Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 HAZİRAN 2013 PERŞEMBE kultur@cumhuriyet.com.tr 16 KÜLTÜR ‘Dünya Şiirinin Atlas’ı Şair, grafik sanatçısı, çevirmen Sait Maden 82 yaşında yaşama veda etti Kültür Servisi Şair, ressam, grafik sanatçısı, çevirmen Sait Maden dün yaşama veda etti. Geçirdiği by pass ameliyatı sonrası yakalandığı akciğer pnömonisine bağlı olarak yaşamını yitiren Maden 82 yaşındaydı. Eleştirmen Doğan Hızlan, 2006’daki bir yazısında, “Sait Maden kimdir diye sorsanız, Dünya Şiirinin Atlas’ı diye tanımlarım. Kendi de şairdir, aynı zamanda Türkçeye dünyanın iyi şairlerinden, iyi çeviriler kazandırmıştır… Şiire adanan ömürlere, çabalara saygım ve sevgim sonsuzdur. Sait Maden bu sevgiyi ve saygıyı en hak eden kişi olarak yıllardır ‘şiir dünyasını sırtlamaya’ devam ediyor” diye yazmıştı. Uzun yıllar Beyazıt’taki Sahaflar Çarşısı’nda Elif Kitabevi’ni işleten felsefeci ve yazar Arslan Kaynardağ ise Maden’in grafik sanatımızdaki yerini şöyle dile getirmişti: “Sait Maden’in yeri İhap Hulusi’ninkine benzer. İhap Hulusi nasıl afiş sanatında grafiği kabul ettirmiş, bu yolda öncü olmuşsa Sait Maden de başta kitap kapağı olmak üzere yayıncılıkta grafiğin yerini kabul ettirmiştir. Onun imzasını taşıyan kapaklar bu işin klasikleri arasında sayılmaktadır.” Şair ve yazar Turgay Gönenç de 1998’de kaleme aldığı bir yazıda, Maden’in şiir dünyasının gerçek anlamda bir dünya olduğunu vurgulamıştı: “Türk şiirinin tarihsel serüvenini gerçek boyutlarıyla bilen, özümseyen bir ozan. Sait Maden dünya şiirini de aynı yetkinlikle biliyor. Bu iki olgu Sait Maden’in şiirinde önemli bir sentezi sağlıyor. Şiirin bir üstdil olduğu gerçeğiyle hiç çelişmeden, Türk şiirinde, bir Türk şairi kimliğini saklı tutarak dünya MOSKOVA FİLM FESTİVALİ BUGÜN BAŞLIYOR ‘Zerre’ Moskova yolcusu Kültür Servisi Birçok ödüle değer görülen “Zerre” filmi önemli film festivalleri arasında gösterilen 35. Moskova Film Festivali’nde ödül için yarışacak. Yönetmenliğini ve senaristliğini Erdem Tepegöz’ün üstlendiği, Jale Arıkan’ın performansıyla dikkat çeken film, Türkiye’den bu festivale katılan tek film. “Zerre”nin, Moskova Film Festivali’nde yarışacağı filmler arasında Polonya sinemasından Smarzowski, Japonya’dan Tatsushi Omori ve İtalya’dan Ciro de Caro gibi isimler bulunuyor. Festival, 2029 Haziran tarihleri arasında Moskova’da gerçekleşecek. KÜLTÜR BAKANLIĞI’NDAN TURİZME ‘GEZİ’ HAMLESİ u Doğan Hızlan, başta Lorca olmak üzere şiir sanatının ustalarını dilimize kazandıran Sait Maden’i “Dünya Şiirinin Atlas’ı” diye tanımlamıştı. Arslan Kaynardağ, Maden’in imzasını taşıyan kitap kapaklarının bu uğraşın klasikleri arasına girdiğini söylemişti. Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi’nde ise Maden için, “Türkiye’de kitap kapağı tasarımına bir grafik ürün niteliği kazandıran ilk grafikçidir” denilmişti. ya sesleniyor… Onun şiirlerini okurken, gerçek bir gözlemcinin, suskuyu nasıl çığlıklaştırdığını duyumsarım… Resimle iç içe yaşaması da şiirini sesle renk arasında gelgitlere taşıyor.” (...) “Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi”nde yer alan Sait Maden maddesinde de “Türkiye’de kitap kapağı tasarımına bir grafik ürün niteliği kazandıran ilk grafikçidir” denilmiş; grafik sanatçısı Sadık Karamustafa ise Maden’den, “Onun için çağdaş tipografi anlayışını Türk grafik tasarımına getiren tasarımcı demek hakbilirlik olacaktır” diye söz etmişti. 1931’de Çorum’da dünyaya gelen Sait Maden, İstanbul’da Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde öğrenim gördü. Şiirleri Soyut, Yazko Edebiyat, Somut, Gösteri, Adam Sanat gibi dergilerde yayımlanan Maden’in şiirleri “Açıl, Ey Gizem” (1996), “Hiçlemeler” (1997) ve “Yol Yazıları” (1997) adlı kitaplarda toplandı. 1950’de Varlık Yayınları’nın açtığı yarışmada Baudelaire’den çevirdiği bir şiirle birinci oldu. 1976’da Aragon’dan çevirdiği “Elsa’ya Şiirler” adlı kitapla Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü’nü kazanan Maden, Octavio Paz, Blaise Cendrars, Pablo Neruda, Paul Eluard, SaintJohn Perse, Mayakovski, Baudelaire gibi ustaların şiirlerini çevirmekle kalmadı, Federico Garcia Lorca’nın tüm şiirlerini dilimize kazandırdı. “Gılgamış Destanı”nı da Türkçeleştiren Maden, insanlığın 5 bin yıllık şiir birikiminden derlediği örnekleri 1983’te “Şiir Tapınağı” adlı yapıtta bir araya getirdi. 195560 arasında duvar resimleri, tiyatro dekorları, sinema afişleri, sergi ve fuar panoları hazırlayan Maden, 1960’tan sonra Yön, Türk Dili, Soyut, Sevk ve İdare, Yansıma, Varlık gibi birçok dergiden başka, pek çok yayınevine de kapak resimleri çizdi. 8 bin dolayında kitap ve dergi kapağı, çok sayıda amblem, kitap resmi, afiş, süreli yayınlar için sayfa düzeni, ambalaj, takvim ve özgün yazı karakterleri üreten Maden’in grafik konusunda “Simgeler” (1990) adlı bir kitabı da bulunuyor. Bakanlık yurtdışına bürokrat gönderdi BİZANS ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU Tema: ‘Bizans’ta Ticaret’ Kültür Servisi 3. Uluslararası Sevgi Gönül Bizans Araştırmaları Sempozyumu 2427 Haziran tarihlerinde yapılacak. Bizans dönemi üzerine yapılan çalışmaların yaygınlaşmasını sağlamak ve genç Bizans araştırmacılarının yetişmesine destek olmak amacıyla düzenlenen sempozyumun bu yılki teması “Bizans’ta Ticaret” olarak belirlendi. Vehbi Koç Vakfı ve Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi (AnaMed) tarafından düzenlenen sempozyum Beyoğlu İstiklal Caddesi’ndeki AnaMed binasında gerçekleştirilecek. 4 gün boyunca, 34 bildirinin sunulacağı 14 oturumda, son dönemlerdeki arkeolojik keşifler ve yazılı kaynakların yeni okumaları ışığında, Bizans dünyasında ticaret konusunda ulaşılan güncel bulgu ve belgeler aktarılacak. Sempozyum kapsamında ayrıca, İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde “Saklı Liman’dan Hikâyeler: Yenikapı Batıkları”, AnaMed’de ise “Artamonoff: İstanbul’da Bizans İmgeleri” sergileri sanat ve tarih severlere kapılarını açacak. Yenikapı batıklarının sergileneceği “Saklı Limandan Hikâyeler” yıl boyunca, Bizans dönemine ait tarihi yapıların görüleceği “Artamonoff: İstanbul’da Bizans İmgeleri” ise 6 Ekim’e kadar ziyaret edilebilecek. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Tüm Türkiye’ye yayılan Gezi Parkı protestoları nedeniyle ülkedeki turizm faaliyetlerinin düştüğüne yönelik kaygılar sonucunda Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Müsteşar Özgür Özarslan ile Tanıtma Genel Müdürü İrfan Önal’ı, Türkiye’ye en çok turist akışı sağlayan ülkelerden Rusya ve Almanya’ya gönderdi. Özarslan ve Önal, her iki ülkedeki yetkililere, “Türkiye’de güvenlik sorununun bulunmadığını” anlatacak. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, bazı uluslararası yayın kuruluşları tarafından son günlerde Türkiye’de yaşanılan eylemlerle ilgili sürdürülen yayınların “çifte standartlı yayınlar” olduğu ileri sürüldü. Açıklamada, Tükiye’de güvenlik sıkıntısı olmadığı ve Türkiye’nin turizmde en çok tercih edilen ülkeler arasında başı çektiği mesajını iletmek üzere ilk olarak Rusya’ya giden bakanlık heyetinin, Rusya Federasyonu Federal Turizm Ajansı Başkanı Aleksandr Radkov ve Rus tur operatörleriyle Moskova’da bir araya geldiği bildirildi. Bakanlık heyetinin bir sonraki durağının ise Türkiye’ye yılda 5 milyon turist gönderen Almanya olduğu belirtilerek Almanya’nın önde gelen tur operatörleri ile gerçekleştirilen görüşmelerde şirketlerin bu yıl Türkiye’ye yönelik kapasitelerini yüzde 5 ile yüzde 10 arasında artırdıklarının öğrenildiği dile getirildi. KÂMİL KÜLTÜR MASARACI l ÇİZİK DÜNYA ŞİİR HAREKETİ’NDEN TAKSİM GEZİ PARKI DİRENİŞİ’NE MESAJ: AYDIN VE SANATÇILARDAN ÇAĞRI: ‘Yalnız değilsin bu dünyada’ DÜNYA ŞİİR HAREKETİ’NİN MESAJI “İstanbul şehri dünyanın biriciğidir bugün. Onun ruhsal dinginliği, kurtarılmış ilkbahar düşü, herkese cesaret veren yeni bir soluktur. Alnın güçlü biçimde yüksektedir, kardeş Türk halkı. Bir kez daha deniz gibi gürleyen en güçlü rüzgârsın. Mutluluğa doğru büyük adımlarla yürüyüşün sürmektedir. Sultan Erdoğan’ın jandarmaları vahşice dövüyor seni. Fakat sen ateşten yüreğinde güçlü bir alev gibi yanıyorsun. Bu mektup sana “Savaşmalısın!” diyor. Türkiye acı çekmekte olan bir güzel ülkedir. Ve acı çekmeye devam edecek. Fakat çok şey vaat eden gelecek uzak değil. Şimdi binlerce eli var Nâzım Hikmet’in Ve binlerce eliyle, binlerce yüreğiyle o, diri tutuyor seni, Türkiye’nin cesur halkı. Ejderhalara karşı çıkmalısın. Ejderhalar kalenin kapısını tutmuşlar, onları alt edeceksin. ve ulaşacaksın sonunda özgürlüğün ve adaletin bahçelerine Yalnız değilsin bu büyük dünyada. Bütün insanları dünyanın Dünya şiir hareketi yürüyüştedir kucaklamak için sevgili, kardeş halk, senin uzun, görkemli savaşımını.” Kültür Servisi Dünyanın dört bir yanında şiir festivalleri düzenleyen ve şiirin tüm sorunlarını gündeme getiren Dünya Şiir Hareketi (WPM), Taksim Gezi Parkı’nda başlayıp ülkenin birçok kentine yayılan Direniş’e bir mesaj gönderdi. Düzenlediği şenlikler, toplantılar ve anma günlerinde şiirin günümüzdeki konumunu, şiir ile barış ve insan ruhunun yeniden inşası arasındaki ilişkileri ele alıp inceleyen ve Eşgüdüm Komitesi’nde şair Ataol Behramoğlu’nun bulunduğu Dünya Şiir Hareketi, Türk halkına mesajında, “kurtarılmış ilkbahar düşünün herkese cesaret veren yeni bir soluk olduğunu” vurguladı. Mesajda, “Dünya şiir hareketi / yürüyüştedir kucaklamak için / sevgili, kardeş halk, / senin uzun, görkemli savaşımını” denildi. Kültür Servisi Gezi Parkı direnişçilerine yönelik polis şiddetine karşı aydınlar ve sanatçılar bir metin yayımlayıp hükümeti istifaya çağırdı. “Hükümet Derhal İstifa Etmelidir” başlıklı imza metninde “Taksim’de ve Türkiye’nin dört bir yanında Başbakan’ın emriyle halkımıza yapılan insanlık dışı, barbar ve hukuksuz saldırı, hükümetin dayandığı bütün meşru dayanakları eritmiştir. Hükümet hiçbir ‘Hükümet istifa’ şekilde görevine devam edemez, derhal istifa etmelidir” deniliyor. İmza atan bazı aydın ve sanatçılar ise şöyle: Mümtaz İdil, Ferhan Şensoy, Genco Erkal, Ahmet Say, Emre Saltık, Mustafa Altıoklar, Nejat Yavaşoğulları, Ali Altay, Hasan Anamur, Gülriz Sururi, Birsen Tezer, Enver Aysever, Fikret Kuşkan, Erdal Erzincan, Tarık Akan, Şirin Soysal, Zeynep Erkekli, Hilmi Uysal. Sahnede gerçek bir diva Festival izleyicilerinin yakından tanıdığı Venedik Barok Orkestrası, Andrea Marcon yönetiminde günümüzün seçkin opera evleri ve en büyük şeflerinin vazgeçemediği solistler arasında yer alan ve “gerçek bir diva” olan Magdalena Kozená’ya eşlik edecek. Magdalena Kozená, bugüne kadar pek çok başarılı işbirliğine imza attığı, barok müziğin Venedikli ustalarından oluşan Venedik Barok Orkestrası’yla Antonio Vivaldi, George Frideric Handel ve Georg Philipp Telemann’ın eserlerinden aryalar seslendirecek. 2004 Gramophone Ödülleri’nde Yılın Sanatçısı seçilen Magdalena Kozená, 2009’da da Charles Mackerras yönetimindeki Çek Filarmoni Orkestrası ile Bohuslav Martinu’nun “Julietta’dan Bölümler”ini kaydettiği albümü ile Gramophone Ödülü kazandı. İSTANB UL MÜZİK FESTİV ALİ’ND E BUGÜN Magdalena Kozená