Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 12 HAZİRAN 2010 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER ‘Sattım...’ Aklımızı çok haklı “Eksen kayması oldu mu olmadı mı?” sorusu ile bozmuş, Anayasa Mahkemesi’nin anayasa değişiklik paketi, referanduma ilişkin vereceği karara karşı açılan savaş, hukuk devletinin yok sayılması kampanyaları ile dudaklarımız uçuklamışken... İktidarında yaşamın her alanına dönük çuvallamalarını, saldırganlık dozunu arttırarak kapatmayı seçen Erdoğan hükümetinin, kuralsız her şeyi kırıp döken çıkışlarında, nelere öncelik, duyarlılıkla tepki vermemiz gerektiğinin şaşkınlığını yaşıyoruz... Sanırım siz de, çoğunluk gibi haberlerin arasından geçip giden, 3 gece önce gece yarısı Meclis’ten kaçırılırcasına çıkarılan ormanların talan edilmesi anlamındaki yeni Maden Yasası’nı beyninizin algılama, düşünme kapsama alanı dışına çıkardınız. Maden çıkarılan dağlardan kesilen milyonlarca ağaca içinizin bir yanı sızlasa da, “Talancı, her şeyi yakıp yıkan bir kültürden başka ne beklenir? Satıp satıp yiyorlar...” diye söylenip, kendinizi çaresiz hissedip, kaderci, bir şeyleri değiştirmeyi başaramayacağınız bir konuyu, ne kadar acıtıcı olursa olsun unutmayı seçtiniz... Aynı gün 74. Uluslararası Bergama Kermesi için, İstanbul’da günlük işlerimi, yazımı araya sıkıştırmış, uzun bir yolculuğun üzerine biraz sersem sepet, söyleşi saatinde ucu ucuna yetişebildiğim Bergama’ya varmıştım. Genç Belediye Başkanı Mehmet Gönenç’in coşkulu, üretken kimliğinden etkilenmiş, çayımı yudumlayarak keyifli soluklanmaya, hemen başlayacak söyleşiye enerji toplamaya çalışıyordum ki.. Kırsal Çevre Orman Sanayii Araştırma Derneği’nden Doç. Dr. Yücel Çağlar’ın kaçmaya çalıştığım konu ile ilgili bombardımanından kendimi koruyamadım. Söylediklerinden etkilenmemek olanaksızdı. 7-8 yılda tüketilecek bir altın madeninden, uluslararası şirketin 623 milyar dolara ulaşabilecek ekonomik getirisi, kesin rakamı verilemeyecek yağmadan söz ediyordu. Tabii şirket tekelinde toplanacak kâr ve yağma söz konusu olunca 8 bin çam fidanı, Kozak ormanları, buradan ömür boyu beslenen, yağmalama olmazsa beslenmeye devam edecek köylülerin gelecekleri, doğa, kimselerin umuru değildi. Oysa bilimsel hesaplar aynı bölgede çam fıstığı üretiminin devam ettirilebilmesi halinde ekonomik getirinin çok daha yüksek, 1200 milyar dolarlık geliri olacağını gösteriyordu... “Bir avuç maden, bir avuç yaşamdan daha değerli” diye isyan ediyor, iktidarın suçuna, geçici işçilik rüşveti ile kandırılan kimi erkekleri katıyordu. Kendi geleceklerini göremeyen, maden şirketinin kampanyasına teslim olan bir avuç köylü erkeğe karşılık, Kozak yöresinin kadınları ağırlıklı halk çoğunluğunun başkaldırı içinde olduklarını anlatıyordu... Hiçbirinin ayırdında olmadığım bir dizi etkinlik, protesto eyleminden söz etti. Kozak yöresinin doğaya muhteşem katkıları yanında, ekonomik katkısı da çok yüksek, uzun soluklu yaşam kaynağı çamlıklarının, çam ağaçlarının kurtarılması yolunda verilen uzun soluklu savaşım, yöre halkının direnişi, sesleri bize kadar ulaşamıyordu. Medya çağında gerçekler değil, onları ne kadarı ile görüp algılayabildiğimiz önemli değil mi? Maden şirketleri- siyasi iktidar kirli çıkar ağında maden üretme adına ülkemizin dağlarının satılması, ormanlarının yağmalanmasını algılama, kapsama alanımızın dışında kalmaya devam ediyor... Bergama’nın Kozak çamlıklarının katledilmesine karşı duyarlı, aynı zamanda köylülerin yaşam, ekonomik haklarını koruma sorumluluğunu üstlenmiş çevreci kamuoyu, dağların satılması, ormanların katledilmesi yağmasının algılama kapsama alanımızın dışında tutulabilmesi için genel medyatik sansür yanında ilginç bir stratejinin daha uygulandığını anlatıyorlar... Türkiye’nin maden çıkabilecek, ne çıkarsa çıksın yağmalanacak bütün dağlarının işletmeye açıldığı gerçeğinin altını çiziyorlar. Her yerde ağaçların kesilip maden işletme şantiyesine dönüştürüldüğünü savlıyorlar.. Bana inandırıcı gelmediğini görünce de, “Gerçeklerin görülmemesi, toplumun dağların satılması, ağaçların, ormanların yağmalanması boyutlarını görmemesi için, yollardan, merkezlerden görünebilen tepelere, dağların yüzeylerine dokunulmuyor, arkada kalanların hepsi sıradan yağmalanıyor” diyorlar. Üzülsem de yağmanın yaygınlaşmış boyutlarına, olabilirliğine aklım pek yatmamış olarak İstanbul’a dönünce, gece yarısı çıkmış yasanın sınır tanımaz yağma kapılarını açan yeni boyutlarını anlatan meslek örgütlerinin teknik bilgilendirmelerine ek olarak iliştirilmiş CHP Kayseri Milletvekili Şevki Kulkuloğlu’nun Meclis’ten verdiği rakamlarla irlikdim.. Anımsayın, AKP, karşı eleştirileri yok sayarak maden yağması, orman katliamı yasasını çıkarmıştı. 1923’ten 2004 yılına kadar Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri toplam 1500 maden işletme ruhsatı vermişlerken, AKP iktidarı, Anayasa Mahkemesi’nce iptal kararı verilene kadar, çıkardığı yasa ile 2004- 2009 arasında toplam 43 bin 500 maden işletme ruhsatı vermişti. Türkiye’nin yüzölçümünün üçte biri, 282.898 km2’lik alan, maden işletmelerine açılmıştı... soner@cumhuriyet.com.tr Ekonomi Servisi - Eko- nomi Gazetecileri Der- neği’nin (EGD), bu yõl ikincisini düzenlediği “Ekonomi Basını Ba- şarı Ödülleri” sahiple- rini buldu. Cemile Sultan Korusu İstanbul Ticaret Odasõ Kandilli Tesisleri’nde gerçekleştirilen “Yaza Merhaba” kokteylinde düzenlenen ödül töreni- ne, 400’e yakõn EGD üyesi ekonomi gazete- cisi, iş dünyasõ ve siya- setçilerinde bulunduğu 1000’e yakõn davetli ka- tõldõ. En iyi haber kate- gorisinde yazõlõ basõnda Kerim Ülker, Görsel Basõnda Sinem Yön- dem, internette Metin Can ödüle layõk görüdü. Bülent Yardımcı Ödü- lünü Neşe Karanfil, Ne- zih Demirkent ödülünü ise Metiner Sezer aldõ. Maliye Bakanõ Mehmet Şimşek, bazõ Arap ülkelerinde çok büyük sermaye ihracatõ yapõldõğõna dikkat çekti Ekonomi Servisi - Maliye Baka- nõ Mehmet Şimşek, Arap ülkelerin- de sermaye ihracatõ yapõldõğõnõ belirtti ve “Suriye, Lübnan, Mısır, Türki- ye fark etmez. Önemli olan paranın bölgede kalması” dedi. Türk-Arap Ekonomi Forumu’nun kapanõş oturumunda konuşan Şimşek, Türkiye’nin, Arap dünyasõ açõsõn- dan yatõrõm için, büyüme için çok önemli bir yer olduğunu belirterek şu saptamalarõ yaptõ:  Aramõzdaki ticaret hacmi 2009’da 29 milyar dolara indi. Bu ra- kam 2002’nin 4 katõndan fazla, yine de düşük bir rakamdõr. 2008’de 40 milyar dolardõ ve bunun 100 milyar dolarlara çõkmasõ mümkündür.  Serbest ticaret anlaşmalarõ im- zalandõktan, vize kõsõtlarõnõ kaldõr- dõktan sonra bu rakam çok daha yu- karõlara çõkar. Körfez bölgesindeki ve Türkiye’deki hõzlõ tren projelerini birbirine bağlamak önemli. Bazõ Arap ülkelerinde çok büyük sermaye ihracatõ yapõlõyor. Fakat bu paranõn hemen bu bölgede tekrar kullanõlmasõ ve yatõrõm güzergâhõ olmasõ önemli. Suriye, Lübnan, Mõ- sõr, Türkiye fark etmez. Önemli olan bu paranõn bu bölgede kalmasõ. Bu di- namizmden yararlanmalõyõz. Nüfus- lar çok genç. Bu nüfus yapõsõnõ, ya- põsal reformlarla birleştirdiğinizde kişi başõna milli geliri artõrmak için elinizde doğru reçete olmuş oluyor.  Türkiye ve Arap ülkeleri son 200-300 yõllõk düşüşü geriye çevire- cekse, daha performansa dayalõ kül- türle yapmalõyõz, verimi arttõrmalõyõz, daha yenilikçi olmalõyõz, Ar-Ge’ye daha çok kaynak ayõrmalõyõz, insan- lara yatõrõm yapmalõyõz. Başlangõç noktamõz rekabete izin vermektir. Rekabet olmadan şirketler, bireyler ve ülkeler kendilerine çekidüzen vermez. Hisarcõklõoğlu, AB kaynaklarõndan işletmelere 74 milyon Avro sağladõklarõnõ bildirdi Verheugen TOBB’nin danışmanı İlişki koparsa İsrail zararlõ çõkar Ekonomi Servisi - İngiliz Financi- al Times (FT) gazetesi, Türkiye ile İs- rail arasõndaki anlaşmazlõğõn, iki ülke ticari ilişkilerine zarar verdiğini yazdõ. Gazetenin Ankara ve Kudüs muha- birlerinin kaleme aldõğõ haberde, Tür- kiye’de diplomasiyle ticaretin el ele yü- rüdüğüne, bakanlarõn yurtdõşõ ziya- retlerine beraberlerinde çok sayõda iş adamõnõ götürdüğüne dikkat çekildi. İlişkilerin kötüye gitmesinin turiz- me olumsuz etkisine de dikkati çeken FT, Davos’tan sonra çok sayõda İsrailli turistin Türkiye tatillerini iptal ettiğini ve 2009’da yarõ yarõya indiğini kay- detti. 2008’de 3.5 milyar dolar olan iki ülke ticaretinin, geçen yõl yüzde 30 düştüğüne dikkat çekilen haberde, İsrailli yetkililerin bunu hem küresel ekonomik krize, hem de kötüleşen si- yasi ilişkilere bağladõğõ belirtildi. Ha- berde, “Ticaret söz konusu oldu- ğunda, açık şekilde asıl muhtaç durumda olan ortak İsrail. Ayrıca, Türkiye Arap ülkeleriyle ticareti ar- tırıyor, dün Lübnan, Suriye ve Ür- dün’le yeni bir ticari anlaşmaya vardığını açıkladı” denildi. Gazete akõllardaki sorunun, “Hü- kümet düzeyinde düşmanlıkların, savunma teknolojisinden Türki- ye’nin Yahudi inançlarına göre hazırlanmış çikolata ihracatına ka- dar özel sektör ilişkilerine daha ne kadar yayılabileceği” olduğunu kay- detti ve gerginlikten THY ile Zorlu Enerji Grubu’nun da olumsuz etkile- nebileceğini belirtti. Ekonomi Servisi - Türkiye Oda- lar ve Borsalar Birliği (TOBB) Baş- kanõ Rifat Hisarcıklıoğlu, eski Av- rupa Komisyonu Başkan Yardõm- cõsõ Günter Verheugen’in 1 Nisan 2010 tarihinden itibaren, TOBB’nin AB ve Almanya’dan sorumlu danõşmanlõğõ görevini yü- rüttüğünü söyledi. Hisarcõklõoğlu, TOBB ETÜ’de düzenlenen toplantõda, Verheugen’in Federal Alman siyasi hayatõnõn önemli figürlerinden olduğuna işaret eden Hisarcõklõoğlu, şöyle konuştu: “AB’nin 1997’de Türkiye’yi ge- nişleme süreci dışında bırakan zirve kararının değişmesinde, Ger- hard Schröder’le birlikte ciddi bir katkı sağlamış ve 1999’daki AB Zirvesi’nde, Türkiye’nin AB ka- tılım sürecindeki adaylık konumu teyit edilmiştir... Verheugen, 2004 yılında Türkiye ile katılım müza- kerelerinin açılmasını öneren Av- rupa Komisyonu İlerleme Rapo- ru’nun ana aktörlerindendir.” Günter Verheugen’in 2005-2010 yõlõ şubat ayõna kadar, AB komis- yonunun işletmeler ve sanayi poli- tikalarõndan sorumlu başkan yar- dõmcõlõğõ görevini yürüttüğünü, özel- likle küçük işletmeler şartõ ile Avrupa iş dünyasõnda, KOBİ’lerin hamisi olarak ün yaptõğõnõ anlattõ. Hisarcõklõoğlu, TOBB olarak iş- letmelerine dönük olarak AB fonla- rõndan bugüne kadar yaklaşõk 57 mil- yon Avro tutarõnda kaynak sağla- dõklarõnõ üç yeni proje ile de 2 yõl içinde, yaklaşõk 16.7 milyon Avro sağlayacaklarõnõ belirtti. Buna göre TOBB AB kaynaklarõndan işletme- lerinin rekabet gücüne yaklaşõk 74 milyon Avro kaynak aktardõ. 2. ÇEYREKTE ÇİFT HANELİ BÜYÜME OLASILIĞI DÜŞÜK Maliye Bakanõ Mehmet Şimşek, Türk-Arap EkonomiForumu’nda ga- zetecilerin sorularõnõ yanõtlarken Tür- kiye ekonomisine ilişkin şunlarõ söy- ledi:  Ekonomi hõzlõ büyüme trendine girince, enerji fiyatlarõ da yükselince ca- ri açõk genişliyor; cari açõk finansma- nõ konusunda kaygõ yok.  Orta vadede cari açõğõn aşağõ çe- kilmesini istiyoruz buna yönelik de ted- birler alõyoruz.  Cari açõğõn yakõn dönemde sõfõr- lanmasõ gündemde olan bir konu değil. İlk çeyrekte büyüme yüzde 10-14 arasõnda olabilir. * İkinci çeyrekte büyümenin çift ha- neli olma olasõlõğõ düşük.  Bütçe hedeflerimizi tutturaca- ğõz, hedeflerden çok daha iyi perfor- mans gösteriyoruz. Avro’nun değer kaybõ kõsa vadede bizim için olumsuz. Avro’nun değer kaybõnõn uzun va- dede çok büyük etkisi olacağõnõ tahmin etmiyorum. Avrupa’nõn rekabetçi hale gelmesi Türkiye’ye uzun vadede olumlu yan- sõr. (Reuters) TÜRKİYE İÇİN NE DEDİ? ZİRAAT, SURİYE’DE ORTAK BANKA KURACAK Suriye Maliye Bakanõ Muhammed el Hüseyin, yõl sonuna kadar Suri- ye’de Ziraat Bankasõ’nõn yüzde 60’a kadar pay sahibi olacağõ ortak bir ban- ka kuracaklarõnõ söyledi. Türk-Arap Ekonomi Forumu sõra- sõnda gazetecilerin sorularõnõ yanõt- layan Hüseyin, Ziraat Bankasõ yet- kilileri ile iki hafta içinde bir araya ge- leceklerini belirterek, “Ziraat Ban- kası ile bir araya geldik. Ziraat Bankası Suriye’de banka kura- cak, onlara yüzde 60’a kadar pay verebiliriz, geri kalan yüzde 40 Suriyeli bir ortağın olacak. Suriyeli ortak kamudan ya da özel sektör- den olabilir. Ziraat Bankası ile dün görüştük, gelecek iki hafta içinde Şam’da bir araya geleceğiz ve kurucular üzerinde anlaşmaya varacağız” dedi ve ekledi: “Ziraat Bankası başvurusunu tamamlayıp bize verirse, lisansı bu yıl sonundan önce vermeye söz verdim.” Suriye yasalarõ bankalarõndaki ya- bancõ yatõrõmcõlarõn payõnõn en fazla yüzde 60 olmasõna izin veriyor. Hü- seyin, 9 Haziran’da Reuters ile yap- tõğõ söyleşide, Türk bankalarõnõn Su- riye’deki bankalarla ilgilendiklerini belirterek, bu kapsamda Ziraat Ban- kasõ ve Akbank ile görüşeceklerini söylemişti. PAYI YÜZDE 60 BÖLGELER ARASI BANKACILIK GÜÇLENDİRİLMELİ Lübnan Merkez Bankasõ İkinci Başkan Yardõmcõsõ Muhammed Baasiri, Türkiye ve Arap dünyasõ ara- sõnda işbirliğinin arttõrõlmasõ konu- sunda bankacõlõk sektörü açõsõndan bölgeler arasõ bankacõlõğõn yeni şu- belerle ve stratejik ittifaklarla güç- lendirilmesi gerektiğini kaydetti. Baasiri, Türkiye ve Arap ülkeleri arasõnda işbirliğinin arttõrõlmasõ ko- nusundaki çabalarõn pratiğe dönüş- türülmesinin önemine işaret ederek, bu konuda bankacõlõk sektörü açõ- sõndan hedefler ve atõlacak somut adõmlara değindi. Bölgeler arasõ ban- kacõlõğõn yeni şubelerle ve stratejik it- tifaklarla güçlendirilmesi gerektiğini söyleyen Baasiri, “Şubeleşmeyi art- tırmalıyız. Türk bankaları Arap dünyasında şubeler açmalı, Arap bankaları Türk piyasasına girme- li” dedi. Türkiye’de her üç çocuktan biri çalõşõyor İstanbul Haber Servisi - Tür- kiye’de 7 ile 14 yaş arasõndaki her üç çocuktan biri çalõşõyor ve çocuk işçiliği sayõsõ her geçen gün artõyor. Ülkemizde ve dünyada sorun olan çocuk işçiliğine toplumun dikkatini çekmek amacõyla 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadale Günü İstanbul’da da bir dizi etkinlik ile kutlanacak. Et- kinlik kapsamõnda bugün saat 10.00’da Galatasaray Lisesi önünden Taksim Atatürk Anõ- tõ’na yürüyüş düzenlenecek ve anõta çelenk konulacak. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre ülkemizde 958 bin çocuk işçi bulunuyor. TÜ- İK’in 2006 Çocuk İş Gücü Anke- ti’ne göre Türkiye’de, altõ ile 17 yaş arasõnda, tespit edilebilen 958 bin çocuk işçi bulunuyor. Bu işçilerin 632’sinin erkek, 326’sõnõn da kõz çocuğu olduğu, çocuklarõn yüzde 40.9’unun ta- rõm sektöründe, yüzde 59.1’inin tarõm dõşõ sektörlerde çalõştõrõldõğõ belirtiliyor. Çocuklarõn yüzde 53’ü ücretli, yüzde 2.7’si işveren hesabõna, yüz- de 43.8’i aile yanõnda ücretsiz olarak iş görüyor. Uluslararasõ Ça- lõşma Örgütü’nün 2006 raporunda ise dünyada toplam 217.7 milyon çocuk işçi olduğu kaydediliyor. ‘BARIŞ İÇİN SANAYİ’ PROJESİNİN GELECEĞİ ÜLKELERE BAĞLI Para bu bölgede kalsõnBakan Şimşek, Türk-Arap Ekonomi Foru- mu’nda “Suriye, Lübnan, Mõsõr ya da Türkiye fark etmez. Önemli olan paranõn tekrar bölgede kulla- nõlmasõ” diye konuştu. Şimşek işbirliği olanaklarõ- nõn genişliğine dikkat çekti. LÜBNAN MERKEZ BANKASI EGD ödülleri sahiplerini buldu Günter Verheugen’in küçük işletmeler şartõ ile Avrupa iş dünyasõnda, KOBİ’lerin hamisi olarak ün yaptõğõnõ anlatan Hisarcõklõoğlu, “Bize yol göstermeye başladõ” dedi. TOBB’nin AB katõlõm sürecini Türkiye’nin ekono- mik, siyasi ve sosyal dönüşüm çabalarõnõn çõpasõ ola- rak gördüklerini, bu nedenle daima Türkiye’nin AB üyeliğinin arkasõnda olduklarõnõ ifade etti. İş dünyasõnõn AB’ye üyeliğin gerektirdiği intibak sürecine destek olmak için bir dizi kapasite inşa çalõşmasõnõ 2001 yõlõndan sonra gerçekleştirdiklerini belirten Hisarcõklõoğlu, işletmele- rin AB katõlõm sürecini daha iyi anlamalarõnõ kolaylaştõracak bir dizi projeyi de geliştirip uyguladõklarõnõ anlattõ. AB dönüşümün çõpasõ TOBB Başkanõ Rifat Hisarcõklõoğlu, Filistin’de yürütülen “Barış İçin Sanayi” Projesi’nin devamõ için Türkiye, Filistin ve İsrail’in desteği gerektiğini, son yaşanan gelişmeler sonrasõnda “devamı noktasında karar verilirse devam etmeye hazır olduklarını” söyledi. Hisarcõklõoğlu, gazetecilerin sorularõnõ yanõtlarken gelişmiş ülkelerin ticaretlerinin yüzde 50’sini komşularõyla gerçekleştirdiklerini, Türkiye’nin komşularõyla ilişkilerinde “müthiş bir düşüklük” olduğunu söyledi. Geldikleri aşamada, Batõ Şeria’da Cenin bölgesindeki bir yerin sanayi bölgesi kurulmasõ için TOBB’ye tahsis edildiğini belirten Hisarcõklõoğlu, son gelişmeler sonrasõnda Türkiye’nin alacağõ kararõn önemli olduğunu söyledi.