Katalog

13 TEMMUZ 2010 SALI CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 19kultur@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B Cervantes’te flamenko adımları Kültür Servisi - İstanbul Cervantes Enstitüsü’nde yarõn saat 19.00’da Carlos Saura’nõn 2005 yapõmõ filmi “Iberia” gösteriliyor. Isaac Albéniz’in aynõ isimli eserinden esinlenilerek hazõrlanan flamenko, İspanyol geleneksel ve modern dansõ ile klasik baleyi harmanlayan filmde Sara Baras, Manolo Sanlúcar, Antonio Canales, Aída Gómez, Enrique Morente başrolleri paylaşõyor. Varlık’ta bu ay Kültür Servisi - Aylõk edebiyat dergisi Varlõk’õn temmuz sayõsõnõn ana konusu “Novalis’ten Yõlmaz Güney’e Yeryüzüne Düşen Işõk”. Bu konudaki yazõlarõn yer aldõğõ bölüm dõşõnda, 2010 Yaşar Nabi Nayõr Gençlik Ödülleri’nin şiir ve öykü dallarõnõ kazananlarla yapõlan söyleşiler ve ürünlerinin bulunduğu sayõda Paul Auster, Sina Akyol, Yücel Kayõran üstüne yazõlar da yer alõyor. Geçen ay yitirdiğimiz Ahmet Necdet’e ayrõlan sayfa yanõnda Abdülkadir Budak, Murathan Mungan, küçük İskender’in şiirleri, Semih Poroy’un desenlerinin de bulunduğu Varlõk, 77 yõldõr yayõmlanõyor. Rusya’da müze yöneticisine ceza MOSKOVA (AA) - Rusya’da iki müze yöneticisi, Hazreti İsa’yõ “Mickey Mouse”un başõyla tasvir eden resimlerin de bulunduğu serginin açõlmasõna izin verdikleri için üçer yõl hapis cezasõna çarptõrõldõ. İnsan haklarõ örgütleri tarafõndan da yakõndan izlenen davada, Moskova mahkemesi, Yuri Samodurov ile Andey Yerofeyev’e dini nefreti körükledikleri gerekçesiyle üçer yõl hapis cezasõ verdi, ancak cezalarõ 200 bin ruble (yaklaşõk 10 bin TL) para cezasõna çevirdi. Rus Ortodoks Kilisesi’nin büyük tepkisini toplayan ve dava açõlan sergi hakkõnda insan haklarõ örgütleri, Rusya’ya Sovyet tarzõ sanat sansürünün geri döndüğünü ileri sürmüştü. Boğaziçi Caz Korosu Çin yolcusu Kültür Servisi - Boğaziçi Üniversitesi Müzik Kulübü Caz Korosu, her iki yõlda bir dünyanõn çeşitli büyük kentlerinde düzenlenen ve bu yõl da Çin’de düzenlenecek olan, uluslararasõ alandaki en büyük çaplõ ve en prestijli koral müzik etkinliği olarak gösterilen koro olimpiyatlarõ “World Choir Games - Shaoxing 2010”a katõlmaya hak kazandõ. Koro, caz kategorisinin yanõ sõra, çeşitli ilahi ve türkü düzenlemelerinin, ayrõca günümüz Türk bestecilerine ait yapõtlarõn da yer aldõğõ bir repertuvar ile oda korosu ve çağdaş müzik kategorilerinde de Türkiye’yi temsil edecek. Nükleere karşı ‘Bulutsuzluk’ Kültür Servisi - Nejat Yavaşoğullarõ’nõn öncülüğünde 1986 yõlõnda kurulan Bulutsuzluk Özlemi, bu akşam saat 22.30’da Hayal Kahvesi’nde konser verecek. Topluluk 17 Temmuz akşamõ da Sinop Gerze’de termik santrala karşõ ses getirebilmek için sahneye çõkacak. 37. Gerze Kültür ve Sanat Festivali kapsamõnda en beğenilen parçalarõnõ seslendirecek olan Bulutsuz Özlemi’nin şu anki kadrosu Nejat Yavaşoğullarõ, Sina Koloğlu, Gencay Kõymaz, Sunay Özgür ve Deniz Demiröz’den oluşuyor. Şarkõlarõnda özgürlük, eşitlik gibi konularõn yanõ sõra toplumsal olaylara da değinen Bulutsuzluk Özlemi sevenlerine unutulmaz saatler yaşatacak. Grup yaz boyunca konserler vermeye devam edecek. (www.bulutsuzluk.com) Türk, Yunan ve Alman topluluklarõn ‘Prometheus’ oyunlarõ Atina’dan sonra İstanbul’da Tarih,tiyatrovedostlukBURCU YASEMİN ŞEYBEN ATİNA - Yaklaşõk 50 yõl önce, 29 Eylül 1961 tarihli Tercüman gazetesinin “Devlet Tiyatrosu, Atina Temsilleri ve Yunan Basını” başlõklõ haberinde şunlar yazõyordu: “Etharos gazetesinde deniliyor ki: Geçen cumartesi günü Kotopouli tiyatrosunda memnunluk verici bir sürprizle karşılaştık. Türkiye’nin kayda değer ve mübalağasız sanat başarıları olarak vasıflandırılabilecek temsiller veren bir devlet tiyatrosuna sahip olduğunu müşahede ettik. Geçen gece ‘Kral Oidipus’ trajedisinin temsilinde olduğu gibi... Apoyevmatini gazetesinde Bn. İrini Kalkani şöyle demektedir: Türkler gibi komşu bir milletin tiyatro sanatının bizleri yakından ilgilendirdiğine şüphe olmadığı gibi sanat dünyasının karşılıklı dostluk ve anlaşma zihniyetine yardım ettiği de şüphesizdir.” Yukarõdaki satõrlarda övgüyle anlatõlan oyun, Ankara Devlet Tiyatrosu’nun daveti üzerine Türkiye’ye gelen ünlü Yunan yönetmen Takis Muzenidis’in yönettiği ve Cüneyt Gökçer’in Oidipus performansõyla çõktõğõ Avrupa turnesinde seyircileri adeta büyülediği bir Türk-Yunan işbirliğiydi. 1961’in Atina’daki diğer Türk prodüksiyonu ise Güngör Dilmen’in Anadolu mitolojisine dayanan oyunu “Midas’ın Kulakları”ydõ. Yarõm asõr sonra, 2010 Atina Festivali kapsamõnda 7 Temmuz’da Şahika Tekand’õn özgün Antik Yunan uyarlamasõ “Anti- Prometheus”u ve 9 Temmuz’da Theodoros Terzopoulos’un yönetiminde Yetkin Dikinciler’in başrolünde yer aldõğõ Yunan seyircisini dakikalarca ayakta alkõşlatan “Zincire Vurulmuş Prometheus” bir kez daha kültürlerarasõ bir diyaloğa ve uluslararasõ bir başarõya tanõklõk etmemizi sağladõ. Bu iki oyunun yer aldõğõ “Promethiade” projesi; İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansõ, Ruhr 2010- Stiftung Zollverein ve Yunanistan - Atina Festivali ile ortak geliştirilen uluslararasõ bir proje. Uluslararasõ İstanbul Tiyatro Festivali Direktörü Dikmen Gürün tarafõndan altyapõsõ hazõrlanan, ardõndan İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Sahne ve Gösteri Sanatlarõ Yönetmen Yardõmcõsõ Ümit Özdemir tarafõndan hayata geçirilen projede; Attis Tiyatrosu (Theodoros Terzoupoulos), Almanya’dan Rimini Protokoll ve Türkiye’den Studio Oyuncularõ (Şahika Tekand) tiyatrolarõ, projenin fikir mimarõ Terzopoulos tarafõndan bugün Prometheus mitinin ne ifade ettiğini sorgulamaya davet edilmiş. İÖ 5. yüzyõlõn Atina’sõnda tiranlõğõn çatõrdadõğõ ve demokrasiye geçişin yaşandõğõ bir dönemde Aiskhylos’un yazdõğõ, hem mitten trajediye geçişi, hem de tanrõlara karşõ yapõlan ilk devrimi simgeleyen “Prometheus”un konusu, yarõ tanrõ yarõ insan olan Prometheus’un ateşi (bilgiyi, tõbbõ ve sanatõ) insanoğluna vermesi sonucu Zeus tarafõndan cezalandõrõlmasõdõr. Diğer bir deyişle, uygarlõğõn doğuşuna işaret eden Prometheus’un bugün gelinen noktada ne söylediği ise projede yer alan topluluklar tarafõndan birbirinden farklõ, Terzopoulos’un deyimiyle ‘varoluşsal ve politik’ kaygõlarõ olan yorumlara ve anlamlara gebe. Tekand, daha insani bir Prometheus yaratõp, Terzopoulos yine kendi deyimiyle “Yetkin Dikinciler’in oyunun mekânı olan Kafkas dağları kadar çatışmacı ve güçlü oyunculuğunda vücut bulan bir kahraman”a ihtiyaç duyarken, Rimini Protokoll ise 100 amatör Yunanlõ oyuncuyla herkese Prometheus olma hakkõ tanõyan bir politik duruşun peşinde. Terzopoulos’un Yetkin Dikinciler, Kerem Karaboğa, Devrim Nas, Umut Kırcalı, Nazmi Sinan Mıhçı dõşõnda 5 Yunan ve 5 Alman oyuncunun yer aldõğõ oyununda, hem Terzopoulos hem de Dikinciler’e göre, Türk ve Yunan oyuncular gerek beden gerek dil kullanõmõyla kalbi, Alman oyuncular ise aklõ simgeliyor. Üç farklõ beden kullanõmõ ve dilin yarattõğõ müzikal ritmin içinde çok sayõda Antik Yunan oyununun müziğini yapan efsanevi besteciler Manos Hacidakis ve Mikis Theodorakis’in kadim dostlarõ Zülfi Livaneli’nin “Yiğidim Aslanım”õ işitiliyor. 1966’nõn Temmuz’unda “Kral Oidipus”, Prometheus gibi bir Zeus kurbanõ olan İo’nun boğa kõlõğõnda kaçarken adõnõ verdiği Boğaz’da, Rumelihisarõ’nda da sahnelenmişti. Tiyatrolarõn, dillerin, mitlerin, dostluğun ve Prometheus’larõn Rumelihisarõ’ndaki ve Muhsin Ertuğrul Sahnesi’ndeki kültürel ve sanatsal buluşmalarõ tarihe düşülecek yeni bir not. Rimini Protokoll’ün “Prometheus”u ise 2010 sonbaharõnda İstanbullulara sunulacak. (On Adõmda Unutmak (Anti- Prometheus) - 18-19 Temmuz’da Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde. “Zincire Vurulmuş Prometheus” - 26, 27, 28 Temmuz’da Rumeli Hisarõ’nda.) ÖDÜL TÜRKİYE’DE İLK KEZ TÜYAP’TA VERİLECEK ‘Yayımlama Özgürlüğü Ödülü’ Kitap Fuarı’nda Kültür Servisi - 2010 Uluslararasõ Ya- yõncõlar Birliği (IPA) Yayõmlama Öz- gürlüğü Ödülü ilk kez Türkiye’de, 29. İs- tanbul Kitap Fuarõ’nõn ev sahipliğinde dü- zenlenecek bir törenle verilecek. 2005 yõ- lõndan itibaren dünyanõn her- hangi bir yerinde ya- yõnlama özgürlüğü- nün savunulmasõ ve teşvik edilmesi bağla- mõnda önemli katkõ- larda bulunmuş bir ki- şi ya da kurumu onur- landõrmak üzere verilen “Yayınlama Özgürlüğü Ödülü” fuar kapsamõnda 2 Kasõm’da verilecek. Türkiye Yayõncõlar Birliği’nin de üye- si olduğu IPA’nõn görevi, dünya çapõn- daki bir kültürel ve siyasal ilerleme gü- cü olarak yayõncõlõğa ilişkin farkõndalõğõ arttõrmak. 2005 yõlõndan bu yana yeniden verilmeye başlanan ödül için IPA Ya- yõmlama Özgürlüğü Komitesi Başka- nõ Bjorn Smith-Simonsen ödülün ge- rekçesini şöyle açõklõyor: “Yayımlama özgürlüğü, dünyanın her yerinde saldırılara maruz kalıyor. İfade ve yayımlama özgür- lüğünü cesaretle savunan örnekler- den çok azı takdir ediliyor.” Ödül önceki yõllarda sõrayla, İranlõ yayõncõ Shalah Lahiji’ye, Zimbabve’li yayõncõ Trevor N’cube’e, Türk yayõncõ Ragıp Zarakolu’na ve Tunuslu Sihem Bensedrine, Neziha Rjiba ve Mohamed Talbi’ye verilmişti. Anna Politkovs- kaya ve Hrant Dink ise ölümlerinden sonra özel ödül sahibi olmuşlardõ. (www.internationalpublishers.org) Kültür Servisi - Müziğinde ağõrlõklõ olarak bossa nova, folk ve caz etkileri görülen İsveçli şarkõcõ, söz yazarõ ve besteci Lisa Ekdahl bu akşam saat 22.00’de The Marmara Esma Sultan’da sahnede olacak. Aralarõnda kendi yazdõğõ şarkõlardan oluşan son çalõşmasõ “Give Me That Slow Knowing Smile”õn da bulunduğu toplam 10 albüme imza atan Ekdahl, aynõ zamanda üç Grammy’nin de sahibi. 90’lõ yõllarõn başõnda özellikle kendi ülkesi İsveç’te üne kavuşan Lisa Ekdahl, popüler şarkõsõ “Vem Vet” ve çok satan pop-caz albümü “Heaven, Earth and Beyond” ile dikkat çekmişti. Anadilinde kaydettiği albümler dõşõnda besteci ve gitarist Salvadore Poe’nun yazdõğõ şarkõlardan oluşan “Lisa Ekdahl Sings Salvadore Poe”, “Back to Earth” ve “When did you Leave Heaven” isimli üç tane de İngilizce albümü bulunuyor. Sõcak ve çocuksu vokaliyle Ekdahl, gitarda Mathias Blomdahl, basta Anders Josef Zakrisson ve tuşlu çalgõlarda Tomas Hallonsten’dan oluşan grubuyla Türkiye’deki hayranlarõyla buluşacak. C A Z F E S T İ V A L İ ’ N D E B U G Ü N 21.06.2010 tarihinden itibaren nüfus cüzdanõmõ kaybettim. Hükümsüzdür. SERVER EVRİM GÜRER Şahika Tekand’õn özgün uyarlamasõ ‘Anti-Prometheus’ ve Terzopoulos’un yönettiği ‘Zincire Vurulmuş Prometheus’, Atina’dan sonra önümüzdeki günlerde İstanbul’da sahnelenecek. Rimini Protokoll’ün ‘Prometheus’u ise sonbaharda İstanbul’da. İsveç’tensıcakveçocuksu bir ses: Lisa Ekdahl