Katalog

24 EKİM 2012 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr KÜLTÜR Tiyatronun klasik metinlerinden Çehov’un ‘Vişne Bahçesi’ Engin Alkan rejisiyle İBBŞT’de Hümay Güldağ ve Engin Alkan. 15 ‘Tarih hayal edenleri değil, mahvedenleri yazacak!’ CEREN ÇIPLAK TASARIM BİENALİ’NDE ALİ AĞAOĞLU’NA ‘EŞEKLİ’ PROTESTO Bir yüzleşmeme hali CEREN ÇIPLAK kim Devrimi’nden çığlık çığlık hemen önce 19. bağırıyor, ama yüzyıl Rusyası’nda toprak aristokrasiherkes sadece kendi sinin son yılları... Bütün sesini duyuyor. servetini kaybetmiş ve değişime, dönüşüme diMaalesef bu yangın, renen aristokrat bir aiyunda nihayeşehrin tiyatrosundan le... Ellerinde kalan tinde değişim arzuson kaleleri vişne bahkültür sanat su kapıya dayanıyor. çeli çiftlikleri de satılDışarıda başkaldırı varken, vişne bahçesindeyaşantımıza mak üzere... ki o büyük şölen masasında oturanlar sokaktaki Çehov’un en çok biyayılacak.” sesleri, kuş sesi olarak algılıyor. Peki, bugünkü eylinen ve son yazdığı lemler özellikle İBBŞT kurum sanatçılarının yönetmeoyunu “Vişne Bahçelik değişikliği sonrası düzenledikleri özerk tiyatro eylemsi”, bu sezon İstanbul neleri de dışarından kuş sesi gibi mi algılanıyor? Büyükşehir Belediyesi ğin, Batı“Bir yüzleşmeme hali. Bu görmezden gelme hali bizim Şehir Tiyatroları’nda sahlılaşma ile muhafazagibi toplumlarda daha çok rastlanan bir refleks. Herkes neleniyor. Daha önce kârlaşmanın kaosunaynı anda konuşuyor, cümleler bir şey ifade etmiyor. Öyfarklı rejilerle pek çok kez da çeşitli sancılar yale bir sağırlığa dönüşüyor ki bu... İnsanlar çığlık çığlığa sahnelenen bu oyunu bu kez şamaktayız. Ancak bağırıyor, ama herkes sadece kendi sesini duyuyor. Engin Alkan hem yönetiyor sorun şu: Sözü edilen Maalesef bu yangın, şehrin tiyatrosundan kültür sanat hem de oynuyor. toplumsal dönüşüm yaşantımıza yayılacak. Burada yapılan birtakım deNeden Çehov, üstelik en çok bir yenilenme midir, ğişikliklere meslekten insanlar dikkat çekmeye sahnelenen oyunlarından “Vişne yoksa topyekun bir teçalışıyor, ama sesimizin cılız çıktığı algılanıBahçesi” sorusuna yanıtı net: petaklak oluş mudur?” yor. Zannediyorlar ki bu sadece tiyatro “Klasiklerin yeniden ve yeniden diyor. yapanların sorunu. Hepimizin benzer seyirciye sunulması önemli. Ama Çehov’u ise kahine benzetisorunlar yaşadığı idrak seçimimdeki en önemli unsur metnin yor Alkan: “O dönem olacaklaedilmiyor.” öne çıkardığı unsurlar ve ait olduğu zarı bir bilici, kahin gibi tahmin etmana dair sorunsalları bakımından bugün miş. Toplumdaki büyük çalkantıyı, ülkemizde yaşadıklarımızla olağanüstü bir pasıkışmayı kaleme almış. Dönemin Rus ralellik taşıması”. toplumumun neredeyse bütün referanslarını oyun Alkan, “Vişne Bahçesi”ni statükoya karşı ayaklanmalar içine koymuş.” sürerken değişen değerlere ayak uyduramayan, nostaljiyle Tek mekânda geçen oyunun kostümlerinde iki farklı zageçmişe bakan, izole hayatlarını sürdüren aristokrat bir aile man dili kullanılıyor. Çiftlik hayatına sonradan dahil olannin çelişkisi olarak okuyor ve oyun üzerinden ilerlemeyle larla dışarıdaki eylemciler 20. yüzyıl insanları, çiftlikte yayozlaşma arasındaki sınır ne olabilir sorusunu ortaya koyşayan aristokrat aile ise Çehov’un zamanından. Alkan kesmaya çalışıyor. “Bugün içinde yaşadığımız toplumsal kin farklılığı vurgulamak için altını çizdiği zaman kavramı gerçekliğin aynası adeta metin. Cumhuriyet’ten bu yaiçin “Değişim dışarıda ancak içeride tüm karakterler na devam eden bir toplumsal dönüşümün parçasıyız. kendi nostaljik geçmişlerine sığınıyorlar. Bahçede nereGiderek sermayenin el değiştirmesiyle toplumda oluşan deyse Trofimov’un da dediği gibi, çağın en az iki yüz yıl yeni değerlerin etkisiyle, eskiyleyeninin, modernlegele gerisinde kalınıyor” diyor. E Tiyatroda ‘kuş sesleri!’ “İnsanlar O “Emlak kralı”, işadamı Ali Ağaoğlu’nun bir gazeteci eşliğinde kentsel dönüşüme odaklanan Tasarım Bienali’ni ziyaret edeceği söylentisi dün espirili bir eyleme sahne oldu. Bienal mekanı İstanbul Modern’in önünde toplanan sivil inisiyatif Kamusal Sanat Laboratuvarı, Kent Hareketleri ve İMECE Toplumun Şehircilik Hareketi, her ne kadar beklenen “aktör” Ali Ağaoğlu, bienali ziyaret etmese de eylem gerçekleştirildi. Eylemde Ağaoğlu’nun son günlerde Maslak ormanlarının ortasına kurduğu “Maslak 1453” projesini tanıttığı reklamlardaki beyaz at üstündeki sahne, eşeğe uyarlanarak canlandırıldı. Ağaoğlu’nun taklidini yapan eylemci, eşeğin üstünde reklamlardan aşina olduğumuz nükteli Ali Ağaoğlu demeçleriyle dolaşarak şunları söyledi: “Ben Dayıoğlu’yum, ağamın izinden gidiyorum, ben de İstanbul’u kentsel kentsel dönüştürücem! Buraları alan talan geziyorum. Bina yapacak yer arıyorum. Bana güvenin. Dedim olacak! Tarih hayal edenleri değil, yıkanları yazar. Her şeyi yıkıp Küçük Dayıoğlu İmparatorluğu’nu kurucam. Tarih hayal edenleri değil, mahvedenleri yazacak! Tasarımcıya tasarla dedim, tasarlıy Fotoğraf: UĞUR DEMİR cak. Mimarlara çiz dedim çizecek. Ol dedim! Olacak!” Topluluk, aynı zamanda bienali de protesto etti. Topluluğun okuduğu “İşgal 1453” başlıklı bildiride şu ifadeler yer alıyor: “Tasarım Bienali’nin sponsorlarının çoğunun gayrimenkul şirketleri olması, karşı olunması gereken sürece alet olmaktır. Gayrimenkul şirketleri arkalarına devletin ve medyanın gücünü almış saldırıyorlar. Müteahhitler ve bürokratlar satabilmek için kenti parçalıyorlar. İşgal ediyor, talan ediyorlar. Bu kişiler ve kurumlar istedikleri ormanda, kamu arazisinde insanların yaşamları üzerinde at koşturabiliyor. Kimse de hesap soramıyor.” ALEV GÖZONAR’IN SERGİSİ MABEYN GALLERY’DE İçsel yolculukların sergisi Kültür Servisi Mabeyn Gallery, Alev Gözonar’ın “Yol” başlıklı son kişisel sergisine ev sahipliği yapıyor. Sergi kapsamındaki eserlerinde pixel yöntemi ile iki farklı konuyu işleyen sanatçı, ilk olarak “VIP” (Very Important Person) ve “VOP” (Very Ordinary People) kavramları üzerinde duruyor. Aynı serinin diğer konusunda ise tiyatroyu duvara taşıdığı, içsel yolculuklarını anlattığı “Duvar Tiyatrosu”nu izleyeciyle buluşturuyor. Serginin en önemli farklılığı ise Aylin Baylan’ın, sergi sürecini yazıya döktüğü fantastik bir öyküsü ile Alev Gözonar’ın işlerinin bir araya geldiği özel tasarım kitap. “Yol” sergisi, 10 Kasım’a kadar görülebilir. Cumhuriyet arşivinde İnegöl Kültür Servisi İnegöl Kent Müzesi, Cumhuriyet gazetesinin 193040 yılları arasında İnegöl ile ilgili yaptığı haberlerden oluşan sergiye ev sahipliği yapıyor. “Cumhuriyet Gazetesi Arşivinde İnegöl Sergisi”, İnegöl’ün ulaşım, mimarlık ve şehircilik çalışmaları, kültür, sanat, eğitim, spor, toplum, sanayi ve ticaret hayatı ve etkinliklerini, fotoğraflar ve belgeler eşliğinde izleyiciyle buluşturuyor. Sergi, 16 Kasım’a kadar sürecek. C MY B