Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14 EYLÜL 2010 SALI 10 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B KAVŞAK ÖZGEN ACAR Türkiye ‘Ha-evet’ Dedi! Türkiye pazar günü 6. kez “halkoylaması” için sandık başına gitti. Halkoylamalarında insanlardan ilgili konuda “evet” ya da “hayır” denilmesi istenir. “Çekimser” oy yoktur. Çekimserlik, sandığa gitmemekle olur. Bu düşüncede olanlar “Benim için fark etmez! Sonuca razıyım!” düşüncesindedirler. Ancak bu kez bir başka düşünce biçimi olan “boykot” oyu eklendi. Güneydoğu ve Doğu Anadolu’da insanlarımızın çoğu merkezi bir komutla “Benim dediğimi dikkate almalısınız” istemi ile “boykot” ettiler. “Hayır” sözcüğü “olumsuzluk” içerir. Oysa dilimizde “iyi, yararlı…” anlamına gelen pek çok sözcük ve deyim vardır. Örneğin: “Hayır, beklememek… Hayırdır inşallah… Hayırlı evlat… Hayır işlemek… Hayır kalmamak… Hayır ola… Hayır sahibi… Hayra alamet… Hayrını görmek!” İlk halkoylaması, 27 Mayıs 1961 devriminden sonra Kurucu Meclis’in kabul ettiği toplumsal devleti, demokratikleşmeyi ve yargı bağımsızlığını öngören yeni anayasa için 9 Temmuz 1961’de yapıldı. Sonuç: Evet yüzde 61.7 - Hayır 38.3 İkincisi de 12 Eylül askeri darbesinden sonra yapıldı. Vatandaşlarımız en çok “evet” oyunu duygusal bir davranışla o tarihte kullandılar. Sağcısı-solcusu günde beş gencin yaşamını yitirdiği o günlerin acısı ile halkımız, bu denli bir açık farkı sandığa yansıtırken, anayasanın getirdiği kısıtlamalara, “Türk-İslam” mantığı ile kapının bugünkü iktidara açılacağına aldırmadı bile. Sonuç: Evet yüzde 91.4 - Hayır 8.6 Üçüncüsü 1982 Anayasası’nın geçici 4. maddesindeki 5-10 yıllık siyasal yasakların kaldırılmasına ilişkindi. 6 Eylül 1987’deki bu oylamada “evet”ler kıl payı ile kazandı. Sonuç: Evet yüzde 50.6 - Hayır 49.4 Dördüncüsü, yerel seçimlerin 1 yıl öne alınmasını öngören değişikliği, ilk ve son kez “hayır” sonucunun çıktığı oylama oldu. Sonuç: Evet yüzde 35 - Hayır 65 Beşincisinde ise 21 Ekim 2007’de halkın cumhurbaşkanını seçmesi, yasama süresinin 4 yıla indirilmesi oya sunuldu. Sonuç: Evet yüzde 69 - Hayır 31 İlginç bir rastlantı; AKP iktidarı, 12 Eylül askeri yönetiminin yüzde 91.4 “evet” oyunu alan anayasasına meydan okuyarak 12 Eylül’de son halkoylamasını yarattı. Sonuç: Evet yüzde 58 - Hayır 42 Sabah gazetesinin sonucu yorumlayan başlığı: “Türkiye Darbe Ayıbını Temizledi”. Darbe anayasasına halk yüzde 91.4 dememiş miydi? Yüzde 58 ile nasıl temizlendi? AKP oylama öncesinde her türlü “evet” çıkabilecek kaynağı körükledi. Örneğin TRT’de Adnan Menderes dizisi yapıldı. Sabah gazetesinde Menderes dizisi yayımlandı. Erdoğan, alanlarda idam sehpasındaki Menderes’e ağıtlar yaktı! Ne var ki Menderes’ten dolayı DP’nin kalesi olan Aydın, yüzde 64’le “hayır” dedi. Halkoylamasının planlayıcısı Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın seçmenleri bile Manisa’da “hayır” dediler. Bu iki kent sonucuna “Hayırdır inşallah” deyip Türkiye’nin genelindeki sonucu değiştiremeyeceğini de gerçekçi olarak görmek zorundayız. 12Eylül 2010 halkoylaması Türkiye Cumhuriyeti için önemli kırılmalar getirdi. Birincisi, halkımızın yüzde 58’i AKP’yi “Yüksek Yargı” makamı, Recep Tayyip Erdoğan’ı da “baş yargıç” yaptı. Ne yazık ki Bertolt Brecht’in “Arturo Uİ’nin Önlenebilir Yükselişi” oyunu günümüz Türkiye’sinde “önlenemeyen yükselişi” biçiminde sahneleniyor! İkinci kırılma noktası için birkaç ay geriye gidelim. Temmuzda Tunceli’de Diyarbakır Büyükkent Belediye Başkanı Osman Baydemir ne demişti? “Türk bayrağı Türkiye’de dalgalanmaya devam edecek. Her bölgede bir bölgesel parlamento ve bunlardan biri de Kürdistan Bölgesel Parlamentosu olacak. Belediyemizde ay yıldızlı Türk bayrağımızla, sarı kırmızı yeşil bayrağımız dalgalansa ne olur?” Bir hafta sonra ekledi: “AKP valisini de kaymakamını da AKP’leştirdi. Şimdi de 12 Eylül’de yargıcı da, savcıyı da AKP’leştirecek. Özerklik, Kürt sorununun çözümüdür. Lafı daha fazla da dolandırmanın anlamı yoktur.” 19 Ağustos’ta Şırnak’ta BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş “Bu halka saygı duyuyorsanız, demokratik özerklik talebini kabul edeceksiniz” dedi. Türkiye’de 81 il yerine Diyarbakır’ı bir “başkent” olarak ziyaret eden Alman parlamenterlere Demirtaş, “Almanya’da 16 eyalet var. Eyaletlerin var olması Almanya’yı böldü mü” diye sordu. Bir gün sonra AKP’nin halkoylaması pazarlığı yaptığı İmralı’daki baş katil Abdullah Öcalan avukatları aracılığı ile “İspanya’daki Katalanlar gibi meclis” istedi ve “Kürtler ibadet eder gibi demokratik özerklik üzerinde çalışmalı. Demokratik özerklik Kürtlere ekmek ve sudan daha önemlidir” demecini verdi. Bir gün sonra BDP Genel Başkan Yardımcısı Gültan Kışanak “boykot” kararını şu sözler ile açıkladı: “Bizim rengimiz belli; sarı, kırmızı, yeşildir. Taraflarımızı en güçlü biçimde örgütleyeceğiz. Onlar bu renkleri kabul edecek ve onlar bizim yazdığımız yeni anayasayla Kürt halkına özgürlük ve demokratik özerk Kürdistan gelecek. 12 Eylül günü sandıklardan boykot çağrısı, evet ile hayırlardan daha fazla çıkacaktır. 12 Eylül halkoylamasını yeni anayasa yazmak için boykot ediyoruz.” O günlerde Erdoğan ise yeni anayasanın 2011’de hazırlanacağını açıkladı! İşte boykotçuların istedikleri “ödün” ya da Türkiye Cumhuriyeti’nin geleceği için yaptıkları “tehdit”! Bu bir kırılma noktası değil de nedir? Üçüncü kırılma… Sırada TC Anayasası’nın değiştirilemez maddeleri var. Güneydoğu ve Doğu Anadolu’daki 14 ilimizde “boykot” ortalaması yüzde 51.7 Peki, “boykota” uymayan ve ortalama yüzde 85.6 “evet” diyenler kimin güdümünde? “Hayır” diyenler ise oylamaya katılanların ancak yüzde 14.4’ü… Bu sonuç yörede “anayasa değişikliğine evet-hayır” demekten daha farklı bir çekişmeyi gösteriyor! Daha önceleri bu köşede PKK’ye karşı Feto yapılanmasına dikkati çekmiştik. Apo’nun, PKK’nin, BDP’nin her türlü “boykot” çağrısına karşın yöredeki vatandaşlarımızdan boykota katılmayanları etkileyen neden, orada yükselişe geçen Feto olgusudur. Nitekim Başbakan Erdoğan da oylama sonrasında “Okyanus ötesinden destek verenlere” teşekkür etmedi mi? Okyanus ötesinde kimler yaşıyor? Feto ve onu bağrına basan Sam Amca! Önümüzdeki aylar bu yöremizin TC-PKK-Feto çekişmelerinin bolca yaşanacağı yerler olacağını şimdiden söylemek bir “kehanet (bilicilik)” olmayacaktır. Bu oluşumların TC’nin AB’den daha da uzaklaşması ortamını yaratacağını bilen Brüksel’den, oylama öncesinde Türkiye Raportörü Bayan Ria Oomen-Ruijeten’den ilk adına yakışır riyakârca bir demeç gelmedi mi? Oylamada ‘Batı’nın “hayır”ının bir nedeninin de “boykot”a ve “Feto”ya karşı olduğunu düşünmek de gerekmez mi? İnşallah oylamanın hayrını görürüz! Halkoylaması Kırılmalar Getirdi! Elmek: ozgenacar@gmail.com Faks: 0312. 442 79 90 Komşuda casusluk skandalõ MURAT İLEM ATİNA - Yunanistan istihbarat ör- gütü EİP, son yõllarõn en büyük casus- luk operasyonu ile çalkalanõyor. Büyük skandal olarak nitelenen operasyonda, birimin karşõ casusluk bölümünden üst düzey bir yetkilinin bürosunda başka ül- kelere verilmek üzere hazõrlandõğõ be- lirtilen binlerce belge ele geçirildi. To Vima gazetesinde yer alan habere göre, geçen nisan ayõnda gerçekleşti- rilen örgüt içi operasyonda elde edilen bilgi ve belgeler çerçevesinde Atina savcõsõ soruşturma başlattõ. İsmi açõklanmayan üst düzey yet- kilinin ofisinde ele geçirilen gizli bel- geler arasõnda EİP’nin, aralarõnda Türkiye’nin de bulunduğu Yunanis- tan’a komşu ülkelerde yaptõğõ ca- susluk çalõşmalarõ, sõnõrlardaki uydu gözetimlerine ait dosyalar, EİP’ye gi- riş sõnavõ ile adaylardan 114’ü hak- kõnda bilgiler ve yine adaylara uy- gulanan psikolojik testlere ait veriler ele geçirildi. Gazete haberine göre Yunanistan İs- tihbaratõ EİP disiplin kurulu, örgüt içinde ilk kez bu kadar kapsamlõ ope- rasyona imza attõ. Atina savcõsõ Dimirtri Pierro tarafõndan 24 Temmuz tarihin- de başlatõldõğõ belirtilen soruşturma devam ederken bilgi ve belgeleri baş- ka ülkelere vermek için hazõrladõğõ be- lirtilen üst düzey yetkili açõğa alõndõ. Operasyonda ele geçirilen belgelerin kendisi tarafõndan kaleme alõndõğõ be- lirten EİP yetkilisi, teşkilatõn üç kişilik disiplin kurulu tarafõndan sorgulanõyor. Para karşılığı casusluk diploması To Vima gazetesi, geçen haziran ayõnda yayõmladõğõ bir haberde, Yu- nanistan istihbarat örgütü EİP’nin Atina’nõn Akademias Caddesi’nde faaliyet gösteren özel bir koleji satõn alarak para karşõlõğõ casusluk diplo- masõ verdiğini yazmõştõ. Aynõ haberde teşkilat içinden bazõ istihbarat görevlilerinin, çanta şek- lindeki dinleme cihazlarõ ile işadam- larõ ve tüzelkişilere yönelik dinleme verilerini para karşõlõğõ isteyen kişilere aktardõklarõ belirtiliyordu. EİP iç soruşturma birimleri, örgüt çalõşanlarõndan bazõlarõnõn bir Tele- kominikasyon şirketinin alõmõna ka- rõştõklarõnõ da ortaya çõkarmõştõ. AVUSTRALYALI ATEİST ‘Kuran mı İncil mi daha iyi yanıyor’ dedi, sigara yapıp içti Dış Haberler Servisi - ABD’de bir rahi- bin Kuran yakmasõnõn ardõndan Avustral- ya’da bir hukukçu Kuran ve İncil’in sayfa- larõnõ yõrtõp sigara kâğõdõ olarak kullandõ. Ateist bir grubun üyesi olan Alex Stewart, görüntü paylaşõm sitesi YouTube’ta, iki kutsal kitabõn sayfalarõnõ yõrtõp tütün sarar- ken ve yaptõğõ sigaralarõ içerken görülüyor. “İncil mi Kuran mı, hangisi daha iyi ya- nıyor?” başlõklõ 12 dakikalõk görüntü, hafta sonunda yayõmlandõktan sonra YouTube’tan kaldõrõldõ. Bu görüntülerin ortaya çõkmasõn- dan sonra Stewart’õn araştõrmacõ olarak ça- lõştõğõ Queensland Teknoloji Üniversitesi, dün kõzağa alõndõğõnõ duyurdu. Üniversitenin Rektör Yardõmcõsõ Peter Coaldrake, “üni- versitenin olaydan son derece rahatsız ve mutsuz olduğunu” söyledi. Avustralya İslam Birliği Başkanõ Şeyh Muhammed Vahid de Stewart’õn video gö- rüntülerinde İncil ve Kuran’õ “sadece kitap” olarak tanõmlamasõnõn Müslümanlar için “çok yaralayıcı” olduğunu belirtti. Şeyh Va- hid, “Böyle bir şeye gerek yok, sadece Avus- tralya’da yaşayan insanlar arasında ayrı- lık ve uyumsuzluk yaratır” diye konuştu. Stewart tepkilerin ardõndan Courier Mail gazetesine yaptõğõ açõklama- da, eylemini ifade özgürlüğü çerçe- vesinde savuna- rak “Bu video el- bette bir şaka vi- deosu. İnsanlar hep bunu yapı- yor, gerçekten ra- hatsız oldularsa çok fazla ciddiye aldılar demektir” dedi. Stewart, görüntü- lerde içtiğinin esrar değil, çimen filizi ol- duğunu da söyledi. ABD’de rahip Bob Old, 11 Eylül saldõ- rõlarõnõn yõldönümü olan geçen cumartesi gü- nü, yardõmcõsõ Danny Allen’la birlikte Ku- ran yakmõştõ. Daha önce Kuran yakacağõnõ duyuran rahip Terry Jones ise ABD Baş- kanõ Barack Obama ve diğer yetkililerden gelen uyarõlarõn ardõndan eylemden vaz- geçtiğini açõklamõştõ. AFGANİSTAN-KEŞMİR Terry Jones’u protesto eylemleri kana bulandı Dış Haberler Servisi - Afganistan’da, Amerikalõ rahip Terry Jones’un Kuran yakma planõnõ protesto gösterisinde asker- lerin ateş açmasõ sonucu 2 gösterici öldü. Rahip Jones, Kuran yakma eyleminden vazgeçtiğini açõklamasõna rağmen ülkenin doğusundaki Baraki Barak eyaletinde ön- ceki gün meydana gelen olaylar sõrasõnda, yaklaşõk 300 kişilik kalabalõk 3 polis nok- tasõnõ ateşe verdi, bir iş merkezinin cam- larõnõ kõrarak valilik binasõnõ işgal etmeye çalõştõ. Eyalet Valisi Muhammed Emin Rahim, göstericilere Kuran’õn yakõlma- yacağõnõ söylemelerine rağmen kalabalõğõn kendilerine saldõrdõğõnõ söyledi. Vali Rahim, polisin göstericilere engel olamamasõ üze- rine askerin göstericilere ateş açtõğõnõ, 4 ki- şinin yaralandõğõnõ bildirdi. Hindistan’õn Keşmir eyaletinde de dün Kuran yakma protestosunda bir Hõristiyan misyoner okulunu ateşe veren göstericile- re polis ateş açõnca 1 kişi öldü. Stewart çimen fili- zi içmiş. Japonya ve Çin arasında çekişme konusu olan Do- ğu Çin Denizi sularında Japon devriye tekneleriy- le çarpışmalarının ardın- dan alıkonulan Çinli ba- lıkçılardan 14’ü serbest bırakıldı. Japon Dışişleri Bakanlığı, Diayu adası açıklarında alıkonulan balıkçıların, Japon adası İşigaki’den uçakla Çin’e gönderildiğini kaydetti. Balıkçı teknesinin kapta- nının ise hakkında suçla- mada bulunulup bulu- nulmayacağı belli olana kadar birkaç gün daha gözaltında tutulacağı be- lirtildi. (Fotoğraf: AP) Hatõra fotoğrafõ Fevziye ölümüne aday Dış Haberler Servisi - Afganis- tan’da 18 Eylül’de yapõlmasõ plan- lanan meclis seçimleri yak- laşõyor. Yaklaşõk 400 ka- dõn, tüm tehdit ve saldõrõ- lara rağmen milletvekilli- ği için adaylõğõnõ koydu. Fevziye Gilani de onlar- dan biri. Tehditlere, daya- ğa, ölüme bile göğüs ge- rerek kadõn haklarõ için mücadele ediyor. Fevziye Gilani sõradan bir Afgan kadõnõ değil, ama sonu kendi deyimiyle sõradan bir Afgan kadõnõnki gibi olabilir. 1980’lerde iç savaş sõrasõnda ailesi İran’a kaçan Gilani, burada eğitim görme imkânõ buluyor. Afganis- tan’a döndüğünde kadõnlar için spor merkezi açõyor, okuma-yazma, bil- gisayar ve İngilizce kurslarõ düzen- liyor. Afgan kadõnlarõnõn sesi ola- bilmek için 2005 yõlõnda ülke tari- hindeki ilk meclis seçimlerine aday- lõğõnõ koyuyor. Seçimlerde 14 bin oy- la meclise girmeyi başardõğõnda ise seçimleri kazanamayan kocasõ tara- fõndan dövülüyor. 14 yaşõnda zorla evlendirilmiş olan Gilani, bir süre sonra evi terk ediyor. Bir ak- rabasõnõn evin- de AFP muha- birinin sorula- rõnõ yanõtlayan Fevziye Gilani, şim- di de sadece 18 Eylül’de düzenle- necek meclis seçimlerine aday olan rakipleriyle değil bir de Taliban militanlarõna karşõ mücadele veriyor. Akrabaları öldürüldü Afganistan’õn Kâbil’den sonra ikinci büyük şehri olan Herat’a ay- rõlmõş 17 sandalye için yarõşan 150 adaydan biri olan Fevziye Gilani, “Afgan halkının, neden kadın hakları konusunda konuştuğu- mu anlamalarını sağlamak çok zor” diye konuşuyor. Afganistan’da 18 Eylül’de yapõlmasõ planlanan meclis seçimlerinde 249 sandalye için 2 bin 500 aday yarõşõyor. Taliban, seçimlerde aday olan ve oy veren herkesi hedef alacağõnõ söy- lemişti. Dediğini de yaptõ. Gila- ni’nin 5 kampanya çalõşanõ ağustosta Taliban tarafõndan katledildi. Öldü- rülenlerden 4’ü akrabasõydõ. Fevziye Gilani, Devlet Başkanõ Hamid Karzai’nin Taliban mili- tanlarõyla barõş görüşmeleri için masaya oturma planõnõn kadõnlarõn mücadelesini tehlikeye sokacağõ en- dişesini taşõyor. Gilani “Taliban anayasamızı kabul eder, hukukun üstünlüğü ve kadın-erkek eşitli- ğine saygı duyarsa bu durum ka- bul edilebilir. Ancak bunun ol- mayacağını biliyoruz. Bunlar gi- bi hayvanların bir anda insana dö- nüşmeleri mümkün değil” diyor. 2005 seçimlerinde, kendisinden fazla oy aldõğõ için kocasõ tarafõndan dövülen Fevziye Gilani 18 Eylül seçimlerinde yeniden aday. Karzai’nin kadõn haklarõnõ siyasi oyunlarõnõn aracõ olarak kullanmasõnõn kabul edilemeyeceğini söyleyen Gilani “Ne Karzai’ye ne Taliban’a güveniyorum” ifadelerini kullanõyor. İRANLI İNSAN HAKLARI EYLEMCİSİ Şiva Nazar Ahiri kefaletle serbest Dış Haberler Servisi - İran’da bir kadõn insan hak- larõ eylemcisi kefaletle ser- best bõrakõldõ. Yerel Arman gazetesinin haberinde, “Al- lah’a karşı savaş açmak” ve rejim muhalifi Halkõn Mücahitleri örgütüyle bağ- lantõsõ bulunmakla suçla- nan Şiva Nazar Ahiri’nin yaklaşõk 750 bin lira kefa- letle önceki gün serbest bõ- rakõldõğõ belirtildi. Ahiri, örgütle bağlantõlõ olduğu iddialarõnõ reddedi- yor. Şeriat hukukuna göre “muharebe” olarak adlan- dõrõlan, “Allah’a savaş aç- mak” suçu ölümle ceza- landõrõlabiliyor. Ahiri, 2009’un Aralõk ayõnda reform yanlõsõ din adamõ Ayetullah Hüseyin Ali Muntazeri’nin cenaze- sine katõlmak üzere Kum kentine giderken tutuklan- mõştõ. İnsan haklarõ eylem- cileri, aydõnlar ve gazeteci- ler, Ahiri’nin serbest bõra- kõlmasõ çağrõsõnda bulun- muştu. Ahiri, 2009 Hazira- nõ’ndaki, tartõşmalõ cumhur- başkanlõğõ seçimlerinden sonra da tutuklanmõş, 3 ay cezaevinde tutulduktan son- ra serbest bõrakõlmõştõ. Yunanistan’da karşõ casusluk biriminin üst yetkilisinin bürosunda, başka ülkelere verilmek üzere hazõrlanmõş binlerce belge bulundu… Türkiye’deki casusluk çalõşmalarõna ait belgelere de rastlandõ TAŞ DEĞİL HAK - Fransa’nın başkenti Pa- ris’te önceki gün İran’da recm cezasıyla karşı karşıya olan Sakine Muhammed Aştiyani için protesto gösterisi düzenlendi. 43 yaşındaki İranlı kadının fotoğraflarını taşıyan göstericiler, “Taş Değil Hak”, “Aştiyani’yi Kurtarın” yazı- lı dövizler taşıdı. (Fotoğraf: AP) KENT (%) BOYKOT EVET HAYIR AĞRI 44 95.8 4.2 BATMAN 60 94.7 5.3 BİNGÖL 33 95.3 4.7 BİTLİS 30 93 7 DİYARBAKIR 65 94.1 5.9 HAKKÂRİ 91 94.3 5.7 IĞDIR 49 54 46 MARDİN 57 93.5 6.5 MUŞ 46 92.2 7.8 SİİRT 40 95.2 4.8 ŞANLIURFA 31 94.4 5.6 ŞIRNAK 78 89.1 10.9 TUNCELİ 44 19.2 80.8 VAN 57 94.5 5.5 ORTALAMA 51.7 85.6 14.4