Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 HAZİRAN 2013 PERŞEMBE 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Ahmet Eyüp Özgüç Bütçe performansı yerel seçimlere zor dayanır CHP’nin raporuna göre merkezi yönetim bütçesi, geçen yılın ikinci yarısında yapılan vergi düzenlemelerinin etkisiyle artıyormuş gibi gözüküyor. Ama durum 3. çeyrekte değişecek. Yerel seçimler yaklaştıkça bütçe performansı daha da bozulacak. Ekonomi Servisi Geçen günlerde açıklanan mart ayı işsizlik verileriyle mayıs ayı bütçe gerçekleşmelerini değerlendiren CHP Ekonomi Politikaları Genel Başkan Yardımcılığı’nın “Ekonomik Görünüm” raporunda, vergi gelirlerinde yavaşlamanın yılın üçüncü çeyreğinden itibaren daha da belirginleşeceği belirtilerek “Mahalli idare seçimlerinin getireceği harcama baskısıyla bütçe performansının bozulma olasılığı yüksek gözüküyor” denildi. Raporda, giderek artan işsizliğin içinde genç işsiz sayısının 128 bin kişi artarak 844 bine ulaştığı ve genç işsizlik oranının da yüzde 17.4’ten yüzde 19.3 e çıktığı belirtilerek “İş arayan her beş gençten biri işsiz. Genel olarak bakıldığında işsizlikte ve özellikle genç işsizliğindeki artış eğilimi dikkat çekiyor” denildi. Raporda, tarım sektöründe istihdam düşüşü, tarım dışı sektörlerde ise yeni işler yaratma eğilimindeki hızlı düşüş olduğu belirtildi. Vergi gelirlerinin de giderek yavaşlama gösterdiği ve bu nedenle yılın ilk üç ayında büyümenin lokomotifi görevini üstlenen kamu yatırımlarının uzun süre devam ettirilemeyeceği belirtilen raporda, vergi gelirlerinde yılbaşından bu yana gözlenen artışın önemli bir kısmının geçen yılın ikinci yarısında yapılan vergi düzenlemelerinin baz etkisinin sürmesinden kaynaklandığı belirtildi. Raporda, yılın üçüncü üç aylık döneminden başlayarak vergi gelirlerindeki artışın daha da yavaşlayacağı öngörüldü. Dünya liderleri İstanbul’da Gezi direnişinde polisin göstericilere sert müdahalesi turizmde darbe etkisi yarattı buluşuyor Ekonomi Servisi Dünyanın önde gelen politikacıları, şirket üst düzey yöneticileri (CEO), akademisyenler ve bürokratları üçüncü kez yapılacak olan World Political Forum için 2628 Haziran arasında İstanbul’da bir araya geliyor. İstanbul WOW Hotel Convention Center’da gerçekleştirilecek Forum’a 60 ülkeden 200 konuşmacı ve 1000’den fazla yüksek profilli izleyici katılacak. World Political Forum bu yıl “Yeni ve adil bir dünya düzeni” ana başlığı altında düzenlenen 24 farklı oturumda çevre ve enerji yatırımlarından su sorununa, sağlıkta sürdürülebilir politika arayışlarından, küresel ekonominin geleceğine kadar pek çok sorunu masaya yatıracak. Forum’un bu yıl konukları arasında İngiltere eski Dışişleri Bakanı David Miliband, Kolombiya eski Devlet Başkanı Andres Pastrana, NATO eski başkomutanı emekli Orgeneral Wesley Clark, CIA Eski Direktöre James Wolsey, London School of Economics’ten Fawaz Gerges, Paris SciencePo’dan Jean Pierre Filiu, bilişim devi Cisco Başkan Yardımcısı John Stewart gibi isimler katılıyor. World Political Forum Yönetim Kurulu Başkanı “Dünyada yeni bir anlayışa, uluslararası ekonomik ve diplomatik örgütlerin yeniden yapılanmasına ihtiyaç var. World Political Forum bu yeni yapılanmanın önemli bir parçası” dedi. 55 milyon Avro kayıp TUROB’un hazırladığı ve Taksim Gezi Parkı olaylarının turizm sektörüne etkisine ilişkin rapora göre Taksim, Beyoğlu, Şişli, Beşiktaş bölgesindeki otellerde rezervasyon iptalleri yüzde 80’i buldu. İptallerde başı Ortadoğu pazarı çekti. Ekonomi Servisi Taksim Gezi Parkı direnişine polisin sert müdahalesi sonucu uluslararası arenada oluşan algı turisti kaçırttı. Gezi Parkı olayları nedeniyle iptal edilen geceleme sayısının 215 bin 862, iptallerin maddi karşılığının 54 milyon 697 bin 769 Avro olduğunu vurgulandı. Turistik Otelciler İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TUROB) tarafından hazırlanan ve 21 gündür süren Gezi Parkı direnişinin sektöre etkisini araştıran rapora göre iptallerin haziran ve temmuz ayları ile sınırlı kalmadığı ve sonraki döneme yayıldığına da dikkat çekildi. TUROB Başkanı Timur Bayındır’ın açıkladığı rapora göre yeni taleplerdeki ortalama düşüşün yüzde 55, TaksimBeyoğluŞişliBeşiktaş bölgesindeki iptal oranlarının yüzde 80, uzun vadeli iptal sayısının ise 45 bin 950 olarak gerçekleştirildiği kaydedildi. Raporda şu tespitlere yer verildi: * Yakın vadeli iptal sayısı (geceleme) 99 bin 386 * Orta vadeli iptal sayısı (geceleme) 70 bin 527 * Münferit iptal sayısı 132 bin 126 * Grup iptali sayısı (geceleme) 72 bin 619 * İptal eden pazarlara bakıldığında ise Taksim, Beşiktaş, Beyoğlu ve Şişli bölgesinde ilk dört sırasıyla şöyle: Ortadoğu, Avrupa, ABD ve Uzakdoğu. Fatih Havaalanı bölgesinde ise ilk dört pazar sırasıyla Avrupa, Ortadoğu, Rusya ve ABD şeklinde sıralandı. * Türkiye genelinde pazar ve bölgelerde de rezervasyon iptalleri geldi. Ortadoğu pazarı, Trabzon, sapanca, bursa ve Yalovaya gelişleri askıya alırken, iş turizminde de İzmir, Kayseri, Adana ve Ankara rezarvasyonları iptal edildi. Kültür turizminde ise Kapadokya darbe aldı. Yurtdışına imaj düzeltme heyeti Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Rusya ve Almanya’ya heyet gönderdi. Taksim Gezi Parkı direnişi sonrası ülkede çıkan olayların Türkiye imajını zedelememesini isteyen Bakan Çelik, yurtdışında propaganda ve bilgilendirme atağı başlattığını duyurdu. Türkiye’de güvenlik sıkıntısı olmadığı ve Türkiye’nin turizmde en çok tercih edilen ülkeler arasında başı çektiği mesajını iletmek üzere ilk olarak Rusya’ya giden bakanlık heyeti, Rusya Federasyonu Federal Turizm Ajansı Başkanı Aleksandr Radkov ve Rus tur operatörleriyle Moskova’da bir araya geldi. Bakanlık heyetinin bir sonraki durağı ise Türkiye’ye yılda 5 milyon turist gönderen Almanya oldu. Almanya’nın önde gelen tur operatörleri ile gerçekleştirilen görüşmelerde şirketlerin bu yıl Türkiye’ye yönelik kapasitelerini yüzde 5 ile yüzde 10 arasında artırdıkları öğrenildi. Fed alımlara devam edecek WASHINGTON (AA) ABD Merkez Bankası (Fed), aylık 85 milyar dolarlık varlık alımları programında değişikliğe gitmedi. Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) iki günlük toplantısının ardından karara yönelik açıklama yapıldı. Buna göre Fed, uzun vadeli faiz oranlarının rekor düzeyde düşük tutmaya yönelik programının hızını devam ettirecek. Ekonomik aktivitelerin ılımlı düzeyde gelişme gösterdiğini belirten Fed, istihdam piyasası koşullarının da son aylarda yeni ilerlemeler gösterdiğini aktardı. Ancak Fed, işsizlik oranlarının yüksek seviyelerde kalmaya devam ettiğini, enflasyonun da uzun vadeli hedefi olan yüzde 2’lik oranın altında seyrettiğini bildirdi. Bu kapsamda Fed, güçlü ekonomik büyümeyi teşvik etmek ve enflasyonun en tutarlı oranda olmasını sağlamaya yardım etmek için aylık 85 milyar dolar tutarındaki varlık alımlarını sürdürme kararına vardı. Fed, enflasyonun da bu yıl en düşük yüzde 0.8 düzeylerinde seyredebileceği ancak gelecek yıl yüzde 1.4 ila yüzde 2’ye yükseleceği tahmininde bulunuyor. ABD Merkez Bankası, işsizlik oranının en azından yüzde 6.5’e düşene kadar kısa vadeli sıfıra yakın faiz politikasını aynı şekilde sürdüreceği kriterini de korudu. Fed’in kararı 2’ye karşı 10 oyla geçti. Başbakan’la görüşme talebi Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Taksim’de başlayıp Türkiye geneline yayılarak 3. haftasını geride bırakan olayların turizme etkilerini anlatmak için Başbakan Recep Tayip Erdoğan ile görüşme talebinde bulundu. AKTOB Başka nı Sururi Çorabatır, “2014 için şimdiden önemli çalışmaların yapılmasına ihtiyacımız var” dedi. Türkiye Otelci ler Federasyonu Osman Ayık da, turistlerin başka bölgelere kaymaya başladığı söyledi. KISA... KISA... * Chrysler, arkadan çarpma durumunda alev alma riski bulunan 2.7 milyon Jeep aracını geri çağırma kararı aldığını açıkladı. Geri çağırılacak modellerin 1993 ile 2004 arasında üretilen Jeep Grand Cherokees ve 2002 ile 2007 arasında üretilen Libertys modelleri olduğu ifade edildi. * Kıbrıs Rum Havayolları, fazlalık olduğu gerekçesiyle 203 personeline işten çıkarıldıklarına dair yazılı bildirimde bulundu. Kararın, şirketin yeniden düzenlenmesi çerçevesinde alındığı belirtildi. * Albaraka Üst Yöneticisi (CEO) Adnan Ahmed Yousif, Türkiye’ye iki tane İslam bankasının sıfırdan lisans alarak gelmek istediğini, ayrıca bir iki Arap bankasının da şube açmayı düşündüğünü söyledi. * Sosyal paylaşım devi Facebook, son bir ayda sitede reklamverenlerin sayısının 1 milyona ulaştığını açıkladı. Facebook yöneticileri, mücevher satıcılarından, kıyafet şirketlerine kadar 16 milyona ulaşan küçük işletmetmeci reklam verenlerinin sayısını daha da artırmak istiyor. Gemiler İzmir’i pas geçiyor Yunanistan çıkışlı Costa Fascinosa gemisi, doğrudan Kuşadası ya da Marmaris’e gidiyor. İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Kruvaziyer gemiler, Gezi Parkı protestoları nedeniyle İzmir programlı rotalarını değiştiriyor. İki hafta önce Yunanistan’dan gelip İstanbul ve İzmir’e uğramak yerine Kuşadası Limanı’na yanaşan “Costa Fascinosa” gemisi, yine dünkü İzmir prgramını Marmaris’e kaydırdı. Türkiye Kruvaziyer Platformu ve İzmir Ticaret Odası Başkanı Erkem Demirtaş, 51 kruvaziyer firmasına mektup göndererek, İzmir’de herhangi bir güvenlik sorunu olmadığını savunmuştu. Demirtaş mektubunda, Costa Fascinosa gemisi dışında rota değiştiren başka bir kruvaziyer olmadığını belirterek, “İzmir’de kruvaziyer turizmini başlattığımız 2004’ten bu yana gemilere ve yolcularına karşı hiçbir olumsuz hareket olmamış, bundan sonra da öyle olacak. Bunları devamlı olarak kruvaziyer şirketi yöneticilerine anlatıyoruz. Türkiye limanlarının güvenli olma özelliğini kaybetmeyeceğine inanıyoruz” dedi. Milas’ta uyarı var, önlem yok MMO, 7 emekçinin yaşamını yitirdiği Güllük’teki tesisin kesinlikle çalıştırılmaması gerektiğini bildirmiş. OLCAY AKDENİZ / MUSTAFA ÇAKIR 1 ABD Doları: 1.0521 Avustralya Doları 5.5691 Danimarka Kronu 0.9202 İsviçre Frangı 6.4113 İsveç Kronu 95.06 Japon Yeni 1.0207 Kanada Doları 5.7350 Norveç Kronu 3.7504 Suudi Arabistan Riyali 1 Avro: 1 İng. S.: 1.3395 ABD Doları 1.5637 ABD Doları Eti Bakır işçileri kazandı CEMİL CİĞERİM SAMSUN Eti Bakır tarafından geçen yıl işten çıkarılan işçiler, tam 1 yıl sonra Yargıtay tarafından da işlerine iade edildi. Eti Bakır, son bir yıl içinde 117 işçiyi işten çıkarmış, işçiler direnişe geçerken hukuk mücadelesi başlatmıştı. Cengiz Holding’in Samsun’un Tekkeköy ilçesinde faaliyet gösteren Eti Bakır İşletmeleri’nde çalışan işçiler den 17’si 17 Haziran 2012’de işten çıkarılmıştı. Yerel mahkemelerin ardından Yargıtay’dan da işçilere müjdeli haber geldi. İşten çıkarılmalarının yıldönümünde 17 Haziran 2013’te Yargıtay 4 işçinin işlerine geri dönmesine karar verdi. Türk MetalSen Samsun Bölge Başkanı Orhan Demir, “Başvurularımız başladı. Fabrika yönetiminin cevap için 1 aylık bir süresi var” diye konuştu. ANKARA Milas Güllük’te 7 emekçinin metan gazı nedeniyle yaşamını yitirdiği tesisi inceleyen Makine Mühendisleri Odası (MMO) ve CHP heyeti, İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’na da aykırı birçok eksiklik buldu. Ayrıca Makine Mühendisleri Odası Milas Temsilcisi Onur Onay, arıtma tesisi iyi çalışmadığı için Güllük Belediyesi’nin TASKO firması hakkında dava açtığını ve kendilerinin de bilirkişi olarak rapor düzenlediklerini bildirdi. Onay, tesisin asla çalıştırılmaması gerektiğini raporda özellikle belirttiklerini söyledi. CHP heyetinin Kılıçdaroğlu’na sunduğu raporda özetle şu tespitler yapıldı: “AKP’nin özelleştirmeleri kapsamında 2006 yılında AKP’li Güllük Belediye Başkanı, içme suyu ve arıtmayı 35 yıllığına bu firmaya vermiş. Tesisin eksiklikleri nedeniyle belediye tarafından kesin kabulü yapılmamış. Arıtma tesisinde hiçbir kurala uyulmamış. İçeriye girince uyarı levhası bile yok. Metan gazını ölçecek cihaz yok. Tamamen bir dram, trajedi. Göz göre göre ölüm. Bir iş cinayeti.” Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi’nden yapılan açıklamada da, Güllük’teki tesisin Atıksu Arıtma Tesisleri, İş Sağlığı Güvenliği Mevzuatı’na göre “çok tehlikeli” sınıfında yer aldığı anımsatıldı. Buna karşın güvenlik önlemlerinin yetersizliğine dikkat çekildi. SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını ALIŞ 1.8820 2.5210 2.9240 2.0920 83.10 553.00 SATIŞ 1.8850 2.5240 2.9750 2.9750 83.45 566.00 1 Kuveyt D.: 3.5308 ABD Doları GECELİK FAİZLER 1 Günlük Repo 5.23 20 HAZİRAN 2013 EFEKTİF ALIŞ 1.8798 1.7755 0.33702 2.5180 2.9345 2.0365 0.29197 1.8336 6.5057 0.32698 0.49783 1.9669 SATIŞ 1.8873 1.8062 0.33969 2.5281 2.9563 2.0558 0.29587 1.8558 6.7916 0.33017 0.50627 1.9949 MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 100 JAPON YENİ DÖVİZ ALIŞ 1.8811 1.7837 0.33726 2.5198 2.9366 2.0396 0.29217 1.8404 6.6048 0.32721 0.50159 1.9742 SATIŞ 1.8845 1.7954 0.33891 2.5243 2.9519 2.0527 0.29519 1.8488 6.6912 0.32941 0.50250 1.9873