Katalog

SAYFA CUMHURİYET 26 ARALIK 2012 ÇARŞAMBA ekonomi@cumhuriyet.com.tr 16 EKONOMİ Yüzlerce köylünün tarlaları istimlak ediledursun, Gürcistan hattı gözden geçireceğini açıkladı Tarlalar boşa gidiyor Ekonomi Servisi Gürcistan, Türkiye’nin ortak olduğu projeler dahil bazı anlaşmaları yeniden gözden geçirecek. Gürcistan’ın yeni başbakanı, önceki iktidarın yaptığı anlaşmalar ve başlattığı bazı projeleri yeniden gözden geçireceklerini açıkladı. Bunların arasında BakuTiflisKars demiryolu projesi ile Mimsan Grup’un dahil olduğu bir termik santral da var. Ekim başında yapılan seçimle iktidara gelen Başbakan Bidzina İvanşivili önceki gün düzenlediği basın toplantısında, hükümetin yatırımcıları ürküterek Gürcistan’dan kaçırmayacağını da vurguladı. İvanşivili, “Önceki hükümet tarafından imzalanmış ve ülkenin yararına olmayan 2012’nin Sınıfsal Bilançosu (2) Kars, Tiflis ve Baku arasında yük taşımacılığının yanı sıra yolcu taşımacılığı da planlanan toplam 180 kilometrelerik hat için Türkiye’de yüzlerce köylünün ekip biçtiği tarlalar istimlak edildi. Ancak Gürcistan’ın yeni başkanı söz konusu projeyi yeniden gözden geçireceklerini söyledi. projeler ve sözleşmeler var. Bunları gözden geçireceğiz ancak bunu iş çevrelerini ürkütmeden ve diğer ülkelerle ikili ilişkileri bozmadan yapacağız” dedi. geçecek 76 kilometrelik bölümü için Kars’ta yüzlerce köylünün geçimini sağlamak üzere kullandığı tarlaları istimlak edildi. Ulaştırma Bakanlığı tarafından önemli bir bölümü ödenen istimlak bedellerinin kalan kısmının da önümüzdeki aylarda köylülere ödenmesi bekleniyor. Zira BakuTiflisKars demiryolu hattı, 2007 yılından itibaren hazırlanmış bir proje hattı. Bu hat Azerbaycan’ın başkenti Baku, Gürcistan’ın Tiflis ve Ahılkelek şehirlerinden geçerek Türkiye’nin Kars şehrine gidecek. Söz konusu hattın Azerbaycan’la Türkiye’yi birleştirmesi amaçlıyor. Demiryolunun 76 kilometresi Türkiye’den, 29 kilometresi Gürcistan’dan, 80 kilometresi de Azerbaycan’dan geçecek. İstimlaklar yapıldı Başbakan’ın adını verdiği projeler arasında Gürcistan’ın Gardabani bölgesinde Mimsan Grup ile Rus InterRao şirketinin katılımıyla yapılacak bir enerji santralı projesi var. Oysa projenin Türkiye’den inansmanda tereddüt var BakuTiflisKars demiryolu hizmete girdiğinde, orta vadede yıllık 3 milyon ton yük taşınması hedefleniyor. 2034 yılına F gelindiğinde 16 milyon 500 bin ton yük ile 1 milyon 500 bin yolcu taşınması hedefleniyor. İvanşivili, hükümetin BakuTiflisKars demiryolu projesinin finansmanı hakkında bazı tereddütleri olduğunu söyledi. 600 milyon dolar maliyetli bu proje Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye’yi bağlayacak. Bugün Azerbaycan’ı ziyaret edecek ve demiryolu konusunu Azeri yetkililerle konuşacak İvanşivili, “Bu proje jeopolitik olarak çok ilginç bir proje ancak ekonomik açıdan bazı sorunlar var” dedi. Gürcistan Başbakanı, bazı hidroelektrik projeleri ile doğal kaynakların denetimini yatırımcılara devreden bazı anlaşmaların da yeniden ele alınabileceğini belirtti. İnşaat Yorgun, Sanayi Pusulasız… 2012 biterken yılı artıda kapatanların başını finans sermayesi çekti ve bankalar net kârlarını yüzde 20’ye yakın artırdılar. Ya sanayi ve inşaat gibi üretimle ilgili sektörler? 2011’i yüzde 9 büyüme ile kapattıktan sonra 2012 büyümesi yüzde 1’e (altın makyajı silindikten sonra) düşen ekonomide, sorunu en derinden yaşayanlar, inşaat ve sanayi sermayesi oldu. Ağırlıkla iç pazara dönük üretim yapan Türkiye imalat sanayisi, 2009 krizinde derin bir küçülme yaşamıştı. Ardından, iç pazarın tüketici kredileri ile canlandırılması, hızlanan inşaat yatırımlarının imalat sanayisini de sürüklemesi ile toparlanma yaşandı, buna bir ölçüde ihracat da eşlik etti. Sonuçta, 2010’un 9 ayında yüzde 14.5, 2011’in 9 ayında yüzde 11’in üzerinde büyüme yaşayan imalat sanayisinin büyümesi, bu yılın aynı döneminde ise yüzde 3’ün altına düştü. Başta İstanbul olmak üzere büyük kentlerin birer şantiyeye çevrildiği; konut, ofis, alışveriş merkezleri, kentsel altyapı yatırımları ile neredeyse “inşaat odaklı bir birikim” formatının hâkim kılındığı AKP iktidarında, inşaat sektörü de 2009’daki yüzde 19 küçülmenin ardından izleyen iki yılda ortalama yüzde 15 büyüdü ama 2012’de büyümesi yüzde 1’e inmiş durumda. Bozdur bozdur harca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Çelik, intibaktan doğan hakların ocaktan itibaren maaşlara yansıtılacağını söyledi. 438 bin emekliye verilecek fark yalnız 50 lira. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, yaklaşık 2 milyon emeklinin maaş adaletsizliğini gideren intibak düzenlemesini gerçekleştirdiklerini, bu kapsamda 438 bin emeklinin maaşında 50 lira, 324 bin emeklinin maaşında 50100 lira, 715 bin emeklinin maaşında 100200 lira, 284 bin emeklinin maaşında da 200350 lira iyileştirme yapıldığını açıkladı. Çelik dün düzenlediği basın toplantısında, emeklinin intibaktan doğan haklarının ocak ayından itibaren maaşlara yansıtılacağını söyledi. Sağlık hizmeti sunumunda bürokrasiye son vermek amacıyla 1 Temmuz’da ereçete uygulamasına geçildiğini anımsatan Çelik, son 6 ayda yazılan 73 milyon reçetenin yüzde 53’ünün ereçete olduğunu bildirdi. Çelik, “15 Ocak 2013 tarihi itibarıyla hekimler ilaç reçetelerini artık elektronik ortamda düzenleyecekler” dedi. Çelik, 2012 bütçesinde 25.5 milyar liralık sosyal güvenlik açığı öngörüldüğünü, bunun tahmini gerçekleşme oranının ise 20.5 milyar lira olduğunu belirtti. Yeni yılla birlikte Biyometrik Kimlik Doğrulama Sistemi’nin de hayata geçeceğini bildiren Çelik, bu uygulamayla hastaneye gidilmediği halde gidilmiş gibi işlem yapılmasının önüne geçileceğini ifade etti. Çelik, “Bu uygulamayı 1 Nisan 2013’te başlatacağız, bu tarih son tarih” dedi. Çalışma hayatının en önemli konu başlıklarından birinin iş sağlığı ve güvenliği olduğuna dikkati çeken Çelik, “İş kazalarının yüzde 98’i, meslek hastalarının yüzde 100’ü önlenebilirken, dünyada her yıl 2 milyon 300 bin kişi iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu hayatını kaybediyor. Ülkemizde her gün ortalama 172 iş kazası meydana gelmekte, bunlardan 3’ü ölüm, 6’sı da iş göremezlikle sonuçlanmakta” diye konuştu. Burak Atay Bora Pekşen Kaynak: TÜİK, GSYH veri tabanı Simit, New York’ta oldu ‘smith’ Koç Holding Başkanvekili Temel Atay’ın eski Divan Pastanesi yöneticisi oğlu Burak Atay, girişimci bir arkadaşıyla birlikte New York’ta Simit&Smith markasıyla simitçi açtı. Hedefleri ABD ve Kanada’ya yayılmak. Ekonomi Servisi Türk mutfağının geleneksel lezzeti simit ABD yolculuğuna, Koç ekolüyle başladı. Kurumsal kafeterya zinciri ve catering hizmeti veren ‘Yemekhane’ şirketinin kurucuları Burak Atay ve Bora Pekşen Simit&Smith markasıyla New York’ta bir simitçi dükkânı açtı. Burak Atay, Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanvekili Temel Atay’ın oğlu. Atay, ABD’ye simit corner’ları açma hayalini ABD’de eğitim görürken kurduğunu belirterek “Simit&Smith markası ile New York’ta 2013 boyunca 4 ilave mağaza daha açmayı hedefliyoruz. Üretimi de Türkiye’den çalışma izni alarak götürdüğümüz, konusunda tecrübeli ustalar ile yerinde gerçekleştireceğiz. Türk kültürünün önemli bir parçası olan simidi ABD ile tanıştıracağımız için heyecanlıyız” dedi. İlk satış noktalarını New Jersey ve New York’ta eşzamanlı açtıklarını belirten Atay, şunları söyledi: “Önce Manhattan’da, daha sonra Amerika’nın tüm büyük şehirlerinde yayılmayı hedefliyoruz. Üretimi de Türkiye’den Yurtiçi ve yurtdışında 200’ü aşkın maçalışma izni alarak göğazasıyla faaliyet gösteren Simit Sarayı, getürdüğümüz, konuçen hafta Hollanda’daki üçüncü, yurtdışınsunda tecrübeli usdaki yedinci mağazasını Amsterdam’da açtalar ile yerinde yatı. Hollandalıların yoğun ilgi gösterdiği Simit pıyoruz. New York Sarayı, ilk hafta 10.000 simit satışına ulaştı. ve New Jersey’den Simit Sarayı İcra Kurulu Başkanı ve Yönetim sonra rotamızda Kurulu Başkanı Yardımcısı Abdullah Kavukçu, Chicago, Los An“Amsterdam mağazamızı 22 gün gibi rekor bir geles, Miami, Phisürede açtık. Günlük 1.000 ziyaretçisi olan ledelphia, Wasmağazamızda Hollandalı müşterilerimizin orahington, Boston nı yüzde 98. 2013’ün ikinci çeyreğinde açmayı ve daha sonra Kaplanladığımız Amerika Simit Sarayı için çalışnada’da Toronto malar sürüyor. 2016’da da 550 mağazaya ulaşve Montreal var.” mayı hedefliyoruz” dedi. Bir haftada 10 bin simit İmalat sanayii ve inşaattaki bu “çakılma”yı söz konusu kesimlerin başını çektiği toplam yatırımlarda da görmek mümkün. İlk 9 aylık dönemler itibarıyla baktığımızda, 2009’da yatırımlar kriz yılında yüzde 24 azaldıktan sonra izleyen toparlanma yıllarının her ikisinde de yüzde 26 dolayında büyüdü ama 2012’de yatırımlar yorgun düştü ve yüzde 5 küçülme var. Kamu yatırımlarının çok tali hale (payı yüzde 20) getirildiğini anımsarsak patlayan yatırımların ardından gelen yüzde 6’ya yakın daralma, esas olarak özel kesim sanayi ve inşaat firmalarından kaynaklanıyor. Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları, büyük müteahhitlik şirketleri biçiminde örgütlenen ve RTE’ye doğrudan bağlı TOKİ tarafından yönlendirilen inşaatın 2012’de hız kesmesinde, iç talebin iştahının kesilmesi önemli bir etken oldu. Konutu metalaştıran, hanehalklarını konut sahibi olmaya özendiren, konutu olanları da daha farklı bir yaşam tarzı ile güdüleyip yeniden müşteri portföyüne katma üstüne kurulu, “konuta dayalı birikim rejimi” kısa sürede tıknefes hale geldi. Konuta birikimlerini yatırarak büyük kent rantından (özellikle İstanbul arsa rantından) nemalanmanın peşinde olanların da talebi stoku eritmeye yetmemekte. Yurtdışı talep ile stok eritmek ise tam bir ham hayaldir. Eldeki stokların nasıl eritileceği bilinmezken sektöre nefes aldırması umulan “kentsel dönüşüm” ise henüz bir tahayyüldür. ??? İnşaatın tökezlemesiyle beraber, sanayi de ivme kaybetti. İnşaatın rüzgârıyla yelkenleri şişen imalat sanayiinin tuğla, seramik, armatür, boya, demir, cam gibi, inşaat girdisi ile ilgili sektörleri tempo kaybettiler. Giyim, hanehalkının ilk elde tüketimini kıstığı bir kalem. Giyim sanayii, ihracata yönelemediği ölçüde dara düşen ilk sektör oldu. Özellikle beyaz eşya, elektronik, otomobil gibi dayanıklı tüketim mallarında da bütün özendirmelere rağmen tüketiciden 2012’de bir iştah artışı gözlenemedi. İç talebin bu ölçüde daralması karşısında, ihracat cephesinde de sanayi sermayesi, önünde aşırı değerli kur ve AB pazarlarındaki daralma engelini pek aşamadı, umulan ölçüde ihracat gerçekleştiremedi. 2012’nin ortalarına kadar stokları da doldurmak üzere sürdürülen sanayi üretimi, yılın son çeyreğinde üretim yorgunu düştü. Şimdi karşımızda 2013 için ne yapacağını pek bilemeyen, bütün ümidini iç talebin yeniden canlandırılmasına bağlamış pusulasız bir sanayi var. (28 Aralık: Tüketici Şaşkın, İhracatçı Bezgin…) Başçı: Enflasyon yüzde 5’e demir atacak 2013 yılının para ve kur politikası hedeflerini anlatan Merkez Bankası Başkanı Başçı, “Enflasyon bu yıl yüzde 6.5’u aşmayacak. Önümüzdeki 3 yıl yüzde 5’lerde gezinecek” dedi. Ekonomi Servisi Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, “Enflasyon hedeflemesine başladığımız dönemin en düşük enflasyonu bu yıl gerçekleşebilir. İyi haber enflasyon cephesinden gelecek” dedi. Başçı, Ankara’da düzenlenen “2013 Yılında Para ve Kur Politikası” konulu basın toplantısında, bu yıl yüzde 6.5’un altında kalacak enflasyonun önümüzdeki üç yıl boyunca yüzde 5’e yakın gerçekleşeceğini belirtti. Başçı, Türk ekonomisindeki büyümede yılın dördüncü çeyreğinde dikkate değer bir artış olacağını kaydetti. Başçı, “2013’te hem ihracat hem de dengeli biçimde iç talep katkısıyla büyümenin en az yüzde 4 olmasını bekliyoruz” dedi. Başçı, özetle şunları vurguladı; Dalgalı döviz kuru rejimine 2013’te de devam edilecek. Buna karşılık “TL’nin aşırı değerlenmesine veya değer kaybına kayıtsız kalınmayacak.” Bu arada “kriz öncesine dönüş ve normalleşme” için adımlar atılacak. İhracat reeskont kredileri temel rezerv biriktirme aracı olacak. 2014’te kaldıraç oranları aşırı yüksek olan bankalara ek zorunlu karşılık gelecek. Bu tedbirle aşırı kredi büyümesine izin verilmeyerek sürdürülebilir büyüme desteklenecek. İMMİB Lisesi mezunlarının işi hazır Ekonomi Servisi Bu yıl açılan İMMİB Erkan Avcı Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi, işletmelerin kalifiye eleman ihtiyacını karşılıyor. Bin kişinin okuduğu, 24 derslik, 8 laboratuvar ve 3 atölyeye sahip okulun öğrencilerinin işleri şimdiden hazır olduğu söylendi. İDDMİB Başkanı Tahsin Öztiryaki, okulun ilk eğitim yılının ilkyarısını değerlendirerek ilgili sektörlerin kalifiye eleman ihtiyaçlarını karşılamaya çalıştıklarını, ara elaman sıkıntısının bu okulda yetişecek öğrencilerle giderileceğini dile getirdi. 1ABD Doları: 0.9602 5.6557 0.9145 6.5491 84.78 0.9913 5.6061 3.7502 Avustralya Doları Danimarka Kronu İsviçre Frangı İsveç Kronu Japon Yeni Kanada Doları Norveç Kronu Suudi Arabistan Riyali SERBEST PİYASA ALIŞ SATIŞ ABD Doları 1.7930 1.7960 Avro 2.3650 2.3690 İngiliz Sterlini 2.8500 2.9000 İsviçre Frangı 1.9450 1.9750 24 Ayar Altın 95.65 96.00 Cum. Altını 643.50 646.50 Yılbaşında sahte içkiye dikkat Ekonomi Servisi Geleneksel Alkollü İçki Üreticileri Derneği (GİSDER), yılbaşı öncesi sahte alkol tüketimi konusunda yurttaşları uyardı. Dernekten yapılan açıklamada şu noktalara yer verildi: ? Bandrolü olmayan veya bandrolü kapak açma yerinden yırtık şişeleri almayın. Kapağı açılmış görünümlü şişelere her zaman şüphe ile yaklaşın. Arka bölümünde hiçbir şekilde Türkçe etiket bulunmayan şişeleri satın almayın veya tüketmeyin. ? Fiyatı genel perakende fiyatına göre şüphe doğuracak seviyede ucuz olan ürünler satın alınmamalı. Toplu içki servis eden işletmeler, yetkili dağıtıcılar dışındaki firmalardan alım yapmamalı. Babacan: Reel faiz sıfıra dayandı Ekonomi Servisi Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, bankacılık sektörünün sermaye yeterlilik oranının benzer ülkelerle mukayese edildiğinde en yükseklerinden birisi olduğunu ifade etti. 6. Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası’nın açılışında konuşan Babacan, faizlerin Türkiye ekonomisine olan güveni yansıttığını belirterek gösterge tahvili faizinin yüzde 6’lar civarında dolaştığına, reel faizin sıfır civarında olduğuna dikkati çekti. Büyümenin önümüzdeki yıl yüzde 4, daha sonraki yıllarda da yüzde 5 olmasını beklediklerinin altını çizen Babacan, 2013’te 2012 yılına göre daha dengeli bir büyüme beklediklerini söyledi. MERKEZ BANKASI KURLARI DÖVİZ CİNSİ 1 ABD DOLARI ALIŞ 1.7877 SATIŞ 1.7963 1.8707 26 ARALIK 2012 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 1.7864 1.7990 1.8500 1.8819 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8585 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 0.31605 0.31761 0.31583 0.31834 2.3586 2.8796 1.9516 2.3700 2.8947 1.9642 2.3569 2.3736 2.8776 2.8990 1.9487 1.9671 0.27145 0.27428 0.27126 0.27491 1.8039 6.3004 1.8121 6.3834 1.7972 1.8190 6.2059 6.4792 1 Avro: 1.3194 ABD Doları 1 İng. S: 1.6115 ABD Doları 1 Kuveyt D.: 3.5536 ABD Doları 0.31827 0.32042 0.31805 0.32116 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.47813 0.47899 0.47454 0.48258 100 JAPON YENİ 2.1049 2.1189 2.0971 2.1270 GECELİK FAİZLER 1 Günlük Repo 5.08 fonbul.com