Katalog

15 EYLÜL 2011 PERŞEMBE CUMHUR YET SAYFA ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ 11 Bir yandan durgunluk diğer yandan borç krizinin bankalarla yayılacağı endişesi dünyayı sardı Çember daralıyor KOMŞUYA DARBE Kademeli olarak iflasını dillendirilen Yunanistan için ilk adım atıldı. ‘Pahası ne olursa olsun her işbirliği savunulamaz’ diyen AB, Yunanistan’ı Schengen’den atmayı planlıyor. Moody’s üç Fransız bankasının notunu indirdi. Borç krizi nedeniyle bankalar işten çıkarmaları da kapsayan sert önlemler almaya başladı. Küresel bazda 100 bin bankacının işsiz kalacağı konuşuluyor. Amerikan slamı Dünya düzeninin işleyiş çarklarında, dünya nimetlerinden alınacak pastada kullanılacak kaynakların değişimi, yüzyılların sömürensömürülen ilişkilerini de doğrudan etkilemektedir. Kilit kaynak enerjide madenlerin pabucunun dama atılması, petrol yataklarının önem kazanması, üstünde yaşayanların Müslüman olması ilişkili, Müslümanlara yönelik duyarlılıkları katlanmıştır. İslam dünyası halklarının zengin kaynaklarla ters orantılı yoksul, yoksun, geri kalmış bir yaşama mahkum olmaları tabii ki raslantı değil. İslam dünyasının birbirinden kopuk şeriat yorumlarıyla, birbirlerine düşman diktatörlükler eliyle yönetilmeleri de öyle. Dahası zengin kuzeyin güç odağı ABD’ye yakınlıkla ölçülen iktidarlar, islamcı siyasal akımlar eliyle yönetilmeleri de... Siyaset sosyolojisinin doğası gereği Amerikan İslamına karşıt İslami akımların İslam dünyasında hem iktidarlar, hem de siyasi akımlar olarak ortaya çıkmaları, aralarında en altta kalmamak üzere çatışmalarıyla, aşiret, mezhep, cemaat, ırk ekseninde iç savaşlar kaosunun katlanması da kaçınılmazdı.. İslam dünyasını hem ülkeler, hem de halklar olarak kullanmada kafa patlatma, arayışlar tarihi elbette çok eskilere dayanıyor. Osmanlı’nın parçalanışında bu hesapların nasıl ustaca yapıldığının belgeleriyle bu köşeyi doldurmak anlamsız. Kabaca iki kutuplu dünya, soğuk savaş sürecinde İslam dünyasını diktatörlükler, halklarını radikal İslami akımlar, örgütler eliyle kullanmak çok işlevseldi denebilir. Afganistan’ı Rusya egemenliğinden koparmada Taliban’ı yaratan güç odağı, Ortadoğu’nun çok sevdiği, çok kolay kullandığı diktatörlerinin yanında, radikal İslami akımlar, güçler olarak El Kaide’yi, Hamas’ı gizli örgütlerinin katkısıyla nasıl yarattığı artık gizlemez olmuştur.. Hiç unutmam Clinton’un iki ülkenin liderlerinin ellerini tutmasıyla ilan edilen İsrailFilistin Barış Antlaşması sürecinde, İstanbul’da yapılan Taksim toplantılarına konuşmacı olarak katılan İsrail Barış Örgütü’nün Başkanı ile Filistin Türkiye temsilcisi, birlikte bölgede barış için yapılanların çok az ve çok geç olduğunun altını çizmekle yetinmemişlerdi. Hamas’ın Filistin Kurtuluş Örgütü’nün gücü, direnişini kırmak üzere, İsrailAmerikan gizli örgütlerinin kafa kafaya vermeleriyle kurulduğunu anlatmışlardı. Şimdi bölge barıştan çok daha uzakta, Hamas kuşatmasında Gazze’de insanlık dramları yaşanıyor, İsrail çok daha insanlıkdışı politikalarda gözü kara gidiyor. Almerikan İslamı cephesinden fışkıran radikal İslami akımlar, yeni terör örgütü kimlikleriyle bugün ABD’nin, AB’nin baş düşmanları.. Piyasalar düzeninin ayakta tutulmasının günümüz sürecinde, yaratılmış canavarlar konumuna geçen radikal İslami akımların yerine, daha doğrusu karşısına ılımlı İslam projeleriyle çıkılması gündemde. Amerikan İslamı, Yeşil Kuşak içinde güç toplamanın aracı artık ılımlı İslam projelerinden geçiyor. Tabii uygun cemaatlerin yaratılıp güçlendirilmesi, aşiretler, ırklar, mezepler ile buna göre ittifaklar kurulması, elbette iktidarlar yaratılması gerekiyor. Bu arada Amerikan İslamı tanımı ile ters düşmüyor olsalar da pek çok siyasi iktidar, lider, diktatör, şeyhle yolların ayrılması zorunluluğu da gündeme geliyor. İktidar gücünü ellerinde tutanların, toplumlar ne kadar afyonlanmış olsalar da anormal zenginleşmeleri, iktidar güçlerini kötüye kullanmaları, korkunç boyutlar kazanan yolsuzluk, vurgun düzenlerinin açığa çıkması, kitlelerin çok zengin kaynaklara, büyük para akışına karşın aşırı yoksullaşma, yoksunlaşmaları zaman içinde kaçınılmaz sorunlar üretiyor. Yine hiç unutamam; piyasa uzmanları, yeni dünya sömürü düzeni çarklarının kirlilik üzerinden işlemesi, piyasalar düzeninin insanlıkdışı yarattığı sorunlar karşısında siyai iktidarlarla, sermayeyi sürekli uyarıyorlar. Daha bir 20 yıl öncesinde büyük tekellerin yatırım yaparken rüşvete ayırmak zorunda kaldıkları payların, işçilik ücretlerinin 78 katına çıktığını saklamıyorlardı. Çok uluslu büyük marka petrol şirketi yeni yatırımı üzerinden AGİT, Dünya Bankası raporlarında, seminerlerinde örnekler verirlerken, var olan iktidarla anlaşma yapmanın yetmediğinin altını çiziyorlardı. İster dikkatör, ister sandık demokrasisinin kukla yönetimi olsun, iktidarın kolayca devrilmesi sonrası ortada kalmamak için, sosyal projeleri gündeme getiriyorlardı. Şimdilerde dört elle sarılınan ılımlı İslam projesi, din üzerinden, Müslümanlara yönelik en sıkı sıkı sarılınan model olmalı.. AfganistanIrak işgallerinde çuvallama, İranPakistan paranoyalarından sonra, laik Türkiye Cumhuriyeti’ni, Erdoğan iktidarını, uysa da uymasa da, can simidi; ılımlı İslam projesi, Arap baharları kalkışmalarının ardından rol model olarak pazarlama bundan. Cumhuriyet, aydınlanma, devrimler kazanımları, Atatürk’ün barış ilkesiyle çatışmalı bu gidişin, Türkiye’yi İslam dünyası içindeki kanlı, en altta kalmama iç savaşlarının kaosuna çekme riskiyle yüreğimiz ağzımızda... NOT KÂBUSU SAM AMCA YOKSULLAŞTI Dünyanın en büyük ekonomisi ABD’de yoksulluk ağırlaştı. Her altı ABD’liden biri yoksul. Bu durum ülkeye ihracat yapan ekonomileri de risk çemberine soktu. Ekonomi Servisi Küresel ekonominin kâbus dolu günleri bitmiyor. Okyanusun öte yanında giderek şiddetlenen durgunluk riski dünyayı diken üstünde tutarken Avrupa’nın borç sorunları da ağırlaşıyor. Yunanistan’daki krize köklü bir çözüm bulunamaması ve ülke tahvillerinin bankalar yoluyla Avro ülkelerine dağılması bankalara yönelik endişeleri arttırıyor. En fazla alacaklı olan Fransız bankalarına yapılan uyarılardan sonra Moody’s Socitete Generale ve Credit Agricole’un kredi notlarını düşürdü. Kuruluş BNP Paribas’ın kredi notunu ve negatif olan not görünümünü korudu. Moody’s’ten sonra bir uyarı da Standard & Poor’s’tan (S&P) geldi. S&P, Avrupa’daki borç krizi büyürse Alman bankalarının ağır şekilde etkileneceğini açıkladı. Kuruluş, Lehman sonrasında olduğu gibi sektörün desteğe ihtiyaç duyabileceğini de belirtti. ASIL R SK TALYAN BORCU Fransız bankaları beş ülkeden 646.4 milyar dolar alacaklı. Söz konusu borcun yarısından fazlası İtalya’ya ait. İtalya’nın Fransız bankalarına 392.6 milyar dolar borcu bulunuyor. Bunun 41.8 milyar doları banka, 253.2 milyar doları banka dışı sektör, 97.6 milyar doları kamu borcundan oluşuyor. Fransız bankaları İspanya’nın Alman bankalarından sonra en büyük alacaklısı. Bu bankalara İspanya’nın 140.6, Yunanistan’ın 56.7, İrlanda’nın 29.6, Portekiz’in ise 26.9 milyar dolar borcu var. 100 bin bankacı tehlikede Durgunluk riski ve borç krizinin bankaları olumsuz yönde etkileyeceğine ilişkin beklentiler nedeniyle bankalar dünya genelinde işten çıkarmaları da kapsayan sert önlemler almaya başladı. ABD ve Avrupa’da HSBC, Lloyds Banking, Bank of America, UBS, Barclays, Royal Bank of Scotland ve Credit Suisse’in de bulunduğu pek çok banka birkaç yıl içinde 100 bin kişiyi işten çıkaracak. Altı Amerikalıdan biri yoksul Ekonomi Servisi Krizin eşiğine gelen ABD’de “yoksulluk” içinde yaşayanların sayısı 46 milyonu aştı. Ülkede açıklanan veriler, ortalama hane gelirinin azaldığını ve yoksulluk sınırı altına düşen Amerikalıların sayısının son 18 yılın en yüksek düzeyine geldiğini gösterdi. 312 milyon nüfuslu ülkede yoksul sayısının 46 milyonu aşması, en az altı Amerikalıdan birinin yoksul olduğu anlamına geliyor. Amerikan Nüfus Sayım İdaresi 2010’da tipik bir hanenin gelirinin yüzde 2’den fazla düştüğünü açıkladı. Buna göre, 2008’deki mali kriz öncesine göre gelirlerdeki gerileme yüzde 6’nın üzerine çıktı. ABD, yoksulluğu dört kişilik bir aile için yılda 22.314 dolar altındaki gelir olarak tanımlıyor. Tek bir bireyin geçimi için çıta yılda 11.139 dolar olarak kabul ediliyor. Tüketici harcamalarının Amerikan ekonomisinin yüzde 70’ini sağladığı göz önünde bulundurulursa, gelirlerdeki azalma resesyonu daha da ağırlaştıracak. Ayrıca ülkeye ihracat yapan ekonomileri de olumsuz etkileyecek. Yunanistan’a Schengen darbesi Ekonomi Servisi Schengen üyesi Yunanistan, Avrupa Birliği tarafından üyelikten atılmaya hazırlanıyor. AB, Schengen üyeliğinden atılma gerekçesi olarak, Türkiye’den her yıl gelen 26 bin kişilik kaçak göçü gösterdi. Aşırı sağ Danimarka Halk Partisi’nin Avrupa Parlamentosu üyesi Morten Messerschmidt de kararı doğrulayarak, “Karar yerinde alınmış ve gerekli olarak atılmış bir adımdır” diye yorumladı. Financial Times’in haberinde Yunanistan’ın, başta Türkiye olmak üzere diğer ülkelerden kaçak gelen mültecileri önlemekte güçlük çektiği, bu nedenle AB’nin Yunanistan’ı Schengen’den atma teklifi hazırladığı ve kararın cuma günü alınacağı yer aldı. Morten Messerschmidt, “Yunanistan her alanda AB için sorunlu çocuk. Bu nedenle Yunanistan’a, AB ile ilişkilerinin artık sona ermek üzere olduğunu hatırlatmak ve el sallamak gerekir. AB’nin iç sorunlarını görmeye başlaması çok önemli. Artık ne pahasına olursa olsun bazı işbirliklerinin yürütülemeyeceği anlaşılmaya başlandı. Bu Yunanistan’a karşı ilk adım. Daha sonra iflas eden Yunanistan’a karşı nasıl bir karar alınacağını bekleyip göreceğiz” dedi. Haber, ekonomi çevrelerinde Yunanistan’ın birlikten atılmasının ilk adımı olarak yorumlanırken, ECB Yönetim Kurulu üyesi Carlos Costa, Yunanistan’ın Avro’dan çıkması düşünülemez olduğunu söyledi. Yatıştırma çabaları Kriz endişeleri yükselirken Avrupalı liderler piyasaları yatıştırmak için her yolu deniyor. Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, ortak tahvili yeniden gündeme getirdi. Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve Yunanistan Başbakanı Yorgo Papandreu borç krizini görüştü. Telekonferansla görüşme kararı, piyasaları yatıştırmak için bir diğer adım oldu. Merkel, hükümet yetkililerinden çalkantı yaratacak açıklamalardan kaçınmalarını istedi. spanya’ya not şoku Avrupa durgunluğun eşiğinde düzey. Oran haziranda yüzde 43 ve ağustosta yüzde 60 omuştu. Araştırmaya göre, Avrupa’nın görünümü zayıflarken yatırımcılar Japonya ve Çin’e yönelik güvenlerini de yitirdi. Uluslararası kredi Ekonomi Servisi BofA Merderecelendirme kuruluşu rill Lynch Eylül Ayı Fon YöFitch, İspanya’nın 17 özerk neticileri araştırmasına göre yönetiminden 5’inin kredi notunu düşürdüğünü açıkladı. yatırımcılar, bir yıl içinde AvFitch, Katalonya, Endülüs, Varupa’nın durgunluğa gireceğini lencia, Murcia ve Kanarya Adaöngörüyor. Avrupa fon yöneları bölgelerinin uzun vadeli kre ticilerinin yüzde 55’i, 2012’nin di notunu düşürüp, negatif göilk yarısında bölgenin reel rünüme aldığını duyurdu. Borç GSYİH büyümesinin negatif kriziyle başı dertte olan Avruyönlü olacağı görüşünde. pa’nın göbeğinde çatlak Araştırmaya göre, risklerde oluştu. Avusturya parlamento komisyonu Avruağırlığı Avrupa’nın ülke borçları ve pa Finansal İstikrar banka sorunları oluşturuyor. AraştırFonu’nun genişlemaya katılanların yüzde 68’i Avro Böltilmesini redgesi borç krizini risklerin en büyüğü olarak detti. mdatlarına BRICS yetişecek Brezilya hükümetinden üst düzey bir yetkili, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Af IMF Başkanı Christine Lagarrika’nın oluşturduğu BRICS ülkelerinin Avru de, ‘“gelişmekte olan ülkelerin satın pa’daki borç krizinin çözümüne katkıda bulun almaAvrupa tahvillerini bir geniyetlerinin ilginç mak için ellerindeki lişme olduğunu” belirterek, Avro cinsi tahvil miktarını arttırmayı gör bu kararın ngiltere ve Almanüştüklerini söyledi. BRICS üyeleri, Was ya gibi tahvilleri daha az riskli hington’da 22 Eylül’de yapacakları toplantı ülkelerle sınırlandırılmaması da Avro bölgesindeki krizi ele alacak. gerektiğine işaret etti. görüyor. Bu Ocak 2003’ten bu yana en düşük Kurbana ithal çözüm Ekonomi Servisi Et Balık Kurumu (EBK), Trakya’da kurbanlık açığı oluşmaması için 8 bin ton, tahminen 16 bin büyükbaş kurbanlık ithal edecek. EBK Genel Müdürü Bekir Ulubaş EBK’nin et, süt, balık ve tüm hayvansal ürünleri içine alan bir piyasa düzenleme kurumu olarak yeniden yapılanacağını, ürün fazlalığında depolanacağını, az olduğu dönemlerde ise piyasaya arz edileceğini kaydetti. Ulubaş, kurbanlık vasfı taşıyan büyükbaş hayvanların kilogramını bugünkü serbest piyasa dolar kurundan 9 liraya mal ettiklerini anlattı. htiyaç olan her yere şube açacak Akbank Private Banking’in dünyanın önde gelen finans dergilerinden Euromoney tarafından ikisi son 2 yılda olma üzere toplamda 4 kez “Türkiye’nin En yi Özel Bankacılık Kuruluşu” seçildiğine dikkat çeken Galatalı “Kafkaslar ve Orta Asya’daki Türki Cumhuriyetler ve Arap ülkelerinde de pazarlama faaliyetlerini artırmak ve Türkiye’ye portföy çekmek istiyoruz. Tüm bu yenilikleri daha çok müşteriye doğrudan ulaştırabilmek için, Anadolu’da ve stanbul’da potansiyel görülen yerlerde şube açarak şube ağını da genişleteceğiz” dedi. Ziya Akkurt Saltık Galatalı Akbank Private Banking 10 yaşında Ekonomi Servisi Müşterilerine kontrollü risk yönetimi, anlık portföy hizmeti ve yatırım danışmanlığı gibi kişisel hizmetler sunan ve bu yıl 10. yılını kutlayan Akbank Private Banking 5 bin müşteriye ve 24 milyar TL’lik bir varlık büyüklüğüne ulaştı. 10. yıl kutlaması kapsamında düzenlenen gecede konuşan Akbank Private Banking’den sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Saltık Galatalı, içinde bulunulan dönemin düşük faiz oranları ve globalizasyonla birlikte değişen yatırım ortamının özel bankacılık hizmet ve ihtiyaçlarını her geçen gün daha fazla ön plana çıkardığını vurgulayarak “Krize yönelik giderek artan uyarılar ve merkez bankalarının kriz sonrası izledikleri farklı ekonomi politikaları, birikimi olan müşterilerin danışmanlık talebini artırıyor. Bu ortam içerisinde Akbank Private Banking birikimi ve konularında uzman kadrosuyla yatırımcılara kontrollü bir risk yapısı içerisinde optimum getirilerin sağlanmasında önemli bir rol oynuyor” diye konuştu. Liderler işsizliğe odaklanmalı Ekonomi Servisi 2011 Yaz Davos Forumu, Çin’in Dalian kentinde başladı. Çin Başbakanı Ven Ciabao, ABD’nin uygun ekonomik politikalar uygulayarak yatırımcıların çıkarlarını ve güveni korumasını beklediklerini belirtti. Ven, ABD’nin şu anda dış borçlarını kontrol etmek, mali açığını azaltmak ve ekonomik kalkınma yoluyla istihdamı artırmak olmak üzere üç ana görevle karşı karşıya olduğunu anlattı. C MY B C MY B