Katalog

19 N SAN 2011 SALI CUMHUR YET SAYFA DİZİ Bilge yönetimin sırrı: Eğitimi arttırıp cezaları indirmek! 9 Hanoi’nin masal tapınakları anoi’nin “Edebiyat Tapınağı” girişinde çiçekli bir tarh üzerinde; “Okuyanlar ülkenin kalbindedir!” yazısı dikkat çekiyor. Ardından ilk avluya giriyorsunuz. Burada banyan ve frangipani ağaçlarını geçtikten sonra, ikinci avlunun başına geliyorsunuz. İkinci avlu girişinde kırmızı lakeden, çift katlı bir Çin kapısı karşınıza çıkıyor. Masallardaki gibi bu ikinci kapıyı da geçiyorsunuz, bu defa karşınıza “Cennet Berraklığı Kuyusu” tabir edilen bir havuz geliyor. Bu havuzu da arkada bıraktıktan sonra, üçüncü avluda meşhur “kaplumbağalarla” karşılaşıyorsunuz. “Kaplumbağa” Vietnam kültüründe, “kalıcılık”, “uzun ömür” ve “mükemmeliyet” anlamına geliyormuş. Konfüçyüs, “Bir yıllık düşünüyorsan tohum dik, on yıllık düşünüyorsan ağaç dik, yüz yıllık düşünüyorsan insan eğit!” diyor. Konfüçyüs öğretisinde bilgi, diğer başka her şeyyapıyor. den daha kalıcı olduğu Nihayet beşinci için, Vietnam krallarının avluyu da geçip tavaktiyle bir Enderun mekpınağın iç çekirdetebi gibi kullandıkları bu ğini oluşturan “en“Edebiyat Tapınağında” derun” bölümüne sınavları başarıyla geçen geliyoruz... OLO PAPA aflar: G AN PA Fotoğr ve derece alan öğrencilerin Burada Vietnam’ın gelmiş geçmiş en büisimleri, “kalıcılık” sembolü olan bu taş kapyük üç hükümdarına dikilmiş heykel ve de mihlumbağa heykelleri üzerine yazılmış. raplar var. Kurumun çatısı altında yetişen tüm öğBu hükümdarların en başına, tapınağı inşa rencilerin sembolik arşivi olan kaplumbağaettiren Ly Thanhi Tong’un heykelini koyların ne yazık ki hepsi muhafaza edilememiş. muşlar. Yanına da şunları yazmışlar: Çoğu Vietnam’ın geçirdiği çeşitli savaşlar“Bilge ve hayırsever bir kraldı. Cezaları da yok olup gitmiş. indiren yasalar çıkardı. Güçlü bir ülke inEdebiyat Tapınağı avlularında bugün yalşa etmek için güvenliği arttırdı. Eğitimin genız 82 kaplumbağa görülebiliyor. lişmesine hizmet yaptı.” Bunların en eskisi 1442, en yenisi de 1779 Vietnam’ın bin yıl önce “eğitimi arttırıp cetarihini taşıyor. zaları indiren” hümanist kralları varmış! Gelin de komplekse kapılmayın. “Edebiyat n büyük hükümdarların Tapınağı”nda yaptığımız en müthiş keşif bu! Seçim Nasıl Geçer? Açıklanan dev projeler ya da vaat edilenler seçimi çok fazla etkiler mi? Bunlar her ne kadar bolca tartışılsa da özellikle önümüzdeki seçimler açısından sanıldığı kadar etkili olacağını sanmıyorum. Türkiye’de seçimler genellikle, örgütlenme, kitle oylarını kapma, iktidar partisinin rant dağıtımı ve liderler üzerinden hesaplansa daha doğru sonuç verir. Ama bu seçimin bir özelliği daha var. Ne olursa olsun AKP’ye oy verecekler ve ne olursa olsun oy vermeyecekler seçimin kaderini belirleyecek. İktidar partisinin duble yolları, konut projeleri, yatırımları, istikrarı önemseyenler açısından ekonomik gidişat, bu durumdan faydalananlar için artan kârlar elbette etkili olacaktır. Ama bunlar seçimin kaderini belirleyecek kadar önemli değil bence. Hele örneğin CHP’nin sürekli eleştirildiği proje konusu bana göre hiç de sanıldığı kadar etkili değil. Küçük yerlerde isimler, belli bölgelerde kitlesel oyların gideceği partiler az çok zaten seçimin sonucunu tahmin etmeyi kolaylaştırıyor. Örneğin Başbakan’ın, yurtdışında yaptığı konuşmalar kimilerinin çok hoşuna gitmiş, kimilerinin gitmemiş bunlar bence çok fazla etkili olacak unsurlar değil. Başbakan’ın ve CHP liderinin kişiliği, karizması kararsızlar açısından belki az çok etkili olabilir. Bu nedenle yaptıkları konuşmalar da bu etkiyi arttırabilir o kadar. Ama zaten oldukça yüksek sayıda seçmenin oyunu kime vereceği ya da ne olursa olsun kime vermeyeceği şimdiden belli. Seçim çalışması, kararsızların oyları üzerinde yaratılacak etkiden başka pek bir şeye yaramayacak. Örgütlerin iyi çalışmasıysa, kime gideceği belli oyların da yerini bulması, sandığa gitmeyi çok da önemsemeyenleri sandığa götürebilme ve üç beş puanlık da olsa oy kapmada işe yarayacak... Sonuç ne olursa olsun, iktidarın, tek partinin çok güçlü çoğunluğuna dayanmasının bizim gibi ülkelerde sanıldığı kadar olumlu olmadığını düşünüyorum. Bu nedenle güçlü iktidarın yanında, güçlü muhalefet ve Meclis kararlarını etkileyecek bir bölünmenin en doğrusu olduğuna inanıyorum. Seçimden bugünkü tabloya benzer bir tablo çıkarsa önümüzdeki dönem yine benzer tartışmalarla zaman kaybedeceğimiz ve keskin tarafların kavgasının daha da tırmanacağı bir döneme gireceğimiz ortada... H “Tek Sütun Pagodası kentin maskotu. Bir Uzakdoğu minyatürü gibi görünen bu ufak yapı da ‘Edebiyat Tapınağı’ gibi 1000 yıllık geçmişi olan başkent Hanoi ile aynı yaşta.” mirası E “Edebiyat Tapınağı”nın sembolizmleri, avlular ilerledikçe “derinleşiyor.” Dördüncü avlu; bizzat Konfüçyüs’e ayrılmış. Bu avlunun sonundaki bölümde Konfuçyüs’ün kırmızı ve altın sarısı lakeden bir heykeli duruyor. Geleneksel giysiler içinde bir kadınlar orkestrası da az ilerde Vietnam müziği ataklığın içinde bozulmayan güzellik Bu benzersiz, güzel tapınağa gelirken yolda gezdiğimiz bir başka etkileyici mabet de “Tek Sütun Pagodası” oldu. İlk bakışta bir Uzakdoğu minyatürü gibi duran bu ufak yapı da “Edebiyat Tapınağı” gi B bi Hanoi ile aynı yaşta, yani 1000 yıllık. Bu nedenle kentin maskot simgesi sayılıyor. İçinde “nilüfer” çiçekleri olan bir havuz içinden, büyük tek bir sütun üzerinde yükselen bu küçük pagodanın bizatihi kendisi yapraklarını açan bir nilüfer çiçeğini andırıyor. Pagodanın çatısının kenarlarına da belli aralıklarla nilüfer çiçekleri asılmış. Budist inancına göre bataklıkta yetişen nilüfer çiçeği, pis kokular ve çamur, balçığın içinde bile bozulmayan bir güzellik ve saflığı temsil edermiş. Mabedin ilettiği temel mesaj da bu oluyor: “En kötü şartlar içinde dahi olsan, sen sen ol! Bozulma!” Bu sevimli, özgün pagoda gibi kentin simgesi sayılan diğer bir yapı da “Hoan Kiem/Kılıç” gölü üzerindeki “Huc Köprüsü.” Adı “Sabah Güneşi” anlamına gelen bu kavisli, hoş, romantik kırmızı köprü üzerinde Hanoi’nin bütün yeni evlileri ile nişanlıları resim çektiriyor. Köprüden yürüyerek, daha sonra aynı gö lün ortasındaki ufak bir adacığın üzerinde bulunan “Ngoc Son/Yeşim Dağı” mabedine geçiyoruz. “Yeşim Dağı” mabedi, “Tek Sütun Pagodası” gibi Budist inancına bağlı. Mabedin ilginç yanı, 13. yüzyılda Vietnam’ı istila etmeye kalkışan Moğol imparatoru Kubilay Han’ı yenen kahraman bir generale adanmış olması. “Ngoc Son”, hayatımda bir generale adandığını gördüğüm tek mabet… Vietnam tüm istilacılarını yenmiş Cinsel gücü arttıran ‘Yılan likörü’ ietnam, 4000 yıllık olduğu söylenen tarihi boyunca, sürekli yabancı istilalara karşı savaşmış bir ülke. Moğollar, Çinliler, Japonlar, Fransızlar, Amerikalılar… bir bir bu ülkeye tarihin belli dönemlerinde musallat olmuş. Hepsi de sonunda buradan yenilgiyle ayrılmış. Bu nedenle Vietnam’ın kahraman generallerine adanan çeşitli hikâyeler var. Bu hikâyelerden biri de üzerinde bulunduğumuz göl “Hoan Kiem”e ait. “Hoan Kiem” gölünün Vietnam dilindeki gerçek karşılığı aslında, “Özüne Dönen Kılıç Gölü…” Milattan sonraki ilk bin yılda Çin işgalinde yaşayan Vietnam, XV. yüzyılda Çinliler karşısında gene yeni bir savaş verirken bu gölün sularından başını çıkaran bir kaplumbağa, dönemin en ünlü komutanına, düşmanları savuşturması için sihirli bir kılıç sunmuş. Komutan bu kılıçla Çinlileri kovarak, ardından imparator olmuş. Ancak akabinde gölde yaptığı bir gezintide, aynı kaplumbağaya tekrar rastlamış. Kaplumbağa düşmanları kovan kılıcı işi bittiği için geri istemiş ve kılıcı kaptığı gibi göl sularına gömülmüş. İmparator buna fena halde üzülmüş. Kılıcı bulabilmek için tüm göl suyunun boşaltılmasını srail ile ilişkiler en üst düzeyde Ekonomi Servisi Türkiye ile İsrail arasındaki diplomatik ilişkilerin dibe vurmuş gibi göründüğü şu günlerde, ikili ticari ilişkiler tüm zamanların en üst düzeyine çıktı. Bu durum, “Ticari menfaatlar siyasi görüş ayrılıklarına baskın çıktı” şeklinde yorumlara yol açtı. CNN Türk’ün haberine göre 2010 yılında büyükelçi kriziyle diplomatik bağların donma noktasına gelmesine karşın ikili ticari ilişkiler 3.5 milyar dolara ulaştı. İsrail’in Türkiye’ye ihracatı ise yılın ilk iki ayında 302 milyon dolara çıktı. İsrailli bir yetkili, “Bırakın da İsrail’in Ankara’ya atayacağı yeni bir büyükelçiyi Türkiye’nin reddetmesinin vereceği utancı yaşamak zorunda kalmayalım” dedi. V istemiş. Ama ne kaplumbağa, ne de kılıç bir daha görünmemiş. Bunun üzerine Vietnamlılar, o güne dek “Yeşil Sular” adıyla andıkları göle, “Özüne Dönen Kılıç Gölü” adını vermişler… Kılıç bir kez geldiği yere döndükten sonra, bir daha artık düşmanlarla savaşmak zorunda kalmayacaklarını düşünmek istemişler ama hülyaları ne yazık ki boşa çıkmış… Başkentin kalbi bu gölde atıyor 20. yüzyılın son çeyreğine dek savaşan Vietnam, ancak son yıllarda yeni yeni kendine geliyor… Geçen yüzyılın başında bataklıklarla çevrili olan gölün civarını kurutan Fransızlar; “Hoan Kiem” etrafında büyük caddeler, bulvarlar açmışlar. Hanoi’nin mesire alanına dönüşen göl kenarında son yıllarda ayrıca geniş bisiklet, yürüyüş parkurları düzenlenmiş. Sabahın erken saatlerinde genci yaşlısıyla kent halkı, buraya jimnastik yapmaya geliyor. Satranç meraklıları, göl kıyısında satranç oynuyor. Öğrenciler ders çalışıyor. Çocuklar top koşturuyor. Yaşlılar güzel havalarda burada güneşleniyor. Genç anneler bebeleriyle buraya geliyor. Hanoi velhasıl burada soluklanıyor. Çin’in Yuan bölgesinden çıkan ve bu kıyılardan denize dökülen Kızıl Nehir yamacındaki Hanoi kentinin içinde gerçekte irili ufaklı çok sayıda göl var. Kentin biricik gölü bu değil. Ama “Hoan Kiem”, artık arkasındaki bu kahramanlık hikâyelerinden mi, üzerindeki şiirsel köprüler, mabetlerden mi, bilinmez, Hanoi halkının en sevdiği, en rağbet ettiği yer olmuş. sinin belli bir sırası oluyor. Önünüzde ilave edilen malzemeleri istediğiniz gibi, istediğiniz oranlarda seçebiliyorsunuz. Bir tür kendin pişir, kendin ye usulü… daha az/daha çok sebze/et isteyebiliyorsunuz. Çorbanın lezzeti, önceden hazırlanan et suyunun kalitesi ile son anda içine konan bu malzemelerin tazeliğinden geliyor. Hanoi sokaklarında bu “interaktif çorbanın” hazırlanışını izlemek, başlı başına eğlence… “Sabah Güneşi anlamına gelen kırmızı ‘Huc köprüsü’ üzerinde Hanoi’nin tüm yeni evlileri ve nişanlıları resim çektiriyor. ” ‘CHP’yi iktidara taşıyalım’ YALOVA (ANKA) Seçim çalışmaları nedeniyle Yalova’nın köylerini gezen CHP Grup Başkanvekili ve Yalova Milletvekili Muharrem İnce, “AKP çocuklarımızın hem sınav sorularını hem de geleceğini çaldı” dedi. Köylülere, “Bir omuz vererek CHP’yi iktidara taşıyalım” diye seslenen İnce, “Bir omuz vererek CHP’yi iktidara taşıyalım” diye konuştu. Vietnam’ın zengin mutfağının her damak tadına uyan bu sağlıklı, keyifli ve hoş tatlarının yanında bir de köpek, fare, yılan, akrep, çekirge gibi uçuk çeşnileri var. Köpek etinin sözgelimi belli günlerde yenmesi durumunda özellikle şans getirdiğine inanılıyor. Vietnam’da kaldığım sürece, şahsen kedi, köpek, yılan yenen hiçbir restoranın önünden geçmedim. Normalde çeşit çeşit çorbalar, et, deniz mahsulleri ile hazırlanan lezzetler öyle geniş seçenekler sunuyor ki, özellikle aramazsanız bunlara sıra gelmiyor. Tek istisna “yılan likörü...” Bu gerçekte tam bir “yılan likörü” de değil. Japonların “sake”si gibi, pirinçten üretilen bir alkol oluyor. Vietnam’da yılan bir “delicatessen”, süper rafine, ince lezzetten sayıldığından, kıymetli pirinç likörleri ala valayla büyük kavanozlar içine yerleştirilmiş dev kobra yılanlarla sergileniyor. Şehirlerarası güzergâhlarda durduğumuz yol üstü restoranlarında bile, özellikle cinsel gücü arttırdığı düşünülen bu özel pirinç likörlerine, yılanlı kavanozlar içinde çok rastladık. SÜRECEK Amasya’da rektör çekildi AMASYA (Cumhuriyet) Amasya Üniversitesi’nde 15 Nisan tarihinde gerçekleştirilen rektörlük seçimlerinde 55 öğretim üyesinden altısının oyunu alarak üçüncü olan mevcut Rektör Prof. Dr. Zafer Eren, rektörlük seçimlerinden çekildiğini açıkladı. Eren, “Öğretim üyelerinin kararını saygıyla karşılıyor ve rektör adaylığından çekiliyorum” dedi. ‘Polis afişimizi kaldırdı’ UŞAK (AA) CHP Uşak Merkez İlçe Başkanı İbrahim Turan, parti genel merkezi tarafından kent merkezinde bir apartmana asılan seçim afişinin polis ekipleri tarafından kaldırıldığını iddia etti. Turan, daha önce milletvekili aday adaylarının seçim afişlerinin indirildiğini iddia etti. Hanoi’nin efsanevi ‘pho’ çorbası ızlandırılmış pagoda turu sonunda otele dönerken biraz ben de “Hoan Kiem” gölü civarında dizilen tezgâh üstü lokantalara takılıyorum. Bu tezgâh lokantaları Vietnam’da nereye giderseniz gidin sizi buluyor. Ama her yer, her yörenin spesiyalitesi farklı. Hanoi’nin bir numaralı spesiyalitesi “pho” çorbası. “Pho”, Hanoi kentinde sabah kahvaltısı dahil, günün her saati yenen etli bir erişte çorbasının ismi oluyor. Çorbanın özü, önden saatler boyunca kaynatılan bir et suyuyla ha H zırlanıyor. Bu aşamada içine biber, kakule, kişniş, zencefil gibi farklı aromalar katılıyor. Et suyu böyle önceden uzun uzadıya bir kez hazırlandıktan sonra, tezgâhta sıcak sıcak sunulduğu an içine son fasılda pazı türü taze ve diri sebze yaprakları, Çin maydonozu, Asya fesleğeni, fasulye filizleri, nane ve taze soğanlar katılıyor. Sebzeler gibi mutlaka az pişirilmesi gereken ince kesilmiş sığır eti dilimleri ile erişte de arkadan ilave ediliyor... Bu malzemelerin hepsinin eklenme ‘Seçim bildirgesi’ne yer sıkıntısı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP Merkez Yönetim Kurulu (MYK) toplandı. Edinilen bilgiye göre, toplantıda partinin seçim bildirgesine son şekli verildi. CHP’nin seçim bildirgesi 22 Nisan Cuma günü açıklanacak. Bu arada bildirgenin İstanbul’da mı Ankara’da mı açıklanacağı konusunda belirsizlik yaşanıyor. ANKARA (AA) On Numara’da 10 bilen 2 kişi, 202 bin 176 lira 50’şer kuruş kazandı. Numaraların 2, 5, 7, 18, 21, 29, 36, 38, 39, 42, 44, 45, 46, 48, 52, 53, 64, 67, 70, 71, 77, 78 olarak belirlendiği çekilişte 9 bilenler 1631’er lira kazandı. C MY B C MY B ki kişiye 202’şer bin