Katalog

11 KASIM 2011 CUMA CUMHURİYET SAYFA [email protected] EKONOMİ 15 FAİZ ARTIŞI NE ANLAMA GELİYOR? Devlet tahvili ve Hazine bonosu, halktan borç almak amacıyla kullanılıyor. Devlet tahvili faizleri ise ait olduğu ülkenin borçlanma maliyetini gösteriyor. Tahvil faizinin yükselmesi ülkenin borçlanma maliyetlerinin yani borç yükünün arttığı anlamına geliyor. İtalya gerilimi iç piyasaları da vurdu Çelebi: İşsizlik ödeneği çare olsun Ekonomi Servisi CHP İstanbul Milletvekili Süleyman Çelebi, işsizlik ödeneğinin miktarı ve süresinin arttırılması gerektiğini belirterek “En fazla asgari ücretle sınırlandırılan bu ödenek, kişinin asgari geçim standartlarını gözeterek belirlenmeli” dedi. Çelebi İşsizlik Sigortası fonunun ödenek süresinin düşürülmesiyle ilgili yazılı açıklama yaptı. Çelebi, işsizlik sigortasının, çalışanların gereksinimlerini karşılayacak şekilde yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtti. Çelebi, “İşsizlik Sigortası’nda biriken fonların bir bölümü, işsizlerin istihdama kazandırılması için etkin olarak kullanılmalı. Fon, işsizlere meslek edindirme ve yetiştirme eğitimi, iş bulma danışmanlığı yapma ve işe yerleştirme gibi alanlara aktarılmalıdır” diye konuştu. ? Avrupa’da borç krizi endişeleri İtalya ile tavan yaptı, bayram tatilinden yeni çıkan iç piyasalar bu sefer düşüşten kaçamadı. Ekonomi Servisi İtalya’da borçlanma maliyetlerinin rekor seviyelere ulaşması dünya borsalarında tedirginlik dalgasına yol açarken iç piyasalar da altüst oldu. Piyasalar üç günlük bayram tatilinden sonra borç krizi endişeleriyle açıldı. Tatil öncesi 1.76 TL seviyelerinde olan dolar, gelişmelerin etkisiyle 1.8050’nin üzerini gördü. Borsada kayıplar yüzde 1.5’e yaklaştı. Kapalıçarşı’da cumhuriyet altını 667 liradan 682 liraya yükselirken çeyrek altın da 163.90 liradan 167 liraya çıktı. 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı yüzde 2.53 artarak 99 liradan 101.50 liraya yükseldi. Avrupa’dan sonra ABD ve Asya borsaları da sert düş tü. Avrupa Merkez Bankası’nın İtalyan tahvili satın alması piyasaların sakinleşmesini sağladı. Avrupa’da endeksler artıya dönerken İtalya yüzde 1.8 civarında yükseldi. İçeride de kayıplar bir miktar sınırlandı. Serbest piyasada dolar 1.7850 TL’den kapandı. İMKB günü 1.14 düşüşle 55 bin 541 puandan tamamladı. Avrupa 4 Parça… (1) Bundan 2 yıl önce, 21 ve 23 Ekim 2009 tarihlerinde, bu köşede “AB Dağılabilir” başlıklı birbirini izleyen iki yazı yazmış ve şöyle demiştim: “AB’nin geleceği var mı sorusunu sormak, nedense çoğunun aklına, daha doğrusu işine gelmiyor. Gelmiyor ama gerçekle yüzleşmek gerek. AB’nin geleceği tehdit altında. Bu kriz AB’yi tel tel dağıtabilir, Avrupa rüyası bu krizle yerle yeksan olabilir. Bu kadar gerçek!...” İki yıl önce “Tel tel dağılabilir” dediğim Avrupa’nın, bugünkü halini 4 parça olarak nitelemek mümkün. 27 üyeli AB’yi neden 4 parçalı olarak nitelediğimi son göstergeleri kullanarak açıklamaya çalışacağım. Küresel kriz sonrasının AB’sine bakıldığında öncelikle Avro alanı olarak nitelendirilen yapıdaki 17 ülkenin iki farklı gruba ayrıldığını gözlemleyebiliriz. Bunlardan ilkini Almanya’nın hegemonyasındaki, “Alacaklı güçlü grup”, diğerini ise Avro alanının “Borçlu zayıf halkalar grubu” oluşturuyor. Almanya’nın kontrolünde gerçekleşen Avro’ya geçiş süreci, küresel krizle bir kırılmaya uğradı ve tek paraya geçen ülkelerde farklı sonuçlara yol açtı. Almanya, süreçten en kazançlı çıkan ülke oldu. 1990’da Doğu Almanya ile birleşmenin yükünü kısa sürede üstünden attı ve yeniden AB’nin sermaye ihraç eden, cari fazla yaratan ihracat devi durumuna geldi. Fransa, küresel krizde ciddi sarsıntılara uğrasa da “Avro’lu hayat”ın ikinci büyüğü olarak Almanya’nın müttefiki durumunda. Süreci yönetmede Merkel ve Sarkozy’nin su sızmaz ittifakları, tek kişilikte birleştirilip “Merkozy” olarak ifade ediliyor. Küresel krizin etkilerini en erken atlatanlardan Hollanda, borç sorunu olsa da Belçika, diğer Avro’lu hayatla uyumlu ülkeler sayılabilir. Bu gruba Avusturya, Finlandiya ve Lüksemburg’u da katabiliriz. AVRO ALANININ ALACAKLI VE GÜÇLÜLERİ (2010, %) GSYH BÜYÜME BÜT.AÇIK ÜLKE (MİLYAR $) 2010 İŞSİZLİK /GSYH ALMANYA 3.310 2.7 6.5 4.3 FRANSA 2.560 1.6 9.6 7.1 HOLLANDA 783 1.6 5.6 5.1 BELÇİKA 467 1.8 6.8 4.1 AVUSTURYA 376 3.7 4.3 4.4 FİNLANDİYA 239 2.9 6.9 2.5 Kaynak: Eurostat, AMB ve IMF veri tabanları. BORÇ/ GSYH 83.2 81.7 63.7 96.8 72.3 48.4 CARİ D./ GSYH 5.7 2.1 7.7 1.4 2.7 3.1 Bankacılık sektöründe net dönem kârı yüzde 13.2 düşerken kredi artış eğilimi de yavaşladı Krediler hız kesti Turkcell’in dünyanın en hızlı şebekelerinden birini nasıl kurduğunun anlatıldığı makalede, şirketin ABD dahil 53 gelişmiş ülkenin en hızlısı olduğu belirtildi. ? Bankacılık sektörünün aktif toplamı bu yılın 9 aylık döneminde yüzde 20.6 artarak, 1.214 milyar lira seviyesine ulaştı. Yılın ilk çeyreğinde yüzde 3.9 büyüyen sektör ikinci çeyrekte yüzde 9.5, üçüncü çeyrekte de yüzde 5.9 büyüdü. Ekonomi Servisi Bankacılık sektöründe eylül itibarıyla net dönem kârları düşerken krediler büyümeyi sürdürdü. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun açıkladığı “Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü” verilerine göre, bankacılık sektörünün eylül itibarıyla kredileri yüzde 39.1 artışla 661.3 milyar TL olurken dokuz aylık dönemdeki aktif toplamı da yüzde 20.6 artışla 1.2 trilyon TL olarak gerçekleşti. Kesinleşmemiş verilere göre bankacılık sektörünün eylül itibarıyla görünümü özetle şöyle:  Sektörün net dönem kârı yüzde 13.2 gerileyerek 14.62 milyar lira oldu.  Kredilerin sektörün toplam aktifleri içindeki payı 2010 sonuna göre 2.3 puan artarak yüzde 54.5’e yükseldi.  Toplam kredilerin yüzde 43.8’i kurumsal/ticari kredilerden, yüzde 32.6’sı bireysel kredilerden, yüzde 23.6’sı da KOBİ kredilerinden oluştu.  Konut ve taşıt kredilerinde sırasıyla yüzde 19.7 ve 19.9 olarak gerçekleşen artışlar, bireysel kredilerdeki ortalamanın altında kalırken; ihtiyaç ve diğer tüketici kredileri yüzde 33.3 artışla bireysel krediler içindeki diğer tüm segmentlerden daha hızlı bir artış gösterdi. ‘Fon işçiye çok görüldü’ Ekonomi Servisi DİSK Genel Sekreteri Tayfun Görgün , İŞKUR’un 20112015 Stratejik Planı’na göre, işsiz kalanlara verilen işsizlik ödeneğinin ortalama 5 aya düşürülmesinin hedeflediğine dikkat çekti. Geçen yılı sonu itibarıyla fonda biriken toplamın 60.6 milyar TL olduğunu hatırlatan Görgün, bunun yalnız 3 milyar 750 milyon TL’lik kısmının işsizlik sigortası ödemesinde kullanıldığını son üç yılda 9 milyar 105 milyon 395 bin TL’nin Hazine’ye aktarıldığını belirtti. Görgün, “Ama İŞKUR bunu da işçiler için çok fazla görmüş olmalı ki, işsizlik ödeneğinin ortalama 5 aya düşürülmesini ‘pervasızca’ hedefleyebiliyor” dedi. Ticariler azaldı  Tüketici kredilerinin artış eğiliminde gözlenen yavaşlamada BDDK kararı sonrası kredi faizlerinde yaşanan yükselişin etkili olduğu belirtilen değerlendirmede, “Tüketici kredilerinin artış eğiliminde gözlenen yavaşlamada Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun 16.06.2011 tarihli kararı neticesinde yaşanan maliyet artışının kredi faiz oranlarına yansıtılmasının etkili olduğu değerlendirilmektedir.” denildi.  Sektörün özkaynakları yüzde 5.2 artışla 141.6 milyar lira oldu.  Sektörün yurtdışı bankalardan temin ettiği borç toplam yüzde 19.9 artışla 97.9 milyar dolara yükseldi. Fortune, Turkcell’i örnek gösterdi Ekonomi Servisi Dünyanın ye’nin dünyaya örnek teşkil yer aldığı 53 ülke içinde en önde gelen ekonomi dergile edebileceğinin vurgulandığı hızlısı olarak ölçümlendi” derinden Fortune, Turkcell’in sa makalede Turkcell Superonli nildi. Ciliv’in, Turkcell’i Alhip olduğu güçlü altyapıdan ne’ın fiber internet yatırımları manya başta olmak üzere yeni ve şirketin başarılarından öv nın teknolojik gelişim açısından pazarlara doğru ittiği belirtilerek “Turkcell Türkiye, güyle bahsetti. Turkcell Genel önemine dikkat çekildi. EricsKazakistan, AzerMüdürü Süreyya Ciliv’le baycan, Gürcistan ve yapılan röportaja da yer ? Dergi, Ciliv’in genel müdür koltuğuna KKTC’de pazar lideverilen ve “Turkcell nasıl dünyanın en hızlı alt oturduğu günden bugüne Turkcell’in Türkiye ve ri. Turkcell aynı zadiğer bölgelerdeki 8 ülkede toplam abone manda Ukrayna, Beyapılarından birini kurlarus ve Moldovya’ya du?” başlığıyla yayımlasayısının 44.9 milyondan 61.7 milyona da ayak bastı” dendi. nan makalede, “Turkyükseldiği ifade edildi. Makalede, Turkcell’in cell’in 3G şebekesi, ABD 2008’de pazarlarda yadahil 53 gelişmiş ülke içinde en hızlısı” ifadesi kul son’un ağustosta tamamladığı şanan türbülansa rağmen, birçalışmasından da bahsedilen çok şirket kemer sıkarken aglanıldı. Makalede, Turkcell’in dün yazıda, “Turkcell’in Türki resif yatırım yaparak fırsat poyanın en hızlı şebekelerinden ye’deki cep telefonlarından zisyonu kazandığı ve fiber altbirini nasıl kurduğu anlatıldı. 3G ile data indirme hızı, Ku yapıya 1 milyar TL’lik yatırım Altyapı yatırımlarıyla Türki zey Amerika ülkelerinin de yaptığı bilgisi de yer aldı. Avrolu hayatla uyumlu 7 ülkenin dışında kalan 10 ülke ise ulusal paralarının yerini alan Avro ile özellikle kriz koşullarında, pek mutlu olamıyorlar. En büyükleri İtalya ve İspanya olan bu 10 ülkede Avro’ya geçiş, rekabet gücü kaybına yol açtı. Bu gruptaki ülkelerin ihracatları, ithalatlarının altında kaldı, cari (döviz) açıkları büyüdü ve açıklarını, özellikle Almanya ve Fransa’dan finanse etmek zorunda kaldılar. Avro formatında büyümede zorlanan bu ülkelerin kısa sürede bütçe açıkları büyüdü. Açıkların finansmanı, Alman ve Fransız bankalarından karşılandı. Bu grubun, kamu borçlanmalarının artışıyla kamu borç stoku/milli gelir oranları, Maastricht kriteri olan yüzde 60’ın çok üzerinde. Öyle ki bu oran 2010 sonunda Yunanistan’da yüzde 143’ün, İtalya’da yüzde 119’un üzerine çıktı. Avro alanının dördüncü büyüğü İspanya, büyüyen bütçe açıkları için dış borçlanmaya giderken acı reçeteler uygulamak zorunda kaldı ve işsizliği yüzde 21.5 gibi dudak uçuklatıcı boyutlara ulaştı. AVRO ALANININ BORÇLU VE ZAYIF HALKALARI (2010, %) GSYH BÜYÜME BÜT.AÇIK ÜLKE (MİLYAR $) 2010 İŞSİZLİK /GSYH İTALYA 2.051 0.8 8.3 4.6 İSPANYA 1.407 0.7 21.5 9.3 YUNANİSTAN 305 5.5 16.3 10.6 PORTEKİZ 229 0.9 12.1 9.8 İRLANDA 204 2.3 14.3 31.3 SLOVAKYA 89 3.3 13.4 7.7 SLOVENYA 48 0.9 11.5 5.8 Kaynak: Eurostat, AMB ve IMF veri tabanları. BORÇ/ GSYH 120 60 143 93 96 41 39 CARİ D./ GSYH 3.3 4.5 10.5 9.9 0.7 3.4 1.1 TEB, 124 milyon TL net kâr etti Ekonomi Servisi Türk Ekonomi Bankası (TEB), solo üçüncü çeyrek net kârının 11 milyon lira olarak gerçekleştiğini açıkladı. TEB geçen yılın üçüncü çeyreğinde 82.6 milyon lira net kâr açıklarken durdurulan faaliyetlerden 73.3 milyon lira dönem kârı yazmıştı. TEB’in KAP’a yaptığı açıklamaya göre bankanın dokuz aylık dönemde net kârı ise yüzde 30 azalırken banka yaptığı açıklamada, “TEB’in toplam net kârı birleşmenin maliyetleri hâlâ mali tablolara yansımaya devam ettiği halde, 2011 yılının ilk dokuz ayında 124 milyon TL’ye ulaşmıştır” dedi. TEB, Fortis’in Türkiye birimiyle birleşmesini şubat ayında tamamlamıştı. TEB’in basın bültenindeki açıklamasına göre, özsermayesi 4.2 milyar TL’ye ulaşırken sermaye yeterlilik rasyosu da yüzde 13.7 olarak gerçekleşti, takipteki kredi oranı da yüzde 2.7 düzeyinde kaldı. TEB’in aktif büyüklüğü de 30 Eylül sonu itibarıyla 40 milyar liraya ulaşırken kredileri 25.6 milyar lira, toplam mevduatı 21.6 milyar lira oldu. Vodafone abone sayısını 17.8 milyona çıkardı Ekonomi Servisi Vodafone Türkiye’nin servis gelirleri, 20112012 mali yılının ikinci çeyreğini kapsayan temmuzeylül döneminde, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 24 artarak 1.2 milyar TL ile bugüne kadarki en yüksek seviyeye ulaşırken şirketin abone sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 1.3 milyon artışla 17.8 milyon oldu. Vodafone Türkiye’den yapılan açıklamada, faturalı abone sayısının yüzde 48 artışla 5.2 milyon ile şimdiye kadarki en yüksek sayıya çıktığı belirtilirken abone başına ortalama gelirin söz konusu çeyrekte geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 15.5 artışla 21.5 lira olarak gerçekleştiği kaydedildi. Vodafone Türkiye Üst Yöneticisi Serpil Timuray, şirketin data gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 85.4 artarken mobil internet gelirleri, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 295 artış gösterdiğini dile getirdi. Timuray, son dönemde en çok yeni abone kazanan şirket olduklarını da sözlerine ekledi. Şirketin, FAVÖK marjı da geçen yılın aynı dönemine göre 3 puan artışla yüzde 15.2’ye yükseldi. Serpil Timuray Silivri’de “Duruşmaları Türkiye Futbol Vakfı 2011 Yılı Kasım Ayı Olağan Mütevelli Heyeti Toplantı İlanı Vakfımızın 2011 yılı Olağan Mütevelli Heyet Toplantısı 29 Kasım 2011 Salı günü saat 10.00’da aşağıdaki gündem doğrultusunda vakıf merkezinde yapılacaktır. İlk toplantıda ekseriyetin sağlanamaması durumunda ikinci toplantı aynı tarihte, aynı yerde bir saat sonra nisap aranmaksızın yapılacaktır. Yapılacak olan Olağan Mütevelli Heyet Toplantısına katılmanızı rica ederiz. Vakıf Mütevelli Heyet Toplantısına iştirak edemeyecek olan Mütevelli Heyet Üye, kendisini temsil etmek üzere aşağıda örneği gönderilen vekâletnameyi doldurarak bir diğer üyeyi vekil tayin edebilir. Bir Mütevelli Heyet Üyesi bir diğer Mütevelli Heyet Üyesini temsil edebilir. Bir üyede birden fazla vekâlet toplanamaz. GÜNDEM 1 Açılış, saygı duruşu. 2 Divan Heyetinin oluşturulması ve imza yetkisi verilmesi, 3 Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu raporlarının okunması ve oylanması, 4 2011 yılı bilanço gelirgider tablolarının görüşülmesi ve oylanması, 5 Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu Üyelerinin ibrası, 6 2012 Tahmini Bütçenin görüşülmesi ve oylanması, 7 2011 yılı Çalışma Raporunun görüşülmesi ve oylanması, 8 Vefat, istifa eden Mütevelli Heyet Üyelerinin yerine yeni üyelerin seçilmesi hususunun görüşülmesi, 9 Dilek ve temenniler, 10 Kapanış. İzleme Eylemi” • Saat: 08.00’de c’in bahçesinde olalım. • Önceden Başvuru : 0535.636 59 11 0535.270 56 84 C MY B C MY B Eylem Sürüyor! 14 Kasım’da Silivri’deyiz! İtalya ve İspanya, kriz koşullarında Avro’lu hayatı taşımakta zorlanan iki büyük ekonomi olarak öne çıkarken Yunanistan, Portekiz ve İrlanda diğer 3 mağduru oluşturuyor. Avro alanının Orta Avrupa’daki iki küçük ülkesi Slovakya ve Slovenya’yı da bu gruba eklemek mümkün. Avro alanının diğer küçük üyeleri, G.Kıbrıs, Malta ve Estonya da zayıf halkalar olarak nitelendirilebilir. ??? Avro alanının bu borçlu ve zayıf 10 halkası, borç çevirme telaşından, büyümeye fırsat bulamıyorlar. Büyüyemedikçe hazinelerine yeterli vergi girmiyor, buna karşılık kamu harcamaları sürüyor ve bütçe açıkları hızla artıyor, kamu yeniden ve yeniden borçlanmak zorunda kalıyor ama yüzde 78’lik faizlere rağmen, borç bulmada zorlanıyor ve borç yükümlülüklerini yerine getiremiyorlar. Avrupa Finansal İstikrar Fonu (EFSF) isimli kurtarma fonu, öncelikle Yunanistan ve İtalya’yı suyun üstünde tutmaya, böylece alacaklı Alman ve Fransız bankalarının dibe çöküşlerini önlemeye çalışıyor. Ama bir yandan da Avro’lu hayata uyumsuz bu ülkelerle devam etmenin mümkün olup olmadığı sorgulanıyor. Aynı soruyu borçlu ülkeler de soruyorlar kendilerine ve halklarına. Dolayısıyla, herkes kendi senaryosunu kapalı kapılar ardında hazırlıyor. Almanya, Avro’ya uyumlularla bir arada kalıp uyumsuzları kendi eski paralarına terk etmenin, uyumlu hale gelmeleri halinde yeni kulübe almanın senaryoları üzerine çalışıyor. Borçlular ise Avro’yu terk edip ulusal paralarına dönerek yeni bir çıkış yolu bulmanın tartışmasını yapıyorlar. Ama görünen o ki, Avro temelinde bu 17 ülkeyi bir arada tutmak artık çok kolay değil. Ufukta, ilk elde Avro alanının daraltılması var. Avro alanı dışındaki 10 AB üyesinin analizi ile yarın devam ederiz.