Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 TEMMUZ 2010 SALI 10 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B Dış Haberler Servisi - Tahran’õn, Almanya’da faaliyet gösteren küçük bir İran bankasõnõ, ülkeye uygulanan yaptõrõmlarõn etrafõnõ dolaşmak için kullandõğõ öne sürüldü. Amerikan Wall Street Journal gazetesi, ismi verilmeyen Batõlõ yetkililere dayandõrdõğõ haberinde, Tahran yönetiminin, kara listede bulunan İran kuruluşlarõnõn iş yapabilmesi amacõyla Almanya’da faaliyet gösteren “European-Iranian Trade Bank AG” (EIH) adlõ bankayõ kullandõğõnõ yazdõ. Habere göre, söz konusu bankanõn, aralarõnda ABD, BM ve AB’nin yasaklõ listesinde bulunan, İran’õn nükleer ve balistik füze tedarik programõyla ilişkili şirketlerin de bulunduğu kuruluşlarla 1 milyar dolardan fazla iş hacmi bulunuyor. Amerikan iş çevrelerinin etkin gazetesi, bankanõn iş ortaklarõ arasõnda İran Savunma Sanayi Teşkilatõ, İran Havacõlõk ve Uzay Sanayi Dairesi ile Devrim Muhafõzlarõ olduğunu belirtti. Bu kuruluşlarõn da İran’õn nükleer ve balistik füze programõyla ilişkili olduğu düşünülüyor. Söz konusu bankanõn 2009 yõlõnda, İran’õn silah ticaretine ve nükleer faaliyetlerine ilişkin aktivitelerde rol oynadõğõ gerekçesiyle BM, ABD ve Avrupa’nõn yaptõrõm uyguladõğõ Sepah Bankasõ adõna ticari işlemler gerçekleştirdiği bilgisi de haberde yer alõyor. AFP ajansõ, banka yetkililerinin konuyla ilgili yorum yapmaktan kaçõndõğõnõ bildirdi. OSMAN ÇUTSAY FRANKFURT - Almanya’da Hamburg Eyaleti Başbakanõ Ole von Beust’un ön- ceki gün görevini ve politikayõ bõrakacağõnõ açõklamasõyla birlikte iktidar partisi CDU (Hõristiyan Demokrat Birlik) Başkanõ ve Başbakan Angela Merkel’in çevresi iyice boşaldõ. Son bir yõl içinde Ole von Beust ile bir- likte ülkedeki yedi eyaletin CDU’lu baş- bakanlarõnõn, görevlerinden ve parti için- deki etkili konumlarõndan çeşitli gerekçe ve yeni görevlerle “feragat etmeleri”, Alman siyasetinde yeni sarsõntõlarõn öncü depre- mi olarak yorumlandõ. Hamburg Eyalet Başbakanõ Von Beust, CDU’nun koalisyon ortağõ Yeşiller Parti- si ile birlikte geliştirdiği okul reformunun yapõlan halkoylamasõnda eyalette redde- dilmesinin hemen ardõndan yaptõğõ açõk- lamada, 25 Ağustos’ta görevini devrede- ceğini bildirdi. ‘Büyük yalnızlaşma’ Kõsa bir süre önce Cumhurbaşkanõ Horst Köhler’in görevinden aniden istifa etme- si dõşõnda, son bir yõlda Thüringen (Die- ter Althaus), Günther Oettinger (Baden- Württemberg), Roland Koch (Hessen), Jürgen Rüttgers (Kuzey Ren Vestfalya), Christian Wulff (Aşağõ Saksonya) gibi eyalet başbakanlarõnõn Merkel’in yakõn çevresinden ve partinin üst düzey yöneti- minden “bir biçimde” uzaklaşmasõ, bazõ çevrelerde “büyük yalnızlaşma” başlõğõ al- tõnda değerlendirildi. Liderlik sorunu Medyadaki yorumlarda, her biri önder ni- teliklere sahip, partinin işverenlere ve iş- çilere yakõn kanatlarõnõ bir arada tutan bu isimlerin Merkel’in yakõn çevresinden cumhurbaşkanlõğõ, AB komiserliği ve iş dünyasõna yönetici olarak geçiş gibi ge- rekçelerle uzaklaşmasõ, partinin bir liderlik sorunu yaşadõğõna yönelik kanõt olarak gösterildi. Federal İçişleri Bakanõ ve CDU’nun güçlü ismi Wolfgang Schauble, art arda parti üst yöne- timinden uzaklaşan birçok ismin geride yerleri doldurulmaz bir boşluk bõraktõğõ yorumlarõna ka- tõlmadõ. Federal İçişleri Bakanõ, “Merkel en önemli entegrasyon fi- gürüdür” diyerek halen Asya ziyaret- lerini sürdüren Başbakan’õn partiyi bir ara- da tutacağõndan emin olduğunu belirtti. WALL STREET JOURNAL: Almanya’daki banka İran’a yaptırımı deliyor Çin’de seller ve toprak kaymaları birbirini izliyor. Önceki gün ülkenin kuzeyindeki bir köyün toprak altında kalmasının ardından 20 kişinin kayıp olduğu bildiriliyor. Ülkede çok sayıda göl ve nehirde taşma tehlikesi yaşanıyor. Geçen perşembe gününden beri 123 kişinin öldüğü ya da toprak altında kaldığı açıklandı. Sadece Şaansi ve Siçuan eyaletlerinde 700 bin kişinin tahliye edildiği de gelen haberler arasında. ‘Burka bir tercih meselesi’ Dış Haberler Servisi - Av- rupa’daki çeşitli ülkelerde de- vam eden burka yasağõ tartõş- malarõ İngiltere’ye de sõçradõ. Tartõşmalar Muhafazakâr Par- ti’yi bölerken Muhafazakâr Partili Çevre Bakanõ Caroline Spelman, kamu alanlarõnda burka ve peçenin yasaklanma- sõna karşõ çõkarak, burka giy- menin tercih meselesi olduğu- nu ve burkanõn kadõnõn “onu- runu koruduğunu” savundu. Aynõ partiden milletvekili olan Philip Hollobone’un bur- kaya yasak getirilmesi çağrõsõ- na yanõt veren bakan, özgürlü- ğün İngiltere’nin temel değer- lerinden biri olduğunu söy- leyerek burka giymenin de bir özgürlük ol- duğu görüşünü savundu. Bakan “Burası özgür bir ülke, biz in- sanların özgür- lüklerine önem veririz. Bir ka- dın için de her sabah kalktığın- da ne giyeceğine karar vere- bilmek onu sosyal anlamda güçlendirir. Bu ülkede yaşa- yan bir kadın olarak, ne giyip ne giyemeyeceği- min bana söylen- mesini istemiyo- rum” dedi. Bakan Spelman, burka ile ilgili gö- rüşlerinin yakõn za- manda Afganis- tan’a yaptõğõ ziya- rette şekillendiği- ni anlatarak, “Af- ganistan’da ka- dınlarla vakit ge- çirdim ve anla- dım ki burka giymek bir ter- cih meselesi” diye konuştu. Spelman, Afgan kadõnlarõn burkanõn onurlarõnõ koruduğu- nu düşündüklerini de söyledi. Göç Bakanõ Damian Green de böyle bir yasağõn, hoşgörü ile karşõlõklõ saygõya dayalõ bir toplum modeline ters düşece- ğini söylemişti. Anketler ‘yasaklanmalı’ diyor Ancak son yapõlan bir anke- te göre, halkõn yüzde 67’sinin burkanõn yasaklanmasõ gerek- tiğini düşündüğünü ortaya ko- yuyor. Afganistan’da Taliban rejimi, daha önce şehirlerde çok sõk rastlanmayan burkanõn giyilmesini zorunlu kõlmõştõ. Sel felaketi büyüyor BARKIN ŞIK ANKARA - Hava Kuvvet- leri Komutanlõğõ kaynaklarõ, Türkiye’ye ait insansõz hava aracõ Heron’larõn, Suriye üze- rinde uçtuğu ve bu ülke ile is- tihbarat paylaşõmõ yapõldõğõ yönündeki iddialarõ yalanladõ. Hava Kuvvetleri Komutanlõ- ğõ’ndan üst düzey bir kay- nak, iddialar için “Külliyen palavra” dedi. İsrail gizli servisine yakõn- lõğõ ile bilinen Debka internet sitesi, hafta sonunda, özel ha- ber logosuyla bir iddia ortaya atmõştõ. Bu iddiaya göre Tür- kiye ile Suriye, iki haftadõr bu ülkedeki PKK kamplarõna karşõ İsrail’den alõnan insan- sõz hava aracõ Heron’lar ile or- tak operasyon yürütüyordu. Aynõ haberde, Türkiye’nin PKK’ye karşõ mücadelede kullandõğõ Heron’larõn tem- muz ayõ başõndan bu yana Suriye ve Lübnan üzerinde uç- tuğu öne sürülmüştü. İnternet sitesinde, İsrail’in Heron’larõn Suriye’de kulla- nõmõ nedeniyle Türkiye’yi NATO’ya şikâyet ettiği de belirtilmişti. Hava Kuvvetle- ri Komutanlõğõ kaynaklarõ, Heron’larõn Suriye üzerinde hiç uçuş yapmadõğõnõn özel- likle altõnõ çizdi. ABD’nin dev ‘istihbarat sektörü’ Dış Haberler Servisi - ABD’de 11 Eylül saldõrõlarõndan bu yana is- tihbarat alanõnda faaliyet gösteren gerek hükümete bağlõ gerekse özel kuruluşlarõn sayõsõnda ciddi bir artõşõn yaşandõğõ ve hantallaşan yapõda denetimlerin giderek zor- laştõğõ belirtildi. Amerikan Washington Post ga- zetesinin haberine göre, hükü- metin istihbarat toplama konusundaki faaliyetleri için ne kadar harcandõ- ğõ, bu konuyla ilgili “kamu ve özel sek- törde” kaç kişinin çalõştõğõ hakkõnda kimsenin net bir bil- gisinin bulunmadõğõ savunuldu. Gazete muhabirlerinin 2 yõl süren araştõrmalarõna dayandõrdõklarõ “Kont- rol Dışı Büyüyen Gizli Dünya” başlõklõ haberde, bazõ raporlarõn şu anda ülkenin yaklaşõk 10 bin noktasõnda, terörle mücadele, iç güvenlik, istihbarat konularõnda faaliyet gösteren 1200’den fazla kamu kuruluşu, 1900’u aşkõn özel şirketin bulun- duğunu ortaya koyduğu kaydedildi. Ancak konuyla ilgili verilerin ka- muoyundan saklandõğõ belirtildi. Haberde, birçok istihbarat kurumu- nun aynõ işi yaptõklarõ ve bunun pa- ra, zaman ve işgücü kaybõ anlamõ- na geldiği ifade edildi. 11 Eylül sal- dõrõlarõ sonrasõnda oluşturulan is- tihbarat ve izleme sistemlerinin, vardõğõ geniş boyutlar nedeniyle etkinliğinin de ölçülemeyecek bir hal aldõğõ kaydedildi. Haberde, her yõl çok sayõda istihbarat raporunun ya- yõmlanmasõna karşõn bunlarõn ço- ğunun göz ardõ edildiğine vurgu yapõldõ. Gazeteye konuşan ABD Savunma Baka- nõ Robert Gates, or- taya çõkan sistemin yönetilemeyecek ka- dar büyüdüğü dü- şüncesine katõlmadõ- ğõnõ ancak kimi za- man denetim ve de- ğerli bilgi sağlama ko- nusunda zorluk yaşa- dõklarõnõ söyledi. Gates, 11 Eylül saldõrõlarõ sonra- sõnda istihbarat alanõnda büyük bir oluşum inşa ettiklerini belirterek “ancak gereğinden fazlasına mı sahibiz” sorusunu dile getirdi. Ame- rikan Merkezi Haberalma Teşkila- tõ (CIA) Direktörü Leon Panetta ise istihbarat harcamalarõ konusunda yaşanan bütçe açõklarõnõn azaltõl- masõna ilişkin bir plan üzerinde ça- lõştõklarõnõ kaydetti. 11 Eylül saldõrõlarõndan sonra denetlenemeyecek kadar büyüdü Mogadişu’dan kaçõş Somali’nin başkenti Mogadişu’da radikal İslamcı militanlarla hükümet güçleri arasındaki çatışmaların yeniden alevlenmesi sonucu halk torbalara doldurdukları birkaç parça eşyayla yollara düştü. Ancak herkes kaçabilecek kadar şanslı değildi. El Kaide bağlantılı olduğu söylenen El Şebab militanlarının Batı destekli hükümeti devirmek için önceki gün yeniden başlattığı saldırılarda en az 14 sivil hayatını kaybetti. (Fotoğraf: AFP) DEBKA’NIN HERON İDDİASINA SERT YANIT Almanya Başbakanõ’nõn çevresi iyice boşalõyor. İstifa eden eyalet başbakanõ sayõsõ 7’yi buldu Son olarak önceki gün Hamburg Eyaleti Başbakanõ Ole von Beust, görevini ve politikayõ bõrakacağõnõ açõkladõ. İstifalar, iktidar partisi CDU’da liderlik sorunu yaşandõğõna kanõt olarak gösteriliyor. Caroline Spelman Resmi ve özel istihbarat kuruluşlarõ o kadar arttõ ki yapõlan harcamalar ve eleman sayõsõ hakkõnda kimse net bilgiye sahip değil. Merkel. Merkel’i terk eden edene (Fotoğraf: AFP)