Katalog

İşçi nihayet Taksim’e çıktı TEKEL işçilerinin 78 gün süren ve pek çok kitlesel eyleme ivme kazandıran direniş ve emekçilerin 32 yıl aradan sonra özellikle son yıllarda artan mücadelesiyle gelen kazanımla Taksim’in 1 Mayıs alanı olması yıla damgasını vuran olayların başında geldi. OCAK Yeni Türk Lirası kalktı, yeniden TL’ye dönüldü. Para transferlerinde IBAN kullanımı zorunlu hale geldi. TÜİK, 2009’un tamamında TÜFE’nin yüzde 6.53, ÜFE’nin yüzde 5.93 arttığını açıkladı. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, 7 Ocak’ta Türkiye’nin kredi notunu, Ba3’ten Ba2’ye yükseltti. Turkcell Süper Lig’in canlı yayın haklarını içeren A paketi ihalesini 321 milyon dolar ile Digitürk kazandı. Yüz binler aktı Emekçilerin ve 1 Mayıs’ı Taksim’de kutlamak isteyen sol güçlerin yıllardır yediği coplar, biber gazları, boyalı sular, dayaklara inat gösterdikleri direnç ve emek örgütlerinin verdiği mücadele nihayet başarı kazandı ve Taksim 2010’da 1 Mayıs alanı oldu. Bu yıl 1 Mayıs, kimsenin maskeyle gelmediği, emekçilerin taleplerini haykırdığı ve bayramını bir şölen gibi kutladığı bir gün oldu. Sendika konfederasyonları ve siyasi oluşumlar, üç koldan, Gümüşsuyu, Şişli ve Tarlabaşı’ndan meydana girdi. Sahneye kurulan piyano ile Timur Selçuk ve Ruhi Su Korosu 1 Mayıs Marşı’nı söyledi. Güvenlik sendikalar tarafından sağlandı. 1 Mayıs gerçekten işçinin emekçinin bayramı olarak rengârenk kutlandı. ŞUBAT Japon kredi derecelendirme kuruluşu JCR, Türkiye’nin kredi notunu BB()’den BB’ye yükseltti. TÜİK verilerine göre, kriz sürecinde 3 kişiden 1’i borçlandı. Vatandaşın yüzde 60’ı daha ucuz yönelmiş. Standard and Poor’s Türkiye’nin uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notunu “BB”ye yükseltti. MART Başbakan R. T. Erdoğan, IMF ile standby anlaşması yapılmayacağını açıkladı. TÜİK, 2009 büyüme hızının yüzde 4.7 azaldığını, 2009 son çeyrekte ise yüzde 6 artış gösterdiğini açıkladı. Cari fiyatlarla GSYİH 953 milyar 974 milyon lira. Kişi başına GSYH cari fiyatlarla 13 bin 269 lira, dolar cinsinden 8 bin 590 dolar. Ankara’nın ayazında 78 gün Geçen yılın pek çok önemli emek hareketi içinde öne çıkanlar arasında kuşkusuz özlemle beklenen 1 Mayıs’ın, ‘işçinin emekçinin bayramı’ olarak, coşkuyla ve kendi alanında yani Taksim’de kutlanması ile yılın ilk aylarına damgasını vuran TEKEL direnişi ayrı bir önem arz ediyor. Bir önceki yılın sonunda 17 Aralık 2009’da Abdi İpekçi Parkı’nda eylem yapan ve ardından dağılmayan TEKEL işçilerinin, polis tarafından yağmura ve soğuğa karşın havuza itilmelerinin ardından başlayan ve 78 gün süren TEKEL direnişi; çadırları, yaratıcılıkları ve emek örgütlerini pek çok kitlesel eyleme zorlamasıyla emek hareketi içinde önemli bir yer oluşturdu. 10 bini aşkın TEKEL işçisinin 4/C’ye geçmeyi kabul etmeyerek başladıkları eylem, ocak başında başlayan ve üç gün süren açlık grevi, orantısız güç kullanımına, çadırların sökülmesi tehditlerine, sendikal bürokrasinin ayak oyunlarına ve Ankara’nın ayazına karşın 78 günün ardından, hükümetin yapmak zorunda kaldıkları bazı iyileştirmeler ve yargı süreciyle gelinen aşamayla sona erdi. Taşeronlaşmayla hız kazanan ölümlü maden kazaları, IBM’de örgütlenen emekçilere destek veren uluslararası kurumlarla ilk kez yapılan sanal grev ve özellikle belediyeler, gıda ve metalde yaşanan sendika değiştirmeye zorlamalar yılın diğer emek hareketleri arasında yer aldı. NİSAN Merkez Bankası krizden çıkış stratejisini açıkladı. Yabancı para yükümlülüklerde zorunlu karşılık oranını yüzde 9.5’e çıkardı. Devlet iç borçlanma senetlerinde (DİBS) yerli ve yabancı ayrımı kaldırıldı. Tüm fonlara ve sermaye şirketlerine sıfır stopaj uygulanacağını bildirdi. Standard & Poor’s, İspanya’nın uzun vadeli notunu AA+’dan AA’ya düşürdü, görünümünü negatif izlemeye aldı. MAYIS Elektrik Üretim AŞ’ye (EÜAŞ) ait 19 gruba ayrılan 52 akarsu santralının özelleştirilmesine birinci gruptaki İznikDereköy, İnegölCerrah ve M. KemalpaşaSuuçtu hidroelektrik santrallarıyla başlandı. AB Komisyonu, Türkiye’nin bu yıl yüzde 4.7 ve gelecek yıl yüzde 4.5 ile Avrupa’nın en hızlı büyüyen ülkesi olacağını ileri sürdü. Ziraat Bankası 1 milyar 182 milyon lira ile kurumlar vergisi rekortmeni oldu. Ziraat’i Garanti Bankası ve BOTAŞ izledi. Avro bölgesinin sıkıntılı ülkelerini etkisi altına alan borç krizine hâlâ kesin çözüm bulunamadı HAZİRAN Tüketici kredileri, yılın ilk çeyreğinde bir yıl öncesine göre yüzde 98 artarak 21 milyar 337 milyon liraya ulaştı. Radikal gazetesi, tüm marka ve isim haklarıyla Hürriyet Gazetecilik’e devredildi. Ekonomide yangın var Dünya ölçeğinde bir krizin ilk sinyalleri uç Uluslararası Para Fonu IMFAB yardımı sonrası göstermeye başladığında boyutlarının bu noktaya acı reçetenin faturasını halka kesen Yunan gelmesi beklenmiyordu. Piyasalara likidite hükümeti, yıl boyunca grevler ve kitlesel enjekte eden ABD’de banka borçları ve şişen gösterilerle sarsıldı. Çalışma koşullarını protesto emlak balonunu indirmek için devlet borç eden doktorlar, öğretmenler, liman, yükünü üzerine aldı. Avrupa’da ise bütçe açığının telekomünikasyon, toplu taşıma araçları GSYİH’nin yüzde 3’ü olma koşuluna karşılık çalışanları grev ve iş bırakma eylemlerine gitti, Avro’yu oluşturan Maastricht Anlaşması’nı sokaklar karıştı, ülkede hayat sık sık sekteye imzalayarak taahhüt eden hükümetlerin bu uğradı. Yunanistan’da ardı arkası kesilmeyen oranları yüzde 12’lere kadar varıyordu. Bu kez grev eylemlerine Portekiz, İngiltere ve kurtarma mekanizması Avrupa Birliği (AB) ve İspanya’dan gelen grev dalgaları da eklendi. Uluslararası Para Fonu (IMF) destekli fonlar ve İspanya sekiz yıl aradan sonra ilk kez genel greve ağır kemer sıkma politikaları oldu. gitti. İngiltere’de hükümetin açıkladığı kemer Zor durumdaki ülkeler ABIMF yardımı karşılığında birbiri ardına ağır mali tasarruf programları uygulama kararı alırken, YUNANİSTAN Yunanistan ve İrlanda’nın yardım talebinden sonra krizin Portekiz ve İspanya’ya yayılması endişeleri piyasaya hâkim oldu. İrlanda hükümeti 4 yıllık tasarruf planı çerçevesinde harcamalardan 10 milyar Avro kesintiye gideceğini ve 5 milyar Avro’luk vergi arttırımı yapacağını açıkladı. Avrupa’nın dört sorunlu ülkesinden İspanya’nın 2 trilyon 165.9 milyar dolar, İrlanda’nın 2 trilyon 131.2 milyar dolar, Yunanistan’ın 532.9 milyar dolar ve Portekiz’in 497.7 milyar dolar borcu olduğu açıklandı. Avro bölgesindeki kamu borcu ve bütçe açığı sorunları Avrupa’da büyümeyi aşağı çekerken bölge ülkelerinin notları da dibi gördü. Krizin bu aşamaya gelmesinin ardından Avrupa’nın tam koşulları sağlanmadan ortak para birimine geçmesinin hata olduğu yorumları ortalığı kapladı. sıkma planına karşı sendikalar, 1926 yılından bu yana ilk defa genel grev çağrısı yaptı. Portekiz’de 22 yıl aradan sonra ülkedeki tüm işçi sendikalarının ortak çağrısıyla greve gidildi. Fransa’da emeklilik yaşının uzatılması ve prim yılının arttırılması çalışmaları nedeniyle 3 milyon kişi greve çıktı. Avrupa Birliği liderleri, Avro bölgesinde zor durumdaki ülkeleri kurtarmak için 2013’e kadar sürekli kriz finansmanı fonu kurulması konusunda anlaştılar. Ancak, hükümetlerin borçları konusunda daha radikal önlemler alınması gerekip gerekmediği bir anlaşmaya varılamadı. Bu noktada ekonomistler de tasarruf politikalarının büyümeyi engelleyip engellemeyeceği konusunda ikiye ayrılıyor. Ekonomistlerden bazıları, hane halkının tüketiminin düşürülmesinin ve ekonomilerin potansiyellerinin altında üretim yapmasının uzun vadede büyüme üzerinde olumsuz etkileri olacağını düşünürken, bazıları da devlet borçlarının kendisini uzun vadede büyüme için daha büyük tehdit oluşturduğu görüşüne sahip. TEMMUZ Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “bu döneme yetişmiyor” gerekçesiyle Mali Kural’ın ertelendiğini açıkladı. Daha sonra Malik Kural’ın en azından seçimlere kadar rafa kaldırılacağı anlaşıldı. Tofaş’ın ArGe’sinde geliştirilen ilk elektrikli araç Fiat Doblo EV’nin ilk test sürüşü gerçekleştirildi. Merkez Bankası, yabancı para yükümlülüklerinde yüzde 9.5 olan zorunlu karşılık oranını yüzde 10’a çıkardı. AĞUSTOS TÜİK’e göre Türkiye’de gelir dağılımında değişim gözlenmedi. En yoksul yüzde 20 ile en zengin yüzde 20 arasındaki gelir farkı, 2008’de bir önceki yılda olduğu gibi 8.1 kat oldu. Yılın ikinci çeyreğinde GSYH sabit fiyatlarla yüzde 10.3 arttı. Kur savaşları Büyük ekonomiler tasarruf ve büyüme çelişkisi içinde yapısal reformlara yönelirken, 2011’in ve daha uzak geleceğin yıldızının gelişmekte olan ekonomiler olması istatistiklerle birlikte her geçen gün daha da belirginleşiyor. Çin’de yüzde 10’lara varan büyüme oranları kriz süresince dünya ekonomisinin büyümesine katkısı anlamında umut verici oldu. İhracatı büyümenin odağına yerleştiren Çin’in para birimi yuanın değerinin düşük olduğunu, bunun Çinli ihracatçılara adaletsiz rekabetçi avantaj sağladığını belirten ABD, Avrupa Birliği ve Japonya, yuanın değerini yükseltmesi için bu ülkeye çağrılarda bulundu. Gelişmekte olan ülkeler, para birimlerinin değer kazanmasının, gelişmiş ülkelerdeki düşük getiri nedeniyle bu ülkelere sermaye akışını arttırmasına, bunun da enflasyonu körüklemesine ve varlık balonlarına yol açabileceği ve bankacılık sektörüne zarar verebileceği endişesiyle, çeşitli önlemlere başvurdu. Tüm bu gelişmeler kur savaşları olarak adlandırıldı ve bir sonraki adımın ticaret savaşları olacağı yorumları yapıldı. Çin’in ihracatta büyük avantaj sağlayan düşük değerli yuanın değerine ilişkin yapacağı yeni düzenlemeler önümüzdeki yıl da izlenecek. EYLÜL Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, gecelik faiz oranları borçlanmada yüzde 6.50’den yüzde 6.25’e, borç vermede ise yüzde 9’dan yüzde 8.75’e indirdi. Avusturyalı OMV, Doğan Holding’in Petrol Ofisi AŞ’deki yüzde 54.17’lik hissesini satın aldı. OMV’nin POAŞ’daki payı yüzde 95.75’e, Türk akaryakıt sektöründe yabancıların payı yüzde 70’e çıktı. EKİM Moody’s, Türkiye’nin not görünümünü durağandan pozitife çevirdi. Para Politikası Kurulu gecelik faiz oranlarını, borçlanmada yüzde 6.25’ten yüzde 5.75’e indirdi. İş Bankası, Rusya’da faaliyet gösteren Bank Sofia’nın tamamını alıyor. Dünyada en çok ArGe harcaması yapan şirketler arasında Koç Holding 505’inci, Tofaş 529’uncu ve Vestel 1096’ncı sırayı aldı. Grev dalgası Avrupa’yı salladı Avrupa’da hükümetlerin kemer sıkma gerekçesiyle uyguladığı kesinti paketleri nedeniyle başlatılan grevler ve protestolar hayatı felç etti. 110 milyar Avro’luk KASIM IMF idari reforma gitti. Kotası yüzde 1’e yaklaşan Türkiye, IMF’nin en büyük 20. üyesi konumuna geldi. Merkez Bankası, zorunlu karşılık oranını TL’de 0.50 puan arttırarak yüzde 6’ya çıkardı. Moody’s, bankacılık sektörünün görünümünü durağan/negatiften durağana, Fitch, Türkiye’nin kredi notu görünümünü durağandan pozitife çevirdi. Uzan Grubu’nun ÇEAŞ ve Kepez için Türkiye aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne açtığı 170 milyar dolarlık tazminat davası Strasbourg’da başladı. Kurbanı bile ithal ettik Ekonomi Servisi Türkiye, sonu gelmeyen ithalatla düşürmeye çalıştığı yüksek et fiyatlarıyla ilgili tartışmayı yeni yıla da taşıyor. 2010’da kurbanlıklar da ithal edildi. Ancak fiyatlar bir türlü arzulanan seviyeye inmedi. Mayıs 2010’da önce Et ve Balık Kurumu’na, şartlara uygun eti bulan onaylı tesislere, kombinalar ve yemek üreticilerine ithalat yolunu açan Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından, bugüne kadar 497 bin ton et ithalatı için kontrol belgesi düzenlerken, bunun 44 bin 375 bin tonu ithal edildi. Kasaplık hayvanın yanı sıra kurbanlık angus da ithal edildi. ulaşan inşaattaki büyüme, dikkatleri konut talebi ile fiyatlarına yöneltti. Fiyatlarda dişe dokunur bir artış olmamasına karşın kaydedilen hızlı büyüme “konutta balon riski” tartışmasını da beraberinde getirdi. IMF heyeti, Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Turgay Tanes’i ziyaret ederek konut piyasası ile ilgili sorular yöneltti. GYODER’in tarihinde bir ilk olan bu görüşmeyi, balon riski tartışması izledi. Riski açıkça dile getirmeyen IMF, daha sonra “kredi kullandırılmasının riskli olabileceği” değerlendirmesini yaptı. BDDK, krediyi konut fiyatının yüzde 75’ini, ticari gayrimenkulde yüzde 50’yi geçmeyecek şekilde sınırlandırdı. En zengin Özyeğin Forbes Türkiye, “En Zengin 100 Türk” listesini açıkladı. Hüsnü Özyeğin, 3 milyar dolarlık servetiyle “en zengin Türk” unvanını korudu, ikinci Mehmet Emin Karamehmet (2.9 milyar dolarlık) üçüncü Şarık Tara (2.6 milyar dolar) oldu. Hürriyet’te Vuslat Doğan dönemi Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Doğan’ın yerine 1 Haziran’dan itibaren Vuslat Doğan Sabancı geçti. İnşaat ekonomisi İşsizlik, yüksek cari işlemler açığı ve dış ticaret açığı gibi yapısal sorunları yeni yıla taşıyan Türkiye ekonomisinde, inşaat, 2010’da büyümeyi sürükleyen lokomotif oldu. Ülke ekonomisindeki büyüme yüzde 4’lerde kalırken yüzde 26’ya Boyner Başkan Arzuhan Doğan Yalçındağ’dan boşalan Türk Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanlığı’na 21 Ocak’ta Boyner Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Boyner seçildi. Yalçıntaş tutuklandı CNR Fuarcılık şirketi ile Dünya Ticaret Merkezi arasındaki davayla ilgili rüşvet iddiaları üzerine başlatılan soruşturmada, aralarında İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Murat Yalçıntaş’ın da bulunduğu ve 8 kişi 26 Ekim’de tutuklandı. ARALIK TÜİK’e göre yılın üçüncü çeyreğinde ekonomi yüzde 5.5 büyüdü. 9 aylık büyüme yüzde 8.9 olarak hesaplandı. EPDK’nin yeni düzenlemesi: Herkes küçük ölçekli su, güneş, rüzgâr gibi enerji kaynaklarından elektrik üretebilecek. Türkiye, Suriye, Lübnan ve Ürdün iş dünyası temsilcileri Levant İş Forumu’nu kurdu. 3. Elektrik dağıtım ihalesinde toplam 5 milyar doların üzerinde teklif geldi. Para Politikası Kurulu, gecelik borçlanma faizlerini yüzde 1.75’ten yüzde 1.50’ye düşürdü. C MY B C MY B