avrupa kıtasındaki topraklarına doğru yeni bir güzergâh üzerinden 250 kilometre daha devam edecek” denildi. Gazprom’un bugün boru hattının yeni Türkiye açık deniz kesiminde tasarım ve inceleme çalışmalarını başlatacağı belirtilen açıklamada, Gazprom’un projenin deniz aşırı kesimini tek başına gerçekleştireceği ifade edildi. Türkiye’deki doğalgaz aktarım kapasitesinin ise BOTAŞ ile birlikte oluşturulacağı belirtilen açıklamaya göre Gazprom ve BOTAŞ bir hafta içinde projenin temel faaliyetlerinin uygulanmasına ilişkin ortak çalışma takvimi oluşturacak. Miller, projeyle Gazprom ve Botaş’ın stratejik ortak haline geleceğinin altını çizdi. Miller, boru hattının ilk ayağının kapasitesinin 15.75 milyar metreküp olacağını ve yalnızca Türkiye piyasasına yönelik sevkıyat gerçekleştirileceğini söyledi. KOBİ’ler için küresel ses Ekonomi Servisi Baş bakan Yardımcısı Ali Babacan, Türkiye’nin G20 dönem başkanlığında yürütülen çalışmalarda KOBİ’lere ağırlık verileceğini belirterek “Dünyada ilk defa KOBİ’ler için küresel bir ses oluşacak” dedi. Babacan, G20 üyesi ve G20’ye davetli ülkelerin büyükelçileri ile uluslararası kuruluşların temsilcilerinin katılımıyla düzenlenen öğle yemeğinde yaptığı konuşmada, G20 kapsamında bakanlar ve merkez bankası başkanları düzeyindeki ilk toplantının 2 hafta sonra İstanbul’da yapılacağını, bunu diğer bi rçok toplantının takip edeceğini söyledi. Babacan, Türkiye’nin dönem başkanlığında turizm bakanlarını toplayacağını, bunun da büyük ihtimalle eylül ayında gerçekleşeceğini ifade etti. Ev alacaklara yüzde 15 devlet yardımı MUSTAFA ÇAKIR ANKARA Başbakan Ahmet Davutoğlu “İnşaat Sektörü Zirvesi”nde “size bir müjde veriyorum” diyerek, sektör için aldığı önemli bir kararı açıkladı. Davutoğlu, konut kredisinde yatırılan yüzde 25’lik peşinat için açılan banka hesabına, devletin yüzde 15 oranında katkıda bulunacağını belirterek, “Aynı çocuklar için açıkladığımız çeyiz hesabı gibi. Bu sefer de konut almak için para biriktiren vatandaş, bu parayı bir banka hesabında biriktirdiyse, devlet ona katkı sunacak. 3 senede o hesapta 50 bin TL biriktirdiyse, yüzde 15 katkıyla 57 bin 500 TL olmuş olacak. Bu para 100 bin TL ise 15 bin TL’yi devlet verecek. Ancak hesap, konut alma şartıyla açılacak. Böylece vatandaş evinin peşinatını yatıracaksa, tasarrufu da teşvik edecek. Peşinat yatırması da kolaylaşacak” dedi. Ekonomi Bakanlığı ile Türkiye Müteahhitler Birliği tarafından basına kapalı gerçekleştirilen zirveye Davutoğlu’nun yanı sıra 8 bakan katıldı. Toplantıda müteahhitler taleplerini şöyle özetledi: 4 Kamu İhale Yasası, ihtiyacı karşılamıyor. Yasa en kısa zamanda tümüyle yeniden ele alınmalı ve baştan yazılmalı. Kamu Özel İşbirliği modeli daha etkin uygulanmalı. Bunun için gerekli yasal altyapı hazırlanmalı. 4 Kamu kuruluşlarının bütçe ve yatırım ödenekleri her yıl başında yatırım programına uygun şekilde gerçekçi olarak belirlenerek açıklanmalı. Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerine destek için yeni bir teşvik modeli geliştirilmeli. 4 Kefalet Bonosu hayata geçirilmeli. 4 Yüksek işsizlik oranı dikkate alınarak düzgün çalışan ve yetkin bir işgücü piyasası oluşturulmalı. 4 İş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinin bağımsızlığı teminat altına alınmalı. Etkin bir denetim mekanizması ve caydırıcı cezai yaptırımlar yaşama geçirilmeli. Yapsat sektörü mevcut denetimsiz işleyişinden kurtarılmalı. 4 İmar mevzuatı yeni baştan ele alınmalı. Kentsel dönüşüm bina bazlı ve rant odaklı ele alınmamalı. 4 Yeşil bina ve verimli enerji teknolojileri kullanımı desteklenmeli. Koska kendi susamını üretecek Genç patronlardan işsizlik uyarısı Ekonomi Servisi Ege Genç İşadamları Derneği Ekonomi Servisi Yönetim Kurulu Başkanı Seda Dünya Bankası Grubu Kaya, Türkiye İstatistik Kuruve PwC’nin hazırladığı mu verilerine göre genç nüfusEkonomi Servisi – Türkiye’de susam üre2015 Vergi Ödemeta işsizlik oranının yüzde 19.7’e timinin yok denecek kadar az olmasından leri Raporu’na göre şikâyet eden Koska Yönetim Kurulu Üye ulaştığını anımsatarak, hükümeTürkiye, vergi ödetin artan genç işsizliğe karşı özel si Emin Dindar, Türkiye’de yıllık 130 bin me kolaylığında batedbirler uygulaması gerektiğiton susam ithal edildiğini ve Koska olarak ni söyledi. Her 10 kişiden üçünün samak atladı. 910 bin ton susam kullandıklarını söyle işsiz, her 4 işsizden birinin üniverRapora göre di. Bu nedenle Akdeniz bölgesinde 7 bin 2013’te 71. sırada yer site mezunu olduğunun altını çizen Kaya, büyümedeki 300 dönümlük ekim anlaşması yaptıklarını yavaşlamanın en fazla istihdamı etkilediğine dikkat çek alan Türkiye, 2014’te söyleyen Dindar, üreticiden susam alma gati. Kaya’nın konuşmasının satır başları şöyle: 56. sıraya yükseldi. rantisi vererek üreticiyi teşvik emek istedik* Gençlerin işgücüne katılımındaki düşüklük, eğiRapor, Türkiye’de orlerini belirtti. 78 ülkeye ihracat yapan Kostimden işgücü piyasasına geçişte yaşanan sıkıntılar, ta ölçekli bir işletmeka, 2014’de Suriye ve Irak pazarlarında um işsizliğin yüksek olması en büyük ekonomik ve top nin ödediği 11 farklı lumsal sorunu yaratmakta. duğunu bulamadı. Şimdi de Rusya pazarınvergi için yılda 226 saat * Son altı ayda 500 bin artan işsizlik rakamda tehlikede olduklarını söyleyen Dindar, “Suharcadığını ortaya koydu. ları 3 milyonu bulmuştur. Bu rakamların topriye ve Irak’ta 200300 milyon liralık bir pa2014’te dünya genelinlumsal sorunlara zemin hazırlamamazarımız olabilirdi ama yaşanan kaos nedeniyle de orta ölçekli şirketler için sı için hükümetin işsizliğe yönelik is hedef tutmadı. Rusya’ya ise biz dolarla satıyovergi ödemeleri bir önceki tihdamı artırıcı acil eylem planı ruz, onlar ruble ile satış yapıyor. Şu anda 2 rubleyıla göre daha kolay hale geldi. hazırlaması gerekiyor. Kârın yüzde 41’i vergiye karşılık gelen kısmını toplam vergi olarak ödüyor, yılda ortalama 25.9 adet vergi ödemesi yapıyor ve vergi gerekliliklerine uyum için 264 saat harcıyor. Vergi Ödemeleri Raporu, dünya genelinde elektronik beyan ve ödeme sistemlerinin daha fazla kullanılmasının da etkisiyle şirketler için vergi sorumluluğunun 10 yıllık süre boyunca toplamda yaklaşık bir buçuk hafta azaldığını da ortaya koyuyor. PwC Türkiye Vergi ve Mali Hukuk Hizmetleri lideri Zeki Gündüz, “Son dört yılda devletin vergi inceleme eleman sayısı 4 binden 10 bine çıkarıldı. Şirket lerin de dijital çağda, büyüme hedeflerini yakalayabilmesi için bu dönüşümü kendi iş modellerine hızla uygulayabilmesi gerekiyor” dedi. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 100 JAPON YENİ DÖVİZ ALIŞ 2.3561 1.8677 2.6611 3.5498 2.6022 1.8871 7.9409 28 OCAK 2015 EFEKTİF ALIŞ 2.3545 1.8591 2.6592 3.5473 2.5983 1.8801 7.8218 SATIŞ 2.3639 1.8912 2.6699 3.5737 2.6228 1.9028 8.1655 SATIŞ 2.3604 1.8799 2.6659 3.5683 2.6189 1.8956 8.0448 0.35671 0.35847 0.35646 0.35929 0.28395 0.28689 0.28375 0.28755 0.30227 0.30430 0.30206 0.30500 0.62683 0.62796 0.62213 0.63267 1.9916 2.0048 1.9842 2.0124 ye sattıkları helvayı 3.5 rubleye satıyolar. O nedenle 2 kilo alan artık yarım kilo alıyor” dedi. Standart bir şirket ortalama olarak ticari kârlarının yüzde 40.9’una C M Y B