Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 KASIM 2013 CUMARTESİ 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Türkiye her iki tarafın projelerinde taraf tutmadan enerji sınırlarını genişletmeye çalışıyor Hem Erbil hem Bağdat ANKARA (Reuters) Enerji Bakanı Taner Yıldız, artan enerji talebini karşılamak zorunda olan Türkiye’nin hem kaynak çeşitliliğine gitmesi hem de “siyasi sınırlar sabit kalmak kaydıyla enerji sınırlarını her ülkede genişletmek durumunda olduğunu” söyledi. Bakan Yıldız, Türkiye’nin bunu yaparken son dönemde Irak ile gündeme gelen enerji projelerinde taraf tutulmasının söz konusu olmadığını vurguladı. Konu, Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Necirvan Barzani’nin Türkiye ziyareti sırasında yeniden gündeme gelmiş, önceki gün İstanbul’da yapılan Avrupa Enerji Zirvesi’nde konuşan Bölgesel Kürt Yönetimi Enerji Bakanı Ashti Hawrami iki yıl içinde Türkiye’ye ikinci bir petrol boru hattı inşa etmeyi planladıklarını açıklamıştı. Bunun ardından Reuters’a konuşan Irak’ın enerji işlerinden sorumlu Başbakan Yardımcısı Hüseyin elŞehristani, Enerji Bakanı Yıldız’a göre Türkiye’nin hedefi siyasi sınırları sabit tutmak kaydıyla Irak’ın bütünündeki gelirlerini artırmak. Merkezi Irak hükümetinin hassasiyetlerini de dikkate alarak hem Türkiye’nin hem de Irak’ın bütününün çıkarlarını gözetmek ve projeleri bu çerçevede yürütmek tüm tarafların yararına olacak. “Türkiye Irak’ın endişelerinin farkında. Bağdat’taki federal hükümetin onayı olmadan Irak petrolünün herhangi bir şekilde sevkiyatına izin vermeyeceği konusunda güvence verdi” demişti. Bakan Yıldız, dün TBMM’de gazetecilerin sorularını cevaplarken özetle şunları söyledi: * Türkiye’nin hem merkezi Irak hükümeti hem de Kuzey Irak ile enerji projeleri var. Nasıl Rusya, Azerbaycan ve Nijerya’dan gaz alabiliyorsak Irak’tan da bunu tedarik edebilmeliyiz. Son iki günde yaptığımız görüşmeler, daha önceki ticari sözleşmelerin olgunlaştığı anlamına geliyor. Herhangi bir tarafı tutma durumumuz ya da tercihimiz olmaz. * Bütün Irak’ın gelirlerinin artırılması Türkiye’nin hedefleri arasında. Bizim mevcut petrol boru hattıyla alakalı atıl kapasitenin kullanılması Irak adına büyük bir fayda sağlayacak. Bu, hem Irak’ın hem Türkiye’nin gelirlerinin artırılması demek. * Merkezi Irak hükümetinin iki temel hassasiyeti var ve bunlar doğru hassasiyetler. Biri ihraç edilen petrol miktarının belirlenmesi diğeri de paralandırılması ve tahakkuk ettirilmesi. Türkiye bu hassasiyetlere dikkat gösterecek. Biz ortak bir pay dada buluşmayı hep beraber ümit ediyoruz ve inanıyoruz. Merkezi Irak hükümeti ile bir gerginliğin gerekçesi olmayacaktır. Tam tersi ortak paydaya konabilecek bir ortak çıkarın gerekçesi olacaktır. * Basra petrollerinin dünya pazarlarına ulaştırılmasının yolu yine Türkiye’den geçiyor. Bize, Basra’dan gelecek yaklaşık 1200 km’lik hattın ortaklık çalışmasından yapımına, müteahhitliğinden dizaynına kadar dahil olmak ister misiniz diye sordular biz de ‘evet’ dedik. Buna ortak olarak da yalnız başımıza da yapabiliriz. Finansmanda sıkıntı olmaz. Merkezi Irak hükümetinin ihtiyaçlarını karşılayacak yeni bir boru hattının yapılması bu manada doğru olacaktır. Sayın Neçirvan Barzani ve Sayın Ashti Hawrami ile yaptığımız görüşmelerde, bunu Irak’ın tamamı olarak da kastediyorum, son derece olumlu ve güzel gelişmeler oldu. Bundan sonraki süreçte de bunlar devam edecek. Evlilik Kredisi Kamu Bankasından Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin’in, hafta başında katıldığı bir televizyon programında, gençleri evliliğe teşvik etmek için 10 bin TL kredi verileceğini açıklaması geniş ilgi gördü. Evlenmeyi planlayan çiftlerin bakanlığa yönelttiği sorular yoğunlaşınca, dün Facebook ve Twitter hesaplarından bazı ayrıntıları paylaşan Bakan Şahin, konunun henüz tasarı aşamasında olduğunu ve ilgili kurumların üzerinde çalıştığını belirtip şu bilgileri aktardı: Evlenecek çiftin her ikisinin de yaşları 1824 arasında olacak. Üniversite mezunları için üst yaş sınırı 26 olarak uygulanacak. Kredi tutarı en fazla 10 bin TL olacak. Kredi vadesi, 1 yılı geri ödemesiz olmak üzere 4 yıl olarak uygulanacak. Çiftlerden birinin yetim olması, bakanlık yurtlarında kalmış olması durumunda kredi, 2 yıl geri ödemesiz, toplamda 5 yıl olarak uygulanacak. Geri ödeme süresi içinde, çocuk sahibi olunması durumunda, taksitler 1 yıl ötelenecek. Bakan Şahin’e, kredi haberinin gazetelerde yer aldığı gün not bırakmıştım. Dün sabah saatlerinde yaptığımız telefon görüşmesinden çıkan yeni ayrıntılar, konunun bankacılık, reel sektör ve çalışma yaşamına değen çok amaçlı bir politika olduğunu da ortaya koydu. Sohbetten çıkan notları aktarmadan önce, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın önümüzdeki yıl, bütçesi en yüksek oranda arttırılacak kurumlar arasında yer aldığını belirtelim. 2014 bütçe tasarısına göre yüzde 15 oranında arttırılacak bakanlık bütçesi, 17 milyar TL’yi geçecek. Bakan Şahin’e bu artışta “evlilik kredisi”nin payı olup olmadığını sorduğumda “Yok” diyerek söz konusu artışın ağırlıklı olarak çocuklara ve engellilere yönelik olarak Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK ile ortak gerçekleştirilecek yeni projelere tahsis edileceğini vurguladı. Yeni notlar ise şöyle: Şahin’in verdiği bilgiye göre “evlilik kredisi”, bir kamu bankası aracılığıyla kullandırılacak. Banka henüz kesinleşmemiş. Çalışmanın altyapısını Başbakan Yardımcısı Ali Babacan koordinasyonunda, ekonomi bürokratlarından oluşan bir ekip yürütüyor. “Bir protokol yeterli olacak mı, yoksa bankacılık sistemi devreye girdiği için bir yasa değişikliği mi gerekiyor?” Bu teknik çalışmada cevabı aranan soruların başında geliyor. Altyapı olgunlaştığında, “evlilik kredisi” projesinin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca hazırlanan istihdam paketi içine dahil edilmesi planlanıyor. Şahin, Babacan’ın yanı sıra, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik ile de temas halinde olduklarını söyledi. Her koşulda, kredinin devreye alınması için 2014 bütçesinin yürürlüğe girmesi beklenecek. Türkiye’de yılda ortalama 500 ile 600 bin çiftin evlendiğini belirten Şahin, projenin alt gelir gruplarını kavrayacağının altını çiziyor. Dolar yeniden 2 liranın üstünde Fed endişeleri yine doları uçurdu. Dolar/TL, 2.02’yi aşarak son 1 ayın en yüksek seviyesine çıktı. TL’nin dolar karşısında 1 günlük kaybı yüzde 1’i aştı. Ekonomi Servisi Dolar, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) tahvil alımlarını azaltmaya beklenenden önce başlayabileceği endişesiyle yaklaşık bir ay sonra yeniden 2 liranın üzerine çıktı. Fed’in tahvil alımlarını azaltmak için gelecek yılı beklemeyebileceği beklentisini destekleyen veriler, küresel riskten kaçışı tetikliyor. Öte yandan Avrupa’dan gelen son enflasyon verisi Avrupa Merkez Bankası’nın da faiz indirimine gideceği spekülasyonlarına neden oldu. Bu da Avro’yu dolar karşısında eriten etmenlerden biri oldu. Avro/ dolar paritesi 2 haftanın en düşüğü olan 1.35’in altına indi. Dolar/ TL kuru da buna paralel son bir ayın en yükseği olan 2.02 seviyelerinde işlem gördü. Kurdaki yükseliş, Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’nın TL’yi savunmak için verdiği güçlü mesajların ardından geldi. Başçı, Perşembe günü yaptığı konuşmada, “TL’nin değerlenmesi için elimizdeki araçları kullanacağız” ifadesini kullanmıştı. Öte yandan borsa da aynı endişelerle yüzde 1.44 düştü. Gösterge tahvilin faizi ise yüzde 8’i aştı. Serbest piyasada dolar 2.0180 TL’den günü tamamladı. Kamu bankasından kullanılacak Antepli esnaf vergi vermeden iş yapan Suriyeliden rahatsız kanta ve benzeri işyerleri açması ve normal değerinden ucuz ürün GAZİANTEP Gaziantep Büyüksunmasının kendi işlerini olumşehir Belediye Başkanı Asım Güsuz yönde etkilemesi de ayrı bir zelyalı kentte yaşanan tüm olumlu sorun. Esnaf en önemli sorunlarıgelişmelerin yanı sıra şu an bölnı, “Suriyelilerin hiçbir vergi ödegenin en büyük sorununun Surimeden yasadışı olanaklara sahip ye olduğuna dikkat çekti. Güzelolurken bölge halkının ikinci sıyalı, şehir halkının Suriyelilerden leştirilen 2 katlı bir konteynır bi nıf yurttaş gibi muamele görmerahatsız olmadığını söylese de nada eğitim verilmesi planlanı si” olarak tanımlıyor. Suriyeliler halk bu durumdan rahatsız. Gazi yor. Yeni okula şimdilik 1100 öğ ile birlikte gelen huzursuzluk ve antep Büyükşehir Belediyesi Sa renci başvurdu ve ortalama 89 güvensizlik ortamından şikâyetçi nat ve Meslek kuruluşu (GAMEK) sınıf açılacak. olan esnaf, bazı kötü niyetli yerli olan yerde şu an Suriyeli misafirhalkın kendi adına işyeri açarak ler bilgi ve eğitim merkezi adı alSuriyeli vatandaşa işletmeciliğiüven sıkıntısı var tında 850 öğrenciye eğitim veriŞehirde huzur ve güven kaygı ni verdiğini anlattı. Asi ve kavgaliyor. Merkezde Suriyeli 20 öğret sı taşıdığını söyleyen esnaf artan cı tavırlarından dolayı Suriyelilemen görev yapıyor. Eğitim alan ev kiralarının kendilerini etkiledi re elindeki ürünü satmaktan çeçocukların servis, önlük, kırtasiye ğini ve hızla artan dükkân fiyat kinir hale gelmiş esnaf, yaşadığı masrafları belediye tarafından kar ları nedeni ile sıkıntı çekmekten kenti terk etme noktasına gelmiş şılanıyor. Merkez iki senedir eği şikâyetçi. Suriyelilerin şehirde lo durumda. tim veriyor ve Milli Eğitim ile hiçAtatürk resimlerinin kaldırılmasıbir ilişkisi yok. Halen ikinci okul nı isteyen Suriyelilerin de olduğuiçin çalışma var ve 1015 nu hatırlatan bakırcılar, çalışKasım’da yine bema izni isteyen Surilediyeye ait bir yelilere temkinli gınDünalana yeryaklaşılmalaştırılyanın en s ı n d a n ması, müzelehızlı büyüyen yana. rin açılması ile birlikte tarih ve külilk 10 şehri arasında yer alan Gaziantür şehri görünümü yakalayarak bugün tep, Güneydoğu’nun ihracat şampiyonu 50 bine yakın kişiye istihdam olanağı suoldu. Gaziantep Büyükşehir Belediye Başnuyor. Tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan şekanı Asım Güzelbey yapılan proje ve çalışmahir 13.5 kilometrelik tarihi “kültür yolu” projesilar ile bu sene 7 milyar dolarlık ihracat yaptıklanin tamamlanmasıyla bölgenin turizmi canlandı. rını açıkladı. Verilen bilgiye göre, Zeugma Mozaik Müzesi ile yabancı ziyaretçi sayısı artan şehir, Diğer taraftan Türkiye’nin ilk ekoşehir olma hedeBakırcılar Çarşısı’nın restorasyonu gibi birçok tafiyle başlatılan ekolojik kent projesi ile de bölgeye rihi yapıların restore edilmesi, el sanatlarının yayilginin artması bekleniyor. ŞEYMA YILDIRIM ‘Zoru başardım gerisi kolay’ Ekonomi Servisi Intel’in yeni kurulan Yeni Teknolojiler Bölümü’nün Dünya Başkan Yardımcılığı’na atanan Ayşe İldeniz, öngörülmesi zor bir bölgeyi 10 yıl yönettiğini belirterek bunun yeni görevine seçilmesindeki ana etkenlerden biri olduğunu düşündüğünü söyledi. Yeni görevi için Silikon Vadisi’ne gitmeden önce basınla bir araya gelen İldeniz, daha önce Intel’in Ortadoğu ve Afrika Bölgesi Başkanı olarak görev yapıyordu. İldeniz bölgeyle ilgili “Belirsizliklerle başa çıkmayı gerektiren bir bölgede çalıştım. Zor zamanlarda risk alıp bu stratejiyi uzun vadeli sürdürmeniz gerek. Bölgede kriz, savaş riski yüksek. Bundan sonrası daha kolay” dedi. Silikon Vadisi’ne en kıdemli Türk kadın yönetici olarak giden İldeAyşe niz, Intel’in yeni nesil İldeniz ve giyilebilir teknolojiler vizyonuna liderlik edecek. Eğitim ve hizmet sağlayan Gaziantep Belediyesi, çalışma izni verilmelerinden yana ancak zaten gayri yasal yollarla işini kuran Suriyeli, yerli esnafı sindirmiş bile... G ihracat şampiyonu Güneydoğu’nun Bakan Şahin, “evlilik kredisi”nin nihai hedefinin “üç çocuk politikası olup olmadığı” soruma da “Hayır” yanıtını vererek şu değerlendirmeyi yaptı: “Evet, nüfusumuz ciddi şekilde yaşlanıyor. Hem evlilik hem de doğurganlık yaşının ilerlediği doğru. Ama evlilik kararı vermelerine rağmen gerekli mali desteği biriktiremeyen çok çift var. Çocuk sahibi olunduğunda kredi taksitleri bir yıl ertelenecek. Ama buna rağmen bizim hedefimiz doğurganlığı arttırmak değil, yaşam planlamasına destek olmak. Alternatifleri arttırmak. Yoksa karar kendilerinin.” Bakan Şahin’e başörtülü vekillerin TBMM Genel Kurulu’na geldiği dünkü (önceki gün) oturumu da sordum. Şu karşılığı verdi: “Parlamentonun demokrasiyi içselleştirdiğini çok güzel gösteren bir örnek yaşandı. Daha iyisi olamazdı.” Nihai hedef doğurganlık değil Aksigorta kârını katladı Ekonomi Servisi Aksigorta’nın 2013 yılı üçüncü çeyrek finansal sonuçları açıklandı. 2011’de başlattığı kârlılık odaklı portföy dönüşümü stratejisini sürdüren şirket, bu yılın ilk 9 ayında, bir önceki yıla göre beş kat artış sağlayarak 143 milyon TL net kâr elde etti. Fındıklı’da bulunan genel müdürlük binasının satış kârı hariç tutulduğunda net kârı 49 milyon TL seviyesinde olan Aksigorta, bu rakamla da geçen yıla göre yaklaşık iki kat artış sağladı. Şirket, konut sigortalarının da bulunduğu yangın branşında yüzde 37, genel zararlar branşında yüzde 29 büyüyerek motor dışı branşların portföy payını, geçen yılın aynı dönemine göre 4 puan artırarak yüzde 37’den yüzde 41’e yükseltti. Banka kanalındaki büyüme eğilimi de sürerek 2013’ün ilk 9 ayında yüzde 30 seviyesinde gerçekleşti. Sabancı Holding Perakende ve Sigorta Grup Başkanı Haluk Dinçer, sigorta sektörünün geleceğine inandıklarını vurguladı. Dinçer, Ageas ile 2011’de yapılan ortaklıktan son derece memnun olduklarını, uyumla çalıştıklarını da sözlerine ekledi. Ankara’ya sıvı gaz fabrikası ANKARA (AA) Sıvı gaz üreten Fransız Air Liquide şirketi Polatlı Organize Sanayi Bölgesi’nde yeni bir fabrika kurdu. Air Liquide firmasının 80’in üzerinde ülkede faaliyet gösterdiğini anımsatan şirketin Avrupa’dan Sorumlu Başkan Yardımcısı Christophe Chalier tesiste en ileri teknolojinin kullanıldığını dile getirdi. Söz konusu işbirliğinin başka alanlara da yansıyacağını umduklarını kaydeden Chalier, inovasyon odaklı çalıştıklarını, dünya çapındaki ArGe merkezlerinde bin araştırmacının çalıştığını ve geçen yıl inovasyon için 250 milyon Avro ayırdıklarını söyledi. DowAksa’nın nanoteknoloji atağı Ekonomi Servisi Karbon fiber üretiminin küresel aktörlerinden biri sayılan DowAksa, Rusya’da dün imzaladığı bir sözleşme ile, Rusnano ve “Kompozit” Holding’le (HCC) birlikte nanoteknoloji alanında yeni bir girişime adım attı. DowAksa Yönetim Kurulu Başkanvekili ve Aksa Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Berkman, DowAksa Yönetim Kurulu Üyesi ve Dow Hafif Malzemeler ve Devlet Müşterileri Küresel İş Direktörü Doug Parks, RUSNANO CEO’su Anatoly Chubais ve HCC CEO’su Leonid Melamed’in imzaladığı sözleşmeye göre, tarafların eşit payla ortaklık yapacağı “Kompozit Nanoteknoloji Merkezi” havacılık, enerji ve otomotiv gibi gelişen sektörler için polimer kompozit malzemelere odaklanacak. Aksa ile Aksa’ya 2011’de yüzde 50 ortak olan Dow Chemical’in oluşturduğu DowAksa, dünya çapında gelişen enerji, ulaşım Haluk Dinçer ve altyapı sektörlerine yönelik entegre karbon fiber kompozit çözümler üretiyor. Hisselerinin yüzde 100’ü Rusya Federasyonu’na ait olan Rusnano, Rusya’nın nanoteknoloji endüstrisini geliştirmeyi amaçlıyor. 2009’da kurulan Kompozit Holding’in ürünleri havacılık ve uzay, rüzgâr enerjisi, inşaat, ulaşım, gemi inşaat, enerji sektörü ve tıp gibi alanlarda kullanılıyor.