Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 EKİM 2014 PAZAR 10 EKONOMİ [email protected] Hükümetin yapamadığını borcu ertelenecek Merkez nasıl yapsın Afet mağduru çiftçinin Başçı’ya mı çıkacak? Büyümenin faturası PELİN ÜNKER Bugüne kadar yaptığı önerilerle iktisat literatürüne “faiz lobisi”, “faizi indirirsen enflasyon da iner” gibi kavramları kazandıran AKP, ekonomi alanında yeni teoriler üretmeye devam ediyor. Hükümete yakın çevrelerin başlattığı “Merkez Bankası’nın (TCMB) mevzuatını değiştirelim, öncelikleri arasına büyüme hedefini de ekleyelim” tartışmaları iktisatçılar arasında hem şaşkınlık hem de şüpheyle karşılandı. Konu hakkında görüşlerini aldığımız ekonomistler, bunun iktisat literatürüne aykırı olduğunu belirterek hükümete büyüme ve istihdam için maliye politikalarını önerdi. İngiliz Standard Bank Gelişen Piyasalar Analisti Tim Ash, TCMB’nin halihazırda tek hedefi olan enflasyon hedefini iki yıldır tutturamazken, buna yenilerini eklemesinin bankanın başarısızlığını artıracağını söyledi. Ash, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) hedefinin enflasyon ve istihdam olduğunu, bunun yanı sıra İngiltere Merkez Bankası’nın u Hükümet çevrelerinden gelen “TCMB’nin mevzuatını değiştirelim” önerileri şüpheyle karşılanırken, enflasyon, büyüme ve istihdam hedeflerinin tek başına Merkez Bankası politikasıyla başarılamayacağı belirtiliyor. Ekonomistlere göre bu, iktisat literatürüne aykırı. hedef listesini genişlettiğini belirtirken ancak bu ülkelerin Türkiye gibi yüksek enflasyonla mücadele etmediğini söyledi. Ash, “Merkez Bankası’nın problemi şu anda tek bir hedefte bile başarılı olamaması. O da enflasyon. Bence diğerleri bu açıdan TCMB’den farklı çünkü enflasyonun yükselişini kesmekte başarılı oldular. Hatta deflasyonla karşı karşıyalar. Belki de bu yüzden hedeflerini başka şeyler için genişletebilirler. Bu yüzden TCMB’nin şu anki hedefi enflasyonu doğru noktaya indirebilmek olmalı” dedi. Ash, TCMB’nin enflasyonun yanı sıra kuru da gözettiğine dikkat çekti. İsviçreli UBS’nin Gelişmekte Olan Piyasa Stratejileri Direktörü Geoffrey Dennis de Merkez Bankası’nın büyüme hedefine odaklanmasının bankanın uluslararası yatırımcılar nezdinde zaten zedelenen bağımsızlık görünümüne gölge düşüreceğini vurguladı. Dennis şunları söyledi: l Önerilen değişikliğin otomatik olarak kötü sonuçlar doğuracağını düşünmüyorum. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Merkez Bankası’nın faizi yükseltme kararını eleştirerek ocak ayından bu yana yaptığı ‘indirim’ baskısı, bu önerilere şüpheyle bakmayı gerektiriyor. l Fed büyüme ve enflasyonu ortak hedef olarak alıyor. Avrupa Merkez Bankası ise sadece enflasyon hedefine sahip olmasına rağmen şu anda bununla ilgili ciddi problemler yaşıyor, deflasyonla boğuşuyor. l İktisatçılar şunu bilmeli; istihdam, enflasyon, büyüme gibi makroekonomik Yiğit hedeflerin hepBulut sini tek bir politi ka aracıyla başaramazsınız. Sadece para politikasıyla bu mümkün değil. Bu hedeflerin başarılabilmesi için para politikasının maliye politikasıyla desteklenmesi lazım. İktisat literatüründe bu apaçık ortada. Bu arada hedefleri tutturmak değil o hedeflere yaklaşabilmek de önemli. l Türkiye’deki bu öneriler ‘şüpheli’ olarak tarif edilebilir. Hükümet TCMB’nin enflasyon hedefini tutturabilmek için para politikasını sıkılaştırmasını istemiyor. Ayrıca büyüme konusunda endişeleri var. Tüm bu tartışmalar piyasalar tarafından negatif algılanacaktır. Hem enflasy on, hem büyüme hem de işsizlik hedeflerinin şaştığı Türkiye’de Merkez Bankası için yapılan yeni öneri bankaya baskının arttığı şeklinde yorumlanırken kulislerde büyümedeki başarısızlığın Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’ya yüklenmek istendiği konuşuluyor. Başçı, Erdoğan’la ocak ayından bu yana faiz konusunda ters düşmüş, bu tarihten itibaren Erdoğan bankaya ‘faizi indir’ baskısını artırmıştı. Ancak bu Erdoğan’ın Başçı ile ilgili tek problemi değil. Reuters’in kaynaklara dayandırdığı haberine göre Erdoğan, bir seyahati sırasında “Dönünce Bank Asya’nın anahtarlarını masamda istiyorum” dedi ancak döndüğünde Bank Asya’nın Merkez Bankası’ndaki karşılıklarını serbest bırakıp batışını engellediği için Erdem Başçı’ya çok kızdı. Erdem Başçı Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Ekonomiden Sorumlu Başdanışmanı Yiğit Bulut, seçimlerden önce yaptığı açıklamalarda “TCMB’nin mevzuatı değişir mi, bazıları ‘asla değişemez, değişmesi mümkün değil’ diyor. Sanki anayasanın değişmeyecek maddelerinden bahsediyorlar. TCMB’ye yeni hedefler eklenmesi gerekiyorsa TCMB mevzuatında Başbakan uygun gördüğü takdirde değişiklik yapma durumu çıkabilir” demişti. Aynı öneri geçen günlerde Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak’tan geldi. Sabah yazarı Albayrak, zaman kaybetmeden TCMB’nin mevzuatının değişmesi için adım atılması gerektiğini söyledi. Yiğit Bulut ne demişti? ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 13 Mayıs 2014’te yürürlüğe giren “Doğal Afetlerden Zarar Gören Çiftçilerin Zirai Kredi Borçlarının Ertelenmesi Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararı” kapsamında doğal afetlerden zarar gören çiftçilerin, Ziraat Bankası ve tarım kredi kooperatiflerine olan borçlarının 1 yıl süreyle ertelenmesi uygulamasının devam ettiğini duyurdu. Buna göre 23 Ağustos 2013 ile 31 Aralık 2014 tarihleri arasında meydana gelen doğal afetler sebebiyle ekilişleri, ürünleri, hayvan varlıkları, tesisleri veya seraları en az yüzde 30 zarar gören üreticilerin borçları ertelenecek. Kararname yangın, aşırı sıcak, samyeli, çığ, heyelan, taban suyu yükselmesi, selsu baskını, fırtına, aşırı yağış, aşırı kar yağışı, kar fırtınası, dolu, kırağı, don, kuraklık, yıldırım düşmesi ve hortum zararlarını kapsıyor. Bu durumları hasar tespit komisyonlarınca belirlenen Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı gerçek veya tüzelkişi üreticilerin, Ziraat Bankası ve tarım kredi kooperatiflerine olan düşük faizli kredi borçları 1 yıl süreyle ertelenecek. Yıl sonuna kadar devam edecek uygulama kapsamında eylül sonu itibarıyla 46 ilde toplam 109 bin 168 çiftçinin borçları ertelendi, 35 ilde çalışmalar sürüyor. Anadolu’dan 44 milyon TL’lik fabrika Hakİş’teki Tuncay Özilhan Ekonomi Servisi Anadolu Motor, 44 milyon TL’lik yatırımla hayata geçirdiği Çayırova’daki yeni üretim tesisinin açılışını gerçekleştirdi. Açılışta konuşan Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, Anadolu Motor’un Türkiye’de kendi alanındaki tek yerli üretici olduğunu belirterek, yeni tesiste üretim kapasitelerinin yüzde 40 artacağını söyledi. Toplamda 44 mil yon TL’ye mal olan yeni tesisin 25 milyon TL’lik bölümü, Yeni Teşvik Yasası kapsamında desteklendi. Özilhan, “Anadolu Motor, bugün üretiminin yarısını geniş bir coğrafyada, 40’tan fazla ülkeye ihraç eder konuma yükseldi. Tarım makineleri üretiminde ve ihracatında dünyada ilk sırada yer alan İtalya’da bile ürünlerimizi görmek mümkün” dedi. yolsuzluk davalık oldu Ekonomi Servisi Hakİş bağlı Öz İplikİş’teki yolsuzluk iddiaları mahkemeye taşındı. Yaklaşık üç yıldır yolsuzluk iddialarıyla çalkanan sendikada yapılanlar ve gündeme getirilen iddialar, Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianame ile Ankara 31. Asilye Ceza Mahkemesi’ne götürüldü. Mahkeme tarafından kabul edilen davanın ilk duruşması 27 Ocak 2015’te yapılacak. Hakİş bağlı Öz İplikİş’te 2007’deki genel kurulda seçilen başkana iki yıl sonra 2009’da istifa etmesi için 98 bin lira usulsüz ödeme yapıldığı, koltuk tazminatı olarak ödenen ve Vakıfbank’tan çekilen paranın muhasebe oyunlarıyla gider gibi gösterildiği ileri sürülmüştü. Sendika adına Vakıflar Bankası’ndan çekilen 100 bin TL kredinin 98 bin TL’sinin istifa eden eski genel başkana verildiği, bu haksız ödemenin üç şube hesabından çeşitli faturalarla buhar edildiği iddia ediliyor. Çalışmayan insanlara hak etmedikleri halde ödeme yapıldığı, bireysel harcamaların sendikaya yüklendiği de yine iddialar arasında yer almıştı. Ayrıca, sonraki başkanın 2010 ve 2011 yıllarında hafta sonları İstanbul’a kızı ve oğlunun yanına gittiği halde, kendini görevi gereği seyahate gitmiş gibi gösterdiği ve harcamalarını sendikadan karşıladığı da iddialar arasında yer almıştı. Ferko, Ilgaz Dağı’na otel inşa edecek Ekonomi Servisi Gayrimenkul ve inşaat sektöründe geliştirdiği özellikli projeler ile öne çıkan Ferko İnşaat, turizm alanında yeni bir projeye imza atıyor. Ferko İnşaat, kış turizminin önemli merkezlerinden Ilgaz Dağı’nda hayata geçireceği Ilgaz Mountain Otel ve eski resort tesisinin yenilenmesi için 22.5 milyon dolarlık yatırım yapacak. 12 bin 700 metrekare kapalı alana sahip olacak otelin kış sporlarının yeni adresi olması hedefleniyor. Ferko İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Meriçten, otelin Ilgaz Dağı’nın 1.750 metre yüksekliğindeki 60 bin metrekarelik orman tahsisli alan içinde kurulacağını söyledi. Meriçten, “İnşaatına bu ay içinde başlayacağımız otelimizi Mayıs 2015’te tamamlamayı planlıyoruz. Otelimiz, konaklamanın yanı sıra balo ve konferans salonlarıyla birlikte aynı anda yaklaşık 700 kişiye hizmet verebilecek” dedi.