Katalog

SAYFA CUMHUR YET 6 AĞUSTOS 2011 CUMARTES kultur@cumhuriyet.com.tr 14 KÜLTÜR Zadie Smith’in ‘İnci Gibi Dişler’ romanının çevirmeni Mefkure Bayatlı, Elif Şafak’ı ‘intihal’ yapmakla suçladı: ‘Bu kadarı tesadüf olamaz’ Kültür Servisi Elif Şafak, piyasaya çıkar çıkmaz 200 bin satan yeni romanı “İskender”de İngiliz yazar Zadie Smith’in “İnci Gibi Dişler” romanından intihal yapmakla suçlanıyor. Vatan Gazetesi’nde dün yer alan haberin kaynağı ise Fikir Mahsülleri Ofisi adlı blog sitesinde yayınlanan “Elif Şafak’ın yeni romanı biraz fazla ‘tanıdık’” başlıklı yazı. Yazıda, iki romanın karakterleri ile yan karakterlerin, hatta her iki hikâyenin de çözülme bölümünün neredeyse aynı olduğu öne sürülüyor. Ülkesinde, 2000 yılında yayınlanır yayınlanmaz en çok satan kitapların arasına giren ve yazarına pek çok ödül kazandıran “İnci Gibi Dişler”in çevirmeni Mefkure Bayatlı, “Zadie’nin kitabını şablon olarak almış, ama buna intihal denir” diyor. Elif Şafak’ın Doğan Kitap’tan çıkan “İskender” adlı romanında, Fırat’tan başlayıp Londra’ya kadar uzanan yolculukta, toplumun erkek çocuğa bakışının, insanların aslında en çok sevdiklerini incittiklerinin ve en büyük yaraların ailede açıldığının anlaElif Şafak den birinde geçtiği belirtiliyor. Vatan gazetesine konuşan Bayatlı, intihal suçlamasını şöyle dile getiriyor: “Bu kadarı tesadüf olamaz. Şafak, Zadie’nin kitabını şablon olarak örnek almış, aileyi Türk yaparak bir kitap yazmış. Konuyu basitleştirmiş. Özellikle ‘pencere’ hikâyesindeki benzerliği aklım almıyor. On tane öyle paralel hikâye yazılabilirdi ama ‘pencere’ hikâyesi paralel bile olmamış. Buna intihal denir. Uyarlama gibi bir şey olmuş. Esinlenmeyi aşmış. Hiç şaşırmadım. Dünya edebiyatını bir tek onlar takip ediyor, kimse bilmiyor diye düşünüyorlar. Ama Türkiye’de edebiyattaki başka kitaplardan etkilenmeleri, yapılan intihalleri araştıran ve bilen insanlar var. Örneğin Vir ginia Woolf’un “Orlando”su ile Aziz Nesin’in “Betüş”ünün ana fikri aynıdır. Ama ayrıntılı olarak etkilenmek okur olarak kabul edilecek bir şey değildir. Belli ki Elif Şafak, Zadie Smith’ten çok etkilenmiş ve esinlenmiş. Zadie Smith’in başarısı çok iyi bildiği ve içinden geldiği insanları yazması. Elif Şafak o insanları o kadar iyi tanıyor mu? Bilemiyorum.” Winehouse Bennett düeti bağımlılar yararına Kültür Servisi Geçen ay yaşamını yitiren Amy Winehouse ve caz müzisyeni Tony Bennett’ın birlikte kaydettikleri düet, single olarak yayımlanacak. Albüm gelirinin Winehouse’un babası Mitch Winehouse’un bağımlılıkla mücadele etmek için kuracağı vakıf yararına kullanılacağı bildirildi. İkilinin Londra’daki Abbey Road Stüdyoları’nda mart ayında kaydettikleri şarkı Bennett’ın 20 Eylül’de yayınlanacak “Bennett’s Duets II” albümünde de yer alacak. Blog’ta yer verilen benzer bölümler  “Bowden’ın oturma odası yolun altında kalıyordu ve pencerelerinde parmaklıklar vardı, bu yüzden bütün görüntüler kısmiydi. Clara genelde ayaklar, tekerlekler, egzoz boruları ve sallanan şemsiyeler görürdü. Böyle anlık görüntüler çok şey anlatırdı: Canlı bir hayal gücü, yıpranmış bir dantelden, yamalı bir çoraptan, yere yakın sallanan ve daha iyi günler görmüş bir çantadan bir sürü duygulu öykü çıkarabilirdi.” ( nci Gibi Dişler, s. 30, Everest Yayınları)  “Oturma odasındaki halının üstünde bağdaş kurup oturur, tavana yakın küçük pencerelere bakardı ağzı açık. Dışarıda sağa sola akıp duran çılgın bir bacak trafiği olurdu. şe giden, alışverişten dönen ya da yürüyüş yapan yayalar. (…) “Gelip geçenlerin ayaklarına bakıp onların hayatlarını tahmin etmeye çalışmak en sevdikleri oyunlardandı – üç kişiyle oynanan bir oyun: Esma, skender ve Pembe. Mesela topuklarını takırdatarak, çevik ve acele adımlarla yürüyen, bilekten düzgünce bağlanmış parlak bir çift stiletto gördüler diyelim. ‘Galiba nişanlısıyla buluşmaya gidiyor’ derdi Pembe, bir hikâye uyduruverirdi. skender de iyiydi bu oyunda. Yıpranmış, kirli bir çift mokasen görür, başlardı ayakkabıların sahibinin nasıl aylardır işsiz olduğunu, şimdi de köşedeki bankayı soymaya gittiğini anlatmaya.” ( skender, s. 135, Doğan Kitap) Zadie Smith Oscar’ın ‘onur’ları belli oldu Kültür Servisi Ünlü televizyoncu Oprah Winfrey, Darth Vader’in sesi James Earl Jones ve makyaj sanatçısı Dick Smith’e Oscar Onur Ödülü verilecek. 1985 yılında Steven Spielberg filmi ‘Mor Yıllar’daki performansıyla En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında Oscar’a aday gösterilen Winfrey’ye Jean Hersholt Yardımseverlik Ödülü sunulacak. 50’den fazla filmde rol alan Jones, “The Great White Hope”daki rolüyle Oscar’a aday gösterilmiş, “Şeytan”, “Taksi Şöförü” ve “Avcı” gibi filmlerde çalışan Dick Smith ise 1984 ’te “Amedeus” filmiyle makyaj Oscar’ı kazanmıştı. tıldığı; Zadie Smith’in “İnci Gibi Dişler” romanında ise benzer bir göç hikâyesinin anlatıldığı ve öykünün tıpkı “İskender”de olduğu gibi Londra’nın kenar semtlerin Georgette Heyer’in yayımlanmamış mektupları tartışma yarattı Cartland’a intihal suçlaması ‘Doğu’da kadın olmak’ Kültür Servisi Nazan Tuna’nın hekimlik görevi nedeniyle 2000 2004 yılları arasında zorunlu hizmet için gittiği Muş’ta çektiği fotoğraflardan oluşan ilk kişisel sergisi bugün saat 17.00’de Fotofilm Sanat Merkezi’nde açılıyor. “Doğu’da Kadın Olmak” başlıklı sergi, adından da anlaşılacağı üzere, örfüyle, adetiyle, töresiyle Doğu’nun kadınını anlatıyor. Nazan Tuna, “Beni Muş’ta fotoğraf çekmeye, özellikle de bölgenin kadınlarını çekmeye iten bir temel neden, oradaki kadınların hayatlarının bizimkinden çok daha zor olmasını görmüş olmamdı” diyor. “Doğu’da Kadın Olmak” başlıklı sergide yer alan fotoğraflardan biri, Orhan Pamuk’un “Kar” adlı kitabının Bosna Hersek baskısının kapak fotoğrafı olarak da kullanılmış. 83’ündeki Andy Warhol Kültür Servisi Heykeltıraş Edgar Askelovic, Andy Warhol’un doğumunun 83. yılına özel olarak gerçekleştirdiği heykelde, Warhol’u yaşlı bir adam olarak tasvir ediyor. Askelovic’in “Warhol yaşasaydı nasıl bir adam olurdu?” sorusundan yola çıkarak 3 ay içerisinde yaptığı, Birmingham’daki McDermott Galerisi’nde sergilenen heykelde, Warhol’un yüzü ve vücudundaki derin kırışıklıklar ile dişleri dökülmüş ağzı göze çarpıyor. AFP MUZIR KURULU’NU TANITTI ‘Türk bürokratlar edebiyatın bekçileri’ Kültür Servisi Fransız Haber Ajansı AFP dün Türkiye’deki Çocukları Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu ile ilgili “Türk Bürokratlar Edebiyatın Bekçileri” başlıklı bir haber yayınladı. Başkanlığını tarım ekonomistinin yaptığı ve bir doktor, bir imam ve psikologtan oluşan 10 kişilik kurulu tanıtan haberde, kurulun Türkiye’deki edebiyat eserlerini müstehcenlik nedeniyle dava açmaya yetkili tek kurul olduğunun da altı çiziliyor. Son olarak Chuck Palahniuk’un “Ölüm Pornosu” isimli kitabı, Beat kuşağı yazarı William S. Burroughs’un “Yumuşak Makine”si ve verilen para cezası nedeniyle kapanmak zorunda kalan mizah dergisi Harakiri’nin “müstehcenlik” nedeniyle davalık olduğu haberde yer alıyor. Haberde ayrıca Harakiri’nin Genel Yayın Yönetmeni Kutlukhan Perker, Yumuşak Makine’nin yayınevi Sel Yayınlarından İrfan Sancı ve Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Metin Celal’in görüşlerine de yer verildi. Haberde söz konusu yayınlara dava açılmasının nedeninin “Türk toplumunun ahlak yapısını bozması” olduğu anımsatıldı. Kültür Servisi Aşk romanları tüm dünyada 1 milyardan fazla satan Barbara Cartland’ın (19012000) intihal yapmakla suçlandığı ortaya çıktı. Tarihsel aşk romanlarıyla tanınan Georgette Heyer’in (190274), 1950’de kaleme aldığı bazı mektuplarda, Cartland’ı kitaplarından “yararlanmakla” ve “küçük bir hırsız gibi davranmakla” suçladığı belirtildi. The Guardian gazetesinin haberine göre, ekim ayında yayımlanacak olan “Georgette Heyer Biography” (Georgette Heyer’in Yaşamöyküsü) adlı kitapta yer verilen mektuplarda, tarihsel aşk romanlarında dönem araştırmasına büyük bir önem verdiği bilinen Heyer, çoğu 19. yüzyılda geçen 700’den fazla kitap yazmış olan Cartland’ı, kendi yapıtlarındaki adları, karakterleri ve olay örgüsü ayrıntılarını “aşırmakla” suçluyor. Tüm dünyada on milyonlarca dan yararlanmış” diyor. “Georgette Heyer’in Yaşamöyküsü” adlı kitabın yazarı Jennifer Kloester de, iki yazarın kitapları arasındaki “benzerlikler” karşısında “afalladığını” söylemeden edemiyor. Kloester, “aşk romanları kraliçesi” olarak ünlenen Cartland’ın “yararlanmalar”ının karakter adlarına kadar uzandığını; Heyer’in “Friday’s Child” romanındaki Sir Montagu Revesby ile Cartland’ın “Hazard of Hearts” romanındaki Sir Montagu Reversby’nin Barbara Cartland benzerlikleri karşısında, HeHeyer’in Cartland’ı suçladığı yer’in büyük bir öfkeye kamektuplarının yer aldığı kitap pıldığını vurguluyor. Kloester, Cartland’ın ekim ayında yayımlanacak. “Knave of Hearts” adlı rosatan 56 roman yazmış manının sonradan adının değiştiolan Heyer, edebi tem rilmesinin, “The Innocent Heisilcisi Leonard Par ress” adıyla ve “Georgette Heyer ker Moore’a yazdığı bir mektup tarzında” başlığı altında yeniden ta, “Bayan Cartland, ‘Knave of yayımlanmasının da anlamlı olduHearts’ adlı romanının ana te ğunu vurguluyor. masını tümüyle benim ‘These Cartland’ın oğlu Ian McCorOld Shades’ adlı kitabımdan al kindale ise, “Böyle bir şeyden mış; ama öyle anlaşılıyor ki, da şimdiye kadar hiç haberim olha pek çok ayrıntıda ve karak madı. Bence, ancak tam tersi olterlerde de öteki romanlarım muş olabilir” diyor. Cengiz ‘Convorbiri Literare’de Kültür Servisi Romanya’da yayımlanan eleştiri dergisi “Convorbiri Literare”, Temmuz 2011 sayısında Metin Cengiz’in yedi şiirine çevirmen ve eleştirmen Valentin Talpalaru’nun çevirisiyle yer verdi. 187. sayısı yayımlanan dergide, Czeslaw Milozs’un ve Liviu Capşa’nın şiirleri de yer alıyor. ‘Çalmak ve Mücadele Etmek’ Kültür Servisi Engelli ve sosyal açıdan dezavantajlı gençleri müzikle buluşturan Social Inclusion Band topluluğu, 89 Ağustos tarihlerinde İstanbul’da konser vermeye hazırlanan Venezüella Simon Bolivar Senfoni Orkestrası’nın İstanbul açılışını yapıyor. Bu akşam saat 21.00’da Galata Meydanı’nda gerçekleşecek Social Inclusion Band konserinin ardından, Simon Bolivar Senfoni Orkestrası’nın hayata geçmesini sağlayan “El Sistema” hareketinin hikâyesini konu alan “Çalmak ve Mücadele Etmek” adlı film de dev ekranda gösterilecek. 35. YILINI KUTLAYAN ‘MONTREAL F LM FEST VAL ’NE TÜRK YE YED F LMLE KATILIYOR Montreal’de yolun yarısı GÖNÜL DÖNMEZCOL N ‘Grease’in Cha Cha’sı öldü Kültür Servisi Efsane “Grease” filminin kadın oyuncularından Annette Charles, 63 yaşında hayata gözlerini yumdu. Filmde, okul dans yarışması sırasında John Travolta ile jive dansı yapan, Cha Cha DiGregorio karakterini canlandıran oyuncu, uzun zamandır kanser tedavisi görüyordu. Annette Charles, aynı zamanda, “Gunsmoke” ve “The Bionic Woman” adlı televizyon dizilerinde de rol almıştı. MONTREAL 35. yılını kutlamaya hazırlanan Kuzey Amerika’nın en önemli sinema etkinliği “Montreal Dünya Film Festivali”, bu yıl 1828 Ağustos tarihleri arasında yapılacak. 70 ülkeden 383 filmin yer alacağı festivalin yarışmalı ana bölümünde 20 uzun metraj film var. Bunların arasında “Suriyeli Gelin” filmi ile 2004 yılında büyük ödülü alan İsrailli yönetmen Eran Riklis’in son yapıtı “Play off”, Rus yönetmen Andrey Smirnov’un Bolşevik devrimi sırasında geçen “Gazap Yılları”, Çinli yönetmen Zhao Tianyu’nun “Cazibe Kanunu” ve Fransız yönetmen Emmanuel Mouret’nin “Aşk Sanatı” filmleri dikkati çekiyor. Festivalin bu yılki onur konuğu ise Catherine Deneuve. Efsanevi Fransız ca”sı, Sedat Yılmaz’ın “Press”i ve Atilla Cengiz’in “Oğul” filmleri. “Dünyanın Ustaları” bölümüne Zaim’in yanı sıra Fransız yönetmen Claude Lelouch’un “Aşk Ne Getirirse” filmi, İran’da halen ev hapsinde bulunan muhalif yönetmen Cafer Atlıkarınca Penahi’nin “Bu Bir Film Değil” ve Aleoyuncuya festival sırasında bir xandre Mindadze’nin “Made ödül sunulacak. sum Cumartesi” filmi de buFestivalde Türkiye’den Muslunuyor. Ana yarışmadaki filmtafa Nuri’nin “Beden” ve Celeri tam sekiz ödül beklerken mil Ağacıoğlu’nun “Eylül” yarışan “ilk filmler”e ayrı bir filmleri “ilk filmler” ödülü için jüri Altın, Gümüş ve Bronz Zeyarışırken, programda bu iki nit ödülleri verecek. Ayrıca film de dahil toplam yedi film “Halkın Seçkisi”, “En Popüyer alıyor. Bunlar “Dünyanın ler Kanada Filmi”, en iyi LaUstaları” bölümünde gösteriletin Amerika filmine “Glauber cek Derviş Zaim’in “Gölgeler Rocha Ödülü”, “En İyi Belgeve Suretler”i ve “Dünya Sinesel”, “En İyi Kısa Film” gibi ması” bölümünde yer alan Orödüller de festival kapsamında han Oğuz’un “Hayde Bre”si, sunulacak diğer ödüller. İlksen Başarır’ın “Atlıkarın Yeniden Sezen Aksu Kültür Servisi Sezen Aksu, temmuz ayında gerçekleştirdiği üç konserden sonra, yoğun istek üzerine yeniden dinleyicileri ile buluşacak. Konser, 16 Ağustos’ta saat 21.30’da Harbiye Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu’nda gerçekleştirilecek. Sezen Aksu’nun “Bakarsın umduğundan iyi geçer yaz...” mesajıyla müzikseverlerin beğenisine sunulan “Öptüm” adlı albümünün yeni şarkıları ve unutulmaz Sezen Aksu klasiklerini seslendirecek. Sezen Aksu iki yıl aradan sonra “Türk Telekom Sezen Aksu Yaz Konserleri” kapsamında müzikseverlerle buluşmuştu. Süper kahraman Morrissey Kültür Servisi Morrisey’in solistliğini yaptığı, The Smiths grubunun şarkıları çizgi romana dönüştürülüyor. Çizgi romanı yayına hazırlayan Shawn Demumbrum The Smiths’in seslendirdiği “Girlfriend in a Coma” ve “How Soon Is Now?” albümlerindeki şarkıları yaklaşık sekiz çizgi romana uyarlamak istiyor. Çizgi romanın, kasım ayında piyasaya çıkması planlanıyor. C MY B C MY B